Դարեր ի վեր հայի ճանապարհը մեկն է... Ճանապարհ, որը տանում է դեպի Աստծո դուռ. Ալլա Հակոբյան

Օրը հինգշաբթի էր... Այսինքն` աշխատանքային... Տարբեր կարողության տեր ուխտավորներից կազմված մեքենաների շարասյունը՝ սովորական «Opel»-ներից մինչեւ թանկարժեք ամենագնացներ, համբերատար կանգնած էին վերանորոգվող՝ դեպի Սանահին տանող, ճանապարհի հերթում: Հայերին բնորոշ «шустрый»-ություն ցուցաբերողներ չկային՝ նոր մոտեցող մեքենան խելոք կանգնում էր րոպե առ րոպե երկարացող հերթի վերջում: Ուրախացնում էր դեպի սրբավայր տանող ճանապարհի վերանորոգումը... Ուրախացնում էր նաեւ դրա առավոտյան ժամը 11-ին լեփ լեցուն լինելը ՀՀ տարբեր վայրերից ու աշխարհի տարբեր երկրներից ժամանած ուխտավորներով եւ զբոսաշրջիկներով: Դժգոհություն չկար... Բոլորն ըմբռնումով էին մոտենում ստեղծված իրավիճակին... Ուխտավորներն ասում էին, որ Աստծո դուռ տանող ճանապարհը միշտ էլ դժվար է... ու փշոտ... Կոնկրետ մեր դեպքում այն քարոտ էր բառի բուն իմաստով՝ ժայռից պոկված քարե մեծ բեկորները պատել էին ողջ ճանապարհը՝ թողելով մի մեքենայի համար անցանելի նեղ հատված անմիջապես ձորի բերանին...

Դեռ Սովետական տարիներից Ժողովրդի մեջ ամրագրված «буханка»-յի՝ այսինքն` Սովետական УАЗ մակնիշի մեքենայի սրընթած շարժը, որի վրա գրված էր. «АВАРИЙНАЯ», հուսադրող էր... Այդպես էլ եղավ, մի առ ժամանակ հետո հերթը կամաց-կամաց շարժվեց դեպի վեր՝ ով Աստծո մոտ, ով էլ պարզապես հիանալու ճարտարապետական կոթողով... Զարմանալին այն էր, որ աշխատողներ չէին երեւում՝ տեխնիկան կար, բայց աշխատողներ՝ ո՛չ... Մեր վարորդը փորձելով արդարեցնել նրանց բացակայությունը` ասաց, որ երեւի «перерыв»-ի ժամ է...

Ով երբեւէ եղել է Սանահինում, գիտի, թե ինչ խաղաղություն ու անդորր է նվիրում այցելուներին այնտեղ տիրող էներգետիկան... Բոլորին անխտիր՝ հային, ռուսին, ճապոնացուն... Դա նկատվում էր մարդկանց պահվածքից եւ նրանց հիացած աչքերից... Ցանկությունը մնալ այնտեղ մի ամբողջ օր մեծ էր, սակայն իր ուխտավորին սպասում էր ե՛ւ Հաղպատը, ե՛ւ Օձունը...

Նույն եւ միակ ճանապարհով, ուղեւորվեցինք դեպի Հաղպատ... Ժամը 13-ն էր՝ արդեն երկու ժամ տեւած «перерыв»-ը, հավանաբար, դեռ չէր ավարտվել՝ ամբողջ ճանապարհին՝ աշխատանքային հինգշաբթի օրով, չկար ոչ մի աշխատող... Միայն լքված տեխնիկան ու հսկայական քարերն էին հիշեցնում, որ դեպի Սանահինի վանային համալիր տանող ճանապարհը վերանորոգվում է...

Հիշեցնեմ, որ Սանահինի վանային համալիրը` Հաղպատի վանքի հետ միասին, հանդիսանում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության օբյեկտ...

Ճանապարհին թափված քարեր... Շինարարական տեխնիկա...

Ուղեղիս դարանում պահված մի ուրիշ պատկեր շանթահարեց հոգիս...

1998 թիվն էր... Առաջին անգամ էի Արեւմտյան Հայաստանում... Ուղեւորությունը Ստամբուլ չէր, այն ընթանում էր խուլ՝ գրեթե անբնակ, տարածքներում... Այսօրվա պես հիշում եմ ճանապարհի ողջ երկայնքով միաժամանակ աշխատող տեխնիկան՝ ընդ որում աշխատող երեք հարկերում: Դա ինչ-որ ճապոնական տեխնիկա էր, որի ատամները քերում էին ժայռը, ինչպես դանակը փափկած կարագը... Կարծես գիշատիչ մեծ հրեշավոր ծտեր միապաղաղ հետեւողականությամբ կտցահարում էին ժայռերը՝ մե՛ր ժայռերը... Կտցահարում էին, ինչպես Դեր Զորի անապատում գիշատիչ ագրավ-ցիները կտցահարում էին մեր բյուր-բյուրոց անթաղ մեռելների աչքերը... Կանանցից մի քանիսը հիացած, ափսոսում էին, որ մեզ մոտ այդ արագությամբ եւ կազմակերպվածությամբ ճանապարհներ չեն կառուցվում...

«Հլա տեսեք, էսքան էկանք, մի մարդ, մի տուն չտեսանք, բայց փող են ծախսում, իրենց երկրի նույնիսկ ամենածայրամաս հատվածներում մի տեսեք, թե ի՜նչ ճանապարհներ են կառուցում էս թուրքերը»... Պատասխանս դառն էր. «Այս ճանապարհները կառուցում են մեր հերթական ցեղասպանության համար,  որ ռազմական տեխնիկան հեշտ մտնի Հայաստան...»: Այսօրվա Թուրքիայի ու Ադրբեջանի սերտ միությունն ընդդեմ հայի դրա վառ ապացույցն է...

Մենք ուրիշին ցեղասպանելու եւ մորթելու համար ճանապարհ չենք կառուցում... Դարեր ի վեր հայի ճանապարհը մեկն է... Ճանապարհ, որը տանում է դեպի Աստծո դուռ...

Գրող, հրապարակախոս

ԱԼԼԱ ՀԱԿՈԲՅԱՆ

Այս թեմայով ՄԱՀԱՑԵԼ Է ԵՐԳՉՈՒՀԻ ԱԼԼԱ ԼԵՎՈՆՅԱՆԻ ՀԱՅՐԸ ՔՊ նախընտրական ցուցակում հայտնվելու են հայտնի նախկին-ներկաներ. ԲԱՄԲԱՍԱՆՔ Միհրան Հակոբյանին ծեծած տղամարդիկ «Թոխմախի Մհերի» դստեր մեքենայով տեղափոխվել են Սեդրակյանի գազալցակայան. բացառիկ մանրամասներ Լեւոն Թոքմանջյանը քանդակել է այնպես, ինչպես տեսել է. Աննա Հակոբյան Անձամբ Նիկոլի հանձնարարականը ի կատար է ածել հայտնի քրեաօլիգարխիկ համակարգերից մեկը. Միհրան Հակոբյան