Քո իրապես անկեղծ, նվիրյալ զավակների ու քո ինքնակազմակերպման մեջ պետք է փնտրես քո փրկությունը, ժողովո՛ւրդ

Ազգային էլիտայի մեջ պետք է փնտրել ազգի փրկությունը  եւ ազգի ոգու մեջ պետք է փնտրել էլիտայի ուժն ու վճռականությունը։

Ժողովուդին համեմատում են ծովի հետ, իսկ նավին՝ երկրի։ Նա կարող է նավը կամ խորտակել, կամ անվտանգ ափ հացնել։

Սիրելի հայրենակիցնե՛ր, մենք ազգովի մեր խելքից մեր նյութապաշտության, անհեռատեսության, քաղաքական անհասունության, անխոհեմության, անիրատեսության պատճառով խրվել ենք կառավարման, արժեհամակարգային, անվտանգային, ազգային-ավանդույթային ու ժողովրդագրական-սերնդային ճգնաժամի եւ բարոյական այլասերման դժոխային մի այնպիսի մղձավանջի մեջ, որտեղից դուրս գալը կա՛մ այլ եւս անհնար կլինի, կա՛մ դրա համար համազգային մեծ համախմբում ու ջանքեր կպահանջվեն: Հայաստանն էլ վերածվել է զավեշտների ու պարադոքսների երկրի, աշխարհն էլ հեգնական հայացքով ու զարմանքով մեր երկրում տեղի ունեցող տարօրինակ ու անտրամաբանական գործընթացներին է հետեւում: Մեզ շատ քիչ ժամանակ է բաժանում մեր պետականությունն ու բնօրրանի վերջին մնացած պատառը կորցնելուց, եթե խելքի չգանք: Ժողովուրդ, դու կանգնած ես ճակատագրական ու պատասխանատու երկընտրանքի առաջ: Երկընտրանքի քո բնօրրանում գոյատեւման ու վերածննդի եւ ոչնչացման, ստրկության, թրքահպատակության եւ անկակախության ու արժանապատվության, պետականութուն ունենալու եւ չունենալու, քաղաքակիրթ երկրների շարքում տեղ զբաղեցնելու եւ  դեգրադացվելու միջեւ: Երբեք թույլ չպիտի տաս, որ քո վախերը, քո մոլորյալ ու շփոթված վիճակը կործանեն քո երազանքները։ 

Սիրելի ժողովուրդ, իմաստությունը չպետք է լքի քեզ, դու պետք է դասեր քաղես քո տառապանքներով ու փորձություններով հարուստ պատմությունից, վերաարժեւորես քո անցած ճանապարհը եւ նորից ու նորովի պետք է լծվես քո ու քո սուրբ հայրենիքի փրկության պայքարին եւ ազգի բարոյական անկումը պետք է կասեցնես: Քեզ  հպատակեցնելու ու մեր երկրին տիրանալու համար էլ դարեր շարունակ օտարները ոտնատակ են տվել, փորձել են հայի ազգային ինքնությունն ու արժանապատվությունը ջախջախել, արժեհամակարգդ խեղաթյուրել, ընդվզելու դիմադրողականությունդ, ըմբոստությունդ կոտրել, ողնաշարդ ու անկոտրում ոգիդ ջարդել: Քեզ իշխելու համար քո իշխանավորները կեղծել են կատարած ընտրությանդ արդյունքները, քեզ օտարել են քո պետությունից ու իշխանությունից, քեզ դարձրել են ստրկամիտ ու հանդուրժող: Իսկ 2020թ. էլ դավադիր պատերազմի նպատակը պարտության մատնելու միջոցով վախի համատարած այնպիսի մթնոլորտի ստեղծումն էր, այնպիսի սարսափ տարածելն էր, որ դու ժողովուրդ երբեւէ այլեւս չմտածես պայքարի մասին, քեզ անհաղորդ ու անտարբեր դարձնելով քո հայրենիքից ու պետությունից օտարացնելն էր։ Նպատակը երկրում ատելության, անգիտության ու չարության այնպիսի մթնոլորտի ձեւավորումն էր, բարոյական այնպիսի այլասերումն ու այլանդակումն էր, որի պայմաններում մթագնում ու ստվերում է ազգի միտքը, որի միջավայրում էլ մեռնում է սերը, արժանապատվությունն ու համերաշխությունը։ Մի այնպիսի խղճուկ իրավիճակի ու հուսահատ մթնոլորտի ստեղծումն էր, որտեղ լռությամբ կտանես ստրկությունը, հայրենիքի կորուստը, դավաճանությունն ու պարտությունը։ Քեզ այնպիսի ամորֆ վիճակի հասցնելն էր, որ չմտածես անգամ ազատության ու անկախ պետականության մասին, որ համակերպվես ստրկության, թրքահպատակության ու ցանկացած զիջման հետ, փրկության այլ ելք չտեսնես եւ ստիպված լինես հաշտվել ինքնասպանության հետ։ Այս պատությունն էլ քո ու հայ զինվորի պարտությունը չէր, դա սեփական տականքի ու դավաճանների, անկազմակերպ ու ապաշնորհ իշխանության պարտությունն էր: Իշխանավորներիցդ շատերը դավաճանեցին քեզ, մտավորականներիցդ ու քաղաքական ընդդիմադիր գործիչներիցդ ու զինվորականներիցդ մի զգալի մասը դուրս եկան շահամոլ, անսկզբունք, վախկոտ ու ազգուրաց եւ չկարողացան կամ չուզեցին քեզ արժանապատվորեն առաջնորդել: Քեզ խաբեցին թե՛ ներսից, թե՛ դրսից, քեզ մոլորեցրին եւ քո քաղաքական անհասունության պատճառով քեզանից շատերը 2021թ. ընտրեցին ու իշխանության բերեցին փողոցին, պարտվածներին ու ապաշնորհներին: Ժողովուրդ դրա հետ միասին դու ըստ  արժանվույն չգնահատեցիր  ազգիդ մեծերին ու հերոսներին, քո լուռ համաձայնությամբ կրթական համակարգդ փլուզեցին, եկեղեցին, պետական ինստիտուտները, կոչումներն ու պարգեւները, գիտելիքն ու գիտությունը, մարդկանց վաստակն ու ծառայությունները արժեզրկեցին, պատմական հիշողությունդ ու ազգային-պետական խորհրդանիշերդ են ուզում խեղաթյուրել: Պղծեցին ազգիդ հերոսներին ու նվիրյալներին եւ դու տեր չկանգնեցիր քո արժանավորներին, քո անհատականություններին ու երախտավորներին  եւ հանդուժեցիր նրանց նվաստացումն ու գլխատումը: Մենք երախտամոռ գտնվեցինք մեզ ծնած ու սնած հողի նկատմամբ, չունեցանք հայրենիքի, անկախության ու պետականության բավարար զգացողություն: Ժողովուրդ դու այդպես էլ չձ եւավորեցիր ու չունեցար ազգային բովանդակություն ունեցող ու արժեքներ կրող ազնվականություն: Մինչդեռ ինչպես Թումանյանը կասեր. «Անհատներն են գործ ստեղծում, կերպարանք տալիս, ձ եւ տալիս, ընթացք տալիս հասարակական կյանքին...»,  եւ ինչպես ժողովրդական իմաստությունն է փաստում. Խաչին տերն է զորացնում:

Ալբերդ Էյնշտեյնն է ասել, որ «Միակ բանը, որը կարող է մեզ ուղղորդել դեպի վեհ մտքեր եւ գործողություններ, մեծ եւ բարոյապես մաքուր անհատների օրինակն է»:  Դժբախտ են այն ազգերը, ովքեր չունեն տաղանդներ ու վառ անհատականություններ, իսկ կրկնակի դժբախտ են նրանք, որոնք չեն գնահատում, չեն մեծարում իրենց մեծերին, իմաստուններին, ազգի մեծությունն էլ ամենեւին չի գնահատվում նրա քանակով, այլ՝ նրա մտավոր ու բարոյական մակարդակով եւ նրա դավանած արժեքներով:

«Ցածր ազգերը ոչնչացնում կամ թունավորում են իրենց իմաստուններին, իսկ իրենց խելագարներին թողնում են ազատ թափառել եւ մեռնել փողոցներում: Իմաստուն ժողովուրդները հնազանդվում են առաջինին, զսպում են երկրորդին եւ սիրում են բոլորին»,- ասել է 19-րդ դարի անգլիացի նշանավոր գրող Ջոն Ռեսկին:

