ԿԱՊԻՏՈՒԼՅԱՆՏՆԵՐԻ ՀՈԳԵՎԱՐՔԸ` ՍՊԱՌՆԱԼԻՔ

Կա­տար­վեց կա­պի­տուլ­յան­տի ե­րա­զան­քը: Գե­րա­գույն շե­ֆի` Էր­դո­ղա­նի հետ հե­ռա­խո­սազ­րույց ու­նե­ցավ: Այս մա­սին ֆեյս­բուք­յան իր է­ջում գրել է Փա­շին­յա­նի մա­մու­լի քար­տու­ղար Նա­զե­լի Բաղ­դա­սար­յա­նը: Նա նշել է, որ զրու­ցա­կից­ներն անդ­րա­դա­ձել են Հա­յաս­տան-­Թուր­քիա հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րին եւ տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին հար­ցե­րին:

ԻՆՉ Է ՍՊԱՍՎՈՒՄ ՆԵՐՔԻՆ ԵՎ ԱՐՏԱՔԻՆ ԹՇՆԱՄՈՒՑ

Ան­շուշտ, Նի­կո­լի ա­մեն զրույց Էր­դո­ղա­նի հետ բե­րում է նո­րա­նոր սպառ­նա­լիք­ներ և վերջ­նագ­րեր, զի­ջում­նե­րի նո­րա­նոր պար­տադ­րանք: Սա­կայն մամ­լո խոս­նա­կի գրա­ռումն ու­նի զրո ին­ֆոր­մա­տի­վութ­յուն. «Զ­րույ­ցի ըն­թաց­քում եր­կու երկր­նե­րի ղե­կա­վա­րներն ընդգ­ծել են, որ տա­րա­ծաշր­ջա­նում եր­կա­րա­տեւ խա­ղա­ղութ­յան եւ կա­յու­նութ­յան ձեռք­բե­րու­մը կնպաս­տի տա­րա­ծաշր­ջա­նի բո­լոր երկր­նե­րի զար­գաց­մանն ու բար­գա­վաճ­մա­նը: Կող­մե­րը նշել են, որ շա­րու­նա­կե­լու են դի­վա­նա­գի­տա­կան ջան­քերն այս ուղ­ղութ­յամբ»:

Իսկ Ա­լի­ևի ա­խոր­ժա­կը զսպե­լու վե­րա­բեր­յալ սե­փա­կան ջան­քե­րի մա­սին տե­ղե­կաց­րել են պար­սիկ­նե­րը: Ի­րա­նի ԱԳՆ խոս­նակ Նա­սեր Քա­նա­նին ա­սել է, որ Թեհ­րա­նը զգա­յուն է հյու­սի­սա­յին հար­ևան­նե­րի հետ իր ընդ­հա­նուր սահ­ման­նե­րի անվ­տան­գութ­յան նկատ­մամբ։ Նա ընդգ­ծել է, որ Ի­րա­նի սահ­ման­ներն ա­պա­հով են, և­ եր­կի­րը շա­րու­նա­կում է ու­շա­դիր հետ­ևել Կով­կա­սում տե­ղի ու­նե­ցող զար­գա­ցում­նե­րին․ «Մենք կա­պի մեջ ենք Ադր­բե­ջա­նի և Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նութ­յուն­նե­րի հետ: Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նութ­յուն­ներն ի­րենց մտա­հո­գութ­յունն են հայտ­նել Ադր­բե­ջա­նի կող­մից նոր ռազ­մա­կան բախ­ման հնա­րա­վո­րութ­յան վե­րա­բեր­յալ: Այ­նո­ւա­մե­նայ­նիվ, Բաք­վի իշ­խա­նութ­յուն­նե­րը մեզ ու­ղերձ են հղել, ո­րի բո­վան­դա­կութ­յունն այն է, որ նրանք մտա­դիր չեն ռազ­մա­կան հար­ձա­կում ի­րա­կա­նաց­նել, զոր­քե­րի տե­ղա­շար­ժերն ա­վան­դա­կան զո­րա­շարժ է, որն ի­րա­կա­նաց­վում է ձմռան շե­մին, քա­նի որ լեռ­նա­յին շրջան­նե­րում տե­ղա­շար­ժը դառ­նում է դժվար և շ­փո­թեց­նող»:

­Սա­կայն խուն­տան ի­րա­գոր­ծեց նաև այն, ին­չը չի կա­րող չան­հանգս­տաց­նել Ի­րա­նին: Մի­ջազ­գա­յին խա­ղա­ղա­պահ ա­ռա­քե­լութ­յուն­նե­րում մաս­նակ­ցութ­յան նա­խա­պատ­րաստ­ման շրջա­նա­կում սեպ­տեմ­բե­րի 11-ին ՊՆ խա­ղա­ղա­պահ բրի­գա­դի «Զառ» ու­սում­նա­կան կենտ­րո­նում ազ­դա­րար­վեց «Ար­ծիվ գոր­ծըն­կեր–2023» հայ­-ա­մե­րիկ­յան զո­րա­վար­ժութ­յան մեկ­նար­կը։ Այն­պես չէ, որ «նախ­կին­նե­րի» օ­րոք ՆԱՏՕ­-ի հետ զո­րա­վար­ժութ­յուն­ներ չկա­յին, սա­կայն դրանք չէին անց­կաց­վում ՀՀ տա­րած­քում, որ­պես­զի ան­հանգս­տաց­նեն բա­րե­կամ Ի­րա­նին: Նաև ընտր­վում էին այն­պի­սի մի­ջո­ցա­ռում­ներ, ո­րոնք սպառ­նա­լիք չդիտ­վեին դաշ­նա­կից ՌԴ­-ի կող­մից: Սա­կայն հի­մա դա ար­վում է` ա­ռանց հաշ­վի առ­նե­լու Ի­րա­նի և ՌԴ­–ի կեն­սա­կան շա­հե­րը, ա­վե­լին, ցու­ցադ­րա­բար փչաց­վում են հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը ռուս­նե­րի հետ: Սա­կայն Նի­կո­լին և ՔՊ­-ին հե­տաքրք­րում է միայն մի հարց` սե­փա­կան իշ­խա­նութ­յան ինք­նան­պա­տակ պահ­պա­նու­մը: Դեռ 2020-ի վեր­ջին հան­գուց­յալ Եվ­գե­նի Պ­րի­գո­ժի­նի աչ­քից չէր վրի­պել. «Ղա­րա­բա­ղը նրա­նից գո­ղա­ցել են, իսկ նա իր օ­ծա­նե­լիքն է փնտրում»: Ո՛չ, նրա­նից չէին գո­ղա­ցել, նա ա­մեն ինչ ա­րել էր Ար­ցա­խը որ­պես ծանր բեռ մի կողմ նե­տե­լու հա­մար...

Իսկ ընդ­հա­նուր առ­մամբ կա­պի­տուլ­յան­տի ներ­կա­յիս վար­քա­գի­ծը հեր­ձել է քաղ­բան­տարկ­յալ Ար­մեն Ա­շոտ­յա­նը. «Նա հրա­շա­լի է հաս­կա­նում, որ «իշ­խա­նութ­յուն՝ ա­ռանց փառ­քի» բա­նաձևն ի ցույց է դնում նրա այլևս հաշմ­ված քա­ղա­քա­կան կեր­պա­րը, և­ այս խնդրի լուծ­մանն է միտ­ված հան­րա­յին սի­րո բե­մադր­ված տե­սա­րան­նե­րով Փա­շին­յա­նի ի­մի­ջը պրո­թե­զա­վո­րե­լու օ­պե­րա­ցիան: Բայց որ­քան էլ նա և­ իր ոհ­մա­կը շա­րու­նա­կա­բար բե­մադ­րի «ցավդ տա­նեմ, մեռ­նեմ ջա­նիդ» ցած­րա­կարգ ներ­կա­յա­ցում­նե­րը, ինչ­պես ֆրան­սիա­ցի­ներն են ա­սում` «կա­րե­լի է գնել կնո­ջը, բայց ոչ իր սե­րը»:

Ան­դառ­նա­լի ան­փա­ռու­նա­կութ­յան տա­ռա­պանք­նե­րը չեն կա­րող քո­ղարկ­վել նաև «ան­նա­խա­դե­պութ­յան» նո­պա­նե­րով, երկ­րի «կա­դաստ­րի վկա­յա­կան վեր­ջա­պես ու­նե­նա­լու» զա­ռան­ցան­քը, «խա­ղա­ղութ­յան դա­րաշր­ջա­նի» ցնոր­քը, «Հայ­կա­կան խաչ­մե­րու­կի» հե­քիա­թը, «30 տար­վա մեջ ա­մե­նա­բարձր, ա­մե­նակ­լոր, ա­մե­նա­հաստ, ա­մե­նա­թանկ, ա­մե­նա­յու­ղոտ» ո­ճի ա­նոնս­նե­րը:

­Փա­շին­յա­նա­կան ա­նա­պա­տա­ցած փառ­քի դաշ­տե­րը չեն ջրվում նաև մի­ջազ­գա­յին քա­ղա­քա­կան գոր­ծու­նեութ­յամբ, որ­տե­ղից ստաց­վում են միայն նրա պատ­ճա­ռով հայ ժո­ղովր­դին նսե­մաց­նող և ս­տո­րաց­նող հեր­թա­կան ազ­դակ­ներ: Հատ­կա­պես այ­սօր, երբ ար­տա­քին աշ­խար­հը վե­րած­վել է «մար­տեր ա­ռանց կա­նոն­նե­րի» ա­կում­բի, գեո­պո­լի­տիկ մա­չո­նե­րի ֆո­նին ժա­մա­նա­կին «կեր­ված ջու*ու­լով» և դր­սում «ան­ջու*ուլ» ներ­կա­յա­ցող ղե­կա­վա­րը հա­ջո­ղութ­յան ոչ մի շանս չու­նի (նե­րե­ցեք, որ հի­շեց­նում եմ երկ­րի ոչ հե­ռա­վոր անց­յա­լից այդ դրվա­գը)»:

«ԱՍԵՔ` ԿԱՆԵՆՔ». ՀԱՍՑԵԱՏԵՐԸ ԹՇՆԱՄԻՆ Է

Եվ ան­հա­ջո­ղութ­յու­նը «զռռում» է բո­լոր ուղ­ղութ­յուն­նե­րով` և՛ ռու­սա­կան, և՛ ի­րա­նա­կան, և՛ ա­մե­րիկ­յան, և՛ եվ­րո­պա­կան... Կարճ ա­սած, նա ոչ ո­քի պետք չէ, սա­կայն պատ­րաստ է հա­նուն իշ­խա­նութ­յան պահ­պան­ման Եր­ևանն էլ վե­րա­ծել փոր­ձա­դաշ­տի: Եվ վե­րա­ծում է Տիգ­րան Ա­վին­յա­նի օգ­նութ­յամբ:

Հ1-ի ե­թե­րում էլ կա­պի­տուլ­յան­տի բար­բա­ջան­քի դա­րա­կազ­միկ միտքն էլ սա էր. «Ի­րա­վի­ճա­կը Հա­յաս­տան–Ադր­բե­ջան, ԼՂ–Ադր­բե­ջան սահ­մա­նին լար­ված է, ո­րով­հետև Ադր­բե­ջա­նը զոր­քե­րի կու­տա­կում ու­նի»: Նույն հա­ջողութ­յամբ կա­րե­լի է ա­սել` մրսում եմ, ո­րով­հետև ձմեռ է... Եվ ընդ­հան­րա­պես բո­լորն են մե­ղա­վոր` «նախ­կին­նե­րը», գե­նե­րալ­նե­րը, ռուս­նե­րը, Ա­լի­ևի ձախ ոտ­քը, բայց Նի­կո­լը մե­ղա­վոր չէ... Սա­կայն մի բան շատ լավ զգաց­վում էր` կա­պի­տուլ­յան­տը ա­հա­վոր վա­խե­ցած է: Նույ­նիսկ` Եր­ևա­նի ա­վա­գա­նու ընտ­րութ­յուն­նե­րից: Իսկ վախ­կոտ մարդն ա­մեն ինչ կորց­նե­լու շե­մին, հո­գե­վար­քի պա­հին ըն­դու­նակ է հրե­շա­վոր ա­վե­րում­նե­րի:

­Սա­կայն հա­մա­ռո­տա­կի անդ­րա­դառ­նանք ընտ­րութ­յուն­նե­րին: Տիգ­րան Ա­վին­յանն ա­մե­նու­րեք բախ­վում է թունդ հան­րա­յին ա­տե­լութ­յան: «Դա­վա­ճան­նե՛ր, ռադ ե­ղեք»` ա­հա եր­ևան­ցի­նե­րի ստան­դարտ ող­ջույ­նը: Ոչ մե­կին այդ­պես չեն ա­տում, որ­քան` Ա­վին­յա­նի թի­մին: Վեր­հի­շել են նաև, թե ինչ տե­ռոր էր մայ­րա­քա­ղա­քում, երբ Ա­վին­յա­նը «կո­րո­նա­վի­րու­սա­յին» պա­րետ էր, քա­նի–­քա­նի­սին տու­գա­նե­ցին ա­նի­մաստ և­ ոչն­չից չպաշտ­պա­նող դի­մակ­նե­րը չկրե­լու հա­մար, ա­նի­մաստ «աուս­վայս­նե­րով» շրջե­լը ու գլո­բա­լիս­տա­կան այլ «ВОЗ–իտ­ղութ­յուն­ներ»: Հան­րա­յին ա­տե­լութ­յանն էլ ՔՊ-ն պա­տաս­խա­նում է ա­զատ խոս­քի դեմ հար­ձա­կում­նե­րով` կրկին նի­կո­լա­կան լա­չա­ռու­հի­նե­րի կող­մից սպառ­նա­լիք­ներ այն լրագ­րո­ղու­հի­նե­րին, ով­քեր Նի­կո­լին խեղ­ճաց­րել էին ա­սու­լի­սի ժա­մա­նակ... Իսկ բլո­գեր Մի­կա Բա­դալ­յա­նին և «Ս­պուտ­նի­կի» լրագ­րող Ա­շոտ Գ­ևորգ­յա­նին ձեր­բա­կա­լե­ցին այն մե­թո­դով, ո­րն ան­կախ Հա­յաս­տա­նում մո­ռա­ցել էին` գրպան­նե­րը զենք և «պլան» գցե­լով, ու նրանք հի­մա բան­տում կլի­նեին, ե­թե չլի­ներ ռուս­նե­րի մի­ջամ­տութ­յու­նը:

Ընտ­րութ­յուն­նե­րի մյուս մաս­նա­կից ու­ժե­րի նկատ­մամբ այդ­պի­սի ա­տե­լութ­յուն չկա, սա­կայն նրանց մեջ էլ նի­կոլ­նե­րը քիչ չեն: Մա­նե Թան­դիլ­յան, Հայկ Մա­րութ­յան, Ա­րամ Զ. Սարգս­յա­նի թի­մը` շռայ­լե­լով կաս­կա­ծե­լի ծա­գում ու­նե­ցող փո­ղեր եր­ևան­ցի­նե­րի ու­ղեղ­նե­րը ա­նի­մաստ ին­ֆոաղ­բով լցնե­լու վրա: Ոչ ոք չէր կա­րող այդ­քան վնաս հասց­նել Ա­վին­յա­նին և նույն­քան օ­գուտ տար Հայ­կո­յին, որ­քան դա ա­րեց կա­պի­տուլ­յան­տը Հ1-ի ե­թե­րում: Հա­վա­նա­բար` ա­րեց մի­տում­նա­վոր, որ­պես­զի այդ եր­կու­սին չե­զո­քաց­րած պա­հի սեպ­տեմ­բե­րի 17-ից հե­տո:

Իսկ Նի­կո­լի վա­խերն ան­հիմն չեն: «Ա­սեք` կա­նենք» կար­գա­խո­սը վե­րա­բե­րում է նախ­ևա­ռաջ թուր­քե­րին, և ն­րա հե­ռա­խո­սա­զան­գե­րի շա­րա­նը պտտվում էր Պ­րա­հա­յի ար­ցա­խա­դավ դրույթ­նե­րին հա­վա­տա­րիմ մնա­լու շուրջ: Նաև Սամ­վել Շահ­րա­ման­յա­նին չշնոր­հա­վո­րե­լը ՔՊ­–ի թի­մի կող­մից լրիվ ձայ­նակ­ցում է Բաք­վին և վեր­ջի­նիս ա­ջա­կից­նե­րին: Դա, ի դեպ, ԱԺ­–ում ար­ձա­նագ­րեց պատ­գա­մա­վոր Գե­ղամ Մա­նուկ­յա­նը. «Հա­յաս­տա­նի հա­սա­րա­կութ­յու­նը, հայ ժո­ղո­վուր­դը շնոր­հա­վո­րել է Սամ­վել Շահ­րա­մա­յա­նին, ո­րոշ երկր­ներ՝ Ուկ­րաի­նա, Թուր­քիա, դա­տա­պար­տել են այս ընտ­րութ­յու­նը, որ­քան էլ զար­մա­նա­լի է՝ պաշ­տո­նա­կան Եր­ևա­նից մինչ օրս որ­ևէ շնոր­հա­վո­րա­կան ու­ղերձ Ար­ցախի նո­րըն­տիր նա­խա­գահ Սամ­վել Շահ­րա­ման­յա­նին, չի հղվել»։ Նաև Նի­կո­լի թիկ­նա­զո­րի պետ Սար­գիս Հով­հան­նիս­յա­նի պաշ­տո­նան­կութ­յան շուրջ պա­տում­ներ են պտտվոմ` որ «Դ­վին» հյու­րա­նո­ցի հայտ­նի «սալ­յու­տի» պա­հին Նի­կո­լին թվա­ցել է, որ իր հետ­ևից ե­կել է ռու­սա­կան «Վագ­նե­րը», կամ մի­գու­ցե ա­մե­րիկ­յան «Բ­լե­քո­ւո­թե­րը»: Բայց «Վագ­նե­րի» մա­սին լու­րե­րի առ­կա­յութ­յու­նը, ինչ­պես նաև ռուս հան­րա­յին դեմ­քե­րի, այդ թվում ո­մանց աչ­քի լույս և­ ո­մանց աչ­քի գրող Մար­գա­րի­տա Սի­մոն­յա­նի` ուղ­ղա­կի կո­չը կա­պի­տուլ­յան­տին իշ­խա­նազր­կե­լու, ոչ մի լավ բան չեն խոս­տա­նում:

Իսկ շուռ տված A տա­ռի, այ­նու­հետ նաև Z–ի տար­բե­րան­շա­նով ադր­բե­ջա­նա­կան շա­րաս­յու­նե­րի ցու­ցադ­րու­մը հա­յե­րիս դեմ հո­գե­բա­նա­կան պա­տե­րազ­մի կլա­սիկ դրսևո­րում է: Հի­մա ոչ միայն Նի­կոլն ու թուրքն են մեզ պա­տե­րազ­մով վա­խեց­նում, այլև` ամ­բողջ աշ­խար­հի լրատ­վա­կան դաշ­տը: Տար­բեր ամ­սաթ­վեր են ա­սում, բայց արևմտ­յան դես­պա­նատ­նե­րը չեն շտա­պում ի­րենց քա­ղա­քա­ցի­նե­րին տագ­նա­պի զգու­շա­ցում տալ: Տես­նես` ին­չո՞ւ...

ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԳԱԼԱՋՅԱՆ