ԿԱ­ՊԻ­ՏՈՒ­ԼՅԱՆ­ՏԸ ՍՏԱ­ԽՈ­ՍՈՒ­ԹՅԱՆ «ԿԼԱՍՆ» ԷԼ ԳՑԵՑ

Գի­տե­ինք, որ հու­նի­սի 27-ը ԱԺ քննիչ հանձ­նա­ժո­ղո­վում գե­րա­գույն գլխա­վոր դա­վա­ճա­նը հան­դես է գա­լու իր բան­սար­կու­թյան հեր­թա­կան սե­րի­ա­յով, սա­կայն Նի­կոլն իր պրի­մի­տի­վիզ­մով ե­կավ-հա­վա­սար­վեց «ծիգ­ռով­կա­յով» լա­չառ և դե­բիլ ժե­խու­հի­նե­րին: Թե ինչ է ա­սել Նի­կո­լը` ի­մա­նա­լու հա­մար բնավ կա­րիք չկա փնտրել նրա բան­սար­կու­թյան ձայ­նագ­րու­թյու­նը: Բա­վա­րար է կայ­քե­րում կամ Ֆեյս­բու­քում գտնել այդ ժե­խու­հի­նե­րից ո­րև­է մե­կի տե­սագ­րու­թյու­նը, ընդ ո­րում` ա­ռա­ջին պա­տա­հա­ծը, և կի­մա­նաք, թե ինչ ա­սել այդ տա­կան­քը: Ե­թե ի­հար­կե նյար­դե­րի ամ­րու­թյու­նը թույլ է տա­լիս այդ­պի­սի զա­ռան­ցանք լսել:

Սա­կայն մինչ նի­կո­լաս­տե­րի դեգ­րա­դա­ցի­ա­յի խո­րու­թյու­նը զննե­լը ներ­կա­յաց­նենք մի ա­նեկ­դոտ, ո­րը մեր գոր­ծըն­կեր Ա­րամ Ա­բա­ջյա­նը հանձ­նել է ֆեյս­բու­քա­հա­յու­թյան դա­տին` ի Հա­յաս­տան ու Ար­ցախ և ի սփյուռս աշ­խար­հի.

— Վա­լո­դիկ, ին­չի՞ ես տակդ չի­շիկ ա­րել:

— Ես չեմ ա­րել, Սու­րեն­չիկն ա ա­րել:

— Ա­րա՛ սենց չի լի­նի, էս ե­րե­խեն լրիվ նի­կոլ ա մե­ծա­նում:

Բայց ա­վաղ կա­պի­տու­լյան­տը բնավ երե­խա չէ, այլ վար­չա­պե­տի ա­թո­ռին սոսնձ­ված թրքա­հարճ ազ­գա­կոր­ծան պա­տու­հաս: Իսկ դեգ­րա­դաց­ված ստա­խո­սու­թյան աս­տի­ճանն ար­ձա­նագ­րել է ՀՀԿ ԳՄ ան­դամ Ար­տակ Զա­քա­րյանը` ըն­դա­մե­նը մեկ փոք­րիկ օ­րի­նա­կով. «Սրանք ոտ­քից գլուխ ան­նոր­մալ են: Մի կող­մից բար­բա­ջում է­ին, թե իբ­րև բա­նակ չենք ու­նե­ցել, բա­նա­կը թա­լա­նել են և այլ նման հի­մա­րու­թյուն­ներ: Մյուս կող­մից էլ ի­րենց ու­սա­պար­կերն ու կա­պի­տու­լյանտ վար­չա­պե­տը այ­սօր գո­վեր­գում ու հպար­տա­նում է նա­խա­պա­տե­րազ­մա­կան (այսինքն` նա­խորդ իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի) բա­նա­կի մար­տու­նա­կու­թյու­նով»:

Զա­քա­րյա­նի ներ­կա­յաց­ված օ­րի­նա­կը դեռ ա­մե­նա­թե­թև­նե­րից է, իսկ ա­վե­լի ծան­րե­րը` բո­լո­րին, լի­նի դա թի­մա­կից, թե քա­ղա­քա­կան ա­խո­յան, փու­ռը տա­լու մար­մաջն է: Ի դեպ, Ֆեյս­բու­քում և Տե­լեգ­րա­մում շրջա­նառ­վում է «կլասն ըն­կած» նի­կո­լաս­տե­րի վի­ճա­կագ­րա­կան ամ­փո­փա­գի­րը.

— Շու­շի­ի ու առ­հա­սա­րակ հո­ղե­րի հանձն­ման մե­ղա­վոր­նե­րը ըստ վի­ճա­կագ­րու­թյան

1. Գա­գիկ Ծա­ռու­կյան. իր խոս­տա­ցած ջո­կա­տը չե­կավ

2. Սեյ­րան Օ­հա­նյան. դիր­քե­րը չպա­հեց

3. Ար­թուր Վա­նե­ցյան. դիր­քեր չգնաց

4. Ռո­բերտ Քո­չա­րյան. Ար­ցա­խը հանձ­նել էր Քի Վես­թում

5. Սերժ Սարգ­սյան. Ար­ցա­խը հանձ­նել էր Մադ­րի­դյան սկզբունք­նե­րով

6. 5-րդ շա­րա­սյուն. բա­նա­կը տա­րան պար­տու­թյան

7. 11 հա­զար դա­սա­լիք. չգնա­ցին պա­տե­րազ­մի

8. Գլխա­վոր շտաբ. սխալ են զե­կու­ցել

9. Լև­ոն Տեր-Պետ­րո­սյան. կան­չեց, ա­սեց` հո­ղե­րը հանձ­նի

Նի­կոլ Փա­շի­նյան. լրիվ ան­մեղ, էս ա­մեն ին­չի հետ ոչ մի կապ չու­նե­ցող մարդ, մի մի­ա­միտ ան­ցորդ, ով Գյում­րի­ից ի­րա հա­մար քայ­լե­լով գա­լիս էր Ե­րև­ան, ճա­նա­պար­հին բռնե­ցին ու զո­ռով իշ­խա­նու­թյու­նը գցե­ցին ջե­բը:

Ան­շուշտ, շար­քը կա­րող է շա­րու­նակ­վել, բայց ար­դյո՞ք ի­մաստ ու­նի: Զո­րօ­րի­նակ` անվ­տան­գու­թյան փոր­ձա­գետ Կա­րեն Վրթա­նե­սյանն ար­դեն ընդ­հան­րա­պես հրա­ժար­վում է մեկ­նա­բա­նել Նի­կո­լի զա­ռան­ցանք­նե­րը և մի­այն ար­ձա­նագ­րում է, որ տե­ղե­կատ­վա­կան աղ­բը շատ ա­նե­րես ձև­ով թա­փան­ցում է ա­մե­նու­րեք` սոց­ցան­ցե­րի մի­ջո­ցով. «Առա­վո­տից ոչ մի լրատ­վա­մի­ջոց չեմ բա­ցել, հե­ռուս­տա­ցույց չեմ մի­աց­րել: Բայց վեր­ջին մեկ ժա­մում ար­դեն 50 ան­գամ կար­դա­ցի Նի­կո­լի, Կոն­ջո­րյա­նի, Վա­հագն Ա­լեք­սա­նյա­նի, Ար­սեն Խա­ռա­տյա­նի բլթե­րի մա­սին: Հար­գե­լի ֆրեն­դներ, խնա­յեք մեզ, խնդրում եմ»: Նույ­նիսկ նախ­կին ԱԳ նա­խա­րար Վար­դան Օս­կա­նյա­նը հրա­ժար­վում է նի­կո­լաս­տե­րի բո­վան­դա­կա­յին քննար­կու­մից և բա­վա­րար­վում է բնու­թագ­րու­մով, որ պե­տա­կան գոր­ծին Նի­կո­լը պի­տա­նի չէ. «Փա­շի­նյա­նը ռա­ցի­ո­նալ քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ չէր և չէր կա­րող լի­նել: Ռա­ցի­ո­նալ ո­րո­շում կա­յաց­նել կա­րո­ղա­նա­լու հա­մար անհ­րա­ժեշտ մի քա­նի պայ­ման կա. նախ, որ ան­հատն իր է­ու­թյամբ և մտա­ծո­ղու­թյամբ չպետք է հա­մակ­ված լի­նի ա­տե­լու­թյամբ, մո­լե­ռան­դու­թյամբ, նա­խա­պա­շար­մունք­նե­րով և նմանա­տիպ այլ բար­դույթ­նե­րով: Փա­շի­նյա­նի ա­տե­լու­թյու­նը ներ­սում նախ­կին­նե­րի, իսկ դրսում Ռու­սաս­տա­նի նկատ­մամբ բա­վա­կան էր, որ նա կորց­ներ ռա­ցի­ո­նա­լու­թյու­նը: Ա­վե­լին, ռա­ցի­ո­նալ ո­րո­շում կա­յաց­նո­ղը չպետք է ճա­նա­չո­ղա­կան պատ­րանք­ներ (cog­ni­ti­ve il­lu­si­on) ու­նե­նա: Ա­յո՛, ինչ­պես որ կա օպ­տի­կա­կան պատ­րանք (op­ti­cal il­lu­si­on), այն­պես էլ կա ճա­նա­չո­ղա­կա­նը: Տաս­նա­մյակ­նե­րի իր լրատ­վա­կան ու խմբագ­րա­կան գոր­ծու­նե­ու­թյան ըն­թաց­քում Փա­շի­նյանն ա­ռաջ­նորդ­վել է ոչ թե լրագ­րո­ղի ա­նա­չա­ռու­թյամբ, այլ քա­ղա­քա­կան և ընդ­դի­մա­դիր նկա­տա­ռում­նե­րով՝ հե­տև­ո­ղա­կա­նո­րեն ա­ղա­վա­ղե­լով և մա­նի­պու­լաց­նե­լով փաս­տերն ու ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րը և դրա­նով իսկ ճա­նա­չո­ղա­կան պատ­րան­քի են­թար­կե­լով սե­փա­կան ըն­թեր­ցո­ղին: Փա­շի­նյա­նը չէր կա­րող զերծ մնալ ան­ձամբ նման պատ­րան­քի են­թարկ­վե­լուց, հատ­կա­պես, երբ այդ ա­մենն ար­դեն տե­ղա­վո­րել էր պե­տա­կան նա­րա­տի­վի մեջ»:

