ՔՊ-ի կրոնական հորիզոնները կրկնում են պատմությունը

Վեր­ջին շրջա­նում խիստ ակ­տի­վու­թյուն է գրան­ցում Հայ Ա­վե­տա­րան­չա­կան ըն­կե­րակ­ցու­թյու­նը (AMAA): Կա­րե­լի էր այս ակ­տի­վու­թյանն ան­հանգս­տու­թյամբ  չմո­տե­նալ, ե­թե չլի­նեին մի շարք հան­գա­մանք­ներ, ո­րոնց վեր­լու­ծու­թյու­նը խիստ մտա­հո­գիչ է, ո­րով­հե­տեւ այ­սօր իշ­խա­նու­թյան ղե­կին են նստած ան­ձեր, ո­րոնց քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը ձուլ­վում է օ­տար պե­տու­թյուն­նե­րի, մաս­նա­վո­րա­պես` թշնա­մի պե­տու­թյուն­նե­րի շա­հե­րի հետ, եւ ազ­գա­յին պե­տա­կան շահն ան­տես­վում է: Չկա մի օր, որ չու­նե­նանք ա­հա­զանգ ինք­նու­թյան կորս­տի ու ար­մա­տա­կան պե­տու­թյան քա­յ­քայ­ման մա­սին: Եվ այս­պես` վեր­ջին մի քա­նի տա­րի­նե­րին, երբ իշ­խա­նու­թյան է հայտն­վել ՔՊ կու­սակ­ցու­թյու­նը, տա­րօ­րի­նակ կե­պով զար­գա­նում ու շե­նա­նում է Հայ Ա­վե­տա­րան­չա­կան ըն­կե­րակ­ցու­թյու­նը (AMAA):

Ա­մեն օր տես­նում ենք, թե ինչ բարձր մա­կա­րդա­կով ըն­դու­նե­լու­թյան ու գո­վա­սան­քի են ար­ժա­նա­նում սույն ըն­կերակ­ցու­թյան տնօ­րեն­նե­րը: Վեր­ջին ձեռք­բե­րում­նե­րից էր 2022թ. հու­լի­սին նրանց նոր գլխա­մա­սա­յին գրա­սե­նյա­կի մաս­նա­շեն­քի բա­ցու­մը, ո­րը գտնվում է Բաղ­րա­մյան պո­ղո­տա­յում: Այդ մաս­նա­շեն­քը ե­ղել է նախ­կին ԱՄՆ դես­պա­նա­տու­նը, սա­կայն այ­սօր այն ծա­ռա­յում է Հայ Ա­վե­տա­րան­չա­կան ըն­կե­րակ­ցու­թյա­նը: Իսկ շեն­քի բաց­մանն իր մաս­նակ­ցու­թյունն է բե­րել  նա­եւ Սփյուռ­քի հար­ցե­րի գլխա­վոր հանձ­նա­կա­տար Զա­րեհ Սի­նա­նյա­նը՝ մարդ, ով Սփյուռ­քի հետ կա­պե­րը պատ­կե­րաց­նում է նման կա­ռույց­նե­րին ա­ջակ­ցու­թյուն ցու­ցա­բե­րե­լով: Օ­րի­նակ, այս կա­ռույ­ցի ղե­կա­վար­նե­րի հետ պար­բե­րա­բար հան­դի­պում է Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը, նա­խա­գահ Վա­հագն Խա­չա­տու­րյա­նը, նախ­կին փոխ­վար­չա­պե­տը, ՀՀ տա­րած­քա­յին կա­ռա­վար­ման եւ են­թա­կա­ռուց­վածք­նե­րի նա­խա­րար Գնել Սան­ո­սյա­նը, իսկ ե­րեկ ար­դեն ի­մա­ցանք, որ «Իմ քայ­լը» հիմ­նադ­րա­մի գոր­ծա­դիր տնօ­րեն Մխի­թար Հայ­րա­պե­տյա­նը նրանց հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան հու­շա­գիր է ստո­րագ­րել «Իմ քայ­լի» ա­նու­նից: Սա հե­տե­ւանքն է նրան, որ Փա­շի­նյա­նը Ա­ԱԾ-ի ռազ­մա­վա­րա­կան նա­խագ­ծում Ա­վե­տա­րա­նա­կան ե­կե­ղե­ցին ներ­կա­յաց­րեց իբ­րեւ հա­մա­հա­վա­սար Ա­ռա­քե­լա­կան ե­կե­ղե­ցուն` ազ­դակ­ներ, ո­րոնք կրկնում են հա­յոց պատ­մու­թյան մութ է­ջե­րը: Ինչ­պես գրում է դոկ­տոր Վա­հան Թու­թի­կյա­նը. «1846 թվա­կան. հու­լի­սի մե­կին Թուր­քի­ա­յի Ստամբուլ քա­ղա­քում 40 հա­յեր  հիմ­նե­ցին, այս­պես կոչ­ված, Հայ ա­վե­տա­րա­նա­կան ե­կե­ղե­ցի՝ այդ օ­րը եւս մտցնե­լով հայ ժո­ղովր­դին դժբախ­տու­թյուն բե­րող տա­րեթ­վե­րի մեջ: Չորս տա­րի անց՝ 1850 թվա­կա­նի նո­յեմ­բե­րի 27-ին, հայ ա­վե­տա­րա­նա­կան­նե­րը պաշ­տո­նա­կան ճա­նա­չում ստա­ցան օս­մա­նյան սուլ­թան Աբ­դուլ Մե­ջի­թի կո­ղմից, ո­րով վեր­ջինս կա­րո­ղա­ցավ հա­յու­թյան մի ստվար զանգ­ված բա­ժա­նել Մայր ե­կե­ղե­ցուց եւ օ­տա­րաց­նել հա­յու­թյու­նից: Իսկ բո­ղո­քա­կան ա­ռաջ­նորդ­ներ հա­յե­րը, փաս­տո­րեն, կա­մա թե ա­կա­մա նպաս­տե­ցին դրան: Հայ բո­ղո­քա­կան­նե­րին օ­ժան­դա­կում է­ին նա­եւ ա­մե­րի­կա­ցի բո­ղո­քա­կան մի­սի­ո­ներ­նե­րը եւ Հայ Ա­ռա­քե­լա­կան ե­կե­ղե­ցում թաքն­ված «բա­րե­նո­րոգ­չա­կան­նե­րը»: Հայ Ա­ռա­քե­լա­կան ե­կե­ղե­ցին կտրա­կա­նա­պես մեր­ժեց, այս­պես կոչ­ված, բա­րե­նո­րոգ­չա­կան (բա­րե­կար­գո­ղա­կան, մո­դեռ­նիս­տա­կան) շար­ժու­մը, ո­րով­հե­տեւ, ինչ­պես Սի­մե­ոն Ե­րե­ւան­ցի կա­թո­ղի­կոսն էր ա­սում. «Ոչ է հաւտն մեր հնա­ցե­ալ զի նոր­գես­ցի եւ ոչ է թե­րի՝ զի լրաս­ցի» («Մեր Հա­վա­տը հնա­ցած չէ, որ նո­րոգ­վի եւ ոչ էլ թե­րի, որ լրաց­վի»):

Դե­ռեւս 1996 թվա­կա­նին Թու­թի­կյա­նի կող­մից ար­ձա­նագր­ված պատ­մա­կան այս է­տա­պը ճիշտ նույ­նու­թյամբ կրկնվում է այ­սօր, սա­կայն մի տար­բե­րու­թյամբ, որ Ա­վե­տա­րա­նա­կան ըն­կե­րակ­ցու­թյուն­ներն այ­սօր հո­վա­նա­վոր­վում են Ա­րեւ­մուտ­քին սի­րա­հար­ված իշ­խա­նու­թյան կող­մից՝ փոր­ձե­լով հա­կակ­շիռ ձե­ւա­վո­րել Հայ եկե­ղե­ցու եւ ինչ-որ ըն­կերա­կցու­թյան մի­ջեւ: Նման քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը վար­վում է ան­ձամբ Փա­շի­նյա­նի կող­մից` «վրեժ» լու­ծե­լու իր մո­լուց­քով, ո­րով­հե­տեւ ին­քը՝ Փա­շի­նյա­նը, փոր­ձում է հան­րու­թյա­նը ցույց տալ, որ ե­թե ո­րե­ւէ մեկն ի­րենց նվա­գի տակ չի պա­րում, ու­րեմն են­թարկ­վե­լու է կոր­ծան­ման: Ցան­կա­ցած տե­սա­կի ա­ղանդ, կրո­նա­կան կա­ռույց, բա­րե­գոր­ծա­կան եւ մար­դա­սի­րա­կան կեղծ նա­խա­ձեռ­նու­թյուն­ներ կա­րող են լայն ու­շադ­րու­թյան ար­ժա­նա­նալ իշ­խա­նու­թյան կող­մից, որ­պես­զի ի­րենց ամ­բի­ցիան­ե­րը կամ «մուրճ»-ը  ճո­ճեն ի­րենց ճա­նա­պար­հով չքայ­լող­նե­րի դեմ:

Ին­չե­ւէ, որ­պես կա­նոն, նման առ­ճա­կա­տում­նե­րը բա­ցա­սա­կան հե­տե­ւանք են ու­նե­նում ոչ իշ­խա­նու­թյան կամ ե­կե­ղե­ցու վրա, այլ հենց պե­տա­կա­նու­թյան դեմ են աշ­խա­տում: Ե­թե հայ ե­կե­ղե­ցին այ­սօր խնա­մում է ծե­րե­րին, ու­նի դպրոց­ներ, որ­բա­նոց­ներ, ճե­մա­րան­ներ, սո­ցի­ա­լա­կան ա­ջակ­ցու­թյան տա­րաբ­նույթ ծա­ռա­յու­թյուն­ներ, սա­կայն սրանք բո­լորն ան­տես­վում են իշ­խա­նու­թյան կող­մից եւ ա­մե­նա­բարձր մա­կար­դա­կով դուրս դրվում լու­սանց­քից, ու­րեմն` հաս­կա­նալ է պետք, թե ինչ շա­հե­րի շրջա­նա­կում է դա կա­տար­վում: Ա­մեն դեպ­քում, այս­տեղ շա­հեր հե­տապն­դո­ղը հայ ժո­ղո­վուր­դը չէ, այլ իշ­խա­նու­թյունն է` իր թաքն­ված վա­խե­րով ու նեղ շա­հե­րով:

ՀՐԱՆՏ ՍԱ­ՐԱ­ՖՅԱՆ

Այս թեմայով Այսօրվա չաշխատելու համար մենք վաղը շատ թանկ գին ենք վճարելու.Տաթևիկ Հայրապետյան «Սարխանի» լրտեսության գործի մանրամասները. «Սալամ, Թուրալ» «Վայոց ձորի» բկ-ն քայլում է ժամանակին համահունչ Ադրբեջանը շարունակում է միջամտել ՀՀ ներքին գործերին ու արտաքին հարաբերություններին.Տաթևիկ Հայրապետյան Ամենաբարդ «հոգևոր փակուղու» մեջ հայտնված գերագույն գլխավոր «ստատուսագիրը» իր ամեն հերթական քայլով ու գրառումով ապացուցում է, որ իր նպատակը եկեղեցին կազմաքանդելն է.Տաթևիկ Հայրապետյան