Հաց  էինք  ուտում, երբ  լսվեցին  պայթյունի  ձայները,  ու  սկսվեց  պատերազմը. ՕՖԵԼՅԱ  ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆ

«Իրավունքը»  զրուցել  է  «Վահրամ  Փափազյանի  անվան  դրամատիկական  թատրոնի»,  որն  այժ  վերանվանվել  է  «Վահրամ  Փափազյանի  անվան  արցախյան  թատերարվեստի  պահպանման  և  զարգացման  կենտրոն  հասարակական  կազմակերպության»  դերասանուհի    ՕՖԵԼՅԱ  ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆԻ  հետ:

-Ինչո՞վ  էիք  զբաղված,  երբ  սկսվեց  պատերազմը:

-Երեխաներին  դպրոցից  նոր  էի  վերցրել  ու  տուն  հասել,  հաց  էինք  ուտում,  երբ  լսվեցին  պայթյունի  ձայները,  ու  սկսվեց    պատերազմը:  Մինչ  այդ,  զգում  էինք  պատերազմի  վտանգը,    որովհետև  արդեն  ամեն  ինչ  դատարկվել  էր,  բայց  չէինք  ուզում  հավատալ:  Վերջին  անասուններն  էին  մսի  համար  մորթում:  Ամեն  ինչ  զգացվում  էր,  բայց  չէինք  հավատում,  որովհետև  ուզում  էինք  մնալ  մեր  երկրում, մեր  տանը:  Չէինք  հավատում,  որ  այսպես  կավարտվեր:  Երբ  սկսվեցին    պայթյունները,  երեխաների  հետ  իջանք  նկուղը:  Բայց  մեր  նկուղի  վիճակն  այնքան  վատ  էր,  որ    գնացինք  մեր  ծանոթներից  մեկի  նկուղում  պատսպարվելու,  քանի  որ  այնտեղ  մաքուր  էր:  Թուրքերն  արդեն  մտել  էին  մեր  քաղաքը,  սպանդ  էին  անում:  Կրկժանի  մարդկանց  արդեն  դուրս  էին  հանում,  կոտորում  էին:  Խմելու  ջուր  չկար`  արդեն  ցեխաջուր  էր  գալիս:  Լույս  ու  գազ  էլ  չկար,  և  չէինք  կարող  կերակուր  պատրաստել:  Մարդիկ  գնում  էին  օդանավակայան,  ռուսների  մոտ  լույս  կար,  և  այնտեղ  օգտվում  էինք  լույսից:  Երկու  օր  էլ  երեխաներիս  հետ  մնացի  օդանավակայանում,  որտեղ  ռուսների  բազան  էր:  Այնտեղ  թեկուզ  շատ  չնչին,  բայց գոնե կերակրում  էին: 

-Մինչ  Հայաստան  գալը` ի՞նչ  ճանապարհ  անցաք:

-Առանց  իրերի,  միայն  անձնագրով  երեխաներիս  հետ  օդանավակայանից  ավտոբուսով  դափ -դատարկ  ճանապարհ  ընկանք  դեպի  Հայաստան:  Ճանապարհը  շատ  դժվար  էր,  խցանումները  շատ  էին:  Հետո  իմացանք,  որ  Հակարի  կամրջի վրա  ավտոբուսները  կանգնեցնում,  ստուգում  էին,  դրա  համար  էլ  մեծ  խցանումներ  էր  առաջացել:  Ստեփանակերտից  մինչև  Գորիս  երկու  ժամվա  ճանապարհ  է,  մենք  քսանչորս  ժամում  հազիվ  հասանք:  Մեզ  հետ  ուտելիք  չէի  վերցրել ու անընդհատ  երեխաներիս  քնացնում  էի,  որ  չսովածանան:  Նրանք  արդեն  թույլ  էին  իրենց  զգում: Միայն  ջուր  էին  խմում:  Հասանք  Գորիս,  այնտեղ  երեխաներին  կերակուր,  քաղցրավենիք  տվեցին:  Մեզ  թեյ  հյուրասիրեցին,  դեղորայք  տվեցին:  Հետո  մեքենաներ  էին  ուղարկել  մեր  հետևից,  ով  Երևան  էր  ուզում  գնալ,  անվճար  տանում  էին:  Ու  այդպես  մենք  եկանք  Երևան:  Ցավում եմ,  երբ  հիշում  եմ,  որ  մեր  տունը  ամեն  ինչով  «նվիրեցինք»  թուրքին  ու  եկանք:  Դա  է  ափսոսանքս,  որ  լուսահոգի  ամուսինս  չարչարվել,  տուն  էր  կառուցել,  ու  մենք  դա  կորցրինք: 

-Արցախից  Հայաստան  գաղթելուց  հետո`  Ձեզ  ինչպե՞ս  ընդունեցին:

