Աշխարհաքաղաքական մի ուժային կենտրոնին պետք է, որ այս տարածաշրջանը պայթի. Նահապետյան

Նիկոլ Փաշինյանը «La Repubblica» իտալական թերթին տված հարցազրույցում հայտարարել էր, թե կարող է «մի օր ուղղակի արթնանանք եւ տեսնենք, որ Ռուսաստանն այստեղ չէ»: Ավելին` ըստ նրա, այս իրավիճակում եթե ուզենա էլ Ռուսաստանի Դաշնությունը չի կարող ապահովել Հայաստանի անվտանգության կարիքները: Հետեւապես` նա եկել է այն եզրահանգման, որ «անվտանգային ոլորտում կախվածություն կամ կապվածություն ունենալ միայն մի տեղից, դա ինքնին ռազմավարական սխալ է»: Անդրադառնալով վերոնշյալին` ռազմական փորձագետ ՀԱՅԿ ՆԱՀԱՊԵՏՅԱՆՆ ընդգծեց, որ Փաշինյանի տեղը քրեակատարողական հիմնարկի հոգեբուժարանի համար 6 պալատն է, իսկ եթե չկա նման պալատ, պետք է բացել:

— Իտալական թերթին տված Փաշինյանի հարցազրույցից հետո` ականատես եղանք իշխանության կողմից իրականացվող հակառուսական ընդգծված քայլերի բոլոր ուղղություններով: Ի՞նչ խնդիր է սրանով փորձում լուծել Փաշինյանը:

—  Այն, ինչ ասում է Փաշինյան Նիկոլը, առնվազն տգիտություն է, բայց ես չեմ կարծում, թե նա չգիտի, որ Արցախում մեր 120 հազար հայրենակիցներն ապրում են, որովհետեւ կա ռուսական խաղաղապահ ստորաբաժանում: Կարծում եմ` նա հրաշալի գիտի, որ Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի կեցվածքը, մասնավորապես` Սյունիքի հետ կապված, քաղաքական դիվանագիտական հարթությունից չի տեղափոխվում ռազմականի միայն այն պատճառով, որ Գյումրիում, Երեւանում եւ Սյունիքում տեղակայված են 102-րդ ռազմաբազայի հենակետերը: Ուստի` այս ամենի նպատակը շատ պարզ է` վարկաբեկել, վարկաբեկել եւ էլի վարկաբեկել, որովհետեւ աշխարհաքաղաքական մի ուժային կենտրոնին պետք է, որ այս տարածաշրջանը պայթի: Այսինքն` լինի ռազմական լուրջ բախում, որին մի կողմից մասնակցեն Իրանը, Ռուսաստանը, մյուս կողմից` Թուրքիան, Իրաքը, Պակիստանը եւ Ադրբեջանը: Ըստ էության, պատերազմ, որը առաջին հերթին երկրորդ ճակատ է լինելու Ռուսաստանի համար եւ ներքաշելու է Իրանի Իսլամական Հանրապետությանը պատերազմի մեջ, որը այս պահին հանդիսանում է բազմաբեւեռ աշխարհի ամենաառանցքային դերակատարներից մեկը եւ հարավում ռուսաստանյան թիվ մեկ ռազմավարական գործընկերը: Այս ամենն իրականացնելու համար խանգարող մեկ հանգամանք կա` 102-րդ ռազմաբազան, որը, ճիշտ է, 5 հազար անձնակազմ ունի, բայց իրավիճակի սրումով կամ փոփոխությամբ պայմանավորված` այդ թիվը շատ արագ կարող է դառնալ 50 հազար:

— Փաստորեն, այս օրերին օրվա իշխանության կողմից իրականացվող քայլերի հետեւանքը կարող է լինել 102-րդ ռազմաբազան այստեղից հանե՞լը:

— Նիկոլ Փաշինյանի բոլոր հարցազրույցների, մեկնաբանությունների,  գնահատականների մեծ մասը հենց դա է` այս կամ այն ձեւով թիրախավորել ռուսական ռազմական ներկայությունը: Ի դեպ, այն, որ Փաշինյանն ասում է, թե ամբողջովին մեր անվտանգությունը կախված է եղել Ռուսաստանից, նշանակում է, որ  տարրական բաներ չգիտի: Օրինակ` նախորդ իշխանությունների ժամանակ Հայաստանը, լինելով Ռուսաստանի ռազմավարական դաշնակից, ռազմատեխնիկական լրջագույն համագործակցություն ուներ ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրների հետ: Սա նախորդ իշխանությունների ամենամեծ ձեռքբերումներից մեկն էր: Հետեւապես, Փաշինյանը կա՛մ ստում է, կա՛մ չգիտի, իսկ չիմացողների համար, սովորաբար, անցկացնում են անգրագիտության վերացման դասընթացներ: Ստախոսներին չեն բերում իշխանության, որ երկրի գլխին դառնա աղետ ու պատուհաս:

— Իսկ ի՞նչ կասեք Արցախում ստեղծված իրավիճակի մասին, երբ աջից-ձախից բոլորը մատնանշում են, թե Նիկոլ Փաշինյանն Արցախը ճանաչել է Ադրբեջանի մաս, աշխարհից ի՞նչ եք ուզում: Մի՞թե արցախցիները դառնալու են Ադրբեջանի քաղաքացի կամ ձերբակալվեն ադրբեջանական բանտերում, իսկ լավագույն դեպքում` արտագաղթեն:

— Չի՛ լինելու այդպիսի բան, ու ոչ թե, որ դա իմ ցանկությունն է: Սկսվել է նոր գործընթաց` Արցախի հետ կապված, որի դրսեւորումներից մեկն այն էր, որ փոխվեց խաղաղապահ զորախմբի հրամանատարը եւ Արայիկ Հարությունյանը հրաժարականի դիմում ներկայացրեց Ազգային ժողով: Գուցե մասնավոր էլեմենտ է, բայց եթե ամբողջության մեջ նայենք, կարող ենք տեսնել դրանից առաջ տեղի ունեցած մի կարեւոր իրադարձություն: Օգոստոսի 25-ին գոնե ինձ համար տարօրինակ էր, որ Ռուսաստանի անվտանգության խորհրդի նիստում, որն այդ երկրի անվտանգությանը վերաբերող կարեւորագույն հարցերն է քննարկում,  նախագահ Վ. Պուտինը` որպես անվտանգության խորհրդի  նախագահ, ո՛չ ավել, ո՛չ պակաս խոսում է արտերկրում բնակվող հայրենակիցներին աջակցելու մասին: Նա դիմում է զեկուցողին եւ փակվում է կադրը: Ու սա այն դեպքում, երբ այսօր ՌԴ-ի համար անվտանգային խնդիրներն ուղղակիորեն առնչվում են Ուկրաինայի հետ հատուկ ռազմական գործողություններով, էներգակիրների անվտանգության խնդիրներով եւ Բալթիկ ծովում ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրների զորավարժությունների հարցերով: Ես առավելագույնս համոզված եմ, որ այդ խոսքերը վերաբերում են 120 հազար ապրող մեր հայրենակիցներին: Արցախում ապրող 90 տոկոսից ավելին հայրենակից լինելու կարգավիճակով եւ 1999 թվականի մայիսի 24-ին ընդունված ՌԴ ֆեդերալ օրենքով կարող են լինել պաշտպանված: Եվ քանի որ Հայաստանում  իշխող քաղաքական խմբակն իր պարագլխով ձեռքերը լվացել է, Ռուսաստանը, կարծում եմ, քաղաքական որոշում է կայացրել Արցախում որոշակի փոփոխությունների ենթարկել իր մարտավարությունը: Եվ հաշվի առնելով, թե ով  է Արցախում նախագահի թեկնածուն: Սա եւս կարեւոր հանգամանք է:

— Իսկ այս օրերին անընդհատ անոնսավորվող պատերազմի վտանգ տեսնո՞ւմ եք:

— Այն, որ Հայաստանի սահմաններում Ադրբեջանը փորձելու է պարբերաբար սադրել, որեւիցե մեկի համար այլեւս գաղտնիք չէ: Փոքր սադրանքներ, ավելի լայնածավալ ռազմական գործողություններ Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարությանը թույլատրված է, բայց ոչ մեծ պատերազմ: Մեծ պատերազմը տարածաշրջանն է պայթեցնելու, որի հետ կապված Ադրբեջանն իր ղեկավարով չի կարող որոշում կայացնել: Ուժային կենտրոնում է նման որոշում կայացվում:

ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ

Այս թեմայով Ուկրաինային գրեթե չեն նմացել արդյունավետ ռազմական տարբերակներ. The Guardian «Բենզին հողի դիմաց» օպերացիա. ԸՆԿԵՐ ՓԱՆՋՈՒՆԻ Բռնությունը չունի արդարացում, մեղավոր է բռնարարը․ բլոգեր Հայկ Մկրտչյանը անդրադարձել է Մարի Պետրոսյանի սկանդալային միջադեպին «Ժողովուրդ». Հայկ Կոնջորյանի` շքեղ առանձնատան աղմկահարույց պատմությունը նոր զարգացում ունի «Իրավունք». «Ազգային առաջընթաց»-ի բացահայտ հետընթացը