Հանրայինի եթերում հիմնական բանախոսները շարունակում են մնալ արեւմտամետ գործիչները. ինչ են ցույց տալիս մոնիթորինգի արդյունքները

2023 թվականի հունիսին իրականացված մոնիթորինգի շրջանակներում ուսումնասիրվել են Հայաստանի 6 առաջատար տեղեկատվական ռեսուրսները և Հայաստանի հասարակական-քաղաքական դաշտի հիմնական դերակատարների սոցիալական ցանցերը, որոնք ոչ բարյացակամ են Ռուսաստանի նկատմամբ։ Ուսումնասիրված ռեսուրսները հայաստանյան մեդիա տարածության առաջատար և դիտված տեղեկատվական կայքերն են, ինչը դարձել է դիտարկման առարկա։ Այս մասին հայտարարեց քաղաքագետ, «Ժողովրդի ձայնը» հասարակական ակումբի փորձագետ Արման Ղուկասյանը՝ ներկայացնելով «Ռուս-հայկական հարաբերությունների և ՀԱՊԿ-ի շուրջ մանիպուլյացիոն հոսքերը հայկական տեղեկատվական դաշտում» թեմայով մոնիթորինգի արդյունքները։

Նրա խոսքով, այդ ռեսուրսների մոնիթորինգը հնարավորություն է տալիս հասկանալ Հայաստանի ողջ տեղեկատվական տարածքի աշխատանքի ընդհանուր տրամաբանությունը։ Առավել ևս, որ շատ կայքեր այս ռեսուրսներին հղում են կատարում:  

«Դիտարկված լրատվամիջոցները բաժանվել են պայմանական բլոկների՝ իշխանամետ և արևմտամետ: Ընդդիմադիր լրատվամիջոցները չեն դիտարկվել, քանի որ դիտարկման հիմնական նպատակը մանիպուլյատիվ հոսքերի բացահայտումն էր, որոնք բաշխվում են հիմնականում իշխանամետ և արևմտամետ ռեսուրսներով։ Դիտարկման արդյունքում պարզ է դառնում, որ հայաստանյան տեղեկատվական տարածքում ռուս-հայկական հարաբերությունների, ՀԱՊԿ-ի և Ռուսաստանի շուրջ նորությունները շարունակում են մնալ առաջատարները արտաքին քաղաքական թեմաների շարքում: Տարածաշրջանում և աշխարհում քաղաքական իրավիճակի դինամիկ զարգացման պատճառով հայկական լրատվամիջոցները շարունակում են ինտենսիվորեն լուսաբանել ռուս-հայկական հարաբերությունների, ՀԱՊԿ-ի և ընդհանուր առմամբ Ռուսաստանի մասին տեղեկատվական հոսքերը»,- ասաց նա։

Նա ներկայացրեց քանակական ցուցանիշներ. այդպես, հունիսին ռուս-հայկական հարաբերությունների թեմաները և ՀԱՊԿ-ի շուրջ նորությունները լուսաբանվել են նշված տեղեկատվական ռեսուրսներում հետևյալ կերպ՝ դրական լուրեր՝ 7, բացասական՝ 188, չեզոք՝ 156: Հիմնականում գերակշռում են բացասական երանգավորմամբ նորությունները, չեզոք լուրերն (44%) արտացոլում են միայն ռուս-հայկական հարաբերությունների ֆորմալ մասը կամ Ռուսաստանի և Հայաստանի իշխանությունների ներկայացուցիչների պաշտոնական հայտարարությունները։

«Տեղեկատվական հոսքերում դրական լուրերը շատ քիչ տոկոս են կազմում՝ 2%: Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների գործունեության, ռուս-հայկական հարաբերությունների և ՀԱՊԿ-ի մասին գործնականում օբյեկտիվ տեղեկատվություն չկա, ռուս-հայկական երկկողմ օրակարգի շրջանակներում ռուսական կառույցների և ընդհանուր առմամբ Ռուսաստանի կողմից տարվող աշխատանքի մասին ոչինչ չկա։ Այս առումով Հայաստանի տեղեկատվական տարածքում ակտիվորեն լուսաբանվում են արևմտյան կառույցների աշխատանքին վերաբերող նյութեր։ Բացասական լուրերը (53%) հիմնականում տարածում են ոչ միայն արևմտամետ լրատվամիջոցները, այլ նաև իշխանամետ ռեսուրսները։ Հայաստանի Հանրային հեռուստաընկերության եթերում վերլուծական ու փորձագիտական ​​հաղորդումների շրջանակներում հիմնական բանախոսները շարունակում են մնալ արեւմտամետ հասարակական-քաղաքական գործիչները»,- ընդգծեց փորձագետը։

Ինչ վերաբերում է արևմտամետ լրատվամիջոցներին, ապա նրանք վերջին ամիսներին կտրուկ ակտիվացրել են իրենց հակառուսական քարոզչությունը։ Ղուկասյանը նշեց, որ հակառուսական քարոզչության հիմնական թեման հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացն է, Հայաստանի մասնակցությունը ՀԱՊԿ-ին, ռուս-հայկական երկկողմ օրակարգը, Ուկրաինայում հատուկ ռազմական օպերացիան։

«Այս լրատվամիջոցները բացահայտ կեղծիքներ են տարածում Ռուսաստանի դեմ՝ մեղադրելով նրան, թե իբր Մոսկվան ճնշում է գործադրում Հայաստանի վրա՝ Ադրբեջանին Սյունիքում միջանցք տրամադրելու համար, կամ որ Ռուսաստանը պահանջում է Փաշինյանից զիջումների գնալ Բաքվին և միևնույն ժամանակ սադրում է Ադրբեջանին հարձակվել Հայաստանի վրա։ Այս լրատվամիջոցներում հաճախ են շրջանառվում Հայաստանի դեմ ռուս-թուրքական տանդեմի մասին կեղծ թեզեր։ Ռուսաստանի նկատմամբ արևմտամետ տեղեկատվական ռեսուրսները հիմնականում օգտագործում են հետևյալ հասկացությունները՝ «սպառնալիք», «օկուպանտ», «երդվյալ դաշնակից», «դավաճան» և այլն»,- ներկայացրեց Ղուկասյանը։

Հայ-ռուսական հարաբերությունների և ՀԱՊԿ-ի շուրջ հայկական տեղեկատվական տարածքում հնչող հիմնական մանիպուլյատիվ թեզերն են՝ Ռուսաստանը զոհաբերեց իր դաշնակցին (Հայաստանին) Անկարայից և Բաքվից լոյալություն ձեռք բերելու համար; ՀԱՊԿ-ը հրաժարվել է ինչ-որ կերպ օգնել Հայաստանին և օգնում է Բաքվին; Ռուսաստանը, Թուրքիան և Ադրբեջանը Հայաստանից պահանջում են միջանցք Սյունիքում, իսկ Արևմուտքն այս հարցում փորձում է աջակցել Երևանին; Մոսկվան Հայաստանում իշխանափոխության է ձգտում, քանի որ Փաշինյանը չի ցանկանում զիջումների գնալ:

Մոնիտորինգի շրջանակում դիտարկվել են նաև իրենց հակառուսական տրամադրություններով և քարոզչությամբ հայտնի հասարակական գործիչների սոցիալական ցանցերը: Ղուկասյանը նշեց, որ իրենք նույն օրակարգն են քարոզում, ինչ արևմտամետ և իշխանամետ լրատվամիջոցները։ Աշխատանքը տարվում է զուգահեռաբար՝ այդ գործիչների կողմից հնչում են նույն մեղադրանքները Ռուսաստանի հասցեին՝ Մոսկվայի դավաճանության, ռուս-ադրբեջանական տանդեմի եւ այլնի մասով։

«Ակնհայտ է, որ հայաստանյան տեղեկատվական տարածքում առկա է ռուս-հայկական հարաբերությունների օբյեկտիվ ներկայացման դեֆիցիտ թե՛ Ռուսաստանի ամբողջ պատկերի, թե՛ նաև ՀԱՊԿ-ին Հայաստանի անդամակցության թեմայի մասով: Այս առումով կարելի է փաստել, որ այսօր հայ հանրությունը, իր ճնշող մեծամասնությամբ, զրկված է իրավիճակի իրական պատկերի մասին տեղեկատվություն ստանալու հնարավորությունից, իսկ Ռուսաստանի ջանքերի թեման և Հայաստանին շատ ոլորտներում աջակցության տրամադրման թեման մնում է ստվերված կամ բավարար չափով չլուսաբանված»,- հավելեց փորձագետը։

Այս թեմայով Բոլորն էլ` ընդդիմությունը եւ իշխանությունն էլ, ոչ ոք չի ասում, որ սահմանազատում պետք չէ. Քեռյան Էս եկել ես միտինգի, հա՞. հերթական «բեսպրեդելը» Փաշինյանի հասարակական լեգիտիմությունն արդեն զրոյացած է. Երվանդ Բոզոյան Ես երկրի ղեկավար եմ տեսնում Բագրատ սրբազանին. Արթուր Ղազարյան Արման Բաբաջանյանին ասեք թող իր կենսագրության մասին պատմի. Բագրատ Սրբազան