Չնայած կոնֆլիկտներին` «Ամեն» նախագիծը կայացավ

Օրերս Կ. Դեմիճյանի անվան մարզահամերգային համալիրում կայացավ «Ամեն» բացառիկ երաժշտական դրամատիկ շոու-ներկայացումը, որտեղ գլխավոր հերոսը հայ ժողովուրդն էր իր կերտած պատմությունով` մնայուն արժեքներից մինչեւ քաղաքակրթության մեջ իր ունեցած բացառիկ դերով: Այն իրականացնելու համար համախմբվել էին հայաստանյան եւ աշխարհի տարբեր ծայրերում ապրող ու ստեղծագործող մի խումբ անվանի հայեր, ովքեր պահպանելով հայկական երաժշտության ավանդույթները, այն ներկայացրին ժամանակակից բեմական շոուի ձեւաչափով, որտեղ բնօրինակ երաժշտական լիբրետոն ու ավանդական բալետը համակցված են ժամանակակից լուսա-երաժշտական բեմական տեխնոլոգիաների հետ:

«ԵՂԵՌՆԸ ՈՉՆՉԱՑՐԵՑ ԱՄԵՆ ԻՆՉ` ԴԱՏԱՐԿԵԼՈՎ ԵՐԿԻՐԸ»

«Հնուց ի վեր հայկական լեռնաշխարհում ապրում էր մի ժողովուրդ, որը սիրում էր կյանքը, գիտեր սիրել եւ ստեղծագործել: Հայ ժողովուրդը դարերի ընթացքում ստեղծեց քաղաքներ եւ պետություններ, աշխատեց  եւ արարեց` պաշտելով հին աստվածներին: Իսկ երբ Հայաստանը ընդունեց քրիստոնեությունը, այն լուսավորեց ժողովրդի կյանքը ու նոր իմաստ հաղորդեց նրան: Սակայն այդ նոր ու լուսավոր կյանքը վտանգված էր` եղեռնը ոչնչացրեց գրեթե ամեն ինչ` դատարկելով հայոց երկիրը: Բայց կարո՞ղ է արդյոք ոչնչանալ սերը, լույսը: Պատասխանը մեկն է` քանի դեռ կա գոնե մեկ մարդ, ով պահպանում է իր սրտում սիրո եւ հավատքի լույսը, կյանքը շարունակվելու է: Եվ հայ ժողովուրդը վերածնունդ է ապրում, միավորվելով, հավաքվելով հայրենիքում եւ երգելով նոր կյանքի նոր երգերը». Ներկայացման սկիզբն ու ավարտն ազդարարող հային բնորոշող հետեւյալ տողերն էլ հանդիսատեսին ավելի տարան դեպի հուզական դաշտ, ինչն իրենց հզոր վոկալային ու դերասանական վարպետությամբ ամբողջացրին անվանի օպերային արտիստներ`  Բարսեղ Թումանյանը, Հրաչուհի Բասենցը, Ջուլիետ Գալստյանը, Հասմիկ Թորոսյանը, Պերճ Քարազյանը, Դավիթ Բաբայանցը, Ռոզի Անուշ Սվազլյանը եւ Հովհաննես Այվազյանը` «Հովեր» պետական կամերային երգչախմբի հետ միասին: Իսկ երեկոյի երաժշտությունն ապահովում էր Հայաստանի ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը` գեղարվեստական ղեկավար Էդվարդ Թոփչյանի գլխավորությամբ, ինչպես նաեւ փոփ եւ ժողովրդական գործիքների համույթների մասնակցությամբ:
Հանդիսականի կողմից բուռն ընդունվեց նախագծում մոր կերպարով հանդես եկող սոպրանո Հրաչուհի Բասենցը, որի «Դլե յաման» երգի կատարման ընթացքում դահլիճն արտասվում էր: 
«Ամեն» նախագծի բեմադրող ռեժիսոր, դերասան ԳՐԻԳՈՐ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆՆ «Իրավունքի» հետ զրույցում շեշտեց, թե առաջին անգամ չէ, որ նման նախագիծ է ղեկավարում, բայց խոստովանեց, որ «Ամեն» նախագիծն իր համար կրկնակի պատասխանատու աշխատանք է:

«ՀԱՆԴԻՍԱՏԵՍԸ ՏԵՍԱՎ ԱՅՆ, ԻՆՉ ԿԱՐՈՂԱՑԱՆՔ ԱՆԵԼ»

-Նման ձեւաչափի հետ շփվել եմ դեռեւս 2015 թվականից ու հասցրել եմ արդեն երեք նման ներկայացում բեմադրել: Համենայնդեպս, ոչ այս ծավալի, քանի գնում մարդկային քանակը մեծանում է, բայց իր  հնչեղությամբ սա առաջինն է` հայ ժողովրդի պատմությունը փորձել եմ պարի, պլաստիկայի, վոկալի, երաժշտության ու կրկեսի միջոցով, այսինքն` որքան տեսալսողական արվեստների տեսակներ կան, միավորել ենք: «Ամեն» նախագիծը երեւի թե ամենամեծն էր իմ բեմադրածներից: Նման բան դեռ չէր եղել, որ սիմֆոնիկ նվագախումբը, «Հովեր»  երգչախումբը ու փոփ եւ ժողովրդական գործիքների բենդը միասին ներկայանար մի նախագծում: Չեմ թաքցնի, փորձերի ժամանակ, երբ մաեստրո Թոփչյանը որեւէ փոփոխություն էր ուզում անել ու ասում էր` մի հատ ճշտենք ռեժիսորից, եւ երբ այդ 400 հոգին պտտվում էր հետ` դեպի ինձ, ես էլ էի իրենց հետ պտտվում... Ասեմ նաեւ, որ բավականին ուշ եմ ընդգրկվել ծրագրին, կուզենայի ավելի շուտ լինել, նույնիսկ` սկսած լիբրետոյի գրելու ժամանակվանից: Ինչեւիցե, հանդիսատեսը տեսավ այն, ինչ կարողացանք անել` փորձեցինք մեկ անգամ եւս անցնել մեր հայ ժողովրդի պատմությունով` սկզբնավորումից մինչեւ այսօր:

«ԲԵՄՈՒՄ 8 ԿՈԼԵԿՏԻՎ ԷՐ ԱՇԽԱՏՈՒՄ»

-Գրիգոր, մեծ թիմի հետ աշխատելիս` ի՞նչ դժվարությունների բախվեցիք:
- Դժվարությունները պիտի ես ստեղծեի, ինձ համար էր բարդ աշխատել միանգամից այսքան կոլեկտիվների հետ միաժամանակ, բայց, քանի որ հավաքված էր երկրի ամենապրոֆեսիոնալ սերուցքը, որոնք բոլորն էլ անհատականություններ են, պրոֆեսիոնալներ, ֆանատներ իրենց գործին, ինչն էլ բերեց համերաշխ աշխատանքի: Օրինակ` մեր երկրում սիմֆոնիկ նվագախումբ ունենալը մի անասելի ճոխություն է, բայց դա այլ թեմա է: Ինչեւէ, այդ պրոֆեսիոնալները ոչ մի խնդիր չստեղծեցին, պատկերացրեք, փորձերն այնքան համերաշխ են ընթացել, որ ինքս զարմացած եմ: Բեմում 8 կոլեկտիվ էր աշխատում, բայց երբեմն 8 հոգու հետ չես կարողանում փորձ անել, ու այս դեպքում սպասում էի, որ կարող է ինչ-որ բան լինել: Բայց բոլորի գերպրոֆեսիոնալիզմը` ե՛ւ բալետի, ե՛ւ սիմֆոնիկի, ե՛ւ երգչախմբի, բերեց նրան, որ աշխատանքը շատ անսամբլային ընթացավ:

«ՍԱ ԱՅՆ ԴԵՊՔԸ ՉԷ, ՈՐ ԽՆՁՈՐ Է ՎԱՃԱՌՎՈՒՄ` ԿԱՍԿԱԾԵԼԻ ԾԱԳՈՒՄՈՎ»

-Բայց փորձերից մեկի ժամանակ Էդուարդ Թոփչյանի եւ հարվածային գործիքների նվագողի միջեւ վեճեր առաջացան:
- Դա պրոֆեսիոնալ վեճ է, համոզված եմ` այն մակարդակի տեսակները չեն, որ անձնական խնդիրներ ունենան: Ես դա որպես վեճ, միջադեպ չեմ դիտում, համենայնդեպս, սա այն դեպքը չէ, որ խնձոր է վաճառվում` կասկածելի ծագում ունեցող, ա՛յ, դա դեպք է, շատ լուրջ դեպք է: Այստեղ յուրաքանչյուրն իր ոլորտի պրոֆեսիոնալ ներկայացուցիչ է, որ խնդիր է դրել իր առջեւ ու փորձել է լուծել, ինչը շատ բնական է, որովհետեւ նվագախումբը լրիվ ուրիշ լոգիկայով է նվագում, բենդը` լրիվ ուրիշ: Օրինակ` իմ տված խնդիրները օպերային երգչին լրիվ ուրիշ բան է, դրամատիկական թատրոնի դերասաններին` լրիվ ուրիշ: Համենայնդեպս, իմ կարծիքով, նման նախագծերում կարեւորը երաժշտությունն է, դրա համար իրենց խնդիրներն իրենք լավ գիտեն:

ԼԻԼԻԹ ԵՂԻԱԶԱՐՅԱՆ

Հ.Գ. Ի դեպ, այս տարվա օգոստոսին «Ամեն» շոու-ներկայացումը կցուցադրվի Իտալիայի Վերոնա քաղաքում, հայտնի Arena di Verona-ում, որը տեղավորում է 15 հազար հանդիսատես: Այնուհետեւ, ներկայացումը կցուցադրվի աշխարհի խոշորագույն քաղաքների` Լոնդոնի, Փարիզի, Նյու Յորքի եւ այլ բեմահարթակներում:

Այս թեմայով Ալիեւ-Փաշինյան մակարդակով կապիտուլյացիայի շարունակության ենք ականատես լինում. Խաչատրյան Ես քեզի կու գամ. պատգամ՝  ուղղված Հայաստանից դուրս ապրող բոլոր հայերին Ես իմ ստորագրության արժեքը բավականաչափ լավ գիտեմ. Արթուր Խաչատրյան Տեղի են ունեցել գաղտնի բանակցություններ՝ ԱՄՆ-ի ու Իրանի միջեւ. Թեհրանն ավելի խորամանկ է գործում Սպասեք թարս ճլոտիի, այս իշխանությունները ոչ մի երկրում տեղ չեն ունենալու. Դավիթ Մկրտչյան