Բանջարեղենի տեսակներ, որոնք կարող են հանգեցնել արյան մեջ շաքարի մակարդակի կտրուկ բարձրացման

Շաքարային դիաբետն ամենատարածված ու վտանգավոր ախտաբանություններից մեկն է, որը տարեկան ախտորոշվում է միլոննավոր մարդկանց մոտ։ Այս հիվանդությանը բնորոշ շաքարի բարձր մակարդակը խիստ բացասաբար է անդրադառնում երիկամների, լյարդի, գլխուղեղի և այլ օրգանների վրա՝ հանգեցնելով մի շարք լուրջ բարդությունների զարգացման, ուստի այն ժամանակին հայտնաբերելը շատ կարևոր է։ 

Երկրորդ տիպի շաքարային դիաբետը սովորաբար զարգանում է արյան մեջ շաքարի քրոնիկ բարձր մակարդակի ֆոնին, ինչն էլ իր հերթին պայմանավորված է լինում ենթաստամոքսային գեղձի կողմից ինսուլին հորմոնի արտադրության խանգարմամբ։ Ինսուլինն օգնում է արյան մեջ պարունակվող շաքարը վերափոխել էներգիայի, սակայն շաքարային դիաբետի դեպքում կամ օրգանիզմն այս հորմոնը բավարար քանակությամբ չի արտադրում, կամ կորցնում է զգայունությունը դրա նկատմամբ։

Այս հիվանդության դեպքում մարդկանց սովորաբար խորհուրդ է տրվում հետևել հատուկ սննդակարգի, որը կընդօրինակի ինսուլինի ազդեցությունը՝ դանդաղեցնելով արյան մեջ շաքարի մակարդակի  բարձրացումը, սակայն այս սննդակարգում ներառված մթերքից բացի գոյություն ունեն նաև սննդամթերքի որոշ տեսակներ, որոնք կարող են հակառակ ազդեցությունն ունենալ՝ լրջորեն վտանգելով առողջությունը։

Սննդամթերքի նման տեսակների շարքին են դասվում բանջարեղենի որոշակի տեսակները, որոնք սովորաբար մտազուգորդվում են առողջ սննդակարգի հետ։ Առհասարակ բանջարեղենն առողջ, բալանսավորված սննդակարգի հիմնական բաղադրիչներից մեկն է համարվում, ուստի այն ոչ մի դեպքում չի կարելի բացառել սննդակարգից, սակայն կան բանջարեղենի տեսակներ, որոնք ցանկալի է խիստ սահմանափակել։ Այս դեպքում առավել վնասակար են համարվում գլիկեմիկ բարձր ինդեքս ունեցող բանջարեղենի տեսակները, որոնք արագ են յուրացվում և հանգեցնում են արյան մեջ գլյուկոզայի մակարդակ բարձրացման։

Diabetes UK կազմակերպության մասնագետների խոսքով՝ գլիկեմիկ բարձր ինդեքսով բանջարեղենի տեսակների շարքին են դասվում ստեպղինը, վայրի ստեպղինը, կարտոֆիլը, ճակնդեղն ու քաղցր եգիպտացորենը։ Ավելին՝ նման մթերքի գործածության վտանգը չի սահմանափակվում միայն արյան մեջ շաքարի մակարդակի տատանումներով։ Դրանք կարող են ստիպել օրգանիզմին կտրուկ բարձրացնել ինսուլինի մակարդակն արագ ածխաջրերին հակազդելու համար, իսկ նման ազդեցությունը հանգեցնում է քաղցի զգացման ուժեղացման։

Ինչ վերաբերում է ցածր գլիկեմիկ ինդեքս ունցեղ մթերքին, որը խիստ օգտակար է շաքարային դիաբետի դեպքում ապա դրանց շարքում առանձնացվում են հատապտուղները, սալորը, կիվին ու թուրինջը։