ՔՊ–ՈՒՄ ԼՐԻՎ «ԿՈՒՐ­ԲԱՆ–ԲԱՅ­ՐԱՄ» Է

Գե­րա­գույն գլխա­վոր պե­տա­կան դա­վա­ճա­նը զան­գա­հա­րել և շնոր­հա­վո­րել է Էր­դո­ղա­նի «Կուր­բան–բայ­րա­մը»: Իսկ զու­գա­հե­ռա­բար Ար­ցա­խում մեր զին­վոր­ներն է­ին զոհ­վում, և հատ­կա­պես այդ պա­հին գլխա­վոր թուր­քի «Կուր­բան–բայ­րա­մը» շնոր­հա­վո­րե­լը ա­ռանձ­նա­հա­տուկ զար­հու­րե­լի ցի­նիզմ էր: Ով մո­ռա­ցել է` հի­շեց­նենք, որ «կուր­բան» կամ «ղուր­բան» նշա­նա­կում է, մա­տաղ, զո­հա­բե­րու­թյուն, և ստաց­վում է, որ կա­պի­տու­լյան­տը շնոր­հա­վո­րում էր թշնա­մուն` հա­յե­րին «բա­րե­հա­ջող» մա­տա­ղե­լու առն­չու­թյամբ...

«ԹՔՈՂ ՏՂԱ» Ա­ԼԵ­ՆԸ, ԱԽՔ–Ը ԵՎ ԱՅ­ԼՔ

Իսկ «Երև­ա­նի թքող տղա» Ա­լեն Սի­մո­նյա­նը, ե­րև­ի թե է­լի «Կուր­բան–բայ­րա­մի» առն­չու­թյամբ, պար­գև­ատ­րել է «ԱԺ ավ­տան­գու­թյան աշ­խա­տա­կից­ներ» կոչ­վող ե­նի­չե­րի­նե­րին: Դե պարզ է, թե ին­չու է դրանց այդ­քան շնոր­հա­կալ` ա­ռանց դրանց, առ­հա­սա­րակ չէր կա­րո­ղա­նա­լու ԱԺ նիստ վա­րել, ա­ռանց դրանց, ՔՊ–ական­նե­րը չէ­ին կա­րո­ղա­նա­լու լպիր­շա­բար հայ­տա­րա­րել, թե ի­րենք են ո­րո­շե­լու` երբ ծե­ծեն ընդ­դի­մա­դիր պատ­գա­մա­վոր­նե­րին... Ա­ռանց այդ էլ, «մի­լի­մեջ­լի­սի» վե­րած­ված ԱԺ–ն դար­ձել էր ազ­գա­յին ա­մո­թի վայր, իսկ հի­մա լրիվ նող­կանք է հա­րու­ցում: Ի դեպ, հե­տաքր­քիր տվյալ­ներ ու­նեն փոր­ձա­գետ­նե­րը` ՀՀ քա­ղա­քա­ցի­ներն ար­տա­գաղ­թում են ոչ մի­այն սո­ցի­ալ–տնտե­սա­կան նկա­տա­ռում­նե­րով, այ­լև ժե­խա­պե­տու­թյան հան­դեպ նող­կան­քից ել­նե­լով:

Ի դեպ, Ադր­բե­ջա­նի վեր­ջին ագ­րե­սիվ սադ­րան­քի առն­չու­թյամբ ըն­դուն­ված հայ­տա­րա­րու­թյու­նով Ար­ցա­խի խորհր­դա­րա­նը մաս­նա­վո­րա­պես ա­սել էր. «Վա­շինգ­տո­նյան բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րում Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան պատ­վի­րա­կու­թյա­նը՝ ան­հա­պաղ դա­դա­րեց­նել մեկ­նար­կած բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րը՝ մին­չև Ար­ցա­խի հետ շփման գծում և ՀՀ սահ­ման­նե­րում լի­ա­կա­տար հրա­դա­դա­րի հաս­տա­տու­մը և այն պահ­պա­նե­լու փաս­տաթղ­թա­յին ե­րաշ­խիք­նե­րի տրա­մադ­րու­մը, հա­կա­ռակ պա­րա­գա­յում, բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի շա­րու­նա­կու­մը կնշա­նա­կի ադր­բե­ջա­նա­կան կող­մի ագ­րե­սիվ պահ­ված­քի խրա­խու­սում և մի­ջազ­գա­յին մա­կար­դա­կով ար­տո­նու­թյուն»: Դրա առն­չու­թյամբ Ա­լեն Սի­մո­նյա­նի ար­ձա­գան­քը կան­խա­տե­սե­լի­ո­րեն թշնա­մահ­պա­տակ էր` որ չեն էլ պատ­րաստ­վում նման հարց քննար­կել... Մինչ­դեռ այդ բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րը ՔՊ–ական պատ­վազր­կու­թյան գա­գաթ­նա­կետն է­ին, և քաղ­բան­տար­կյալ Ար­մեն Ա­շո­տյա­նը բան­տախ­ցում  գրել է «Այդ ո՞ւր՝ ա­ռանց պա­տիվ» վեր­նագ­րով հոդ­վա­ծը. «Արլինգ­տոն… Վայր, որն աշ­խար­հին նախ հայտ­նի է՝ որ­պես ԱՄՆ ի­դե­ալ­նե­րի և շա­հե­րի հա­մար ի­րենց կյան­քը չխնա­յած զին­վո­րա­կան­նե­րի վեր­ջին հանգր­վան, վայր, որն ա­մե­րի­կյան հայ­րե­նա­սի­րու­թյան և ար­ժա­նա­պատ­վու­թյան մարմ­նա­վո­րում­նե­րից է:

Վա­շինգ­տո­նյան հենց այս ար­վար­ձա­նում է տե­ղի ու­նե­նում Հա­յաս­տա­նի և Ադր­բե­ջա­նի ԱԳ նա­խա­րար­նե­րի հեր­թա­կան բա­նակ­ցու­թյու­նը:

...Արլինգ­տոն… Զմրուխ­տյա մար­գա­գետ­նին տե­ղադր­ված սպի­տակ քա­րե­րի ան­ծայր և կո­կիկ ա­տամ­նա­շար, ո­րը ռազ­մա­կան փառ­քի, հայ­րե­նա­սի­րու­թյան և մե­ծա­րան­քի մարմ­նա­վո­րում է: Վա­շինգ­տո­նյան հենց այս ար­վար­ձա­նում իր մահ­կա­նա­ցուն վերջ­նա­կան կնքե­լուն մոտ է հայ­կա­կան դի­վա­նա­գի­տու­թյու­նը:

Սա­կայն այն եր­բեք Ար­լինգ­տո­նում հու­ղար­կա­վոր­վե­լու շանս չի ու­նե­նա, քան­զի դա ար­ժա­նա­պատ­վու­թյան և ոչ թե՝ գե­ո­պո­լի­տիկ ան­կա­նոն հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րից ան­պատ­վո­րեն վեր­ջին շուն­չը փչած­նե­րի սիմ­վոլ է:

Եվ հե­տո, չէ՞ որ ինք­նաս­պան­նե­րին ընդ­հա­նուր գե­րեզ­մա­նում չեն թա­ղում»:

Ինչ վե­րա­բե­րում է ԱԺ քննիչ հանձ­նա­ժո­ղո­վում Նի­կո­լի բե­մադ­րած կրկե­սին, ո­րի ըն­թաց­քում նա բո­լո­րի գրպանն էր գցում սե­փա­կան բո­լոր ո­ճիր­նե­րը, սխալ­նե­րը և դա­վա­ճա­նու­թյուն­նե­րը, ա­պա պատ­գա­մա­վոր Տիգ­րան Աբ­րա­հա­մյանն ա­մո­թանք էր տվել Օ­նիկ Գաս­պա­րյա­նին, որ ե­թե չի խո­սում, ա­պա ու­րեմն հա­մա­ձայն է կա­պի­տու­լյան­տի բո­լոր ա­սած­նե­րին: Ի վեր­ջո Օ­նի­կը «թա­սի­բի ըն­կավ» և տա­րա­ծեց հայ­տա­րա­րու­թյուն, ո­րով ոչ մի­այն պատ­ռեց Նի­կո­լի դի­մա­կը, այ­լև, ե­թե մեր երկ­րում գո­յու­թյուն ու­նե­նար ի­րա­վա­պահ հա­մա­կարգ, ա­պա Օ­նիկ Գաս­պա­րյա­նի տեքս­տը կհա­մա­րեր հայ­տա­րա­րու­թյուն լրջա­գույն պե­տա­կան հան­ցա­գոր­ծու­թյուն­նե­րի մա­սին և ան­հա­պաղ կձեր­բա­կա­լեր Նի­կո­լին: Սա­կայն մեր երկ­րում կան ըն­դա­մե­նը ի­րա­վա­պահի ան­վան տակ Նի­կո­լի կա­մա­կա­տար­ներ, և ի­րա­վա­պահ­նե­րի փո­խա­րեն ար­ձա­գան­քեց ԱԽՔ Ար­մեն Գրի­գո­րյա­նը` հար­ձակ­վե­լով Գաս­պա­րյա­նի վրա` իր մամ­լո խոս­նա­կի շուր­թե­րով. «Օնիկ Գաս­պա­րյանն իր հու­նի­սի 28–ի հայ­տա­րա­րու­թյան մեջ խե­ղա­թյու­րել է 2020 թվա­կա­նի օ­գոս­տո­սի 14–ի ԱԽ նիս­տի ըն­թաց­քում իր հնչեց­րած զե­կույ­ցը: Այդ օր­վա նիս­տում Գաս­պա­րյա­նը մաս­նա­վո­րա­պես ա­սել է, որ Ա­րև­ե­լյան և Հյու­սիս–Արև­ե­լյան օ­պե­րա­ցի­ոն ուղ­ղու­թյուն­նե­րում մենք կա­րո­ղա­նում ենք առ­կա ու­ժե­րով ու մի­ջոց­նե­րով «ոչ մի քայլ հետ» սկզբուն­քով հետ մղել, ձա­խո­ղել հա­կա­ռա­կոր­դի հար­ձա­կու­մը և ջախ­ջա­խել նրա խմբա­վո­րում­նե­րը` չընդգ­ծե­լով Թուր­քի­ա­յի գոր­ծո­նը: Իսկ Նա­խի­ջև­ա­նյան և Թուր­քի­ա­յի օ­պե­րա­ցի­ոն ուղ­ղու­թյուն­նե­րով ու­ժե­րի հա­րա­բե­րակ­ցու­թյան մա­սին տե­ղե­կատ­վու­թյուն է տրա­մադ­րել և նշել խնդիր­նե­րը: Նա նա­և նշել է, որ խնդիր­նե­րի լուծ­ման մեծ մա­սը տես­նում է աշ­խար­հա­զո­րի ստեղծ­ման ու կա­յաց­ման շրջա­նակ­նե­րում: Այդ օր­վա նիս­տի ըն­թաց­քում Օ­նիկ Գաս­պա­րյա­նի ա­ռա­ջար­կած խնդիր­նե­րի լուծ­ման բո­լոր ա­ռա­ջարկ­նե­րին ԱԽ–ն հա­վա­նու­թյուն է տվել: Հե­տա­գա­յում, 44–օրյա պա­տե­րազ­մի ըն­թաց­քում Նա­խի­ջև­ա­նյան ու Թուր­քի­ա­յի օ­պե­րա­ցի­ոն ուղ­ղու­թյուն­նե­րում ՀՀ–ն Օ­նիկ Գաս­պա­րյա­նի նշած ռազ­մա­կան խնդիր­նե­րը չի ու­նե­ցել: Չնա­յած սրան` պա­րոն Գաս­պա­րյա­նի ղե­կա­վա­րու­թյան ներ­քո ԶՈւ–ն չի կա­րո­ղա­ցել ա­պա­հո­վել ԱԽ նիս­տում ստանձ­նած «առկա ու­ժե­րով ու մի­ջոց­նե­րով «ոչ մի քայլ հետ» սկզբուն­քով հա­կա­ռա­կոր­դի հար­ձա­կու­մը հետ մղե­լու, ձա­խո­ղե­լու և նրա խմբա­վո­րում­նե­րը ջախ­ջա­խե­լու» ԱԽ ա­ռաջ ստանձ­նած պար­տա­վո­րու­թյու­նը եւ խոս­տու­մը»:

ԳԶՎՌՏՈՑ ԿՈ­ԼԱ­ԲՈ­ՐԱ­ՑԻ­Ո­ՆԻՍ­ՏԱ­ԿԱՆ ԽՈՒՆ­ՏԱ­ՅՈՒՄ

Թե ին­չու ԱԽՔ–ը շտա­պեց ար­ձա­գան­քել` հաս­կա­նա­լի է, չէ՞ որ անգ­լո­սաք­սե­րի կող­մից նա դի­տարկ­վում է որ­պես «от­р­а­бо­тан­ный ма­те­ри­ал» Նի­կո­լի հնա­րա­վոր փո­խա­րի­նող: Եվ Ար­մեն Գրի­գո­րյա­նը կար­ծես շտա­պում է հա­վաս­տի­աց­նել, որ կոնկ­րետ իր մա­սով դա­վա­ճա­նու­թյուն չի ե­ղել: Կար­ծում ենք` դեռ ա­կա­նա­տես էլ կլի­նենք, թե ինչ­պես է ԱԽՔ–ը «երգում» Նի­կո­լի վրա...

Սա­կայն մի­այն ԱԽՔ–ի օ­ֆի­սը չէ ՔՊ–ի թույլ կե­տը: Իս­կա­կան պրոբ­լեմ է դար­ձել ԲԴԽ ղե­կա­վար Կա­րեն Անդ­րե­ա­սյա­նը, ում առն­չու­թյամբ Ստրաս­բուր­գից սպաս­վում են բա­ցա­սա­կան փաս­տաթղ­թեր: Ի դեպ, չար լե­զու­ներն ա­սում են, որ Անդ­րե­ա­սյա­նի հետ կռիվ ու­նի նա­և Ա­ԱԾ–ն: Թե «աբազ­նո­ցի» դուրն ին­չով չի ե­կել այդ ծեր կա­րի­ե­րիս­տը` ա­ռան­ձին հարց է, սա­կայն Ա­ԱԾ–ն մինչ օրս հան­րու­թյա­նը չի ներ­կա­յաց­րել, թե ով էր 4 տոն­նա կո­կա­ի­նի վերջ­նա­կան տե­րը... «Չեն հայտ­նա­բե­րում» թե­րևս մեկ պատ­ճա­ռով` որ խուն­տա­յին պետք չէ հայտ­նա­բե­րու­մը, բայց մի օր պայ­թե­լու է, չէ՞...

Ընդ­հան­րա­պես, կա­պի­տու­լյան­տի կա­րև­որ պրոբ­լեմ­նե­րից է սե­փա­կան կադ­րե­րի բա­ցա­կա­յու­թյու­նը: Չէ՞ որ նա իշ­խա­նու­թյա­նը տի­րա­ցավ յո­թու­կես լու­զեր­նե­րից բաղ­կա­ցած թի­մով, և հա­մա­կար­գը լրաց­նե­լու հա­մար ստիպ­ված ե­ղավ վերց­նել Սերժ Սարգ­սյա­նին դա­վա­ճա­նած կա­րի­ե­րիստ­նե­րին: Դե, դրանք մի օր էլ Նի­կո­լին ի­զու­թո­զով կծա­խեն...

Ի դեպ, տհաճ նո­րու­թյուն խուն­տա­յի հա­մար` Եվ­րո­պա­յի Ժո­ղովր­դա­կան Կու­սակ­ցու­թյան ա­նու­նից կա­տար­վել է գրա­ռում, ո­րով Ար­մեն Ա­շո­տյա­նը ճա­նաչ­վում է քա­ղա­քա­կան բան­տար­կյալ, իսկ նի­կո­լա­կան­նե­րից պա­հանջ­վում է նրան ան­հա­պաղ ա­զատ ար­ձա­կել. «Խո­րը մտա­հո­գու­թյուն ենք հայտ­նում Ար­մեն Ա­շո­տյա­նի քա­ղա­քա­կան դրդա­պատ­ճառ­նե­րով կա­լա­նա­վոր­ման կա­պակ­ցու­թյամբ: Մեր հա­մե­րաշ­խու­թյունն ենք հայտ­նում Ար­մեն Ա­շո­տյա­նին և ի­րենց ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան ի­րա­վունք­նե­րի ի­րաց­ման հա­մար Հա­յաս­տա­նում հա­լած­վող բո­լոր ան­ձանց: Եվ­րո­պա­կան Ժո­ղովր­դա­կան կու­սակ­ցու­թյու­նը կոչ է ա­նում ման­րակր­կիտ վե­րա­նա­յել ի­րա­վի­ճա­կը և ան­հա­պաղ ա­զատ ար­ձա­կել Ար­մեն Ա­շո­տյա­նին»: ՄԻՊ Ա­նա­հիտ Մա­նա­սյանն էլ լրագ­րող­նե­րի հետ զրույ­ցում ինքն ի­րեն տեղ է թո­ղել, որ պետք ե­ղած պա­հին Ա­շո­տյա­նին ինքն էլ քաղ­բան­տար­կյալ ճա­նա­չի. «Քաղ­բան­տար­կյալ լի­նե­լու հա­մար պար­տա­դիր է ոչ մի­այն այն հան­գա­ման­քը, որ ան­ձը քա­ղա­քա­կա­նու­թյամբ զբաղ­վի, այ­լև նրա դեմ նա­խա­ձեռն­ված քրե­ա­կան վա­րույ­թը լի­նի բա­ցա­ռա­պես նրա` քա­ղա­քա­կա­նու­թյամբ զբաղ­վե­լու պատ­ճա­ռով»: Դե միշտ էլ կա­րե­լի է հար­մար պա­հին տես­նել բա­ցա­ռա­պես քա­ղա­քա­կա­նու­թյամբ զբաղ­վե­լու պատ­ճառ:

Է­դո­ւարդ Շար­մա­զա­նովն էլ ար­ձա­նագ­րում է, որ Նի­կոլն ար­դեն ու­րա­նում է իր իսկ «հե­ղա­փո­խու­թյուն» կո­չե­ցյա­լը. «Իսկ ո՞վ էր ա­սում՝ կամ ես կլի­նեմ վար­չա­պետ, կամ Հա­յաս­տա­նը վար­չա­պետ չի ու­նե­նա: Նի­կոլ, դու է­իր ա­սում՝ կամ ես կլի­նեմ վար­չա­պետ, կամ Հա­յաս­տա­նը վար­չա­պետ չի ու­նե­նա: Հի­մա ար­դեն «թռնո՞ւմ» ես քո «սի­րո եւ հա­մե­րաշ­խու­թյան հե­ղա­փո­խու­թյու­նից»:

Բայց հի­րա­վի, ա­վե­լի քիչ պե­տա­կա­նա­կոր­ծան բա­ներ կլի­նե­ին, ե­թե Հա­յաս­տա­նը չու­նե­նար վար­չա­պետ, քան թուրք­նի­կոլ­նե­րի իշ­խա­նա­վար­ման ար­դյուն­քում:

ՀՈՎ­ՀԱՆ­ՆԵՍ ԳԱ­ԼԱ­ՋՅԱՆ