ՄՈՍԿՎԱՆ «ԶԱՐՄԱՆԱԼԻՈՐԵՆ» ԱՐԱԳ ԱՐՁԱԳԱՆՔԵՑ ԴԵՊԻ ՀԱՅԱՍՏԱՆ ՇԱՐԺԸ ԲԱՑԵԼՈՒ ԱLԻԵՎԻ ԽՈՍՔԻՆ

­Նա­խօ­րեին ու­շագ­րավ հայ­տա­րա­րութ­յուն տա­րա­ծեց Գ­յում­րու քա­ղա­քա­պետ Վար­դան Ղու­կաս­յա­նի փաս­տա­բա­նա­կան թի­մը: Ըստ այդմ՝ Ղու­կաս­յա­նին նոր մե­ղադ­րանք է հա­րուց­վել: Այն պատ­ճա­ռա­բա­նութ­յամբ, թե. «Դեռեւս 2025 թվա­կա­նի սեպ­տեմ­բե­րի 16-ին եւ 23-ին, Գ­յում­րու քա­ղա­քա­պետ Վար­դան Ղու­կաս­յա­նի կող­մից ՀՀ հա­կա­կո­ռուպ­ցիոն դա­տա­րա­նի բա­կում՝ Հա­յաս­տա­նի այլ երկր­նե­րի հետ միութ­յուն կազ­մե­լու վե­րա­բեր­յալ իր մտքե­րի հա­մար՝ դրանք «ո­րա­կե­լով» որ­պես Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տութ­յան ինք­նիշ­խա­նութ­յու­նից հրա­ժար­վե­լուն ուղղ­ված հրա­պա­րա­կա­յին կոչ…»:

ԻՆՉ Ի ՑՈՒՅՑ ԴՐԵՑԻՆ ՎԱՐԴԱՆ ՂՈՒԿԱՍՅԱՆԻ ՓԱՍՏԱԲԱՆՆԵՐԸ

Ա­յո, հայտ­նի փաստ է, որ Վար­դան Ղու­կաս­յա­նը հրա­պա­րա­կավ կար­ծիք է հայտ­նել Ռու­սաս­տան-­Բե­լա­ռուս Միու­թե­նա­կան պե­տութ­յա­նը Հա­յաս­տա­նի ան­դա­մակ­ցութ­յան անհ­րա­ժեշ­տութ­յան մա­սին: Ընդ ո­րում, ինչ­պես նաեւ փաս­տա­բա­նա­կան թիմն է միան­գա­մայն տե­ղին նկա­տում՝ «Վար­դան Ղու­կաս­յանն իր խոս­քում մի քա­նի ան­գամ ընդգ­ծել է, որ դա անհ­րա­ժեշտ է ա­նել Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տութ­յան ան­կախ պե­տա­կա­նութ­յու­նը պաշտ­պա­նե­լով եւ­ այն պաշտ­պա­նե­լու հա­մար…»: Բա­ցի այդ, ե­թե Միու­թե­նա­կան պե­տութ­յանն ան­դա­մակ­ցե­լու գա­ղա­փա­րը ո­րո­շել են հա­մա­րել «Հան­րա­պե­տութ­յան ինք­նիշ­խա­նութ­յու­նից հրա­ժար­վե­լուն ուղղ­ված հրա­պա­րա­կա­յին կոչ», ա­պա շատ պարզ հարց կա, ո­րը նաեւ փաս­տա­բա­նա­կան թիմն է ա­ռաջ քա­շում. «Այդ նույն տրա­մա­բա­նութ­յամբ ստաց­վում է, որ վեր­ջին ժա­մա­նակ­նե­րում Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տութ­յան՝ Եվ­րո­պա­կան միութ­յա­նը ան­դա­մակ­ցե­լու վե­րա­բեր­յալ բո­լոր հայ­տա­րա­րութ­յուն­նե­րը նույն­պես պետք է վկա­յեն հան­ցա­գոր­ծութ­յան մա­սին։ Ա­վե­լին, Հա­յաս­տանն ար­դեն իսկ ան­դամ է մի շարք միութ­յուն­նե­րի, ո­րոնց թվում են՝ ՀԱՊԿ-ը, ԵԱՏՄ-ն, ԵԱՀԿ-ն, ԵԽ-ն եւ այլ կազ­մա­կեր­պութ­յուն­ներ»:

Այն, որ նման մե­ղադ­րան­քը կա­րող է միայն քա­ղա­քա­կան ո­րոշ­ման արդ­յունք լի­նել, թե­րեւս խո­սե­լու հարց էլ չէ: Արդ­յուն­քում, ստա­նում ենք նման ի­րա­վի­ճակ. նի­կոլ­յան իշ­խա­նա­կան հա­մա­կար­գի հա­մար ե­թե ԵՄ-ին ան­դա­մակ­ցութ­յան թե­ման ըն­կալ­վում է միան­գա­մայն օ­րի­նա­կան մի բան, ա­պա Ռու­սաս­տան-­Բե­լա­ռու­սի մա­սին խո­սելն ան­գամ հա­մա­րում են հան­ցա­գոր­ծութ­յուն: Մի կողմ թող­նենք ան­գամ այն, որ դրա­նով պար­զա­պես Բե­լա­ռու­սին մե­ղադ­րում են, թե այդ եր­կի­րը «հրա­ժար­վել է իր ինք­նիշ­խա­նութ­յու­նից»: Ըն­դա­մե­նը ներ­կա պա­հին ֆիք­սենք հե­տեւ­յա­լը. ե­թե փաս­տա­բան­նե­րի հայ­տա­րա­րութ­յու­նը 100 տո­կո­սա­նոց ի­րա­կա­նութ­յուն է (կաս­կա­ծե­լու ա­ռիթ չու­նենք), ա­պա կստաց­վի, որ նի­կո­լյան Հա­յաս­տա­նը պար­զա­պես Մոսկ­վա­յին ա­մե­նաու­ղիղ ձե­ւով մե­ղադ­րում է այ­լոց ինք­նիշ­խա­նութ­յու­նից զրկե­լու, այն է՝ մի­ջազ­գա­յին ա­պօ­րի­նութ­յան մեջ: Իսկ դա, ի­հար­կե, նշա­նա­կում է ընդգծ­ված հա­կա­ռուսա­կան կուրս, ե­թե ոչ բա­ցա­հայտ թշնա­մա­կան:

­Նի­կո­լը կհա­մար­ձակ­վե՞ր նման քայլ կա­տա­րել Մոսկ­վա­յի դեմ, ե­թե վեր­ջինս, օ­րի­նակ, այն ժա­մա­նակ, երբ Ա­լիե­ւը կա­լա­նա­վո­րում էր ՌԴ քա­ղա­քա­ցի­նե­րին, շատ ա­վե­լի կոշտ մի­ջոց­նե­րի դի­մեր, քան տե­սա­նե­լի ռեակ­ցիան էր՝ մի քա­նի ա­զե­րիի բռնե­լը. Սա` որ­պես հռե­տո­րա­կան հարց: Սա­կայն խնդիրն ար­դեն ան­գամ սա չէ, այլ բուն փաս­տը՝ հա­յաս­տան­յան գոր­ծող իշ­խա­նութ­յուն­նե­րը ար­դեն ոչ մի բա­նի չնա­յե­լով, գնում են աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան վեկ­տո­րի փո­փո­խութ­յան եւ դա ա­վար­տին կհասց­նեն, ե­թե Նի­կո­լը կա­րո­ղա­նա եւս մեկ ժամ­կե­տով մնալ իշ­խա­նութ­յան:

­Բայց կա նաեւ այս հար­ցը. իսկ ա­ռանց ար­տա­քին հա­մա­պա­տաս­խան հո­վա­նա­վո­րութ­յան նա կգնա՞ր նման քայ­լե­րի. մի­գու­ցե, բայց քիչ հա­վա­նա­կան է, ե­թե միայն շատ ա­վե­լի խոր­քա­յին խա­ղի հետ գործ չու­նենք: Ու այս­տեղ էլ հա­ջորդ հարցն է. իսկ կոնկ­րետ ի՞նչ հովա­նա­վո­րութ­յամբ է գոր­ծում, եւ դա ո՞ւր կհասց­նի Հա­յաս­տա­նը: Ի­հար­կե, Հա­յաս­տա­նի աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան կուր­սը փոր­ձե­լու ուղ­ղութ­յամբ դեռ էն գլխից է շատ ակ­տիվ աշ­խա­տում Բ­րի­տա­նիա/ԵՄ ուլտ­րա­լի­բե­րալ թե­ւը: Հա­ջոր­դը. Հա­յաս­տանն ի­րեն­ցով ա­նե­լը թուրք-ա­զե­րիա­կան տան­դե­մի հնա­գույն ե­րա­զանք­նե­րից մեկն է, ու այս եր­կու ուղ­ղութ­յուն­նե­րը սեր­տո­րեն գոր­ծակ­ցել եւ գոր­ծակ­ցում են: Այս­քա­նից զատ, Հա­յաս­տա­նում իր դիր­քե­րը հաս­տա­տե­լու հայտ ներ­կա­յաց­րեց նաեւ Թ­րամ­փը՝ օ­րա­կարգ բե­րե­լով «Թ­րամ­փի ու­ղի» նա­խա­գի­ծը:

