Հարավային Կովկասի անվտանգության ճարտարապետությունը. ինչ է սպասվում Հայաստանին

Ո՞րն է գլխավոր խնդիրը, որ ծառացած է այսօր Հայաստանի առջեւ, ի՞նչ պետք է անեն ՀՀ իշխանությունները նոր ու վտանգավոր բախումներից ու ցնցումներից խուսափելու համար: Այս եւ մի շարք այլ հարցեր քննարկվեցին «Միջազգային հումանիտար զարգացման» ՀԿ կողմից հրավիրված «Հարավային Կովկասի անվտանգության ճարտարապետությունը. առկա իրողություններն ու հնարավոր միտումները» խորագրով կլոր սեղան-քննարկման շրջանակում:

«Ինտեգրացիա եւ զարգացում» ՀԿ նախագահ, Եվրասիական փորձագիտական ակումբի համակարգող Արամ Սաֆարյանի կարծիքով՝ Արեւմուտք-ՌԴ գլոբալ աշխարհաքաղաքական առճակատումը չի թուլանում, որը հսկայական ջանքեր է խլում երկու կողմերից էլ եւ որոշում աշխարհում զարգացումների ընթացքը: Այդ զարգացումները չեն կարող չազդել նաեւ մեր տարածաշրջանի վրա: Ըստ բանախոսի, Հարավային Կովկասում ձեւավորվել է մի իրավիճակ, երբ Արեւմուտքի երկրները ակտիվ գործունեություն են ծավալում տարածաշրջանի բոլոր երեք երկրներում եւ լուրջ մրցակցություն մեջ են իրենց ազդեցությունն ամրապնդելու առումով:

«Կարեւոր է հասկանալ, որ ՌԴ եւ Արեւմուտքի միջեւ ԼՂ հակամարտության կարգավորման տեխնոլոգիայի եւ բովանդակության հարցում հակասություն չկա եւ ընդունելի է այն մոտեցումը, որ Մադրիդյան սկզբունքների հիման վրա պետք է լինի Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ կարգավորումը: Բայց կա հակասություն, թե ո՞վ եւ ինչպե՞ս է առաջ մղելու այդ գործընթացը, եւ հենց այստեղ են խնդիրներն: Ու այս իրավիճակում կարեւոր է, որ մեր երկիրը չդառնա աշխարհաքաղաքական բախման թատերաբեմ»,- ասաց նա:

 Սաֆարյանը նշեց, որ Հայաստանի առջեւ այսօր մի քանի խնդիր կա. աշխարհաքաղաքական բարդ զարգացումների պայմաններում չկորցնել դաշնակիցների, այլ փորձել գտնել ռեսուրսներ այդ դիրքերն ամրապնդելու համար: Հասկանալ, որ Հյուսիս-Հարավ միջանցքի ստեղծումը ՀՀ-ին է օգուտ եւ մեր երկիրը դրանով եւս ուժեղանում է: Չանել քայլեր, որոնք կարող ենք խաթարել ՀՀ դիրքը իբրեւ ՌԴ բարեկամի ու դաշնակցի:

«Չափազանց կարեւոր է հասկանալ, որ ՌԴ-Արեւմուտք առճակատման ֆոնին փնտրել օգուտներ, դիվիդենտներ ուղղակի մեծ միամտություն է, որը փոքր երկրները իրենց թույլ տալ չեն կարող: Հարկ է զսպվածություն ցուցաբերել եւ չկորցնել ՌԴ դաշնակից լինելու հանգամանքը»,- հավելեց Արամ Սաֆարյանը:

Մեդիափորձագետ Տիգրան Քոչարյանը հիշեցրեց, թե ո՞ր կետից սկսվեց մեր երկրի աղետալի էջերի հաշվարկը: Ըստ նրա, 2018 թվականին Ջոն Բոլթոնը Հայաստանում հնչեցրեց վտանգավոր թեզեր՝ ՀՀ-ն պետք է հրաժարվի մեր պատմության կաղապարներից, նաեւ ասաց, որ Հայաստանի համար կան շատ այլընտրանքներ, այդ թվում՝ զենքի վաճառքի բնագավառում, եւ այստեղից է, որ սկսվեց նաեւ ՀՀ իշխանությունների հակառուսականության քաաղքականության հստակ գիծը:

«Արեւմուտքն այսօր երկու խնդիր է լուծում՝ սերմանել Արցախի ազգաբնակչության շրջանում ռուս խաղաղապահների նկատմամբ անվստահություն, պարտադրել ճանաչել ՀՀ-ին Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը, ինչը Փաշինյանն անում է Պրահայից սկսած: Եվ սա եւս ՌԴ դեմ է, որն Արցախում այսօր ապահովում է հայ բնակչության անվտանգությունը: Ցավոք, ՀՀ իշխանությունները Բոլթոնի երեւանյան այցից սկսած կատարում են Արեւմուտքի առաջադրանքը, որն ունի երկու ուղղություն՝ Արցախ եւ Թուրքիա: Եթե ՀՀ-ն ու Թուրքիան բարեկամանում են, ապա ՀՀ իշխանությունը հենց հաջորդ օրը ՌԴ-ին կասի, որ մենք այլեւս անվտանգության սպառնալիք չենք տեսնում ու փորձեն ասել հաջողություն: Այսինքն, կա հստակ առաջադրանք բարեկամանալ Թուրքիայի հետ, որի համար նաեւ ուրանում են Ցեղասպանությունը և հանձնել Արցախը»,- ասաց Քոչարյանը:

Եվ այս ամենը, ասաց նա, ուղիղ կապ ունի ՌԴ-Արեւմուտք առճակատման հետ եւ երբ ՌԴ դիրքերը ուկրաինական ճակատում ուժեղանում են, Արցախը Ադրբեջանի կազմում տեսնելու իշխանության տրամադրությունները մարում են, ու հակառակը:

Քաղաքագետ Արման Ղուկասյանն էլ նշեց, որ մեր երկիրը հապաղելու ժամանակ այլեւս չունի, քանի որ մեր տարածաշրջանը վերածվել է լրջագույն թատերաբեմի, որտեղ նոր խաղացողներ են հայտնվել՝ նոր խաղի կանոններ մտցնելու ցանկությամբ: Ու այդ ամենի հիմքում ՌԴ դեմ քաոսային իրավիճակ ստեղծելն է:

«Այս խաղը մի քանի անգամ բարդանում է եւ մեր տարածաշրջանում ականատեսն ենք ոչ միայն ՌԴ-Արեւմուտք առճակատման, այլեւ Մերձավոր Արեւելքի ակտիվացման: Եվ ամենին վտանգավորն այն է, որ ՀՀ իշխանությունները նույնիսկ չեն կարողանում ճիշտ գնահատել, թե ինչ է կատարվում մեր տարածաշրջանում, այն է՝ Արեւմուտքի ձեռամբ փորձ է արվում ստեղծել քաոս: Եվ դժվար է պատկերացնել, թե նման արտաքին քաղաքական կոնցեպտով ինչպես են իշխանությունները մեր երկիրը զերծ պահելու ցնցումներից, որոնք շատ մոտ են. աշխարհաքաղաքական զարգացումները հուշում են, որ Հարավային Կովկասը դառնում է թիվ մեկ կարեւոր գործոն, եւ այս պայմաններում ՀՀ-ում պետք է իշխանության գան նոր ուժեր, որոնք հասկանում են, թե ինչ է կատարվում աշխարհում, ունենան հստակ աշխարհաքաղաքական գործընթացների ընկալում, փորձելով կարգավորել հարաբերությունները մեր դաշնակիցների հետ»,- շեշտեց Ղուկասյանը՝ հավելելով, որ այս իրավիճակում Հայաստանը պետք է հնարավորինս պահպանի իր դաշնակցային հարաբերությունները Ռուսաստանի եւ Իրանի հետ:

Այս թեմայով Նախկին ոստիկանապետ Արամ Հովհաննիսյանի որդին՝ ՔՊ-ի պատգամավորի թեկնածու Ծա՛փ տվեք. իրավունք չունե՞նք ծափ տալու, ձայնազու՞րկ ենք, լա՛վ, կներեք. Վարդան Ղուկասյան «Մեր «պառոդը» կարևոր է, ձա՛գ տվեք, ինչքան կարաք՝ ձա՛գ բերեք»․ Ղուկասյանն աչքալուսանք տվեց աջակցին «Կուռաժիտ» լինող քաղաքապետը. ԶԱՐՄԱՆՔ Եթե ՔՊ-ն մնաց իշխանության, Էրդողանը կորոշի՝ ով կլինի ՀՀ Կաթողիկոսը. Արամ Սարգսյան