Որտե՞ղ եւ ինչպե՞ս պետք է դիմեն Խնայբանկի ավանդատուները. Փոխհատուցում 2024թ.

«2024 թվա­կա­նին եւս կշա­րու­նակ­վի ա­վանդ­նե­րի դի­մաց փոխ­հա­տու­ցում տրա­մադ­րե­լու գոր­ծըն­թա­ցը: Որ­պես շա­հա­ռու­նե­րի նոր խումբ` կընդգրկ­վեն մին­չեւ 1941 թվա­կա­նի հու­նի­սի 30-ը նե­րառ­յալ ծնված ան­ձինք։ Այ­սինքն, 2024թ.-ին մեկ տա­րով ա­վե­լաց­նում ենք շա­հա­ռու­նե­րի թի­վը: Ա­վանդ­նե­րի դի­մաց փոխ­հա­տուց­ման հա­մար պետբ­յու­ջով նա­խա­տես­ված գու­մա­րի չա­փը 1.5 մի­լիարդ դրամ է»: Այս մա­սին «Ի­րա­վուն­քի» հետ զրույ­ցում, անդ­րա­դառ­նա­լով 2024թ.-ին ա­վանդ­նե­րի փոխ­հա­տուց­ման ըն­թա­ցա­կար­գին, ա­սաց ՀՀ աշ­խա­տան­քի եւ սո­ցիա­լա­կան հար­ցե­րի նա­խա­րա­րութ­յան Կեն­սա­թո­շա­կա­յին ապ­ա­հո­վութ­յան վար­չութ­յան ըն­տա­նիք­նե­րին տրվող նպաստ­նե­րի բաժ­նի պետ ԱՐ­ՄԵՆ ՄԱՐ­ԳԱ­Ր­ՅԱ­ՆԸ:

— Որ­տե՞ղ, ե՞րբ ու ինչ­պե՞ս պետք է դի­մեն ա­վան­դա­տու­նե­րը:

— Ա­վան­դի փոխ­հա­տու­ցում ստա­նա­լու հա­մար կկա­րո­ղա­նան դի­մել մին­չեւ 1941թ. հու­նի­սի 30-ը նե­րառ­յալ ծնված ան­ձինք։

Ա­վան­դի փոխ­հա­տու­ցում ստա­նա­լու հա­մար ա­վան­դա­տուն հաշ­վառ­ման հա­մար սո­ցիա­լա­կան ա­ջակ­ցութ­յան տա­րած­քա­յին գոր­ծա­կա­լութ­յուն (բա­ժին) հուն­վա­րի 1-ից պետք է ներ­կա­յաց­նի հե­տեւ­յալ փաս­տաթղ­թե­րը` ան­ձը հաս­տա­տող փաս­տա­թուղթ կամ նույ­նա­կա­նաց­ման քարտ, ա­վան­դա­տո­ւի հան­րա­յին ծա­ռա­յութ­յուն­նե­րի հա­մա­րա­նի­շը կամ սո­ցիա­լա­կան ա­պա­հո­վութ­յան քար­տը կամ տե­ղե­կանք հան­րա­յին ծա­ռա­յութ­յուն­նե­րի հա­մա­րա­նիշ չու­նե­նա­լու մա­սին (այ­սու­հետ` հան­րա­յին ծա­ռա­յութ­յուն­նե­րի հա­մա­րա­նիշ): Ա­վան­դա­տո­ւի խնա­յո­ղա­կան գրքույ­կը (դրա առ­կա­յութ­յան դեպ­քում), ինչ­պես նաեւ դրա լու­սա­պատ­ճե­նը` գրքույ­կի ա­ռա­ջին է­ջի (նե­րա­ռում է մաս­նաճ­յու­ղի հա­մա­րը, բա­ժան­մուն­քի գտնվե­լու վայ­րը (քա­ղաք, շրջան, գյուղ), հաշ­վե­հա­մա­րը, ա­վան­դա­տո­ւի ա­նու­նը, ազ­գա­նու­նը, հայ­րա­նու­նը, մաս­նաճ­յու­ղի կնի­քը եւ պաշ­տո­նա­տար ան­ձի ստո­րագ­րութ­յու­նը) եւ 1993 թվա­կա­նի հու­նի­սի 10-ի դրութ­յամբ մնա­ցոր­դի է­ջե­րի մա­սով: Այ­նու­հե­տեւ տե­ղե­կանք «ՎՏԲ-­Հա­յաս­տան» փակ բաժ­նե­տի­րա­կան ըն­կե­րութ­յու­նից (ա­վան­դա­յին հա­շիվն սպա­սար­կող մաս­նաճ­յու­ղի կա­ռա­վար­չի կող­մից ստո­րագր­ված եւ մաս­նաճ­յու­ղի կնի­քով կնքված) ա­վան­դա­տո­ւի (նաեւ մա­հա­ցած ա­մուս­նու) բան­կա­յին հաշ­վի քար­տում 1993 թվա­կա­նի հու­նի­սի 10-ի դրութ­յամբ առ­կա տվյալ­նե­րի մա­սին:

Ըստ անհ­րա­ժեշ­տութ­յան, ներ­կա­յաց­վում է նաեւ ա­մուս­նութ­յան վկա­յա­կան կամ տե­ղե­կանք քա­ղա­քա­ցիա­կան կա­ցութ­յան ակ­տե­րի գրանց­ման բաժ­նից՝ ա­մուս­նութ­յան գրանց­ման մա­սին, ե­թե դի­մո­ղը ներ­կա­յաց­նում է ա­վան­դա­տո­ւի` մա­հա­ցած ա­մուս­նուն պատ­կա­նող խնա­յո­ղա­կան գրքույ­կը, ինչ­պես նաեւ` ա­մուս­նու մահ­վան վկա­յա­կա­նը, դրանց լու­սա­պատ­ճեն­նե­րը: Ա­վան­դա­տո­ւի ա­նու­նը եւ (կամ) ազ­գա­նու­նը փո­խե­լու մա­սին Քա­ղա­քա­ցիա­կան կա­ցութ­յան ակ­տե­րի գրանց­ման կենտ­րո­նի տված փոխ­ման վկա­յա­կա­նը, ե­թե անձ­նագ­րում եւ խնա­յո­ղա­կան գրքույ­կում նշված ա­նու­նը, ազ­գա­նու­նը տար­բեր են, իսկ ուղ­ղե­լու դեպ­քում` ուղղ­ման տե­ղե­կան­քը եւ դրանց լու­սա­պատ­ճեն­նե­րը: Հա­յաս­տա­նի պաշտ­պա­նութ­յան մար­տա­կան գոր­ծո­ղութ­յուն­նե­րի մաս­նակ­ցի վկա­յա­կա­նը եւ դրա լու­սա­պատ­ճե­նը: Նո­տա­րի կող­մից տրա­մադր­ված` զոհ­վա­ծի ա­նու­նով մին­չեւ 1993 թվա­կա­նի հու­նի­սի 10-ը ներդր­ված ա­վան­դի ժա­ռան­գութ­յան ի­րա­վուն­քի վկա­յա­գիր, Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տութ­յան պաշտ­պա­նութ­յան նա­խա­րա­րութ­յան կող­մից տրված՝ զոհ­վա­ծի (մա­հա­ցա­ծի) կար­գա­վի­ճա­կը հաս­տա­տող տե­ղե­կանք, զոհ­վա­ծի մահ­վան վկա­յա­կան եւ դրանց լու­սա­պատ­ճեն­նե­րը:

— Կա՞ն բա­ցա­ռութ­յուն­ներ, ո­րոնց դե­քում ա­վան­դա­տուն չի կա­րող այ­լեւս ստա­նալ իր ա­վան­դը:

— Ա­վանդ­նե­րի դի­մաց փոխ­հա­տու­ցում uտա­նա­լու ի­րա­վունք ու­նե­ցող ան­ձինք փոխ­հա­տու­ցում կա­րող են ստա­նալ նախ­կին ԽՍՀՄ Խ­նայ­բան­կի ՀԽՍՀ հան­րա­պե­տա­կան բան­կում մին­չեւ 1993 թվա­կա­նի հու­նի­սի 10-ը ներդր­ված դրա­մա­կան ա­վանդ­նե­րի դի­մաց: 1993 թվա­կա­նի հու­նի­սի 10-ից հե­տո նախ­կին ԽՍՀՄ Խ­նայ­բան­կի ՀԽՍՀ հան­րա­պե­տա­կան բան­կում խորհր­դա­յին ռուբ­լով դրա­մա­կան ա­վանդ ներդր­ված ա­վան­դը փոխ­հա­տուց­ման են­թա­կա չէ:

Ե­թե ա­վան­դա­տու հան­դիuա­ցող ա­մուuի­նը մա­հա­ցած է, եւ մա­հա­ցած ա­մուuնու ա­նու­նով ներդր­ված ա­վան­դը ներդր­վել է նրանց հա­մա­տեղ ա­մուuնա­կան կյան­քի ըն­թաց­քում, ա­պա մա­հա­ցած ա­մուuնու ա­վան­դի 50 տո­կոuի դի­մաց ողջ ա­մուuնու հա­մար փոխ­հա­տու­ցում uտա­նա­լու ի­րա­վուն­քը ճա­նաչ­վում է որ­պեu ա­վան­դի նկատ­մամբ մա­հա­ցա­ծի հետ ընդ­հա­նուր հա­մա­տեղ uե­փա­կա­նութ­յան ի­րա­վունք: Ա­վան­դա­տո­ւի` Հա­յաuտա­նի Հան­րա­պե­տութ­յան նկատ­մամբ փոխ­հա­տու­ցում uտա­նա­լու գույ­քա­յին ի­րա­վուն­քը հա­մար­վում է դա­դա­րած կա­տար­մամբ` վճար­մամբ կամ ա­վան­դա­տո­ւի մա­հով:

Ա­վան­դի փոխ­հա­տու­ցում ստա­նա­լու ի­րա­վունք ու­նե­ցող ան­ձի գու­մա­րը կա­րող է վճար­վել ժա­ռա­գութ­յան ի­րա­վուն­քը ճա­նա­չած ան­ձին, ե­թե ա­վան­դա­տո­ւի տվյալ­նե­րը ընդգրկ­վել են տվյալ ամս­վա փոխ­հա­տուց­ման վճար­ման ցու­ցա­կում եւ մա­հա­ցել է վճար­ման ցու­ցակ­նե­րի ձե­ւա­վոր­ման օր­վա եւ դրան հա­ջոր­դող օ­րե­րի ըն­թաց­քում:

Հ­նա­րա­վոր չէ, քա­նի որ ո­լոր­տը կար­գա­վո­րող ի­րա­վա­կան ակ­տե­րով բա­ցա­ռութ­յուն­ներ սահ­մա­նող դրույթ­ներ նա­խա­տես­ված չեն:

Ա­վանդ­նե­րի փոխ­հա­տու­ցու­մը վճար­վում է Հայ­փոս­տի բա­ժան­մուն­քի սպա­սար­կող ան­ձի կող­մից (փոս­տա­տար)` տուն ա­ռա­քե­լու մի­ջո­ցով (ա­վան­դա­տո­ւի պա­հան­ջով այն կա­րող է վճար­վել նաեւ բա­ժան­մուն­քում), հա­մա­ձայն հաս­տատ­ված ժա­մա­նա­կա­ցույ­ցի եւ ըստ փոս­տա­տար­նե­րի հա­մար սահ­ման­ված եր­թու­ղու:

— Իսկ յուրաքանչյուր ռուբ­լու դի­մաց որ­քա՞ն փոխ­հա­տու­ցում է տրա­մադր­վում:

— Հա­մա­ձայն «2006 թվա­կա­նի պե­տա­կան բյու­ջեի մա­սի­ն» ՀՀ օ­րեն­քի 8-րդ հա­վել­վա­ծի 4-րդ կե­տի` փոխ­հա­տուց­ման տրա­մադ­րումն ի­րա­կա­նաց­վում է ըստ հա­մապա­տաս­խան սանդ­ղա­կի (սանդ­ղա­կը մեզ են տրա­մադ­րել Աշ­խա­տան­քի եւ սո­ցիա­լա­կան հար­ցե­րի նա­խա­րա­րութ­յու­նից- Հեղ.):

Եթե ավանդի գումարի չափը խորհրդային ռուբլիով 1000-ից ոչ ավելի է, ապա տրամադրվող փոխհատուցման գումարը ՀՀ դրամով հաշվարկվում է՝ ավանդի գումար x 84։ 1001-ից մինչեւ 3000 ռուբլին (ներառյալ) հաշվարկվում է՝ 84000+(ավանդի 1000 խորհրդային ռուբլին գերազանցող գումարը x 29.4)։ 3001-ից մինչեւ 5000 ռուբլին (ներառյալ) հաշվարկվում է՝ 142800+(ավանդի 3000 խորհրդային ռուբլին գերազանցող գումարը x 16.8)։ 5001-ից մինչեւ 10000 ռուբլին (ներառյալ) հաշվարկվում է՝ 176400+(ավանդի 5000 խորհրդային ռուբլին գերազանցող գումարը x 8)։ 10000-ից ավելի ռուբլին հաշվարկվում է՝ 216400+(ավանդի 10000 խորհրդային ռուբլին գերազանցող գումարը x 4)։