Անմեղ երեխաներին, նրանց ծնողներին կապել են աթոռներից, աներեւակայելի դաժանությամբ բռնության ենթարկել եւ սպանել. ի՞նչ են պատմում Սիրիայից

Սիրիայի Լաթաքիա ծովափնյա նահանգում վերջին օրերին տեղի ունեցան լուրջ բախումներ, որոնք ուղեկցվում էին աննախադեպ բռնությամբ։ Թիրախում էին հայտնվել Սիրիայի նախկին նախագահ Ասադի կողմնակիցները՝ երկրի նոր կառավարության անվտանգության ուժերի կողմից, որը գլխավորում էր իսլամիստ ապստամբների առաջնորդ Ահմեդ ալ-Շարաան։ Նա իր խմբավորման տարած հաղթանակից հետո՝ ստացել է երկրի ժամանակավոր նախագահի կարգավիճակ։ Համացանցը ողողված է տեսանյութերով, թե ինչպիսի սարսափելի դաժանության են ենթարկվում խաղաղ բնակիչները. կանայք, երեխաներ եւ ծերեր ենթարկվել են բռնության՝ սարսափելի դաժանությամբ։ Այս մասին «Իրավունք»-ը զրուցել է ՍՈՆԱ ՍԱՀԱԿՅԱՆԻ հետ, ով եւս Սիրիայից է, բայց տեւական ժամանակ է արդեն, ինչ իր աշխատանքայն գործունեությունն է ծավալում Երեւանում: Նա մեզ հայտնեց որոշ տեղեկություններ Սիրիայում այս պահին գտնվող իրենց բարեկամ եւ մտերիմ մարդկանց որպիսության մասին, որոնք ականատեսն են եղել այդ անմարդկային եղելության:

— Տիկին Սոնա, Սիրիայում տիրող իրավիճակը շարունակում է մտահոգիչ մնալ: Որպես տեղի բնակիչ, ով Սիրիայում նաեւ ունի հարազատներ եւ կապ նրանց հետ, ներկայիս վիճակի մասին ի՞նչ կարող եք հայտնել:

— Որոշ մուսուլմանական ծայրահեղական խմբեր պնդում են, որ այս պահին արդեն մոտ 9 հազար մարդ է սպանվել, ինչպես նաեւ խոշտանգված, այրված ու կողոպտված մարդիկ եւս կան։ Այս ամենը հաստատապես ցույց է տալիս, որ իրավիճակը գնալով ավելի լուրջ է դառնում՝ վախ ու անորոշություն տարածելով: Վտանգը սրվում է օր օրի, եւ քաղաքական լարվածությունը հասել է անտանելի մակարդակի: Քաղաքական միտումները լուրջ ազդեցություն ունեն քրիստոնյաների վրա. նրանք ստիպված են թողնել իրենց տները, ընտանիքները, հայրենիքը՝ կանգնելու համար այդ սրվող իրավիճակի մեջ, որն ամեն օր ավելի ու ավելի անկառավարելի է դառնում: Արտագաղթի գործընթացը հետապնդում է քրիստոնյա համայնքներին, որոնց մեջ անընդհատ ավերածություններ եւ բռնություններ են տեղի ունենում՝ դրդելով համայն հանրությանը ուշադրություն դարձնել եւ անել նոր ահազանգեր։ Այս իրավիճակը պարբերաբար արտացոլվում է տարբեր տեսանյութերում, որտեղ արձանագրված են անմարդկային դաժանություններ, որոնք հուզում են մարդկանց ամբողջ աշխարհում։

— Իսկ այնտեղի ապրող Ձեր հարազատները ի՞նչ վիճակում են:

— Նրանք ասում են, որ, միեւնույն ժամանակ, նոր քաղաքական զարգացումներ են տեղի ունենում: Ամերիկյան վարչակարգը նշում է, որ երկու կողմերը՝ քրդերը եւ թուրքերը, գործարք են ձեռք բերել՝ ստեղծելու նոր քաղաքական համաձայնություններ։ Այս համաձայնությունները կարող են ունենալ լուրջ հետեւանքներ տեղահանված մարդկանց համար՝ ստիպելով նրանց ապրելու մի նոր իրականության մեջ, որտեղ նախկին դաշինքները վերափոխվելու են, եւ հնարավոր է` նոր տագնապներ լինեն։ Այսպիսով, աշխարհը կանգնած է ծանր իրավիճակի առջեւ, որի մեջ անարդարություն եւ մարդկային կորուստներ են:

