Կուրյոզ է, որ հեղափոխականների կողմից ընտրված քաղաքապետը դառնում է ռեֆորմիստ. Վահան Բաբայան

«Ազգային առաջընթաց» կուսակցությունով Երեւանի ավագանի դարձած, ապա մանդատից զրկված Երեւանի նախկին քաղաքապետ Հայկ Մարությանը հիմա էլ որոշել է իր կուսակցությունը բացել: Մայիսի 1-ին տեղի կունենա «Նոր ուժ» անունով նրա կուսակցություն անդրանիկ համագումարը: Հատկանշական է այն, որ նոր ձեւավորվող կուսակցության ծրագրային հիմնադրույթներում ասված է, թե «Նոր ուժը» լինելու է ռեֆորմիստական կուսակցություն: Այս մասին «Իրավունք»-ը զրուցել է Ռեֆորմիստների կուսակցության նախագահ ՎԱՀԱՆ ԲԱԲԱՅԱՆԻ հետ:

«ԵՐԲԵՎԷ ՉԵՄ ՆԿԱՏԵԼ, ՈՐ ՀԱՅԿ ՄԱՐՈՒԹՅԱՆԸ ՀԱՆԴԵՍ ԳԱ ՌԵՖՈՐՄԻՍՏԱԿԱՆ ԳԱՂԱՓԱՐՆԵՐՈՎ»

— Որպես Ռեֆորմիստական կուսակցության նախագահ` Ձեր գնահատմամբ, որքանո՞վ Հայկ Մարությանը իր նոր կուսակցությունով կկարողանա դիրքավորվել ռեֆորմիստական գաղափարախոսության մեջ:

— Դժվարանում եմ ասել, չգիտեմ` Հայկ Մարությանն ուսումնասիրե՞լ է ռեֆորմիստական գաղափարախոսությունը, թե` ոչ, համենայնդեպս, ողջունելի է, որ քաղաքական դաշտի նորաստեղծ խաղացողները սկսում են ընտրել ռեֆորմիստական գաղափարներ: Մենք դեռեւս 2016 թվականին ենք այդ գաղափարախոսությունն ընտրել: Եվ ես ինչպես 8 տարի առաջ, այնպես էլ այսօր գտնում եմ, որ Հայաստանի ապագան ոչ թե հեղափոխականության մեջ է, այլ հենց` ռեֆորմների: Այնպես որ, ողջունում եմ իրենց այդ նախաձեռնությունը:

— Իսկ չե՞ք կարծում, որ Հայկ Մարությանը ոչ թե այդ գաղափարախոսության կրողն է, այլ սա նրա հերթական դերն է, որը ստանձնում է:

— Իրականում առաջին անգամ եմ լսում, որ նրա կուսակցությունը լինելու է ռեֆորմիստական: Ավելի շատ կարելի է նմանեցնել, որ փորձում են այդպիսի բովանդակությամբ ներկայանալ, այլ ոչ թե ռեֆորմիստական գաղափարներով: Երբեւէ չեմ նկատել, որ Հայկ Մարությանը հանդես գա ռեֆորմիստական գաղափարներով: Ինչպես հիշում եք, նա եղել է հեղափոխական, երբ բոլորից զզվում էր եւ հրապարակներում հեղափոխության կոչեր էր անում: Գիտեք, մի քիչ բարդ է լինել հեղափոխական, հետո դառնալ ռեֆորմիստ: Ռեֆորմիզմի գաղափարախոսության հիմքում դրված է, որ իրենք մերժում են հեղափոխականությունը: Եթե նորահայտ կուսակցության առաջնորդը ժամանակին եղել է հեղափոխական այսօր դառնում է հեղափոխություն մերժող, հետեւաբար ինքը մերժում է իր անցյալը եւ փորձում մաքրվել այդ անցյալից: Փաստորեն, ստացվում է, որ նա այդքան ժամանակ սխալ ճանապարհով է շարժվել: Մինչդեռ երեւանցիների գերակշիռ մեծամասնությունն իրեն ձայն է տվել, որպես հեղափոխական, եւ դրա համար է նա ընտրվել քաղաքապետ, այլ ոչ թե` որպես ռեֆորմիստ: 2018 թվականին, եթե հիշում եք, Ռեֆորմիստների կուսակցությունն էլ է մասնակցել Երեւանի ավագանու ընտրություններին, բայց ժողովուրդն ընտրել է ոչ թե ռեֆորմիստներին, այլ` հեղափոխականներին: Սա կուրյոզ է, որ տարիներ անց հեղափոխականների կողմից ընտրված քաղաքապետը, դառնում է ռեֆորմիստ:

— Այսինքն` ստացվում է, որ Վահան Բաբայանը ճիշտ էր, Հայկ Մարությանը` սխա՞լ:

— Վահան Բաբայանը ճիշտ էր դեռեւս 2016 թվականին, երբ ասում էր, որ Հայաստանի ապագան ռեֆորմներն են, ոչ թե հեղափոխությունը: Եվ այդ ժամանակ ինձ հարցնում էին` ի՞նչ հեղափոխություն Հայաստանում, ես ասում էի` որեւէ բան մի բացառեք, դրանով էլ է մեր երկիրն անցնելու: Իսկ այսօր արդեն փաստ է, որ եկավ ու անցավ: 2018 թվականի հեղափոխության ամենաթեժ ժամանակահատվածում, ես կրկին, որպես ռեֆորմների գաղափարի կրող, ասում էի, որ բարեփոխումներով է պետք երկիրը, քաղաքը զարգացնել, բայց մենք պարտվեցինք ընտրություններում եւ իբր հաղթեցին հեղափոխականները: Իսկ ո՞ւր են այսօր այդ հաղթածները, դուք ինքներդ եք ասում, թե ինչ են գրում իրենց ծրագրային հիմնադրույթներում: Սրանով կարող ենք ֆիկսել, որ ինչպես ժամանակին ենք ասել, Հայաստանի ապագան ռեֆորմների մեջ է եւ ոչ թե հեղափոխականության: Մնացածն արդեն ձեւակերպումներ են: Ժողովուրդն ինքը թող որոշի` արդյոք կարող է մարդ հինգ տարվա մեջ լինել արմատական հեղափոխական, հետո դառնալ` արմատական ռեֆորմիստ: Սա նոնսենս է, ամբողջ աշխարհում, երեւի թե, չենք գտնի նման օրինակ:

«ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑՆԵՐ ՏԱԼՈՎ ԿԱՄ ՄԻՏԻՆԳՆԵՐ ԱՆԵԼՈՎ` ԵՐԿԻՐԸ ՉԵՍ ՓՐԿԻ, ԻՄՊԻՉՄԵՆԹ ԷԼ ՉԵՍ ԱՆԻ»

— Այսօր ամբողջ ընդդիմադիր դաշտը խոսում է համախմբման մասին, բայց տեսնում ենք, որ թրենդային է դարձել մեկը մյուսի հետեւից նոր կուսակցություններ բացելը: Այս ճանապարհով իրատեսակա՞ն է պայքարել օրվա իշխանության դեմ:

— Յուրաքանչյուրի որոշելիքն է եւ սահմանադրական իրավունքն է կուսակցություններ, կազմակերպություններ ստեղծելը: Դրա մեջ որեւէ վատ բան չեմ տեսնում: Մարդիկ ինքնադրսեւորվում են, բայց այլ հարց է, թե դա ինչ օգուտ է տալու ՀՀ ապագային: Այստեղ նույնիսկ խնդիրը դրված չէ իշխանությունն ինչպիսին կլինի եւ ով կլինի, խնդիրն այն է, թե ՀՀ ապագան որեւէ մի նման նորաստեղծ կուսակցություն պատկերացնո՞ւմ է, թե իրականության մեջ ինչպես կարող է լինել: Արդյոք այդ մարդկանց համար կուսակցություններ ստեղծելն ուղղակի գործիք չէ հերթական ընտրություններին մասնակցելու համար: Կարծում եմ` ժամանակը ցույց կտա` ով որտեղ է, ով ինչ է անում, չէ որ նման հարցերի լավագույն պատասխան տվողը ժամանակն է:

— Երկրում ստեղծված իրավիճակի ելքը «Միասին» շարժումը տեսնում է Նիկոլ Փաշինյանին անվստահություն հայտնելու մեջ, ինչի համար դիմել է խորհրդարանական երեք ուժերին: Ըստ Ձեզ, որքանո՞վ է իրատեսական, որ հաջողությամբ կպսակվի այս նախաձեռնությունը` նկատի ունենալով, որ այդ կոչերով հանրահավաքներ արդեն եղել են Բաղրամյան փողոցում, որից հետո պարզվեց, որ չկա պատգամավորների այն քանակը, որը կկարողանա այդ գործընթացը կյանքի կոչել:

— Շատ լավ հիշում եմ այդ գործընթացը եւ, ցավոք սրտի, կանխատեսում եմ, որ այս իրավիճակում էլ որեւէ դրական տեղաշարժ չի արձանագրվելու: Երեւի թե, այս հարցն ավելի ճիշտ կլինի ուղղել խորհրդարանական ուժերին` իրենք պատրա՞ստ են առաջնորդվել տվյալ շարժման օրակարգով, որովհետեւ իրենք պետք է նաեւ իրենց վարչապետի թեկնածուն առաջադրեն: Բայց մինչեւ այդ գործընթացը սկսելը` իրենք ունե՞ն այդքան ձայն, որ իմպիչմենթի գործընթաց սկսեն, իմպիչմենթ անող ուժը  ի՞նչ ծրագիր է առաջարկում, ի՞նչ ղեկավարի թեկնածու է առաջարկում, ո՞վ է լինելու իրենց վարչապետը, խորհրդարանական խմբակցությունները համաձա՞յն են, թե՞ իրենք էլ իրենց օրակարգն ունեն: Սրանք չափազանց լուրջ հարցեր են, որոնց վերաբերյալ պետք է ունենալ հստակ օրակարգ, իսկ մարդիկ հպանցիկ ու թեթեւ են նայում: Հարցազրույցներ տալով կամ միտինգներ անելով` երկիրը չես փրկի, իմպիչմենթ էլ չես անի: Այնպես որ, մեծ սպասելիքներ չունեմ:

— Հիմա ակտիվ վերադասավորումներ են ընթանում ընդդիմադիր դաշտում, ո՞րն է Ռեֆորմիստների կուսակցության տեսլականը` երկրում ստեղծված իրավիճակից դուրս գալու:

— Մինչեւ չլինի համախմբում եւ հստակ օրակարգ, ոչինչ չի ստացվելու: Արդեն մի քանի տարի է ասում եմ, որ պետք է ամբողջ ընդդիմադիր քաղաքական ուժերի սպեկտորը համախմբվի մեկ ուղեծրի շուրջ եւ ունենա լուրջ առաջնորդ` ղեկավարի թեկնածու: Ժողովուրդն էլ պետք է իմանա` լավ, եթե անվստահություն ենք հայտնում, Նիկոլ Փաշինյանի այլընտրանքը ո՞րն է,  ո՞վ է ղեկավարելու երկիրը: Դուք այդպիսի մարդու անուն լսե՞լ եք, դեռ ընդդիմությունը անուն չի տալիս: Մինչեւ այս խնդիրները չլուծվեն, ո՛չ մի փողոցային պայքար, ո՛չ մի թեկուզ ուժեղ կուսակցություն միայնակ, ո՛չ մի շարժում միայնակ, չի կարող հարց լուծել եւ երկրում փոփոխությունների հասնել:

«ԱՅՍՕՐ ՈՎ ԱՌԱՎՈՏ ՄԻ ՔԻՉ ՇՈՒՏ Է ԱՐԹՆԱՆՈՒՄ, ԱՐԴԵՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԹԵԿՆԱԾՈՒ Է»

— Կարծում եք`  պատրա՞ստ են ընդդիմադիր ուժերն ամբիցիաները մի կողմ դնել եւ համախմբվել այսօր, երբ հենց իրենք են երկրի իրավիճակը գնահատում օրհասական:

— Ես չեմ հավատում, որ պատրաստ են, տեսնեմ էլ աչքովս, չեմ հավատա: Շատ բարդ բան եք ասում, ավելին ասեմ` ինչքան շանսերը մոտ լինեն, որ ինչ-որ բան կարող է տեղի ունենալ, այնքան բոլորի ամբիցիաները տեղի կտան: Այսօր ով առավոտ մի քիչ շուտ է արթնանում, արդեն վարչապետի թեկնածու է իրեն համարում: Քաղաքական դաշտն այս վիճակում է: Նման պայմաններում շատ անհավանական եմ համարում հաջողության հասնելը: Երբ կլինի լուրջ առաջնորդ եւ բոլորը համաձայնության կգան մեկ մարդու շուրջ, որպես այլընտրանք, ու հասարակությունը եւ ժողովուրդն էլ կընտրի այդ մարդուն, այդ ժամանակ նոր կարող են լինել լուրջ գործընթացներ: Ինչքան ուզեք թեկնածուներ կան, ինչքան ուզեք` խոսացողներ, բայց ռեալ, որ կարող է պատասխանատվություն վերցնել իր վրա, երկրի վիճակ փոխել, արտաքին լուրջ մարտահրավերների դեմն առնել, մի խոսքով` բանակցող դառնալ մեր երկրի համար, այդպիսի մարդ չկա այս պահի դրությամբ ասպարեզում: Եթե լինի, մենք կիմանանք:

— Ստացվում է, որ ընդդիմությունն իր այս վարքագծով հարատե՞ւ է դարձնում Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունը:

— Որեւէ իշխանություն հավերժ չէ, ամեն ինչ ունի իր ժամանակը: Կարծում եմ` երբ կգա ժամանակը, Նիկոլ Փաշինյանը կհեռանա:

— Իսկ եթե չափազանց ուշ լինի՞ ինչ-որ բան փրկելու համար…

— Ամեն ինչ հարաբերական է` նայած ում համար ինչպես: Մի՛ մոռացեք, որ Նիկոլ Փաշինյանին 2021 թվականին ընտրել են, ինքն իր մանդատը ստացել է, այսօր էլ այն իրացնում է, իսկ երկրում չկա զանգվածային որեւէ բողոքի դրսեւորում: Բոլորը խոսում են միայն Ֆեյսբուքում, հարցազրույցներ են տալիս, բոլորն ուզում են երկրի ղեկավար դառնալ, բացում են կուսակցություններ, անունները մեկը մեկից լավն է, իսկ միասնություն` չկա: Բայց այս ամենի մեջ առավել հետաքիքր էր, իհարկե, ձեր ասածը, որ նախկին հեղափոխականը դառնում է ռեֆորմիստ: Սա, իրոք, մտածելու տեղիք է տալիս:

ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ

Այս թեմայով Վահագն Չախալյանի խափանման միջոցի վերաբերյալ դատարանի որոշումը կհրապարակվի վաղը` 11։30-ին. փաստաբան Մի կողմ դնենք տարաձայնությունները, համահայկական այս շարժումը պետք է ձեւավորի մեր ապագան. Վարդանյան Բամբասանք Պահը երկրի համար օրհասական է, եւ սխալվելու իրավունք չկա. Վահան Բաբայան Եվ ո՞վ էր ձեզ ասել, որ իբր կրկնելով 2018թ սցենարները հիմա նույնը ստացվելու էր. Վահան Բաբայան