Երբ այլեւս անկարող ես մարդկանց լսել ու հասկանալ, դիմում ես ծառերին. ՆԱԻՐԱ ԵԴԻԳԱՐՅԱՆ
ՄշակութայինԼույս է տեսել Երեւանի Մնջախաղի պետական թատրոնի դերասանուհի, գրող ՆԱԻՐԱ ԵԴԻԳԱՐՅԱՆԻ «Խոսել, խոսել ծառերի հետ» բանաստեղծությունների ժողովածուն: Այս առիթով զրուցեցինք նրա հետ:
«ԴԵՂՆԱԿԱՐՄԻՐ» ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹՅՈՒՆԸ ՆՎԻՐԵԼ ԵՄ ՊԱՏԵՐԱԶՄՈՒՄ ՆԱՀԱՏԱԿՎԱԾ ԽԱՂԸՆԿԵՐՈՋՍ»
— Նաիրա, որքա՞ն ժամանակ պահանջվեց գրքի լույս տեսնելուն:
— Այնպես ստացվեց, որ «Խոսել
, խոսել ծառերի հետ» բանաստեղծությունների ժողովածուն գրեցի շատ տարբեր ժամանակահատվածներում, չնայած եթե ընդհանրական նայենք, ներկայացվում է մարդու՝ մթից դեպի լույսը անցնող փոփոխությունը. նույնիսկ ավելի վաղ՝ հետհաշվարկ անցյալ, երբ արարվում էր երկիրը մաս-մաս, եւ որոշվում ձեւը ծառի... Բանաստեղծությունների մյուս մասը ծնվեց պատերազմի օրերին, երբ բոլորս ծանր ապրումների մեջ էինք: «Պատերազմ» բառը սակայն չեք գտնի տողերից եւ ոչ մեկում. մի օր ուղղակի արթնացանք բոլորովին այլ սենյակում, այն է` այլ իրականության մեջ: Կուզենայի առանձնացնել «Դեղնակարմիր» բանաստեղծությունը, որը նվիրել եմ պատերազմում նահատակված խաղընկերոջս՝ մնջախաղաց Հովհաննես Հաջինյանին:
— «Խոսել, խոսել ծառերի հետ» վերնագիրն ինչո՞վ էր պայմանավորված:
— Երբ այլեւս անկարող ես մարդկանց լսել ու հասկանալ, դիմում ես ծառերին, ու թվում է, թե նրանք կասեն ճշմարտությունը, ապրեցնելու, լույսի ճանապարհը, քանի որ ծառերն ավելի մոտ են արեւին: Ե՛վ մարդուն, ե՛ւ բնությանը տրված է հավասար ապրելու իրավունք եւ ուրեմն՝ «Խոսել, խոսել ծառերի հետ, երբ մարդը հավասար է ծառերին...»
— Մնջախաղն ու գրական կյանքն ինչպե՞ս կարողացաք զուգահեռել:
— Գրական կյանքն ու մնջախաղը կարելի է ասել կապակցված են իրար, ինչ գրում ես, հաճախ կենդանանում է, ձեւ ու պատկեր ստանում բեմում եւ հակառակը՝ դու տեսնում ես, բառը նույնքան գեղեցիկ է, որքան լռությունը: Երբեմն մի անսովոր շարժում պատմության նախասկիզբ է դառնում, իսկ խոսքը վերածվում շարժման, ու այլեւս անկարող ես կանգ առնել՝ թողնում ես, որ մարմինդ հանդարտորեն տարալուծվի անսահմանության մեջ:
«ՇԱՏ ԴԺՎԱՐ Է ԱՊՐԵԼ ՀԱՄԱՏԱՐԱԾ ՎԻՐԱՎՈՐԱՆՔԻ ՄԹՆՈԼՈՐՏՈՒՄ»
— Առհասարակ արտիստները շատ զգայուն են: Դա չի՞ խանգարում Ձեզ առօրյա կյանքում:
— Ավելորդ հուզականությունը միշտ էլ խանգարող է: Դժվար է կառավարել էմոցիաները, մանավանդ, երբ զգում ես դրանց գերակայությունն ու ազդեցությունը, ու ստացվում է ամեն օր ինքդ քեզ հետ պայքարի մեջ ես՝ հավասարակշռությունդ չկորցնելու համար: Ի դեպ, այս տարի Երեւանի մնջախաղի պետական թատրոնի առաջատար դերասանուհիներից Շուշան Սարգսյանի հետ բեմադրեցինք «Բալանս» ներկայացումը, որը հենց հավասարակշռությունը չկորցնելու, ինքդ քեզնից չհեռանալու, ամեն ինչ բալանսավորելու մասին է:
— Ըստ Ձեզ` մեր օրերում ո՞րն է ամենաշատ հանդիպող բացասական երեւույթը:
— Ամենաբացասական երեւույթը կարծում եմ՝ համատարած վիրավորանքն է: Շատ դժվար է ապրել նման մթնոլորտում, երբ մեզնից օրըստօրե պակասում է սերը, եւ մենք վերածվում ենք թիթեղապատ մարդկանց:
— Առաջիկայում ի՞նչ նոր ծրագրեր ունեք:
— Այս դժվարին ժամանակներում դժվար է մտածել ու խոսել ծրագրերի մասին, այնուհանդերձ պետք է ստեղծագործել: Երեւի թե, մի որոշ ժամանակ կանցնեմ մանկական գրականությանը, որովհետեւ յուրաքանչյուր նոր գործ ստեղծելիս, մանավանդ երեխաների համար գրելիս թվում է՝ աշխարհը ավելի լուսավոր է դառնում:
ՆՈՒՆԵ ԶԱՔԱՐՅԱՆ