ՈՎ Է «ԹԻԿՈՒՆՔՈՒՄ»

­Գանք հեր­թով: Բ­րի­տա­նիա/ԵՄ ուլտ­րա­լի­բե­րալ թե­ւը, ի­հար­կե, Նի­կո­լի հետ ու­նի գոր­ծակ­ցութ­յան, այս­պես ա­սենք, կոմպ­րո­մատ­նե­րով հա­րուստ բա­վա­րար պատ­մութ­յուն, եւ, ի­հար­կե, կցան­կա­նան ա­ռա­վե­լա­գույ­նը ստա­նալ դրա­նից: Միայն թե այն ռեալ պո­տենց­իա­լը, որն այդ թեւն ու­ներ թե­կու­զեւ մեկ տա­րի ա­ռաջ, այս պա­հին էա­պես կորց­րել է, ո­րին դեռ կհաս­նենք: Այ­սինքն, որ կա­րող են հա­րավ­կով­կաս­յան ուղ­ղութ­յամբ դեռ գլո­բալ ծրագ­րեր ա­ռաջ տա­նել, գո­նե այս պա­հին քիչ հա­վա­նա­կան տեսք ու­նի: Ըստ այդմ, ա­սել նաեւ, թե Նի­կո­լը կա­րող է նման թի­կուն­քի հետ այն­պի­սի հույ­սեր կա­պել, որ դրա­նից ել­նե­լով, կամ գլո­բա­լիստ­նե­րին ինչ-որ մե­սիջ հղե­լու հա­մար այս­քան ուղ­ղա­կիո­րեն դեմ գնա Մոսկ­վա­յին. սա էլ է տար­բե­րակ, բայց քիչ հա­վա­նա­կան է թվում:

­Թուրք-ա­զե­րիա­կան տան­դե­մը, ի­հար­կե, կրկնենք, մեծ ցան­կութ­յուն ու­նի Հա­յաս­տա­նը վե­րա­դարձ­նել «Ա­լեք­սանդ­րո­պո­լի պայ­մա­նագ­րի» տրա­մա­բա­նութ­յա­նը: Ա­ռա­վել եւս, որ Նի­կոլն ար­դեն ոչ մի բան չթաքց­նե­լով, բա­ցա­հայ­տո­րեն «էս­տի հա­մեցեք» է բղա­վում ա­մեն մի պա­տեհ եւ ան­պա­տեհ ա­ռի­թով: Օ­րի­նակ, հեր­թա­կան հայ­տա­րա­րութ­յու­նը հնչեց­րեց ե­րեկ. «Այս պա­հին դրան մեր ար­ձա­գան­քը (Ա­լիե­ւի կող­մից ճա­նա­պարհ­նե­րը բա­ցե­լու հայ­տա­րա­րութ­յան-­Հեղ.) հետեւ­յալն է՝ հենց այ­սօր­վա­նից մենք պատ­րաստ ենք ա­պա­հո­վել բեռ­նա­տար ավ­տո­մե­քե­նա­նե­րի տա­րան­ցու­մը Թուր­քիա­յից դե­պի Ադր­բե­ջան, Ադր­բե­ջա­նից դե­պի Թուր­քիա, մաս­նա­վո­րա­պես Մար­գա­րա-Ե­ղեգ­նա­ձոր-­Սի­սիան-­Գո­րիս եր­թու­ղիով։ Սա ընդգ­ծում եմ, ո­րով­հետեւ սա այս պա­հին միակ տար­բե­րակն է, որ հենց այ­սօր կա­րող ենք ի­րա­կա­նաց­նել»: Լավ է, թե՝ վատ, այդ մա­սին չէ խոս­քը, այլ շատ ա­վե­լի էա­կան խնդրի: Նախ, դա ա­մե­նե­ւին էլ այս պա­հին ե­ղած միակ ու­ղին չէ. կա­րե­լի է Մար­գա­րա­յից հաս­նել Վ­րաս­տան եւ հյու­սի­սա­յին Ադր­բե­ջան: Կա­րե­լի է շատ ա­րագ գոր­ծար­կել նաեւ Թուր­քիա­յի եր­կա­թու­ղին եւ Գ­յում­րի-Վ­րաս­տան ուղ­ղութ­յամբ հաս­նել Ադր­բե­ջան: Ու ա­սել, թե Ան­կա­րան եւ Բա­քուն չեն ցան­կա­նում դրա­նից օգտ­վել, միամ­տութ­յուն կլի­ներ: Բայց, ինչ­պես Նի­կո­լի մյուս բո­լոր նման կո­չե­րի դեպ­քում, քիչ հա­վա­նա­կան է, որ կօգտ­վեն այդ ա­ռա­ջար­կից: Եվ ոչ այն պատ­ճա­ռով, որ վա­խե­նում են. թուր­քա­կան բեռ­նա­տար­ներ հենց այս պա­հին էլ կա­րե­լի է Հա­յաս­տա­նի բո­լոր ճա­նա­պարհ­նե­րին տես­նել: Պատ­ճա­ռը բո­լո­րո­վին այլ է. Ան­կա­րա­յի հա­մար դա կնշա­նա­կի կտրուկ խո­րը հա­կա­սութ­յան մեջ մտնել Մոսկ­վա­յի հետ: Թե­կու­զեւ հաշ­վի առ­նե­լով, որ Փա­շին­յա­նի ա­ռա­ջար­կած սահ­մա­նը, ինչ էլ ա­սես, այս պա­հին նաեւ ԵԱՏՄ-ի սահ­ման է՝ այդ միութ­յան օ­րենք­նե­րի դաշ­տում գտնվող: Պաշ­տո­նա­պես Նի­կո­լը դուրս կգա՞ ԵԱՏՄ-ից. այլ բան: Մինչ այդ, տվյալ սահ­մա­նով գնալ-գա­լը, ե­թե չհա­մա­պա­տաս­խա­նեց­վի ԵԱՏՄ-ի նոր­մե­րին, կնշա­նա­կի ու­ղիղ բա­խում Մոսկ­վա­յի հետ: Դ­րա­նից Ան­կա­րան խու­սա­փում էր ուկ­րաի­նա­կան պա­տե­րազ­մի ա­մե­նա­թեժ փու­լում եւ ներ­կա պա­հին եւս ակն­հայ­տո­րեն չի ցան­կա­նում գնալ նման եր­կա­րա­ժամ­կետ եւ խո­րը հա­կա­սութ­յան: Ա­սենք` նաեւ Ի­րա­նի հետ: Ու ան­կախ նրա­նից, թե Վար­դան Ղու­կաս­յա­նի գոր­ծին հա­կա­ռու­սա­կան բնույթ տա­լու տակ Ան­կա­րա­յում ինչ կար­գի մե­սիջ են տես­նում:

ՌՈՒՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՆԸ

Ինչ վե­րա­բե­րվում է Ա­լիե­ւին, ա­պա Պու­տի­նի հետ օ­րերս ու­նե­ցած հե­ռա­խո­սազ­րույ­ցով  նա եւս մեկ ան­գամ ցույց տվեց, որ շա­րու­նա­կում է գնալ Մոսկ­վա­յի հետ հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րում շրջա­դար­ձի: Դա է հու­շում ոչ միայն այն, որ դրան հա­ջոր­դեց ՌԴ քա­ղա­քա­ցի­նե­րի ա­զատ ար­ձա­կումը, եւ մի քա­նի ա­զե­րիի էլ հանձ­նե­ցին Բաք­վին: Թե­րեւս, շատ ա­վե­լի տե­սա­նե­լի մե­սիջ էր այդ հե­ռա­խո­սազ­րույ­ցին հա­ջոր­դած հայ­տա­րա­րութ­յու­նը, ո­րով հան­դես ե­կավ փոխ­վար­չա­պետ Ա­լեք­սեյ Օ­վեր­չու­կը: Այն է՝ Ադր­բե­ջա­նը պատ­րաստ է ռու­սա­կան ապ­րանք­նե­րը բաց թող­նել դե­պի Հա­յաս­տան. «Եր­կու օր ա­ռաջ ադր­բե­ջա­նա­կան կող­մը մեզ հաս­տա­տեց (ստաց­վում է, որ Պու­տին-Ա­լիեւ հե­ռա­խո­սազ­րույ­ցի ժա­մա­նակ- Հեղ.) ադր­բե­ջա­նա­կան եր­կա­թու­ղի­նե­րով ռու­սա­կան ապ­րանք­նե­րը Ադր­բե­ջա­նի տա­րած­քով Հա­յաս­տան տե­ղա­փո­խե­լու հնա­րա­վո­րութ­յու­նը։ Այս ա­ռու­մով մենք նույն­պես շատ հե­տաքր­քիր ա­ռա­ջըն­թաց ենք գրան­ցել։ Ներ­կա­յումս «Ռու­սա­կան եր­կա­թու­ղի­նե­րը» տա­րա­ծաշր­ջա­նի իր գոր­ծըն­կեր­նե­րի հետ միա­սին քննար­կում են այդ բեռ­նա­փո­խադ­րում­նե­րի կազ­մա­կերպ­ման հար­ցե­րը։ Միա­ժա­մա­նակ, մենք հա­մա­պա­տաս­խան հանձ­նա­րա­րա­կան­ներ ենք տվել Գյու­ղատն­տե­սութ­յան նա­խա­րա­րութ­յա­նը՝ այս նոր լո­գիս­տիկ եր­թու­ղին մշա­կե­լու հա­մար»:

