ՀՀ-ում Pegasus-ի տարածման եւ անձնական տվյալների արտահոսքի հիմնական պատճառների մասին․ Բացառիկ մանրամասներ

Հայաստանում Pegasus ծրագրի տարածման, վերը նշված ծրագրով վարկման համար ծախսվող աստղաբաշխական գումարների, անձնական տվյալների հասանելիության վտանգների շուրջ զրուցել ենք տեղեկատվական անվտանգության փորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանի հետ, ով նախ անդրադարձավ ․

-Pegasus-ը շատ լուրջ, վատ  և վտանգավոր ծրագիր է։ Դրանով հեռախոսը վարակելը շատ հեշտ է։ Սա ծրագիր է, որը իսրայելական NSO Group-ը վաճառում է միայն պետական կառույցներին: Սա եղած ծրագրերից ամենավտանգավորն է։ Ստանում է ամբողջական տեղեկատվություն, ինչպես նաև գաղտնալսելու, կամերան, դիկտոֆոնը միացնելու, ֆայլեր, նկարներ գողանալու հնարավորություն: Ամեն դեպքում այն հասանելի ծրագիր է միայն պետությունների ու պետական մարմինների համար:

-ՀՀ-ում որքանո՞վ է տարածված Pegasus-ը։

- Տեսեք, Pegasus-ը ՀՀ-ում շատ տարածված չի եղել, մենք գիտենք մի քանի ապացուցված դեպքերի մասին, մի քանի տասնյակ մարդ էլ ստացել են Apple-ից ծանուցում, որ հաանաբար իրենք ունեն նման վտանգ։ Բայց վերջին ամիսներին մենք չունենք Pegasus-ով վարակման տվյալներ, որովհետեւ այդ ծրագիրն էլ է թարմանում, ձեւափոխվում, բայց այս պահին նման ապացույցներ չունենք։ Ասեմ, որ այն բավականին թանկ ծրագիր է, խոսքը վերաբերում է  մեկ թիրախի համար մի քանի տասնյակ հազար դոլարներ ծախսելուն՝ կախված այն բանից, թե թիրախն ինչքան զգուշավոր է։ Այնպես չէ, որ այս ծրագիրն աջ ու ձախ կարող են օգտագործել։

-Պարոն Մարտիրոսյան, վերջին շրջանում շատ հաճախ բախվում ենք նաեւ անձնական տվյալների արտահոսքի դեպքերի թե քարտերի միջոցով, թե այլ եղանակով։ Սա ինչո՞վ է պայմանավորված։

-Առաջինը, եկեք տարանջատենք․ կան արտահոսքեր, որոնք կենտրոնացած են լինում։ Օրինակ ինչ-որ ֆիննանսական կազմակերպությունից՝ ներսի տվյալների բազայից արտահոսք է տեղի ունենում։ Երկրորդ պատճառն այն է, որ մարդիկ պարզապես իրենց տվյալները ինչ-որ խաբեբաների են հանձնում։ Հիմա․ եթե վերցնենք քարտային տվյալների արտահոսքը, ապա դա տեղի է ունենում մարդկանց միջամտությամբ։ Մեծ հաշվով այս ամենը պայմանավորված օնլայն գործարքների թվի աճով, ու այդ պառճառով երկու կողմից էլ աևրտահոսքներ են լինում․ այսինքն շատ հաճախ ֆինաննսական կազմակերպություններն են զանգվածային արտահոսքի թիրախ դառնում։

Եվ երկրորդ պատճառը համացանցում տարբեր հաքերների զոհ դառնալու պատճառներ են։ Օրինակ, Ինտերնետում տարածվում են բազմաթիվ կայքեր, որոնք առաջարկում են գումար ներդնել և շատ մեծ տոկոսով հետ ստանալ։ Աշխատում են կայքերը կրիպտոարժույթով, հիմնականում USDT: Binance կամ նմանատիպ լրիվ լեգալ կրիպտոբորսաների հետ են աշխատում։ Մի քանիսի անունները նշեմ․ Tesla, Allegro era և այլն։ Անունները անընդհատ փոխվում են։ Եվ իսկապես, առաջին շրջանում իրենք լավ էլ գումարը վերադարձնում են։ Բայց օրերից մի օր անհետանում են ձեր գումարներով եւ անձնական տվյալների տիրապետմամբ։

Զրույցը՝ ԻԼՈՆԱ ԱԶԱՐՅԱՆԻ