«ՉԳԻՏԵԻ, ՈՐ ԴԱՍԻ ԺԱՄԱՆԱԿ ՉԻ ԿԱՐԵԼԻ ՀԱՑ ՈՒՏԵԼ, ՈՒ ՄԵԿ ԷԼ ՈՒՍՈՒՑԻՉԸ ՆԿԱՏԵՑ…».ՆԱՐԻՆԵ ՈՍԿԱՆՅԱՆ

Սկսվեց նոր ուսումնական տարին, ինչը յուրաքանչյուրի համար առիթ է վերհիշելու իր դպրոցական տարիները: Թե ինչպիսի աշակերտ է եղել դերասանուհի ՆԱՐԻՆԵ ՈՍԿԱՆՅԱՆԸ, որը հանրությանն ավելի շատ հայտնի է ՊԱՈՒԶԱ ԱՆՈ բեմական անունով, «Իրավունքը» պարզել է նրա հետ զրույցում:

— Հիշո՞ւմ եք Ձեր առաջին սեպտեմբերի 1-ը:

— Վա՜յ, այդ օրն ինձ ծնողներս այնպես էին զարդարել: Հագել էի դպրոցական համազգեստ` սպիտակ գոգնոցով էի, մազերիս բանտիկներ էին կապել ու ամենակարեւորը` մազերս այնպես էին ձգել, որ անընդհատ աչքերս ժպտան: Եվ ես անհամբեր սպասում էի, թե երբ պետք է դասերն ավարտվեն, որ ես այդ բանտիկներս գլխիցս հանեմ: Այն ժամանակ էլ սեպտեմբերի 1-ը շատ ճոխ էին անցկացնում` երաժշտություն, ծաղիկնե՜ր, ծաղիկնե՜ր, ծաղիկնե՜ր…

— Դպրոցում չարաճճի՞ աշակերտ էիք:

— Այո, իհարկե… Փոքր ժամանակ բկլիկ էի: Մանկապարտեզից հետո անմիջապես ռուսական դպրոց եմ գնացել: Չգիտեի, որ դասի ժամանակ չի կարելի հաց ուտել: Երկրորդ, թե երրորդ օրն է՝ ռուսերենի ժամին հետեւի նստարանին նստած՝ սեղանը փռել եմ, ընկերներիս հավաքել, քեֆ եմ անում, եւ հաց ենք ուտում: Մեկ էլ դասատուն ասում է. «Ты что делаешь?»: Ասում եմ. «Я кушаю», ինքն էլ, թե՝ «нельзя»: Ասացի՝ «Как нельзя, я голодная»: Մինչեւ ինձ համոզեցին, որ չի կարելի դասի ժամին հաց ուտել, դպրոցում գոյություն ունի բուֆետ, ընդմիջման ժամանակ պետք է բուֆետ գնալ, ես այդ դասը խանգարեցի, դասի ժամն ավարտվեց:

— Դպրոցական տարիներին թմբլի՞կ երեխա էիք:

— Այո, թմբլիկ էի, ու դպրոցում ինձ չաղ էին ասում: Ես չէի նեղվում դրանից: Մինչեւ հիմա էլ մեր դասարանի տղաներն ինչ չաղ են ասում:

— Դասերից փախե՞լ եք:

— Վա՜յ, գիտեք ինչքա՜ն: Այո, այն ժամանակ մենք դասերից փախնում, կինո էինք գնում: Մեկ-մեկ լինում էր, որ կինոյի լույսերը վառում էին, քաղմասից գալիս հավաքում էին բոլորին, բայց քանի որ ես տարիքով միշտ մեծ էի երեւում, ինձ երբեք չէին տանում: Մեծի տեղ էին դնում:

— Դպրոցական սեր ունեցե՞լ եք:

— Չէ, դպրոցական սեր չեմ ունեցել: Դպրոցից հետո եմ ունեցել:

— Ո՞ր առարկան էիք շատ սիրում:

— Սիրում էի ռուսաց լեզուն ու հայոց լեզուն, նաեւ այդ առարկաները դասավանդող դասատուներին էի շատ սիրում:

— Դպրոցում ավելի շատ տղաների հե՞տ էիք ընկերություն անում, թե՞ աղջիկների:

— Տղաների հետ էի շատ ընկերություն անում: Աղջիկ ընկերուհիներ էլ ունեի, որոնց առավոտը պարտադիր կոնֆետ, պաղպաղակ առնելով՝ տանում էի դպրոց ու հետո հետ էի բերում տներով: Մինչեւ հիմա էլ այդ հինգ ընկերուհիներով մոտիկ ենք իրար հետ:

— Ի՞նչ եք երազել դառնալ:

— Դատախազ…

— Ինչո՞ւ չդարձաք:

— Պայմաններս չներեցին: Առաջին տարին մասնակցեցի ընդունելության քննություններին, չանցա, հետո նորից չփորձեցի:

— «Վերջին զանգն» ինչպե՞ս եք անցկացրել:

— «Վերջին զանգին» դասարանի հետ չեմ եղել, քանի որ 8-րդ դասարանից դուրս եմ եկել, բայց մինչեւ հիմա իրենց հետ սերտ կապերի մեջ եմ, ու այս տարի էլ հենց այս ամիս իմ դասընկերը Մոսկվայից եկել է, եւ մենք նշում ենք մեր «Վերջին զանգի» 35-ամյակը:

— Եթե համեմատեք այդ տարիների դպրոցական կյանքն ու այսօրվա՞նը…

— Տարբերությունը շատ մեծ է: Թող ներեն ինձ, բայց հիմիկվա երեխաների ուշքն ու միտքը լավ հագնվելն է, տնից փող տանելը, ինչ-որ բան առնելն ու ընկերների հետ ուտելն է: Ես ունեմ հարեւանի երեխաներ, որ դպրոցում սովորում են` իրենց ուշքն ու միտքը սովորելը չի: Հազարից մի երեխա կա, որ հիմա սովորում է: Եվ հետո՝ այսօրվա երեխաներն այնքան չեն սովորում, որ նույնիսկ գիրք չեն կարդում: Մի հատ էլ ծանրաբեռնված 4-րդ դասարանից ֆրանսերեն, անգլերեն ու գերմաներեն են ավելացնում: Իբրեւ շատ են իրենց հայերենը սովորում, որ երեք լեզու էլ ավելացնում են: Ես զարմանում եմ այսօրվա դպրոցական ծրագրի վրա: Մեր ժամանակ ուրիշ էր:

— Այսինքն` Դուք կողմ եք խորհրդային տարիների դպրոցական ծրագրի՞ն:

— Իհարկե, ես ռուսական դպրոցում եմ սովորել, եւ այն ժամանակ կա՛մ ֆրանսերեն էինք սովորում, կա՛մ՝ գերմաներեն: Երեխաներին այդքան չէին ծանրաբեռնում՝ այն էլ 4-րդ դասարանում: Հետո մեր ժամանակ գրքերն անվճար էին, դպրոցում ամեն օր փող չէին հավաքում` մի օր սրա համար, մի օր նրա համար: Դպրոցում տարվա մեջ մի անգամ էին փող հավաքում` մարտի 8-ին, ուսուցիչներին նվեր առնելու համար: Ես չգիտեմ… առաջվա դպրոցն ուրիշ էր:

— Եվ վերջում՝ ի՞նչ կմաղթեք մեր դպրոցականներին:

— Մեր դպրոցականներին մաղթում եմ կանաչ ճանապարհ, անպայման սովորել, սովորել, սովորել, որ դառնան լավ մարդիկ եւ երկրի լավ տերեր:

ՆՈՒՆԵ ԶԱՔԱՐՅԱՆ

Այս թեմայով Եթե Արցախի հարցը փակված է համարվում, ապա դրանից հետո թշնամին բացելու է Սյունիքի, Վայոց ձորի հիմնախնդիրը. Վարդան Ոսկանյան Անկախության հռչակագիրը մեր քաղաքական ինքնության առանցքն է, որից հրաժարումը հավասարազոր է թշնшմուն հանձնվելուն. Վարդան Ոսկանյան Մահացել է Դերենիկ Ոսկանյանը Զելենսկին կրկին հայտնվել էր մի սենյակում, որտեղ Թրամփի վարչակազմի իշխանության գալուց հետո միայն սենյակն էր նույնական այն ամենի հետ, ինչ եղել էր նախկինում․ Ոսկանյան «Առյուծասիրտը» հերոս Սասունի մոր ճիչն է (Տեսանյութ)