Անհանգստությունն ու վախը հասնում են իրենց բարձրագույն աստիճանին։ Մարդիկ օր օրի հայտնվում են ավելի վտանգավոր ճանապարհներում, փորձում են վերհանել իրադարձությունները, բայց դժվար է կանխատեսել, թե ինչ կարող է լինել հաջորդիվ: Հատկանշական է, որ մայիսին սպասվող նոր ընտրությունները կարող են, ամենայն հավանականությամբ, բերել նոր փոփոխություններ, սակայն այսօր մենք միայն տագնապ ու անորոշություն ենք զգում՝ առանց վստահության, որ աշխարհը պատրաստ է լուծելու այս խնդիրները։ Սիրիայում տեղի ունեցողը, փաստորեն, այլեւս տառապանքի, անարդարության ու մարդկային խոշտանգումների ողբերգության է վերածվել:

— Համացանցը ողողված է տեսանյութերով, թե ինչպիսի դաժանությամբ մահապատիժներ են իրականացվում Սիրիայում: Այս մասին ի՞նչ են հայտնում Ձեր մտերիմները:

— Ցավոք սրտի, պետք է անդրադառնամ մի շատ դաժան ու սարսափելի միջադեպի, որը մեծ ցնցում է առաջացրել հասարակության մեջ: Վերջին ժամանակներում նման դեպքերի թիվն ավելացել է, սակայն հատկապես այս մեկն առանձնանում է իր անմարդկային բնույթով ու ողբերգական զարգացմամբ: Այն վերաբերում է մի ընտանիքի, որի ճակատագրի դաժանությունն ու անզուգական ողբերգությունը դեռ երկար կմնան բոլորի հիշողության մեջ եւ կհուզի նրանց, ովքեր լսել են այդ պատմությունը: Այն շարունակ բացասաբար կերպով ներազդում է հասարակության մտածողությանը, իշխանությունները եւ հասարակությունը չեն կարողանում գտնել բավարար բառեր այս դաժան դեպքի համար: Այս միջադեպի վերաբերյալ տարածված տեսարաններն ու նրանց մեջ պատկերագրված խոշտանգումները, բռնությունը եւ մահը պարզապես շոկ են առաջացնում` միանգամայն խլելով դիտողի հոգեկան խաղաղությունը: Դրանք ներկայացնում են այնպիսի դրվագներ, որտեղ անմեղ երեխաներին եւ նրանց ծնողներին աներեւակայելի դաժանությամբ կապում են աթոռներից ու բռնության ենթարկում: Բայց առավել ողբերգականն այն է, որ ծնողները ստիպված են լինում տեսնել, թե ինչպես իրենց երեխաները, որոնք ամբողջովին անպաշտպան էին, դառնում են ծաղրանքի ու անմարդկայնության զոհեր՝ մահապատժի ենթարկվելով հենց իրենց աչքի առաջ: Սա իսկապես մի ահասարսուռ ու անմարդկային փորձություն է ծնողների համար, անտանելի ու անդառնալի ցավ:

Անշուշտ, նման դեպքերը ծնում են մի ողջ հիասթափություն ու սարսափ՝ տեսնելով, թե ինչպես մարդիկ, որոնք կարող էին օգնել ու պաշտպանել, անխնա եւ առանց ներողամտության, դուրս են գալիս մարդկության սահմաններից՝ դաժանաբար վերաբերվելով անմեղներին: Ընտանիքը, որը տեսնում է իր ընտանիքի անդամների կործանումը, իր իսկ դաժան ճակատագիրը, սկսում է խորտակվել, ու նրանց մեջ այլեւս չեն մնում ոչ մի հույս կամ ուժ՝ դիմադրելու, քանի որ նրանք արդեն տեսել են ամենագռեհիկ ու անդառնալի ցավը: Այս ողբերգության պատկերը ոչ միայն խախտում է նրանց մարդկային արժանապատվությունը, այլ նաեւ ամբողջապես վերացնում է այն արժեքները, որոնք պետք է լինեն հիմք յուրաքանչյուր ընտանիքի ու հասարակության կենսունակության համար:

ԴԻԱՆԱ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ

Այս թեմայով ԱՄՆ-ը Սիրիայում երեք բազա է փակում․ New York Times Թարվերդյանը պնդում է՝ իր և Մարտուն Գրիգորյանի միջև ոչ մի հակասություն չի եղել Մարտուն Գրիգորյանին թիրախավորելն այլ միտում ուներ. Բաբկեն Հարությունյան Հայաստանում ընտանեկան բռնության դեպքերը կտրուկ աճել են՝ շուրջ 2.5 անգամ. դատախազություն Հայաստանը 10 օրով բացում է Թուրքիայի հետ սահմանի «Մարգարա» անցակետը՝ Սիրիա բեռներ ուղարկելու համար