«Իրականում ի՞նչ է կատարվում Օշականի գրադարանում»
Տեսանյութեր«Իրավունք TV»-ի տաղավարում զրուցել ենք «Ճարտարապետ Արամ Խաչատրյան» մշակութային բարեգործական հիմնադրամի տնօրեն ՍՈՒՍԱՆՆԱ ԴԱՐԲԻՆՅԱՆԻ հետ: Հաղորդման ընթացքում անդրադարձանք փակման եզրին գտնվող Օշականի գրադարանին:
— Տիկին Դարբինյան, որքա՞ն ժամանակ է, որ չի գործում Օշականի գրադարանը:
— Մի քանի ամիս ես պայքարում եմ, որ Օշականի գրադարանը նորից բացվի, որովհետև տարիուկես չի գործում: Ընթերցողներ շատ ունի: Չնայած՝ ասում են, որ ընթերցողներ չունի, դրա համար ենք փակել: Բայց ես վստահ եմ, որ օշականցիները կարդացող են: Եթե նույնիսկ երկու ընթերցող էլ լինի, նրանք իրավունք չունեն փակելու գրադարանը:
— Իսկ ինչո՞ւ են որոշել փակել գրադարանը:
— Համայնքների միացման հետ կապված՝ կարծում եմ, իրենք գումար չեն գտել, որ գրադարանավարին վճարեն: Ես առաջարկել եմ իմ տարբերակը, որ հիմնադրամը կվճարի գրադարանին գումար: Իսկ գրքերը ես համարում եմ Օշական գյուղի բնակիչների սեփականությունը և ՀՀ Սահմանադրությամբ սեփականությանն իրավունք չունեն կպնեն, որովհետև այդ գրադարանը ստեղծվել է շատ վաղուց: Մոտ հարյուր, հարյուրից ավել գիրք ես եմ նվիրել: Շատերի վրա նույնիսկ հիմնադրամի կնիքը կա: Որոշ գրքերի վրա կնիք էի դնում, որոշին չէ` նվիրում էի: Ես չգիտեմ ներկայիս մարդկանց հետաքրքրե՞լ է գրադարանը` որպես մշակույթի օջախ: Գիրք չեն նվիրել, ոչինչ չեն արել, փակում են և ցանկանում են տեղափոխել կենտրոն` Աշտարակ: Ինչի՞ համար են տեղափոխում: Յոթ տարեկան կամ ծեր մարդկանց համար դժվար կլինի գնալ գիրք վերցնել: Նրանց իրավունքներն են խախտվում: Ես ընդամենը ցանկանում եմ օգնել առանց որևէ շահի: Վերջին դիմումս արդեն երկու ամսից ավել է տվել եմ, զանգում եմ, որ տեղեկանամ, թե ինչ են արել, ասում են` մտածում ենք:
— Իսկ ո՞ւմ եք զանգել:
— Զանգել եմ Արագածոտնի մարզի քաղաքապետարանի պատասխանատուին, ով զբաղվում է այդ գործերով, ասում է` մտածում ենք: Ես կարծում եմ, առաջինը երբ փակում էին, այն ժամանակ պետք է մտածեին:
— Փորձե՞լ եք ԿԳՄՍ նախարարություն դիմել:
— Իմ դիմումի մի պատճեն գնացել է վարչապետին: Ընդ որում, վարչապետին երկու անգամ եմ դիմում ուղարկել: Գնացել է տարածքային կառավարման նախարարին, ԿԳՄՍ նախարարին, Մարդու իրավունքների պաշտպանի գրասենյակ, ԱԺ: Իմ առաջին դիմումի ժամանակ Թագուհի Թովմասյանը համարյա ամեն օր զանգում էր: Եվ պատասխան ստացա, որ իրենց խոստացել են՝ կլուծեն այդ հարցը: Նույնիսկ համարձակվել էի կաթողիկոսին դիմել, որովհետև Մեսրոպ Մաշտոցը համընդհանուր հարստություն, հանճար է:
— Դուք Մեսրոպ Մաշտոցի մասին գիրք եք գրում, կմանրամասնե՞ք:
— Մեսրոպ Մաշտոցի մասին գիրքը ես նախաձեռնել եմ մոտ տաս տարի առաջ: Թող չթվա, որ ես դանդաղ եմ աշխատում, դրա համար մինչև այսօր այդ գիրքը չկա: Ուղղակի մեծ պատասխանատվությամբ եմ մոտենում հարցին… Գրել եմ գրքի կեսը: Մնացած կեսը, հույս ունեմ, ավելի արագ կգրեմ, որովհետև նյութերը վաղուց հավաքել եմ:
Ես քիչ եմ ապրել Օշականում, բայց մինչև այսօր ինձ օշականցի եմ համարում: Եվ պարտավորված եմ ինձ զգում պահպանել այն, ինչ-որ իմ նախնիները թողել են: Այսօրվա յոթ տարեկան երեխան իրավունք ունի գիրք ունենալու, այլ ոչ թե մտնի ինտերնետ կամ հեռուստացույցով ծանոթանա ինչ-որ բաների հետ:
— Բայց գիրք ունենալու իրավունքից առաջ չէ՞ որ պետք է խրախուսվի, քարոզվի գիրք կարդալը: Փակելով՝ ինչպե՞ս կարող են հարցին լուծում տալ:
— Մշակութային օջախ փակելով՝ նաև պետության հիմքերն են խարխլում: Եվ մարդիկ չեն ունենում այն մակարդակը, ինչ-որ պետք է ունենային, իսկ մեր ազգի համար դա ամոթ է: Պետք է դրա մասին անհանգստանան բարձրաստիճան պաշտոնյաները:
— Այսօր մեր իրականության մեջ այդ մակարդակը կա՞:
— Օշականցիների մոտ կար: Ես շփվում եմ նրանց հետ, բայց իրենց մեջ շատ վախ կա: Ես փորձում էի իմ դիմումի տակ ստորագրող մարդ գտնեմ, որ էլի մարդ ինձ հետ միանա, բայց մարդիկ վախենում են: Թող պետական այրերը նաև դրա մասին մտածեն, թե ինչու են մարդիկ վախենում իրենց ձայնը բարձրաձայնել:
— Այսինքն` նույնիսկ վախենում են բարձրաձայնել, որ փակվում է գրադարա՞նը:
— Այո… Փորձեցի 50 ստորագրություն հավաքեմ, բայց ոչ մեկը չստորագրեց: Իհարկե, ես ոչ մեկին չեմ մեղադրում եթե մարդու մեջ վախ է մտել, դա վտանգավոր է…
ՆՈՒՆԵ ԶԱՔԱՐՅԱՆ