«Հայաստանը հոգու մեջ» պոեզիայի մրցանակաբաշխություն, որ կազմակերպել էին բելառուս եւ հայ գրողները

 «Իրավունքը» զրուցել է Համահայկական գրողների միության նախագահ ԱԲԳԱՐ ԱՓԻՆՅԱՆԻ հետ:

-Պարոն Ափինյան, ինչպե՞ս անցավ Բելոռուսիայի գրողների միության հետ ունեցած միջոցառումը:

-Այն, ինչ տեղի ունեցավ Մինսկում, դժվար է բառերով նկարագրել։ Մի խոսքով կասեմ՝ իսկական հրաշք։ «Հայաստանը հոգու մեջ» («Армения в душе») պոեզիայի մրցանակաբաշխությունը կազմակերպել էին Բելոռուսի գրողների միությունը,  Համահայկական գրողների միությունը եւ Մինսկի հայ համայնքը։

Աշխատեցինք ամիսներ շարունակ՝ այդ ընթացքում ձեռք բերելով կարեւոր փորձ եւ դառնալով բարեկամներ։ Հատկապես ուզում եմ շեշտել բանաստեղծուհի Վալենտինա Դրոբիշեւսկայայի (Մինսկ) բացառիկ աջակցությունն ու նվիրումը։ Արդյունքների ամփոփումն ու գրական երաժշտական Երեկոն տեղի ունեցան ապրիլի 16-ին, որից հետո՝ ապրիլի 17-ին գիշերով վերադարձա Երեւան, սակայն մինչ այժմ իմ մեջ դեռ թարմ են այն բերկրանքն ու անմոռանալի հույզերը, որ մեզ պարգեւեցին մեր բելառուս բարեկամները։

Դա իսկական մշակութային տոն էր, հիացմունք եւ մեծ սեր հայ ժողովրդի հանդեպ, իրապես աննախադեպ մի երեւույթ, ինչը բարձրաձայնեցին միջոցառման բոլոր մասնակիցները եւ հանդիսատեսը։ Մեր կազմակերպած այդ հանդիսավոր ցերեկույթին իբրեւ պատվո հյուրեր ներկա էին Բելառուսի Հանրապետությունում ՀՀ արտակարգ եւ լիազոր դեսպան  Ռազմիկ Խումարյանը եւ ՀՀ-ում Բելառուսի արտակարգ եւ լիազոր դեսպան Ալեքսանդր Կոնյուկը։

Հնչեցին մրցանակի արժանացած բանաստեղծություններ, հայ համայնքի «Էրեբունի» պարի խումբը հիանալի ներկայացրեց հայ հոգին՝ արտահայտված արվեստի ուժով։

Աշխատել ենք խիտ գրաֆիկով, ես անձնապես չեմ ունեցել ազատ ոչ մի ժամ՝ սկսած այն պահից, երբ ապրիլի 15-ին առավոտյան ինձ դիմավորեցին Մինսկի օդանավակայանում, այնուհետեւ իմ հյուրընկալների՝ Վալենտինա Դրոբիշեւսկայայի եւ Ալեքսանդր Բոգդանովի ուղեկցությամբ  եղանք Բելոռուսի գրողների միությունում՝ հանդիպելու համար Մինսկի գրողների միության նախագահ Միխայիլ Պոզդնյակովի հետ։ Նրա աշխատասենյակում, որ բառացիորեն հեղեղված էր գրքերով, տեղի ունեցավ ջերմ եւ բարեկամական զրույց՝ մեր գրական կապերի հեռանկարների վերաբերյալ։

Այնուհետեւ մեզ ընդունեց Բելոռուսի գրողների միության նախագահ Ալեքսանդր Կառլյուկեւիչը՝ միության տարբեր պաշտոնյաների ներկայությամբ։ Տան տերերը մանրամասն պատմեցին միության աշխատանքների եւ ծրագրերի մասին, ինչը շատ կարեւոր էր մեր գրական կապերի եւ հեռանկարների առումով։

Նույն օրը երեկոյան բացառիկ հանդիպում էր սպասվում՝ Մինսկի «Տաղանդներ եւ երկրպագուներ» գրական ակումբը կազմակերպել էր հանդիպում Միխայիլ Պոզդնյակովի հետ։ Բարձր մակարդակով կազմակերպված այդ միջոցառման ժամանակ եղան բազմաթիվ ելույթներ, հնչեցին ասմունք եւ երգեր՝ նվիրված վաստակաշատ գրողին։ Շատ գնահատելի էր, որ գրական այդ ակումբում գիտեն մեծարել իրենց մեծանուն ժամանակակցին։ Գրողի ստեղծագործությանը ես ծանոթ էի դեռ Երեւանից, սակայն այդ միջոցառման ընթացքում բացվեցին շատ փակագծեր, երեւաց տաղանդավոր պոետը, խոսքի իսկական վարպետը, որ սիրում է իր հողը, իր գյուղն ու իր ժողովրդին։ Ինձ շատ հարազատ է Մ․Պոզդնյակովի պոեզիան, եւ իմ ելույթում ես դա հատուկ շեշտեցի՝ ես Բելառուսում գտա իմ պոետին․․․

