Արեգակի վրա գրանցվել է հինգ հզոր բռնկում. ի՞նչ է սա նշանակում Երկրի համար

2025 թվականի մարտի 30-ին Արեգակի վրա տեղի է ունեցել հինգ հզոր բռնկում՝ M դասի, հայտնում է Կիրառական երկրաֆիզիկայի ինստիտուտի (ԻՊԳ) կայքը: Այս իրադարձությունը գրավել է գիտնականների և աստղագիտության սիրահարների ուշադրությունը, քանի որ նման ակտիվությունը կարող է ազդել Երկրի վրա: Պատմում ենք, թե ինչ է տեղի ունեցել և ինչի պատրաստվել:

Առաջին բռնկումը՝ M1.4 (S14E82), սկսվել է կեսգիշերից հետո՝ ժամը 00:38-ին (Երևանի ժամանակով) և տևել 33 րոպե: Դրան հաջորդել են ևս չորս բռնկումներ, որոնք բոլորը գրանցվել են 4048 համարի արևային բծերի միևնույն խմբում: M դասը ցույց է տալիս միջին հզորություն՝ այն զիջում է X դասի ծայրահեղ բռնկումներին, սակայն բավական է զգալի ազդեցություն ունենալու համար:

ԻՊԳ-ի տվյալներով՝ բռնկումներն ուղեկցվել են արեգակնային պլազմայի արտանետումներով, որոնք կարող են հասնել Երկիր 1–3 օրվա ընթացքում: Այս երևույթը 25-րդ արեգակնային ցիկլի մաս է, որն այժմ մոտենում է իր գագաթնակետին՝ սպասվող 2025 թվականի կեսերին: Գիտնականները նշում են, որ նման ակտիվությունը սովորական է ցիկլի այս փուլում, սակայն օրական հինգ բռնկումը ուշագրավ իրադարձություն է:

• Խաթարել էներգահամակարգերի աշխատանքը՝ առաջացնելով խափանումներ էլցանցերում:
• Ազդել կարճալիք կապի և արբանյակային նավիգացիայի, ներառյալ GPS-ի վրա:
• Հանգեցնել արդյունաբերական ցանցերում լարման, ինչը հատկապես կարևոր է հյուսիսային շրջանների համար:

Բացի այդ, մագնիսական փոթորիկները կարող են փոխել թռչունների և կենդանիների միգրացիոն ուղիները՝ խանգարելով նրանց «ներքին կողմնացույցներին»: Սակայն կա նաև դրական կողմ՝ արեգակնային բարձր ակտիվությունը ընդլայնում է բևեռափայլերի տեսանելիության գոտիները: 2025 թվականի մարտին դրանք արդեն նկատվել են ավելի հարավային լայնություններում, օրինակ՝ Հայաստանի հյուսիսում, ինչը հազվադեպ է այդ տարածաշրջանների համար:

Հարցը, թե արդյոք մագնիսական փոթորիկներն ազդում են մարդկանց ինքնազգացողության վրա, դեռ բաց է: Ոմանք բողոքում են գլխացավերից, հոգնածությունից կամ ճնշման տատանումներից արեգակնային ակտիվության օրերին, սակայն գիտական ապացույցներ դեռ չկան: Հայաստանի ԳԱԱ Տիեզերական հետազոտությունների ինստիտուտի ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ ազդեցությունը, ամենայն հավանականությամբ, անհատական է և կարող է կապված լինել ինքնահիպնոսի հետ: Այնուամենայնիվ, բժիշկները խորհուրդ են տալիս այդ օրերին ավելի շատ հանգստանալ և հետևել առողջությանը:

Ի՞նչ է սպասվում առջևում

Մասնագետների կանխատեսմամբ՝ արեգակնային ակտիվությունը կաճի առաջիկա ամիսներին՝ հասնելով գագաթնակետին 2025 թվականի հուլիսին: Սա նշանակում է, որ մագնիսական փոթորիկներն ու բևեռափայլերը կդառնան ավելի հաճախակի: ԻՊԳ-ի գիտնականները շարունակում են հետևել 4048 բծերի խմբին. եթե այն ակտիվ մնա, մեզ սպասվում են նոր բռնկումներ:

Տեխնոլոգիաները պաշտպանելու համար արդեն միջոցներ են ձեռնարկվում՝ արբանյակները անցնում են անվտանգ ռեժիմի, իսկ էներգետիկ ընկերությունները պատրաստվում են հնարավոր ծանրաբեռնվածություններին: Աստղագիտության սիրահարներին մնում է պատրաստ պահել տեսախցիկները՝ մարտը կարող է ևս մի քանի երկնային տեսարան պարգևել: