Բոլոր արվեստների հիմքում գիրն ու գրականությունն է. ԱՆՈՒՇ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ

 Այս տարի մանկապատանեկան գրքի շաբաթն անցկացվեց Ծաղկաձորում եւ ամփոփվեց Երեւանի «Խնկո Ապոր» անվան գրադարանում: Այս առիթով էլ զրուցեցինք ՀԳՄ անդամ, բանաստեղծուհի, մանկական արձակ եւ չափածո ստեղծագործությունների հեղինակ, «Ծիծեռնակ» մանկական ամսագրի գլխավոր խմբագիր ԱՆՈՒՇ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆԻ հետ:

- Տիկին Վարդանյան, ինչպե՞ս անցավ մանկապատանեկան գրքի շաբաթը:

- Արդեն քսաներորդ տարին է մենք նշում ենք մանկապատանեկան գրականության շաբաթը: Ամեն տարի գնում ենք ՀՀ-ի մի տարածաշրջան, որտեղ հավաքվում են բոլոր երեխաները: Այս անգամ մեր ստեղծագործական խմբով, որոնց կազմում էին Էդվարդ Միլիտոնյանը,Գոհար Գալստյանը, Տիգրան Նիկողոսյանը,Սաթենիկ Ղազարյանը, Զեմֆիրա Ենոքյանը եւ Սուրեն Դավթյանը մեկնեցինք Ծաղկաձոր: Մեզ հետ հանդիպման էին եկել նաեւ մոտակա գյուղերից երեխաներ: Գրողներիս համար երեխաների հետ հանդիպումը դա մի տոն եւ ուրախություն է, հատկապես, երբ լսում ենք նրանց գեղեցիկ ասմունքը, պատմությունները: Ես շատ մեծ հաճույք եմ ստանում, երբ երեխաները կարդում են մեր գործերը:

- Այսօրվա սերունդը կարդալու հետ սեր ունի՞:

- Երեւանում էլ կան շատ կարդացող երեխաներ: Հատկապես հեռու շրջաններում երեխաներն ավելի ընթերցասեր են, պատրաստակամ են եւ ձգտում ունեն դեպի գիրն ու գրականությունը: Մեր հիմնական ուղերձը երեխաներին հենց դա է, որ գիրք կարդան, որպեսզի նրանց երեւակայությունը զարգանա: Այդ մասին դեռեւս գիտնականներն են ասել, որ ուղեղի գործունեության զարգացման համար ամենակարեւորը ընթերցանությունն է: Ֆիլմն ու մուլտֆիլմը այնպես չեն զարգացնում երեխայի երեւակայական աշխարհն, ինչպես ընթերցանությունը: Ուսուցիչներն ու ծնողները երեխաներին պետք է դրդեն դեպի գիրն ու գրականությունը: Փոքր տարիքից եթե երեխայի համար ծնողն ընթերցում է գրքեր, ապա երեխան կապվում է գրքի հետ:

- Ժամանակակից գրողներին որքանո՞վ են ծանոթ երեխաները:

- Իհարկե, մյուս կարեւոր խնդիրներից է ժամանակակից գրողներին ծանոթանալը: Այսօրվա հայերենով իրենց համար ավելի մատչելի լեզվով գրականությունը սովորելը, կարդալը: Դասագրքերում կան ժամանակակից գրողների գործեր: Եվ երեխաները նույնիսկ ոմանց ճանաչում են օրինակ` Էդվարդ Միլիտոնյանին, Սուրեն Մուրադյանին (ով վերջերս է մահացել) եւ նաեւ մեր մյուս գրողներին, ովքեր ապրում եւ շարունակում են ստեղծագործել:

- Երեխաների հետ գրող-երեխա հանդիպումն ինչպե՞ս է անցնում:

- Երեխաների համար շատ ավելի ուսանելի եւ արդյունավետ է իրենց կողքին ապրող եւ ստեղծագործող գրողների հետ հանդիպումը: Մեր հանդիպումների ժամանակ նրանք մեծ ոգեւորությամբ են արտասանում մեր գրողների բանաստեղծությունները: Երբ տպագրվել էր իմ գիրքը, «Խնկո Ապոր» անվան գրադարանում երեխաներն այնպիսի հարցեր էին տալիս, որ ես արդեն պատկերացնում էի, թե հետո ինչ կարելի է գրել երեխաների համար: Նրանք ուրույն ձեւով են ընկալում մեր գիրը: Իհարկե, երբ ասում ես` հարցեր տվեք, հարցնում են ձեր գրած առաջին ոտանավորը, առաջին գիրքը: Բայց դա այնպիսի բան է, որ ոչ միշտ կարող ես հիշել: Երեխային միշտ հետաքրքիր է ստեղծագործող մարդն իր ներաշխարհով: Գրողի յուրահատուկ մտածելակերպը նրանց ոգեւորում է եւ դրդում է դեպի գիրն ու գրականությունը: Ի վերջո, բոլոր արվեստների հիմքում հենց գիրն ու գրականությունն է:

-Բայց եթե երեխան չունի ձգտում սովորելու, կարդալու, ինչպե՞ս կարող են նրան դրդել դեպի գիրն ու գրականությունը:

-Մենք երազում ենք, որ մեր երեխաներն ընթերցող լինեն, բայց հեռախոսները, գաջեթները շատ են խանգարում երեխաներին: Նրանց կտրում են իրականությունից: Եվ երեխաները չեն կարողանում շփվել իրար հետ: Ամբողջ ժամանակ համացանցում նայում են այդ ճտպտիկ, ուրախացնող, փուչ նյութերը: Ինչքան կարելի է դրանով լցնել օրը: Դա ուղղակի հակակենսական է: Կենսական տարածքը երեխայի փոքրանում է: Եթե առաջ ծնողը երազում էր, որ երեխան բակից տուն գար, հիմա երեխաներին ստիպողաբար են բակ ուղարկում, որ դրսում խաղա եւ կտրվի գաջեթից, վիրտուալ իրականությունից: Մենք տեսնում ենք, թե ինչպես իրար կողք նստած երեխաները հեռախոսը ձեռքներից բաց չեն թողնում: Երեխային պետք է կտրել գաջեթներից, վիրտուալ իրականությունից եւ դեպի գիրքն ուղղորդել նրան: Դա շատ մեծ խնդիր է: Բայց ես կարծում եմ, որ ժամանակի հետ կենդանի շփումը կհաղթի, եւ երեխաները կկարողանան ճիշտ կազմակերպել իրենց առօրյան: Որովհետեւ եթե գնան վիրտուալ իրականություն, կյանքն իրենց կողքով կանցնի, կգնա:

ՆՈՒՆԵ ԶԱՔԱՐՅԱՆ

Այս թեմայով Կիրանցում ճանապարհը բացել են, կարմիրբերետավորները՝ հեռացել Դուք ծիծաղում եք սրանց վրա, մինչդեռ սրանք իրենց սեւ գործն են անում ու ծիծաղում հայ ժողովրդի վրա. Վարդանյան Իմ կոչն ուղղված է սպաներին եւ ծառայողներին, ովքեր գիտեն ինչ է հայրենիքը եւ պատիվը. Արթուր Վարդանյան Ի՞նչ հպարտ քաղաքացու տոն, մենք Հայրենիք ենք կորցնում. Արթուր Վարդանյան Մենք իրավունք չունենք երկմտելու, կասկածելու, հետ կանգնելու մեր նպատակներից. Տ. Գաբրիել քահանա Վարդանյան