-Արցախից  մազապուրծ  փախչելուց  հետո` մեզ  Երևանում  շատ  ջերմ  ընդունեցին:  Բոլորն  էլ  անհանգստացած  էին,  որ  ավարտն  այսպիսին  էր:  Շատ  գոհ  եմ  Հայաստանի  ընդունելությունից:  Ջերմ  վերաբերմունք  են  ցուցաբերում  մեր  հանդեպ:  Շատ  են  օգնում  մեզ:

-Կարողանո՞ւմ  եք  հոգալ  ամենօրյա  կարիքները  և  դրա  հետ  միաժամանակ  տան  վարձը  վճարել:

-Երևանում  վարձով  տան  գները  շատ  թանկ  են:  Պետության  կողմից  յուրաքանչյուրս  հիսուն  հազար  դրամ  գումար  ենք  ստանում  և  դրանով  վճարում  ենք  մեր  տան  վարձը:  Մի  կերպ  հասցնում  եմ:  Մենք  առանց  շոր,  առանց  գդալ,  պատառաքաղ,  դանակ  ու  բաժակի  ենք  եկել:  Շորերը  նվիրել  են,  իսկ  սպասքը  տան  մեջ  կար:  Եթե  այս  տանից  դուրս  գանք,  արդեն  սպասք  չենք  ունենա:  Այդ  ամենը  պետք  է  կարողանանք  գնել: 

-Աշխատանք  փորձե՞լ  եք  գտնել:

-Աշխատանք  եմ  փնտրում,  բայց  դեռ  չեմ  գտել: 

-Ո՞ր  ոլորտում  եք  աշխատանք  փնտրում:

-Սոցապնախարարությանն  եմ  դիմել,  որ  գոնե  դպրոցում  հայոց  լեզվի  և  գրականության  ուսուցչուհի  աշխատեմ,  բայց  դեռ  դպրոցներում  տեղ  չկա:  Օպերատորի  ազատ  հաստիք  կար,  բայց  ես  քանի  որ  համակարգչով  չեմ  աշխատել,  տեղյակ  չեմ  այդ  աշխատանքին:  Դրա  համար  չգնացի:  Ներկա  պահին  մեր  թատրոնում  նոր  բեմադրության  մեջ  եմ  ներգրավված: 

-Երեխաներն  ինչպե՞ս  են  համակերպվել  նոր  միջավայրի  հետ:

-  Երեխաներս  այնքան  են  սիրում  ուսուցիչներին  և  դասընկերներին,  որ  ուզում  եմ  տան  տեղը  փոխեմ,  բայց  դպրոցի  պատճառով  չեմ  փոխում:  Երեխաներս  չեն  ուզում  փոխեն  դպրոցը,  ասում  են`  այստեղ  լավ  է:  Բայց  այստեղ  էլ  տան  վարձերն  են  թանկ:   

-Ինչպե՞ս  եք  տեսնում  Ձեր  ապագան:

-Ապագան  անորոշ  եմ  տեսնում:  Միանգամից  փոխվեց  իմ  ճակատագիրը  և  աշխատանքի  պահով,  և  տան  հարցով  ...  Ապրում  եմ  միայն  տվյալ  օրով  և  վաղվա  մասին  չեմ  կարողանում  մտածել: 

-Ի՞նչ  կար  Արցախում,  որ  չեք  տեսնում  Հայաստանում:

-Արցախում  հանգստություն  կար:  Քաղաքը  կոմպակտ  էր,  ու  ամեն  ինչ  մոտ  էր`  հիվանդանոց,    դպրոց,  մանկապարտեզ,  խմբակ:  Ամեն  ինչ  մի  քանի  ժամում  կարողանում  էինք  անել  ու  նաև  հասցնում  էինք    հանգստանալ,  մեր  ռեժիմով  ապրել:  Այստեղ  չկա  այդ  ռեժիմը:  Երևանում  անընդհատ  վազքի  մեջ  եմ...

ՆՈՒՆԵ  ԶԱՔԱՐՅԱՆ

Այս թեմայով Կիրանցում ճանապարհը բացել են, կարմիրբերետավորները՝ հեռացել Դուք ծիծաղում եք սրանց վրա, մինչդեռ սրանք իրենց սեւ գործն են անում ու ծիծաղում հայ ժողովրդի վրա. Վարդանյան Իմ կոչն ուղղված է սպաներին եւ ծառայողներին, ովքեր գիտեն ինչ է հայրենիքը եւ պատիվը. Արթուր Վարդանյան Բոլորն էլ հասկանում են, թե ի՞նչ է կատարվում՝ դավաճանություն, թշնամություն, խայտառակություն. Հարությունյան Եթե բոլորի բողոքը մեկի նկատմամբ է՝ ի՞նչն է խանգարում կոնսոլիդացվենք եվ այդ մարդուն հեռացնենք. Իսրայելյան