Ականատես ենք լինելու իրանական նոր զորավարժությունների՝ Հայաստան-Ադրբեջան սահմանամերձ շրջաններում.իրանահայ հայտնի խմբագիրը փակագծեր է բացում

Հանդիպում 7 Հունվար, 2025 12:08

Իրանի Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսը (ԻՀՊԿ) «Բասիջի» ուժերի հետ (ԻՀՊԿ ժողովրդական միլիցիայի հատուկ ստորաբաժանում) հայտարարեց, որ առաջիկա օրերին լայնածավալ զորավարժություններ կանցկացնեն ողջ Իրանում։ Ի՞նչ նպատակ է հետապնդում վերը նշվածը, արդյո՞ք Սիրիայի դեպքերից հետո Իրանը փորձում է վերադասավորել իր պոտենցիալը հարցը եւ ոչ միայն զրուզել ենք Թեհրանի հայկական «Արաքս» թերթի գլխավոր խմբագիր Մովսես Քեշիշյանի հետ, ով նախ նկատեց

- Զորավարժություններն, ինչպես հայտարարված է արդեն, ամենամյա ծրագրով է իրականացվում և դրանց նպատակը Իրանի ԶՈւ-երը պատրաստ վիճակում պահելն է: Իհարկե, Սիրիայի զարգացումները, Իսրայելի հակաիրանական գրեթե ամենօրյա հռետորաբանությունը և այլ հարցերը հասկանալի են դարձնում, որ ԻՀՊԿ-ն իր տրամադրության տակ եղած զարգացած սպառազինությունը օգտագործի նշյալ ռազմափորձերի ընթացքում:

- Հաղթահարել է արդյո՞ք Իրանը Սիրիայում արձանագրված, ըստ էության, պարտությունը եւ ինչ զարգացումներ սպասել առաջիկայում։

- Տարածաշրջանային զարգացումները, այդ թվում Սիրիայի անցուդարձերը սկսել են դեռ ավելի քան մեկ տարի առաջ Պաղեստինում, այնուհետ Լիբանանում և ապա Սիրիայում, հետևաբար նման զարգացումները հաղթահարել կարճ ժամանակամիջոցում, շատ դժվար է, եթե ոչ անհնար: Իրանը փաստորեն, մի կողմից Իսրայել-Թուրքիա իսկ մյուս կողմից Ռուսաստան-Իսրայել կուլիսային համաձայնության արդյունքում կորցրել է իր ունեցած մեծ ազդեցությունը Սիրիայում և այդտեղից նաև Լիբանանում և Պաղեստինում, ինչի հետևանքով այս պահին Թուրքիայի ազդեցությունը անասելի չափով մեծացել է Սիրիայում: Բայց Թուրքիան չունի այն ֆինանսական կարողությունը, որ տնտեսական ներդրումներ կատարի Սիրիայում և այդտեղ շահերի բախում է ունենալու մեկ կողմից, Սաուդական Արաբիայի գլխավորությամբ, արաբական երկրների հետ, իսկ անվտանգության առումով Իսրայելի հետ, մյուս կողմից մրցակցային է լինելու Իրանի հետ, իսկ եթե ռուսական շահը նկատի չառնվի, ռուսների հետ և ամենակարևորը քրդերի հետ՝ որտեղ բախվելու հավանականություն կա նաև ամերիկյան շահերի համար:

-Ի՞նչ մարտահրավերներով է հղի 2025-ը տարածաշրջանի համար։

- Կարծում եմ Իսրայելը ամեն ինչ պիտի անի ԱՄՆ-Իրան հավանական երկխոսությունը տապալելու համար: Շատ բան կախված է ԱՄՆ-ի նորընտիր նախագահի որդեգրելիք քաղաքականությունից, որը մի կողմից երաշխավորում է Իսրայելի անվտանգությունը, բացառում Իրանի միջուկային ուժի վերածվելը, իսկ մյուս կողմից չի ցանկանում տարածաշրջանային պատերազմների մեջ ներքաշվել: Ինչ մնում է Անկարային, որ Սիրիայի զարգացումներում հիմնական դերակատարներից է և արդեն այդ երկրում «ազատվել է» Իրանի նման հզոր մրցակցից իր ուշադրությունը սևեռելու է Հարավային Կովկասի վրա, ու այստեղ ևս նվազեցնի իրանական ազդեցությունը, իր վերահսկողության տակ վերցնի տարածաշրջանային տնտեսական և տրանսպորտային միջանցքները և փակի դեպի Եվրոպա տանող Իրանի այլընտրանքային ճանապարհը նաև Հայաստանի տարածքով, որպեսզի կարողանա իր օրենքները թելադրել տարածաշրջանում, ինչը Թեհրանին պարտադրելու է գնալ ռեակցիայի և հավանաբար ականատես ենք լինելու իրանական նոր զորավարժությունների՝ Հայաստան-Ադրբեջան սահմանամերձ շրջաններում: Համենայնդեպս այստեղ կարևոր ազդեցություն կունենա Իրան-Արևմուտք երկխոսությունը, ինչի համար արդեն իսկ Իրանը՝ ԱԳ նախարար Աբբաս Արաղչիի լեզվով պատրաստակամություն է հայտնել:

-Պարոն Քեշիշյան, ինչպես են Իրանի իշխանությունները վերաբերում ՀՀ իշխանությունների վարած արտաքին քաղաքականությանը։

- Թեև Իրան-Հայաստան հարաբերությունները կայուն են, այդուհանդերձ շատ բան կախված է լինելու Իրան-Գլոբալ Արևմուտք հարաբերությունների վերադասավորումից, որի ցանկությունն ըստ երևույթի ունեն նաև երկու կողմերը և դրա խանգարիչ հիմնական գործոնը, ինչպես ասացինք, Իսրայելն է:

Հավելենք նաև, որ ցանկացած երկրի, այդ շարքում նաև Հայաստանի Հանրապետության իրավունքն է ճշտել իր արտաքին քաղաքականությունը և երրորդ երկրները, նամանավանդ, եթե ընդհանուր շահեր ունեն տվյալ երկրի հետ, և այս դեպքում Իրան-Հայաստան հարևան ու բարեկամ երկրները, փոխադարձաբար հասկացողություն են ցուցաբերում մյուսի կողմից կիրառվող քաղաքականության նկատմամբ: Ասենք օրինակ՝ Իրանը համատեղ զորավարժություն է անց կացնում Ադրբեջանի հետ, իսկ Հայաստանը սերտ հարաբերություններ է պահում Արևմուտքի և հատկապես Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների, Ֆրանսիայի և Եվրոմիության անդամ այլ երկրների հետ:

https://iravunk.com/sim/?p=302192&l=am/