ԱՄԵՐԻԿՅԱՆ ՍՈՈՒՍՈՎ ՖՐԱՆՍԻԱԿԱՆ ԳՈՐՏԵՐ ՀԱՅ-ԱԴՐԲԵՋԱՆԱԿԱՆ ՇԻԼԱՅԻ ՄԵՋ

­Հա­յաս­տա­նում ապ­րե­լիս տպա­վո­րութ­յուն է ստեղծ­վում, որ գտնվում ես ինչ-որ ա­նի­րա­կան վի­ճա­կում: ­Կա՛մ դու ես գժվել, կա՛մ բո­լոր իշ­խա­նա­վոր­նե­րը` ի­րար հետ վերց­րած: Ընդ ո­րում, այդ զգա­ցո­ղութ­յու­նը գնալով էլ ա­վե­լի է ամ­րապնդ­վում: ­Նի­կո­լը Քրիս­տո­սին հա­մե­մա­տում է հե­ղա­փո­խա­կան­նե­րի հետ, ­Նի­կո­լի պատ­գա­մա­վոր­նե­րը Նի­կո­լին են հա­մե­մա­տում Քրիս­տո­սի հետ: ­Մե­կը մե­կի հե­տե­ւից հանձ­նում են հայ­կա­կան քա­ղաք­ներն ու գյու­ղե­րը, բայց խո­սում են հայ­րե­նա­սի­րութ­յան եւ երկ­րի շա­հե­րից: Ա­մեն ինչ ա­նում են, որ­պես­զի փչաց­նեն հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը դաշ­նա­կից­նե­րի ու բա­րե­կամ­նե­րի հետ եւ միա­ժա­մանկ քծնում ու հա­ճո­յա­նում են թշնա­մի­նե­րին:

ԱԴՐԲԵՋԱՆԻՆ ԵՆԹԱՐԿՎԵԼԸ ԲԽՈՒՄ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՇԱՀԵՐԻ՞Ց

Ն­ման գժա­կան պահ­ված­քը վկա­յում է այն մա­սին, որ իշ­խա­նութ­յուն­նե­րը փոր­ձում են գժա­կա­նի ե­տե­ւում թաքց­նել ի­րենց դա­վա­ճա­նութ­յու­նը եւ սահ­մա­նադ­րութ­յան խախ­տում­նե­րը: ­Սա­կայն ե՛ւ ա­ռա­ջի­նը, ե՛ւ երկ­րոր­դը այն­քան ակն­հայտ են, որ գժա­կան գնա­լը նրանց չի օգ­նի: Եվ ա­մե­նա­ցա­վոտ հար­ցը ­Նի­կո­լի հա­մար ­Տա­վու­շի չորս գյու­ղե­րը Ադր­բե­ջա­նին նվի­րե­լու իր մտադ­րութ­յունն է: Այս­տեղ բա­ցի գիժ ձե­ւա­նա­լուց, ո­րե­ւէ այլ տրամա­բա­նա­կան բա­ցատ­րութ­յուն գտնե­լը պար­զա­պես անհ­նար է: Օ­րի­նակ` Նի­կո­լի պատ­գա­մա­վոր, նախ­կի­նում «գաիշ­նիկ», իսկ այժմ մեծ քա­ղա­քա­կան ստրա­տեգ Ար­մեն ­Խա­չատր­յա­նը պնդում է, որ Ադր­բե­ջա­նը հա­մա­ձայն­ել է անց­կաց­նել սահ­մա­նա­զատ­ման գոր­ծըն­թաց: « ­Հի­մա Ադր­բե­ջա­նը ցան­կա­ցել է` սկսենք հյու­սի­սա­յին սահ­մա­նից, սկսել ենք, որ­տեղ ինչ խնդրա­հա­րույց հար­ցեր կան, գա­լիս ենք մին­չեւ Ս­յու­նիք»,-ա­սաց նա:

