Արցախի ժողովուրդը իր քաղաքական կարգավիճակը հաստատել է շատ վաղուց, որն էլ գոնե հարգանքի է ենթակա. Արցախցի փաստաբանի պատասխանը վարչապետին

Սամվել Շահրամանյանը հարցազրույց էր տվել ֆրանսիական Le Figaro պարբերականին եւ ի թիվս այլ հարցերի`հարցին, թե գոյություն ունի՞ արդյոք վտարանդի պետություն և կառավարություն, պատասխանել է․«Այո, այն շենքում, որտեղ ես հյուրընկալում եմ ձեզ Երևանում, գտնվում են Արցախի նախագահի գրասենյակը և դատական ու օրենսդիր կառույցների գրասենյակները: Խորհրդարանականները կարող են հավաքվել այստեղ՝ քվեարկելու համար։ Հոկտեմբերին ստորագրել եմ հրամանագիր, որով սահմանվում է, որ կառավարության բոլոր նախարարները մնում են իրենց պաշտոններում՝ կամավոր հիմունքներով»։

Նիկոլ Փաշինյանը ի պատասխան Սամվել Շահրամանյանի հարցազրույցում տեղ գտած պնդումների հայտարարել է. «Հայտարարում են ինչ-որ վտարանդի կառավարությունների և այլնի մասին: Ես ուզում եմ շատ հստակ հայտարարել, որ ՀՀ-ում կա մի կառավարություն, և այդ կառավարությունը նստած է այս դահլիճում»:

Կա արդյո՞ք ՀՀ-ում Արցախի վտարանդի կառավություն, թե՞ ոչ հարցի պատասխանեը ստանալու համար դիմել ենք արցախցի հայտնի փաստաբան ՌԱՖԱՅԵԼ ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆԻՆ, ով մանրամասնեց.

-Ես հակված եմ մտածելու, որ պարոն Փաշինյանի հայտարարությունը կապված է Սամվել Շահրամանյանի հարցազրույցի հետ: Վարչապետի պատճառաբանությունները այն մասին, որ ՀՀ-ում  վտարանդի կառավարության գոյությունը վտանգում է ՀՀ ինքնաշխանությանը, բավարար չափով չի ներշնչում այն համոզմունքը, որ ԱՀ  գոյությունը  ՀՀ-ում իրականում վտանգ է ստեղծում ՀՀ ինքնիշխանությանը: Ես ուզում եմ ինքս ինձ հարց ուղղելով պատասխանել, արդյո՞ք ԱՀ իշխանությունը իրականացնում է այնպիսի գործառույթներ,որոնք վտանգում են ՀՀ ինքնիշխանությանը: Ինչքանով տեղեկացված եմ, ԱՀ իշխանությունները պարզապես նվազագույն հնարավորություններով փորձում են մեղմել Արցախցիների սոցիալական խնդիրները և ոչ ավելին: Ով պետք է առաջնահերթ հոգածություն ունենա Արցախցիների սոցիալական խնդիրների նկատմամբ: Անշուշտ, Արցախի իշխանությունները: Ամենակարևորը, եթե Արցախի իշխանությունները հնարավորության շրջանակներում մասնակից չդառնան սոցիալական խնդիրների լուծմանը, ապա վստահեցնում եմ Ձեզ, Արցախցիների մոտ լիովին կձևավորվի այն համոզմունքը,որ այլևս անհնար է վերադառնալ Արցախ: Այդ դեպքում, ինչպես ասում են հայրենիքից խռոված Արցախցիների գերակշիռ մասը կլքի հայրենիքը: Իսկ դա նշանակում է, որ մեր ազգային նկարագրից կօտարվի Արցախահայության կերպարը և անդառնալի կդառնա Արցախի վերադարձման հնարավորությունը: Այսինքն առկա է ազգային նկարագիրը  աղճատվելու վտանգ: Այլ հարց է, եթե Արցախի իշխանությունները զբաղվեն այնպիսի գործունեությամբ, որոնք  սպառնում են  ՀՀ ինքնիշխանությանը կամ անվտանգությանը: Այստեղ հանճարեղ չպետք է լինել գիտակցելու համար,որ միայն հզոր Հայաստանի միջոցով է հնարավոր վերադարձնել Արցախը: Այսինքն,այնպիսի գործունեությունը, որը կվտանգի Հայաստանի Հանրապետությանը պետք է ամբողջովին չեզոքացվի: Հետևապես ,ես չեմ գտնում, որ Արցախի իշխանությունները այնպիսի գործունեություն են ծավալում,որը վտանգում է ՀՀ -ը: 
 Շահրամանյանի հայտարարությունը վտարանդի կառավարության մասին, գնահատելով իրավաքաղաքական ըմբռնումներում, միանգամայն իրավական և քաղաքական առումներով համարժեք գնահատական է տրվել: Ըստ էության, վտարանդի կառավարությունը սովորաբար  ծնվում են  պատերազմական օկուպացիայից հետո: Վարչապետ Ն.Փաշինյանը բազմիցս հայտարարել է,որ Արցախցիները տեղահանվել են բռնության ճանապարհով: Չնայած նրան, որ Վարչապետը չի նշում Արցախի իշխանությանը որպես բռնի տեղահանված,այդուհանդերձ, միջազգային իրավունքի տեսանկյունից Արցախի իշխանությունը համարվում է ևս տեղահանված,այսինքն վտարանդի: Այս դատողությունը բխում է միջազգային իրավունքից: Եթե անգամ ԱՀ չճանաչված պետություն է, միևնույն է, ինքնորոշվող ժողովուրդները տեղական իշխանություն կազմակերպելու իրավունք ունեն: Հանրահայտ է , որ միջազգային իրավունքի սկզբունքներում ինքնորոշման իրավունքը,  իրավունքի ուժով  ժողովրդին հնարավորություն է ընձեռում, ազատորեն հաստատել  իրենց քաղաքական կարգավիճակը և ազատորեն հետամուտ են լինել իրենց տնտեսական, սոցիալական և մշակութային զարգացմանը։ Արցախի ժողովուրդը իր քաղաքական կարգավիճակը հաստատել է շատ վաղուց,որն էլ գոնե,  հարգանքի ենթակա է: