Դ. ԴԵՄԻՐՃՅԱՆԻ ՏՈՒՆ-ԹԱՆԳԱՐԱՆԸ ԳՈՒՑԵ ԱԶԱՏՎԻ ՀԱՐԵՎԱՆՆԵՐԻ «ՋՐՈՑԻԻՑ»

Արխիվ 12-16 27 Հունվար, 2016 11:27

Դ. ԴԵՄԻՐՃՅԱՆԻ ՏՈՒՆ-ԹԱՆԳԱՐԱՆԸ ԳՈՒՑԵ ԱԶԱՏՎԻ ՀԱՐԵՎԱՆՆԵՐԻ «ՋՐՈՑԻԻՑ»

Դերենիկ Դեմիրճյանի տուն-թանգարանի անմխիթարության, անհյուրընկալ պատերի ու խոնավահոտության մասին գիտի յուրաքանչյուր այցելու: Թանգարանը 1975 թվականից մինչեւ այսօր չի վերանորոգվել, ավելին` հարեւանների կողմից պարբերաբար ենթարկվում է «ջրոցիի», այդ իսկ պատճառով թանգարան այցելելիս` ճռռացող հատակն ու խոնավության հոտը այցելուին ստիպում են վայրկյան առաջ դուրս պրծնել թանգարանից` անուշադրության մատնելով վարպետի թողած մասունքներն ու կարեւոր հուշերը: Քանի որ Դ. Դեմիրճյանի տուն-թանգարանը համարվում է Եղիշե Չարենցի անվան գրականության եւ արվեստի թանգարան-ինստիտուտի մասնաճյուղ, ապա «Իրավունքի» հետ զրույցում տուն-թանգարանի աղետալի վիճակը փաստեց նաեւ թանգարան-ինստիտուտի տնօրեն ԿԱՐՈ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆԸ:

«ԱՅԼԵՎՍ ՀԱՊԱՂԵԼ ՀՆԱՐԱՎՈՐ ՉԷՐ»

- Նախ` Ե. Չարենցի անվան գրականության եւ արվեստի թանգարան-ինստիտուտ ասելով` հասկանում ենք նաեւ թանգարանի մասնաճյուղերը, որոնք կառավարության որոշմամբ` անցել են մեր թանգարանի հոգածության տակ: Մինչեւ անցյալ տարի մասնաճյուղերը հինգն էին` Դսեղում Հ. Թումանյանի տուն-թանգարանը, Գորիսում` Ա. Բակունցի տուն-թանգարանը, Աշտարակում` Պերճ Պռոշյանի, նաեւ Գրիգոր Ղափանցյանի տուն-թանգարանը, իսկ Երեւանում` Դերենիկ Դեմիրճյանի տուն-թանգարանը: 2015 թվականից արդեն 6-րդն էլ ավելացավ` Սիլվա Կապուտիկյան հիմնադրամը տունը եւ թանգարանային առարկաները նվիրեց պետությանը: Կառավարության որոշմամբ` այդ ամենը ամրակցվեց մեր թանգարանին` որպես 6-րդ մասնաճյուղ: Ինչ վերաբերում է Դ. Դեմիրճյանի տուն-թանգարանի վիճակին, ապա գաղտնիք չէ, որ այն հատկապես վերջին տարիներին աղետալի վիճակում է, այլեւս հապաղել հնարավոր չէր: Փառք Աստծո, 2015-ին պետությունն ընդառաջեց մեր հերթական դիմումին` տուն-թանգարանի հիմնանորոգման աշխատանքները ներառվեցին 2016 թվականի Կառավարության պլաններում: Տակավին 3-4 օր առաջ արդեն նախագծողները ժամանեցին թանգարան: Շատ ոգեւորվեցի, երբ տեսա Երեւան քաղաքի հուշարձանների գործակալության պատասխանատուներին, ինձ ծանոթ հարազատ մարդիկ են, ովքեր պատասխանատու են Երեւանում գտնվող բոլոր հուշարձան-շենքերի համար: Վստահ եմ` ամենայն բծախնդրությամբ նախագիծը կձեւավորվի: Բայց տուն-թանգարանն ունի յուրահատուկ խնդիրներ` քանի որ բազմահարկ շենքի առաջին հարկում է տեղակայված, եւ կա անբարեխիղճ հարեւան, որն առանց այն էլ առավել անմխիթար վիճակին, պարբերաբար ջրում է թանգարանը: Էլ չեմ ասում, որ անցյալ տարի որոշեցին հիմնանորոգել իրենց բնակարանը, շինանյութ բարձրացրին ու այդ ծանրությունից խարխուլ շենքն առավել խարխլվեց, պատերի ճաքերն ավելի լայնացան: Ինչեւէ, վստահ ենք` այս տարվա ընթացքում վերջապես կհիմնանորոգվի: Բայց այս պահին փորձում եմ հոգալ կարեւոր խնդիր` թանգարանային առարկաները մի ապահով վայրում պահեստավորելու եւ մի քանի ամիս ապահով վայրում պահպանելու: Երկու անգամ այդ դժոխքի միջով անցել եմ, խոսքով անհնար է բացատրել, թե դա ինչպիսի պատասխանատվություն է: Այնպես որ, աշնանը սպասենք Դեմիրճյանի տուն-թանգարանին` հիմնանորոգված ու բարեկարգված, որից հետո արդեն 2017-ի համար հայտ կներկայացնեմ, որպեսզի հոգանք նոր ցուցադրությունը կազմակերպելու խնդիրը:

ԴԵՄԻՐՃՅԱՆՆԵՐԻ ԱՆՁՆԱԿԱՆ ՕԳՏԱԳՈՐԾՄԱՆ ԿԱՀՈՒՅՔՆ ՈՒ ՍՊԱՍՔԸ

ՊԵՏՔ Է ԱՊԱՀՈՎ ՎԱՅՐՈՒՄ ՊԱՀՊԱՆԵԼ

-Այսինքն` թանգարանը արդեն չի՞ գործում:

- Կարգն այսպես է` սկզբում գալիս են նախագծողներ, հարցնում են շենքի նրբությունները եւ ըստ այդմ կազմում են նախագիծը, ապա ֆինանսական հաշվարկ կազմում եւ արդեն դրվում է մրցույթի: Հետո արդեն գալիս է հաղթող կազմակերպությունն ու ասում` ազատե՛ք տարածքը եւ մեզ մակերես տվեք աշխատելու: Այս պահին այդ նախագծման պրոցեսն է գնում, իսկ թանգարանը դեռ գործում է: Ինձ համար հիմա առաջնահերթ խնդիրը այդ մասունքները պահպանելն է: Գիտեմ, որ փաստաթղթերը բերելու եմ մեզ մոտ` մայր թանգարան, բա կահո՞ւյքը, այստեղ թանգարան-ինստիտուտում մենք տեղ չունենք: Պետք է այդ մասին մտածել, քանի որ դրանք էլ արժեք են` Դեմիրճյանների անձնական օգտագործման կահույքն է, սպասքը, որոնք պետք է մի քանի ամիս ապահով վայրում կարողանանք պահպանել:

«ՎԻՐԱՀԱՅ ՀԿ-ՆԵՐԻ ՈՒ ՀԻՄՆԱԴՐԱՄՆԵՐԻ ԿԱՄ ՄԻՋՈՑՆԵՐԸ,

ԿԱՄ ԷԼ` ԿԱՄԵՑՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆ Է ՍԱՀՄԱՆԱՓԱԿ»

- Իսկ Դեմիրճյանի ժառանգները չե՞ն արձագանքում, գոնե այդ հարցով էլ իրենք օգնեն:

- Բազմիցս փորձել ենք շահագրգռել, բայց` ոչ: Փառք Աստծո, միայն ջավախահայերի մասով տասնյակի չափ մեծ ու փոքր կազմակերպություններ են գործում, իսկ Դերենիկ Դեմիրճյանը Վահան Տերյանի, աշուղ Ջիվանու եւ մյուս վիրահայերի նման, մեր վիրահայ մեծերի սերուցքն է: Ցավոք, այդ հասարակական կազմակերպությունների եւ հիմնադրամների միջոցները կամ սահմանափակ են, կամ էլ` չգիտեմ, գուցե կամեցողությունն է սահմանափակ: Բայց, միեւնույնն է, սա առաջին հերթին պետության պարտավորությունն է:

Զրուցեց ԼԻԼԻԹ ԵՂԻԱԶԱՐՅԱՆԸ

https://iravunk.com/sim/?p=163730&l=am/