­Դի­տարկ­մա­նը, որ փաս­տո­րեն Ադր­բե­ջանն է պա­հան­ջել, որ դե­լի­մի­տա­ցիան սկսվի Տա­վու­շից, Ար­մեն ­Խա­չատր­յանն ա­սաց. «Ադր­բե­ջանն այ­սօր չի ու­զում գնա դե­լի­մի­տա­ցիա­յի, ինքն ու­ժի սպառ­նա­լի­քով է մեզ հետ խո­սում: Այ­սօր գաղտ­նի՞ք է, որ մեր մի­ջեւ ռազ­մա­կան բա­լանսն այն­քան խախտ­ված է, որ այ­սօր մենք պա­տե­րազ­մի գնա­լու ցան­կութ­յուն չու­նենք: ­Դա դժվա՞ր է հաս­կա­նա­լը, եւ երբ սկսվում են բա­նակ­ցութ­յուն­ներ, գա­լիս ենք փոխ­հա­մա­ձայ­նութ­յան: ­Փոխ­հա­մա­ձայ­նութ­յու­նը զի­ջում չէ: Ի­րենք ա­սել են՝ դե­լի­մի­տա­ցիան սկսում ենք այս­տե­ղից, մենք հա­մա­ձայ­նել ենք, ո­րով­հե­տեւ դա ­Հա­յաս­տա­նի շա­հե­րից է բխում: ­Սա տղա­յա­կան խո­սակ­ցութ­յուն չէ: Այ­սօր մեզ պետք է խա­ղա­ղութ­յան գոր­ծըն­թա­ցը, դրա հա­մար գնա­ցել ենք դրան»: ­Մի խոս­քով, ՔՊ-ա­կան պատ­գա­մա­վո­րը խոս­տո­վա­նում է, որ ՀՀ իշ­խա­նութ­յուն­նե­րը գոր­ծում են Ադր­բե­ջա­նի սպառ­նա­լիք­նե­րի ներ­քո: Եվ նույ­նիսկ վե­րո­հիշ­յալ մտքի գի­գան­տի խոս­քից պարզ չէ արդ­յո՞ք Ադր­բե­ջա­նը հա­մա­ձայն­ել է սահ­մա­նա­զատ­ման գոր­ծըն­թա­ցի հա­մա­լիր ի­րա­կա­նաց­ման հետ:

­Մեկ այլ իշ­խա­նա­վոր` փոխ­վար­չա­պետ Մ­հեր Գ­րի­գոր­յա­նը հայ­տա­րա­րում է, որ դե­ռեւս նման հա­մա­ձայ­նութ­յուն չկա: ­Նույ­նը ա­սում է ար­տա­քին գոր­ծե­րի փոխ­նա­խա­րար ­Կոս­տան­յա­նը` նշե­լով, որ ­Բա­քուն չի ճա­նա­չում ­Հա­յաս­տա­նի տա­րած­քա­յին ամ­բող­ջա­կա­նութ­յու­նը, հե­տե­ւա­պես նպա­տակ չու­նի անց­կաց­նել սահ­մա­նա­զա­տում: Այդ դեպ­քում հարց է ծա­գում. ին­չի՞ց ել­նե­լով նի­կո­լազ­գի­նե­րը փոր­ձում են հա­մո­զել հա­յե­րին, որ վե­րո­հիշ­յալ չորս գյու­ղե­րը պատ­կա­նում են Ադր­բե­ջա­նին, եւ մեր երկ­րի շա­հե­րից է բխում դրանք հանձ­նե­լը: Ի դեպ, այս հար­ցում ­Նի­կո­լի քա­ղա­քա­կա­նութ­յա­նը ա­ջակ­ցում են ­Հա­յաս­տա­նի բնակ­չութ­յան 3 տո­կո­սից էլ պա­կաս քա­նա­կութ­յամբ մնա­ցած զոմ­բի­նե­րը: Իսկ ընդ­հան­րա­պես ­Նի­կո­լի գոր­ծու­նեութ­յու­նը հա­մա­րում են վտան­գա­վոր եւ գնա­հա­տում բա­ցա­սա­կան ար­դեն 85 տո­կո­սը: ­Սա ռե­կոր­դա­յին ցածր վար­կա­նիշ է ոչ միայն հայ­կա­կան ի­րա­կա­նութ­յան մեջ, այլ ե­րե­ւի թե աշ­խար­հի մասշ­տա­բով: Այն­պես որ, ­Նի­կո­լը`  որ­պես իր ժո­ղովր­դի հա­մար հա­կա­հե­րոս, կա­րող է հայտ ներ­կա­յաց­նել ­Գի­նե­սի ռե­կորդ­նե­րի գրքի հա­մար:

ՈՎ ՈՒՄ ԲԱՐԵԿԱՄՆ Է

­Սա­կայն սրանք հի­վան­դա­գին հա­մա­ռութ­յամբ շա­րու­նա­կում են ի­րենց սեւ գոր­ծը: Այդ թվում` ­Ռու­սաս­տա­նի հետ հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի խզու­մը, ին­չը են­թադ­րում է ­Հա­յաս­տա­նի անվ­տան­գութ­յան հա­մա­կար­գի իսպառ ոչն­չա­ցում` հօ­գուտ Ադր­բե­ջա­նի եւ Թուր­քիա­յի: Ընդ ո­րում, այս ըն­թաց­քում ­Ռու­սաս­տա­նից հնչում են բա­րե­կա­մա­կան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի վե­րա­կանգ­ման ու սթա­փութ­յան կո­չեր: Այս­պես, ՌԴ փոխ­վար­չա­պետ Օ­վեր­չու­կը նշում է, որ ­Հա­յաս­տա­նը շա­րու­նա­կում է մնալ ՌԴ-ի դաշ­նա­կի­ցը, եւ ո­րե­ւէ պաշ­տո­նա­կան դի­մում այդ հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը վե­րա­նա­յե­լու վե­րա­բեր­յալ ՌԴ-ն ­չի ստա­ցել: ՀՀ-ում ՌԴ-ի դես­պա­նա­տու­նը նույն­պես կոչ է ա­նում բո­լոր հա­կա­սութ­յուն­նե­րը հայ-ռու­սա­կան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րում քննար­կել բա­րե­կա­մա­կան մթնո­լոր­տում: Իսկ ՌԴ արտ­գործ­նա­խա­րա­րութ­յու­նը իր հեր­թին կոչ է ա­նում վե­րա­կանգ­նել ­Հա­յաս­տան-­Ռու­սաս­տան-Ադր­բե­ջան բա­նակ­ցա­յին հար­թա­կը, իսկ հայ-ադր­բե­ջա­նա­կան բո­լոր վե­ճե­րը լու­ծել բա­ցա­ռա­պես սահ­մա­նա­զատ­ման գոր­ծըն­թա­ցի շրջա­նա­կում: ­Սա ոչ այլ ինչ է, քան փորձ զսպել Ադր­բե­ջա­նի շան­տա­ժը եւ օգ­նել ­Հա­յաս­տա­նին դուրս գալ այն փա­կու­ղուց, ո­րի մեջ մենք հայտն­վել ենք ներ­կա­յիս իշ­խա­նութ­յուն­նե­րի ան­միտ քա­ղա­քա­կա­նութ­յան հե­տե­ւան­քով:

­Բայց տպա­վո­րութ­յու­նն այն­պի­սին է, որ ոչ թե ­Հա­յաս­տա­նին է անհ­րա­ժեշտ ­Ռու­սաս­տա­նի նման մեծ երկ­րի հետ հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը, այլ` ընդ­հա­կա­ռա­կը: ­Փո­խա­նակ Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նութ­յուն­նե­րը դա­դա­րեց­նեն ի­րենց հիս­տե­րի­կան ­Ռու­սաս­տա­նի հան­դեպ, եւ  ի վեր­ջո պա­տաս­խա­նատ­վութ­յամբ վե­րա­բեր­վեն ­Հա­յաս­տա­նի անվ­տան­գութ­յան խնդիր­նե­րին, սրանք շա­րու­նա­կում են ի­րենց գժա­կան պահ­ված­քը: Ա­րա­րատ ­Մի­զո­յա­նը ի պա­տաս­խան այն հար­ցին, որ կա­րո՞ղ է արդ­յոք այս ըն­թաց­քը հասց­նել ­Ռու­սաս­տա­նի հետ ընդ­հան­րա­պես հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի խզման, պա­տաս­խա­նում է, որ չի կա­րող կան­խա­գու­շա­կել ա­պա­գան: Ս­րա­նից հե­տո ա­սել, որ Ա­րա­րատ ­Մի­զո­յա­նը դի­վա­նա­գետ է, այն էլ` նա­խա­րար, պար­զա­պես ծի­ծա­ղե­լի է: Իսկ ՔՊ-ա­կան պատ­գա­մա­վոր­նե­րը ար­դեն աջ ու ձախ խո­սում են ռու­սա­կան բա­զան ­Հա­յաս­տա­նից հա­նե­լու թե­մա­յի շուրջ: Այս ա­մե­նի հետ կապ­ված ՌԴ ԱԳՆ խոս­նակ ­Մա­րիա ­Զա­խա­րո­վան ստիպ­ված է ար­ձա­նագ­րել, որ ­Հա­յաս­տանի իշ­խա­նութ­յուն­նե­րը դա­վա­ճա­նում են ոչ թե ­Ռու­սաս­տա­նին, այլ` ա­ռա­ջին հեր­թին ­Հա­յաս­տա­նի ժո­ղովր­դին:

Այս­տեղ հատ­կան­շա­կան է, որ ի պա­տաս­խան ­Նի­կո­լի ու իր քար­զո­չա­մե­քե­նա­յի այն քա­րոզ­չութ­յա­նը, թե ե­թե չեն­թարկ­վենք Ադր­բե­ջա­նին, պա­տե­րազմ է լի­նե­լու, Ոս­կե­պա­րի բնա­կիչ­նե­րը ­Նի­կո­լին ու­ղերձ են հղել, որ­տեղ աս­վում է. «Մենք պատ­րաստ ենք ա­մեն գնով պաշտ­պա­նել մեր ապ­րե­լու եւ ա­զատ տե­ղա­շարժ­վե­լու մեր ի­րա­վուն­քը, լի­նել մեր բա­նա­կի կող­քին, նրա շար­քե­րում, ի շահ մեր հայ­րե­նի­քի ու բնա­կա­վայ­րե­րի պաշտ­պա­նութ­յան»:

Ինչ վե­րա­բե­րում է ընդ­դի­մութ­յա­նը, ա­պա այս­տեղ կար­ծես թե ո­րե­ւէ նոր խոսք չի աս­վում, եւ հիմ­նա­կան ակ­տի­վութ­յուն ցու­ցա­բե­րում են նրանք, ով­քեր ակ­տի­վա­ցել էին Ար­ցա­խի հանձ­նու­մից ա­ռաջ: ­Մաս­նա­վո­րա­պես` Ոս­կե­պար են այ­ցե­լում եւ դրա մա­սին շատ են խո­սում Ա­վե­տիք ­Չա­լաբ­յա­նի «Հա­յաք­վեն», որն, ինչ­պես հայտ­նի է, իբր Ար­ցախի հա­մար իր ֆեյք ստո­րագ­րա­հա­վա­քով շե­ղեց ու­շադ­րութ­յու­նը, ե­թե չա­սենք ա­ջակ­ցեց Ար­ցա­խի հանձ­ման գոր­ծըն­թա­ցին: Այժմ էլ սրանք հայտն­վե­ցին Ոս­կե­պա­րում: ­Նույ­նը կա­րե­լի է ա­սել քիչ հայտ­նի «Ժո­ղովր­դա­կան հա­մախմ­բում» կու­սակ­ցութ­յան ղե­կա­վար ­Սու­րեն ­Պետ­րոս­յա­նի հետ կապ­ված, ո­րը ժա­մա­նա­կին Ա­ղավ­նո­յի հանձ­նու­մից ա­ռաջ այս­տեղ մեծ ակ­տի­վութ­յուն էր դրսե­ւո­րում: Այժմ էլ նույն ­Սու­րեն Պետ­րոս­յա­նը ակ­տի­վա­ցել է Ոս­կե­պա­րում: ­Սա վատ նշան է` դա­տե­լով նախ­կին փոր­ձից:

Այս ըն­թաց­քում ­Նի­կո­լի քա­րոզ­չա­մե­քե­նան շա­րու­նա­կում է ժո­ղովր­դին տրա­մադ­րել, թե իբր Եվ­րա­միութ­յու­նը ամ­բող­ջութ­յամբ եւ հատ­կա­պես` Ֆ­րան­սիան կա­ջակ­ցեն ­Հա­յաս­տա­նին իր անվ­տան­գա­յին խնդիր­նե­րը լու­ծե­լու մեջ: ­Սա­կայն թե՛ սպաս­վող հան­դի­պու­մը Եվ­րո­պա­յում, թե՛ եվ­րո­պա­ցի բո­լոր պաշ­տոն­յա­նե­րը միա­բե­րան հայ­տա­րա­րութ­յուն­նե­րը վկա­յում են, որ Եվ­րո­պան տրա­մադր­ված չէ իր վրա վերց­նել ­Հա­յաս­տաի անվ­տան­գութ­յան ա­պա­հով­ման ե­րաշ­խիք­նե­րը: Եվ ինչ­պես օ­րերս հայ­տա­րա­րեց ­Զա­խա­րո­վան, Եվ­րո­պան ըն­դա­մե­նը ­Հա­յաս­տա­նը վերա­ծում է մեր տա­րա­ծաշր­ջա­նում հա­կա­ռու­սա­կան քա­ղա­քա­կա­նութ­յան գոր­ծի­քի: Այս օ­րե­րին էլ հան­դես գա­լով հայ­կա­կան հե­ռուս­տա­տե­սութ­յամբ` Ֆ­րան­սիա­յի դես­պա­նը ՀՀ-ում` Օ­լի­վիե ­Դը­կո­տին­յին ա­սաց. «Վեր­ջին տա­րի­նե­րին իր ընտ­րութ­յուն­նե­րում ­Հա­յաս­տա­նը թեք­վել է դե­պի Եվ­րո­պա՝ ժո­ղովր­դա­վա­րութ­յան ամ­րապնդ­մամբ, օ­րեն­քի գե­րա­կա­յութ­յան զար­գաց­մամբ, իր խի­զախ ո­րո­շում­նե­րով, ինչ­պես Հ­ռո­մի ստա­տու­տի վա­վե­րա­ցու­մը՝ դառ­նա­լով ­Մի­ջազ­գա­յին քրեա­կան դա­տա­րա­նի մաս­նա­կից պե­տութ­յուն­նե­րից մե­կը»: Այ­սինքն` ­Հա­յաս­տա­նի խի­զախ քայ­լե­րը նա ըն­կա­լում է ոչ թե որ­պես դի­մադ­րութ­յուն Ադր­բե­ջա­նի շան­տա­ժին եւ սե­փա­կան տա­րածք­նե­րի պաշտ­պա­նութ­յուն, այլ` ­Նի­կո­լի հա­կա­ռու­սա­կան քա­ղա­քա­կա­նութ­յա­նը:

«­Հա­յաս­տա­նի մեր­ձե­ցու­մը Եվ­րո­պա­յին լայն ա­ռու­մով գոր­ծըն­թաց է, որն ար­դեն սկսվել է: Ֆ­րան­սիան մի նա­խա­ձեռ­նութ­յուն է սկսել նա­խա­գահ ­Մակ­րո­նի կող­մից՝ աշ­խա­տե­լու այն թե­մա­նե­րի շուրջ, ո­րոնք հե­տաքրք­րում են Եվ­րո­պա­յի որ­պես մայր­ցա­մաք՝ ԵՄ երկր­նե­րից զատ` բա­ռիս լայն ի­մաս­տով: ­Խոս­քը եվ­րո­պա­կան քա­ղա­քա­կան հա­մայն­քի մա­սին է, ո­րի ան­դամ է ­Հա­յաս­տա­նը եւ մաս­նակ­ցում է նրա ժո­ղով­նե­րին: Ի դեպ, Պ­րա­հա­յում, եվ­րո­պա­կան քա­ղա­քա­կան հա­մայն­քի շրջա­նա­կում 2022-ի հոկ­տեմ­բե­րին Ադր­բե­ջա­նի հետ խա­ղա­ղութ­յան հաս­նե­լու բա­նակ­ցութ­յուն­նե­րում ա­ռա­ջըն­թաց գրանց­վեց: ­Հե­տե­ւա­բար, ­Հա­յաս­տանն ար­դեն իսկ հանձ­նա­ռութ­յուն է ստանձ­նել գնա­լու այդ ու­ղիով»,-ա­սաց նա: Ու, միա­ժա­մա­նակ Ֆ­րան­սիա­յի դես­պա­նը եւս շեշ­տում է, որ Պ­րա­հա­յում ­Նի­կո­լի կող­մից Ար­ցա­խը Ադր­բե­ջա­նին նվի­րե­լու գոր­ծը ե­ղել է Եվ­րո­պա­յի ճնշման ներ­քո:

Մ­նում է հարց­նել, այդ ի՞նչ տա­րօ­րի­նակ բա­րե­կամ­նե­ր են եվ­րո­պա­ցի­նեը, ե­թե ստի­պում են մեզ հանձ­նել հո­ղե­րը, զրկում են մեզ տնտե­սա­կան հա­ջող գոր­ծիք­նե­րից ինչ­պի­սին է ռու­սա­կան МИР վճա­րա­յին հա­մա­կար­գը, հրա­ժար­վում են ե­րաշ­խա­վո­րել մեր անվ­տան­գութ­յու­նը եւ սադ­րում փչաց­նել մեր հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը մեր միակ դաշ­նակ­ցի հետ:

ԱՐ­ՄԵ­ՆԱԿ ­ՀՈՎ­ՀԱՆ­ՆԻՍ­ՅԱՆ