Ե­թե խոր­քա­յին նա­յեք, ի­րա­կա­նում Մոսկ­վա­յին հենց դա էլ պետք էր. լո­գիս­տի­կա­նե­րի աշ­խա­տանք, ո­րը հնա­րա­վո­րութ­յուն կտա եր­կա­թու­ղով հաս­նել առն­վազն մին­չեւ Հա­յաս­տան: Ու վա՞տ կլի­նի, ե­թե այդ ու­ղի­նե­րը վե­րա­կանգ­նեն ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րը: Մեկ է, ե­թե դրանք մնում են ԵԱՏՄ-ի դաշ­տում, լավ: Ե­թե չեն մնում, դա ար­դեն այլ թե­մա է դառ­նում:

Ընդ ո­րում` չմո­ռա­նանք, որ Հա­յաս­տա­նի հա­մար բեռ­նե­րի շար­ժը բա­ցե­լու մա­սին Ա­լիե­ւի հայ­տա­րա­րութ­յու­նը վե­րա­բե­րում է ողջ Ադր­բե­ջա­նին: Նաեւ, որ Նա­խի­ջե­ւա­նը, այդ թվում՝ Հա­յաս­տա­նից Ի­րան տա­նող եր­կա­թու­ղին եւս Ադր­բե­ջա­նի տա­րածք է…

Ի դեպ, ին­չո՞ւ կամ ինչ­պե՞ս Ա­լիե­ւը ո­րո­շեց, որ բա­ցում է դե­պի Հա­յաս­տան ճա­նա­պարհ­նե­րը: Մի­գու­ցե ինքն ի­րեն նստեց եւ ո­րո­շեց, թե՝ բա­ցե՞մ. քիչ հա­վա­նա­կան տար­բե­րակ է: Նի­կո՞լն էր խնդրել, թե բա մի բան ա­րա, բա­ցի, որ խոսե­լու տեղ ու­նե­նան. սա էլ է տար­բե­րակ: Ղա­զախ­նե­րի հե՞տ ո­րո­շեց, թե ցո­րեն կա տա­նե­լու, ա­րի միան­գա­մից բա­ցեմ. դա էլ քիչ հա­վա­նա­կան տար­բե­րակ­նե­րից է. Ղա­զախս­տա­նին հա­զիվ թե հա­յաս­տան­յան եր­թու­ղի­ներն այս պա­հին էա­կան հե­տաք­րք­րութ­յուն ներ­կա­յաց­նեն: Կամ մի­գու­ցե Մոսկ­վա­յի հե՞տ էր հար­ցը քննար­կել, հաշ­վի առ­նե­լով, որ ռուս­նե­րը շատ ա­րագ ար­ձա­գան­քե­ցին Ա­լիե­ւին. սա ար­դեն հե­տաքր­քիր տար­բե­րակ է: Ընդ ո­րում, այս վեր­ջին վար­կա­ծի դեպ­քում Փա­շին­յա­նը, թե­րեւս, պետք է որ գլո­բա­լիստ­նե­րին մե­սիջ հղե­լու կա­րիք ու­նե­նար, թե տե­սեք, Միու­թե­նա­կան պե­տութ­յան մա­սին խո­սող­նե­րին բռնում եմ…

Այս թեմայով Ադրբեջանական բենզինի թաքնված ականները. Մեկնաբանում են տնտեսագետները Ռուբիոն ԱՄՆ-ին մղում է դեպի Վենեսուելայի հետ ռազմական բախման. «Washington Post» Ադրբեջանից Վրաստանի տարածքով Հայաստան է ժամանել նավթամթերքով բեռնված գնացքը Դուք զբաղված եք մարդկանց մոլորեցնելով, ոչ թե մտահոգ եք երկրի հզորացմամբ և խաղաղության հաստատմամբ Արախչի. Թեհրանը և Մոսկվան դեմ են Կովկասյան տարածաշրջանում արտաքին ուժերի ներկայությանը