ՍՈՎՈՐԵՔ ԱՆԳԼԵՐԵՆ, ԹԵ ՉԷ ՄՈՇ ՉԵՔ ԿԱՐՈՂ ՄՇԱԿԵԼ

Հիշում եք երեւի մի քանի անգամ նկարագրել եմ, թե երկբեւեռ պսիխոզով հիվանդները որքանով են վտանգավոր շրջապատի համար: Բիպոլյար աֆեկտիվ խանգարումներով տառապող մարդիկ շատ ավելի վտանգավոր են հասարակության եւ պետության համար: Մարդ, ով տառապում է հոգեհուզական ոլորտի պարբերաբար ընթացող խանգարումներով` մեկ քարոզում է եկեղեցին եւ մեծ շքախմբով հաճախում եկեղեցի, մեկ էլ անդրադառնում է աղանդներին` ասելով, որ պետք է միանան բոլոր աղանդները: Մեկ քարոզում է, որ Հայաստանի Հանրապետությունում արդարադատությունը անկախ է եւ մեկ էլ հրահանգ է իջեցնում իր ֆանատներին` փակել դատարանների մուտքերն ու ելքերը: Ինչպե՞ս բնութագրել այս ամենը: Բազմիցս անդրադարձել եմ նմանատիպ սցենարների եւ կարծում եմ` այն պետք է նորից ու նորից կրկնել: Լինելով բժիշկ` բազմաթիվ անգամ շփում եմ ունեցել նման հիվանդների հետ: Որոշ մարդկանց մոտ գնալով է՛լ ավելի է սրանում առողջական վիճակը (մանիակալ համախտանիշ): Ուզում եմ դարձյալ նկարագրել նման դեպքի առանձնահատկությունները: Այն կարող է արտահայտվել խանգարման տարբեր դրսեւորումներով, սկսած լավազգացողությունից (էյֆորիա) մինչեւ ընկճվածություն (դիսֆորիա) եւ դյուրագրգռություն: Մանիակալ փուլի հիմմնական ախտանիշն է հոգեշարժական ակտիվությունը: Հիվանդն արտահայտում է անձի գերագնահատման, մեծամոլական մտքեր (օրինակ` հռչակվել որպես Պապ թագավոր, Հիսուս Քրիստոս), խոսում է անընդհատ, արագ, մի թեմայից անցնում մյուսին: Այսպիսի հիվանդներին բնորոշում է տրամադրության բարձրացումը, արտասովոր թարմությունը, առույգությունը եւ ուժեղ լինելու զգացողությունը: Հիվանդները դյուրագրգիռ են, տառապում են անքնությամբ, նպատակաուղղված գործողություններ են կատարում: Հիվանդն իր ողջ շրջապատը ընկալում է վառ գույներով: Շփման մեջ է մտնում բոլորի հետ, հաշվի չի առնում ուրիշների տրամադրությունը եւ ամեն ինչ անում է իր ցանկությամբ: Մտածողության պրոցեսներն արագանում են, հիվանդը խոսում է անընդհատ, ունենում է մտքերի թռիչք, ձայնը խռպոտում է (շատ խոսելուց): Արտահայտում է անձի գերագնահատման, մեծամոլական մտքեր: Խոսակցական գրգռվածությունն ուղեկցվում է ժեստերով, միմիկայի շարժումներով: Ուշադրությունը խիստ լարված է, անկայուն, հակումները (հատկապես սննդի եւ սեռական) ուժեղացած են: Այսպիսի հիվանդների մոտ մանիակալ վիճակի կլինիկական պատկերը հաճախ փոփոխվում է` ուղեկցվելով զայրույթով, չարությամբ, բծախնդրությամբ: Այսպիսի պահվածքը վատթարացնում է մարդու գործունեությունը թե՛ հասարակական, թե՛ քաղաքական ոլորտներում: Այն կարող է հասնել նույնիսկ քաոսային արգելակման: Եվ այստեղ զուգահեռներ տանելով այսօրվա տիրող իրավիճակին` կարող ենք հստակ արձանագրել, որ ՀՀ-ն մտել է իրական քաոսային փակուղի:

...Սովորեք անգլերեն, թե չէ մոշ չեք կարող մշակել:

ՆՈՒՆԵ ՆԵՐՍԻՍՅԱՆ

Այս թեմայով «Գոմը ո՞նց կարող է զորամաս լինել».ԱՇՈՒՂ ԱԼՄԱՍՏ Ես միայն արվեստով կարող եմ պայքարել Արցախի համար.ԿԱՐԻՆԵ ՔՈՉԱՐՅԱՆ Մենք  չենք կարող մեր ձեռքերը վեր բարձրացնել եւ հանձնվել. Բեդրոս Կիրկորով «Ոչ մի խոսք, բառ չի՛ կարող մարել այս ցավը».Հարութ Փամբուկչյան «Ես չեմ կարող գնահատական տալ, որ դա քարոզարշավ էր»․ Երևանի գործող քաղաքապետը՝ ողբերգության վայրում Ավինյանի հայտնի հայտարարության մասին. hraparak.am