Ֆիզիկական ծեծը շատ ավելի գերադասելի էր, քան այն ստորացումներն ու նվաստացումները, որոնցով անցել եմ. Գերության «ստվերը» ու ամուր կամքի շնորհիվ` կրկին կյանք վերադառնալը

Ժամկետային զինծառայող, 19-ամյա Արեգ Սարգսյանը արցախյան վերջին պատերազմի ժամանակ էր գերի ընկել` առաջին հերիներից էր,  Հայաստան էր վերադարձվել 2020 դեկտեմբերի 14-ին: ԱԹՍ-ի հարվածից վիրավոր զինվորին մինչեւ մոտենալը հակառակորդը նաեւ հրազենից էր կրակել ոտքերին, հետո արդեն գերի վերցրել, կապել տանկի վրա, նկարել ու տեսանյութը տարածել համացանցում: Արեգն ասում է՝ որպես ապօրինի սահմանախախտի իրեն դատապարտել էին 4 ամսվա ազատազրկման: Արեգը 8 ամսվա զինծառայող է եղել, երբ սկսվել է Արցախյան 2-րդ պատերազմը: Ծառայում էր Ջաբրայիլում: «Հակատանկային դասակում էի, պատերազմից մի 20 օր առաջ արդեն գիտեինք, որ պատերազմ է լինելու, թշնամու զորքի կուտակումներ էին: 27-ի առավոտ՝ 7:10 իրենց մինամյոտը սկսեց խփել, մի քանի ժամ կրակի տակ մեզ պահեցին, հետո արդեն իրենց տանկերը մտան, իրենց տանկերին էինք խփում էնքան, մինչեւ իմ գերեվարվելը»:

Արեգը գերի էր ընկել հոկտեմբերի 7-ին: Դաժան այդ օրվա մասին պատմում է. «Վիրավոր էի, խրամատի մեջ էի, միայն ես էի ողջ մնացել, կողքս զոհված ընկերներս էին: Երկու ոտքից վիրավոր էի, երբ ադրբեջանցիներն եկան, ոտքերիցս արյուն էր հոսում, հասկացան, որ ողջ եմ: Մինչեւ ինձ հասնելը, երբ իրենց ձայները լսեցի, արդեն կասկաս ու բրոնիկս հանել էի, որ միանգամից կրակեին, ավելի լավ էր ինձ սպանեին, քան գերի ընկնեի: Փոսի մեջից քաշեցին հանեցին, խնդրում էի իրենց, որ սպանեն ինձ, էդ պահին չգիտեմ ինչով խփեցին գլխիս, հետո զարթնել եմ էն պահին, երբ ինձ արդեն ոտքերս կապած տանկի վրա էին դրել»-վերհիշելով երության դժոխք, պատմում է Արեգը:

Տղայի պատմելով՝ իրեն տանկի վրա կապած տարել են մոտ 600 մետր՝ իջեցրել իրենց զորքի մոտ, որտեղ արդեն դաժան ծեծի են ենթարկել: Իր հիշելով իրեն տեղափոխել են Գյանջայի հոսպիտալ, այնտեղ վիրահատել վիրավոր ոտքն ու տեղափոխել մեկուսարան:Դաժան ծեծը շարունակվել է նաեւ այնտեղ: «Նենց էին ծեծում, որ աչքերս մի շաբաթ չէր տեսնում, ականջներս չեն լսում: Արդեն հոկտեմբերի 29-ին ինձ տարան Ադրբեջանի բանտ, ավելի լավ էր էդտեղ էլ ծեծեին, քան թե այդքան հայհոյեին ու սոված պահեին»:

Կարմիր Խաչի ադրբեջանական ներկայացուցիչները առաջին անգամ Արեգին այցելել են 2020թ.-ի հոկտեմբերի 17-ին, երբ ինքը գտնվում էր Գյանջայի հոսպիտալում, 2-րդ անգամ՝ հոկտեմբերի 25-ին, վերջին անգամ էլ՝ նոյեմբերի 9-ի կեսօրին. «Մենք Կարմիր խաչին մեր վիճակի մասին ոչինչ չէինք ասում, որ ասեինք՝ մեզ էլի կծեծեին»:

Թե քանի հոգի կար գերեվարված թշնամու կողմից, Արեգը չգիտի. «Իմ աչքերը միշտ փակ էին, ես գերիներին չեմ տեսել, իրենց ասելով՝ 600 գերի կար»:

Արեգը Հայաստան էր վերադարձել առողջական խնդիրներով ու վախերով: Վերադառնալուն պես տեղափոխվել էր Մուրացանի զինվորական հոսպիտալ, վիրահատվել, հետո արդեն բուժումը շարունակել վերականգնողական կենտրոնում: Մինչ օրս էլ ասում է. «Երբ մեքենայի ձայն եմ լսում, մտածում եմ հեսա էլ կնստացնեն մեջը ու կտանեն դժոխք»:

Սկզբում Արեգը Մարդկանց հետ էլ դժվար էր շփվում, վախենում էր, բայց հիմա փառք Աստծո տղան կամաց-կամաց վերադառնում է բնականոն կյանքի կամ գոնե փորձում է.«Հիմա ինքնուրույն ու գիտակցված որոշումներ եմ կայացնում, կամաց-կամաց փորձում եմ այդ էջը ջնջել հիժողությունիցս, ճիժտա շատ դժվար, բայց փորձում եմ առաջ նայել: Փորձում եմ գերության էջը փակել, բայց շատ դժվարա: Գիտեք ամեն անգամ, երբ մտածում եմ մոռացել եմ, մեկ էլ աչքիս առաջ են գալիս դաժան ծեծերը, ստորացումները, նվաստացումները, այն աստիճան նվաստացումներ էին, որը ֆիզիկական ծեծը շատ ավելի գերադասելի էր»:

Արեգը պատմում է նաեւ, որ գերությունից վերադառնալուց հետո նրա հետ ինչ-ինչ կապերի միջոցով փորձել են թշնամական երկրից կապվել, բայց տղան միանգամից հասկացել է ու անջատել. «Ճիտ է նրանք հայերեն շատ վարժ են խոսում, բայց ես միանգամից հասկացա, մենակ հարցրեցին հարցնել` ոնց ես: Էդ մի անգամն է եղել ու վերջ, երեւի հասկացել են, որ անիմաստ է փորձել»:

Հիմա Արեգը զբաղվում է գյուղի առօրյա հոգսերով. «Փորձում եմ խնողներիս մի բանով օգնել, շատ են տանջվել իմ հետ կատարվածի համար: Տա Աստված ընտանիք կկազմեմ, թեեւ հիմա դեռ ընտրյալ չունեմ, բայց նպատակս լավ ու ազգին պիտանի մարդ դառնալն է»:

Զրույցը` ԻԼՈՆԱ ԱԶԱՐՅԱՆԻ