Ա­յո՛, պա­րոն Օս­կա­նյան, Նի­կո­լը ռա­ցի­ո­նալ գոր­ծիչ չէ պե­տա­կան շա­հի տե­սա­կե­տից, սա­կայն նա ի­դե­ա­լա­կան է որ­պես պե­տա­կա­նու­թյուն քան­դող գոր­ծիք: Բայց մի­ա­ժա­մա­նակ նա գեր­ռա­ցի­ո­նալ է իշ­խա­նու­թյու­նը պա­հե­լու հար­ցում, և բո­լոր բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րը, ներ­քին և ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը նպա­տա­կա­ուղ­ղում է անձ­նա­կան իշ­խա­նու­թյու­նը պա­հե­լուն: Հա­նուն դրա զո­հա­բե­րում է ա­մեն ինչ ու բո­լո­րին, և հա­սել է ար­դեն թի­մա­կից­նե­րին զո­հա­բե­րե­լու փու­լին:

Եվ նրա մի­ակ «ձեռք­բե­րու­մը» թի­մի զազ­րե­լի բեսպ­րե­դելն է, ո­րը մղում է քա­ղա­քա­ցի­նե­րին այն հա­մոզ­ման, որ սրան­ցից ա­զատ­վե­լու հա­մար ըն­դու­նե­լի ցան­կա­ցած ե­ղա­նակ: «Ձերք­բե­րում­նե­րի» մաս­նա­վոր դեպքն էլ քաղ­բան­տար­կյալ­ներն են: Սա­կայն դա հա­կա­ռակ ար­դյունքն է տա­լիս: Ար­մեն Ա­շո­տյա­նին բան­տար­կե­լով` սրանք ա­մե­նև­ին էլ ա­վե­լի քիչ չեն տես­նում Ա­շո­տյա­նին ու վեր­ջի­նիս խոս­քը, ՀՀԿ փոխ­նա­խա­գա­հին սկսել են ցի­տել դա­սա­կան­նե­րի պես: Մայ­րա­քա­ղա­քի պա­տե­րից էլ, վա­հա­նակ­նե­րից էլ ՀՀԿ փոխ­նա­խա­գա­հը նա­յում է այդ թվում և ՔՊ-ական­նե­րին, քա­ղա­քա­ցի­ա­կան ակ­տի­վու­թյան հա­րա­ճող հոսք ենք տես­նում քաղ­բան­տար­կյալ­նե­րի հար­ցով:

Ար­դեն հա­րյուր հա­զա­րա­վոր քա­ղա­քա­ցի­ներ ստո­րագ­րել են, որ Ար­ցա­խը չպետք է լի­նի Ադր­բե­ջա­նի կազ­մում: Մնում է գե­նե­րացնել այն իմ­պուլ­սը, ո­րը կմղի նրանց դուրս գալ փո­ղոց` տեր կանգ­նե­լու սե­փա­կան ստո­րագ­րու­թյա­նը: Սա­կայն ժա­մա­նա­կի ռե­սուրր­սը կրճատ­վում է:

Բանն այն է, որ թե­և գեր­տե­րու­թյուն­ներն ըն­դու­նե­լի են հա­մա­րում 120 հա­զար ար­ցախ­ցի­նե­րի ար­տա­գաղ­թը, բայց ոչ ֆի­զի­կա­կան բնաջն­ջու­մը, սա­կայն ա­մե­նև­ին էլ մի­այն թուր­քը չի շա­հագրգռ­ված նրանց բնաջն­ջու­մով. քա­ղա­քա­գետ Ա­լեն Ղև­ոն­դյա­նի կար­ծի­քով` դրա­նում շա­հագրգռ­ված է և Նի­կո­լը, քան­զի վրե­ժով լե­ցուն ար­ցախ­ցի­նե­րի ներ­կա­յու­թյու­նը Ե­րև­ա­նում մա­հա­ցու վտանգ է հա­մա­րում իր հա­մար: Հի­շենք, թե ինչ էր նա գո­ռում 2008-ի մար­տի 1-ին` Ե­րև­ա­նը «ղա­րա­բաղ­ցի տա­կանք­նե­րից ա­զա­տագ­րե­լու» մա­սին...

ՀՈՎ­ՀԱՆ­ՆԵՍ ԳԱ­ԼԱ­ՋՅԱՆ