Իմ ներկայությունը այդ երեկոյի ընթացքում առիթ դարձավ, որ հիացմունքի ջերմ խոսքեր հնչեն նաեւ Հայաստանի եւ հայ մշակույթի մասին։

-Այնտեղ Ձեզ  նաեւ տնակ նվիրեցին: Անակնկալ նվերն ինչպե՞ս ընդունեցիք:

-Լճափին գտնվող այդ տնակում, ասում են, ապրում է անտառի փերին, որին տեսնելու համար երկար ժամանակ է պահանջվում։ Ես այդքան ժամանակ չունեի, բայց տեղի ունեցածը խոսում է մեր հոգիների մտերմության եւ երկու ժողովուրդների փոխադարձ ջերմ սիրո մասին։ Ի դեպ, բացառիկ շռայլ հոգիներ են մեր բելառուս գործընկերները՝ հանգստի ժամերս անցկացրի բանաստեղծուհի Ելենա Խորովեցի ամառանոցում, ինչի համար շատ տպավորված եմ, ապա եղա Բելոռուսում մեր ներկայացուցիչ Մելանյա Ծառուկյանի տանը, Արամ Կարապետյանի հանգստի գոտում։ Առհասարակ, բելոռուսական երկիրը իր հյուրընկալ դռներն էր բացել հայ գրողների առաջ, եւ ամեն ինչ պատրաստ էին տրամադրել մեզ, ինչպես միայն հարազատը կարող է անել։

–Հայ եւ բելոռուս գրողների համագործակցության վերաբերյալ ապագայի ի՞նչ ծրագրեր ունեք:

– Ծրագրերի մասին հանգամանալից խոսակցություն բացվեց արդեն Մինսկում՝ հրատարակելու ենք թարգմանական ժողովածուներ՝ նվիրված մեր երկու գրականությունների առաջնակարգ դեմքերին։ Սա շատ ոգեւորիչ ծրագիր է, քանի որ գրականության պատմությունը, իմ ըմբռնմամբ, նշանավոր դեմքերի եւ գլուխգործոցների պատմություն է նախեւառաջ։ Առաջիկայում արդեն կներկայացնենք մեր կատարած աշխատանքի պտուղները։

–Ամենատպավորիչ պահերով կկիսվե՞ք մեզ հետ:

– Նախ մեծ տպավորություն գործեց մեզ հյուրընկալող երկիրը։ Բելառուսը մեծ տարածությունների երկիր է՝ լայնարձակ ճանապարհներով, խնամված դաշտերով, որ վկայում էր պետության հսկող ներկայության եւ հոգատար ձեռքի մասին։ Շրջել եմ շատ տեղերով՝ չխնամված մի հողակտոր անգամ չտեսա Բելառուսում։ Շատ տպավորիչ էր մայրաքաղաք Մինսկը, որ ինչպես բարեկամս՝ Արամ Կարապետյանը բացատրեց, թողնում է «փռված քաղաքի» տպավորություն։ Բարձրահարկեր քիչ կան, բնակելի տարածքները միմյանցից  անհրաժեշտ հեռավորության վրա են։ Ամեն ինչ արված է, որ քաղաքը տարածվի, ընդգրկի նոր չափումներ՝ մարդուն տալով ապրելու, գործելու, ազատ շնչելու հնարավորություն։ Այստեղ մարդիկ միմյանց նեղություն չեն տալիս, այստեղ փողը, հարստությունը մարդուն  գնահատելու չափանիշ չեն դարձրել։

Ամենատպավորիչը,իհարկե,գրական-երաժշտական երեկոն էր,մրցանակների հանձնման արարողությունը, որ հուզառատ պահեր շատ պարգեւեց բոլորիս։ Միջոցառման ավարտից հետո ոչ ոք չէր ուզում հեռանալ դահլիճից։ Ապրիլի 16-ին դիպլոմներ ստացան մրցույթի բելառուս մասնակիցները, հայ մրցանակակիրներն իրենց պարգեւները կստանան Երեւանում։

ՆՈՒՆԵ ԶԱՔԱՐՅԱՆ

Այս թեմայով Հայրենական մեծ պատերազմում զոհված հորեղբորս նամակներն ու սեւ թուղթը պահում ենք որպես սրբազան մասունք. ԱԲԳԱՐ ԱՓԻՆՅԱՆ Հերոսների համար չի կարելի ողբալ, հերոսներին պետք է փառաբանել․ ԱԲԳԱՐ ԱՓԻՆՅԱՆ Բելառուսիայում մեծ հարգանք և սեր կա հայ ժողովրդի հանդեպ. Աբգար Ափինյան Համահայկական գրողների միությունը և «Հայրենիքի Ձայն» թերթի խմբագրակազմը ցավակցում են Հովհաննես Գալաջյանի ընտանիքի անդամներին և մտերիմներին Տարիներ անց միայն ցավով ենք հիշելու մեր հարազատին մենակ թողնելու այս ամոթալի ժամանակները. ԱԲԳԱՐ ԱՓԻՆՅԱՆ