Ցավոք, մտավորականության, ազգային ընտրանու մեջ ոչ բոլորն են գիտակցում իրենց առաքելությունը, համապատաասխանում այդ պատվավոր ու բարձր կոչմանը  եւ շատ մտավորականների երկչոտ ու կրավորական կեցվածքի  եւ պատասխանատվության բացակայության արդյունքում ունեցանք այսքան ողբերգություններ ու կորուստներ, այսպիսի ազգային խայտառակություն։ Քաղաքական ընդդիմության եւ ազգային մտավորական, ռազմական, մշակութային  եւ հոգ եւորական էլիտայի միասնության ու համերաշխության արդյունքում էլ կարելի էր կանխել այս ազգային աղետը: Այնուամենայնիվ, հանրահայտ է մի բան որ, չի կարող հաջողություն ու առաջընթաց արձանագրել մի երկիր, որտեղ չեն փառաբանում իրենց հերոսներին, ըստ արժանվույն չեն գնահատում մեծերին, տաղանդներին, յուրահատուկ պատկառանք չեն տածում պետության, եկեղեցու մանկավարժների՝ գիտելիք ու դաստիարակություն տվող մարդու նկատմամբ։ Որտեղ չեն հնազանդվում իրենց իմաստուններին, ասպարեզ են թողնում տգետներին ու ապաշնորհներին։ Տիգրան Մեծի, Մաշտոցի, Նարեկացու, Կոմիտասի, Նժդեհի ժառանգորդ ազգը չի կարող հավերժ չգոյատեւել: Իսկ այս վիճակից դուրս գալու ելքը ազգային ազնվականությանդ արժեւորումը, պայքարիդ ոգին վերականգնելը կարող է լինել: Իսկ երբ ժողովուրդը միասնական է  եւ համաերաշխ իր նպատակների մեջ, նա անպարտելի է, միասնությունը ամուր ու անհաղթահարելի պատնեշ է, բերդ է ժողովուրդների համար, անվտանգության ու բարոյահոգեբանական առողջ մթնոլորտի ու հոգ եւոր ներդաշնակության կար եւոր երախիք է։ Անմիաբանությունն էլ արդյունք է ցածրագույն կրքերի՝ եսասիրության, նախանձի, չարության, ատելության, փառասիրության եւ նյութապաշտության։ Անգործությունը, անտարբերությունը կասկած վախ են ծնում։ Սրանից է գալիս ձախողումը։ Սրա պատճառով է մեր բոլորիս կյանքը վերածվել ծաղրի ու զավեշտի։ Քո ուժերի նկատմամբ խաթարված հավատից է գալիս հուսահատությունը։ Մինչդեռ գործողությունը  եւ պայքարը վստահություն  եւ քաջություն են ծնում: Եթե ​​ցանկանում ենք հաղթել վախին, պետք է դուրս գալ պայքարի։ Իրական անկախությունը նախ եւ առաջ քո ներսում, քո հոգու խորքում պետք է փնտրես ժողովուրդ: Ազատություն եւ անկախություն չեն մուրում, ազատությունն ու անկախությունը ձեռք է բերվում խիզախությամբ ու խոհեմությամբ: Անհնար է պատկերացնել ազատ եւ անկախ պետություն առանց ազատ, հայրենասեր, ինքնազոհության պատրաստ, իրապես արժանապատիվ քաղաքացիների: Պետք է սթափվել, համախմբվել եւ դուրս գալ պայքարի, ձերբազատվել այս կործանարար թմրանյութի ազդեցությունից, մոլորությունից, անպատվությունից, զավեշտից, անարգանքից, անորոշությունից, արխայնությունից, պարտվողի հոգեվիճակից, պետք է ցրել մեր երկրի վրա ծանրացած այս անտարբերության, անճարության, ատելության ու անհամերաշխության կործանարար ու դժոխային մթնոլորտը: Դու պետք է ապրես հայ ժողովուրդ, դու արժեք ես մարդկության ու քաղաքակրթության համար, դու նախահայրն ես մարդկության, դու մարդկաությանը փրկելու առաքելություն ունես, Աստծո կողմից պատվիրված:

ՀԱՅԿ ՂԱԶԱՐՅԱՆ

Տնտեսագիտության թեկնածու