Ինչ ակնարկեց Լուկաշենկոն՝ խոսելով «ԱՊՀ ընտանիքից»

­Մոսկ­վա­յում կա­յա­ցած ԱՊՀ ղե­կա­վար­նե­րի վեր­ջին գա­գա­թա­ժո­ղո­վի (Տե´ս նաեւ https://iravunk.com/?p=294938&l=am) ինտ­րի­գա­յին թե­մա­նե­րից ա­մե­նե­ւին էլ միայն հայ-ադր­բե­ջա­նա­կան հա­րա­բե­րութ­յու­ննե­րի թե­ման չէր: Բա­վա­կան հե­տաքր­քիր մեկ­նա­բա­նութ­յու­ններ ե­ղան նաեւ Լու­կա­շեն­կո­յի հայ­տա­րա­րութ­յու­ննե­րից մե­կի հետ կապ­ված:

Այս­պես, Բե­լա­ռու­սի նա­խա­գա­հը ա­ռա­ջին հա­յաց­քից սու­պեր­լա­վա­տե­սա­կան հայ­տա­րա­րութ­յամբ հան­դես ե­կավ` «ԱՊՀ ըն­տա­նի­քը նախ­կին կազ­մով վե­րա­կանգ­նե­լու» մա­սին: «Շատ լավ կլի­ներ, ե­թե Վ­րաս­տա­նը մեր ըն­տա­նիք վե­րա­դառ­նար, Մոլ­դո­վան վերսկ­սեր իր լիար­ժեք մաս­նակ­ցութ­յու­նը, Ուկ­րաի­նա­յի իշ­խա­նութ­յուն­նե­րը խել­քի գա­յին, ո­րի բնա­կա­նոն կյան­քի վե­րա­կանգն­մա­նը մենք պետք է մաս­նակ­ցենք։ Ես միան­գա­մայն վստահ եմ, որ դա տե­ղի կու­նե­նա։ Դա պար­զա­պես ժա­մա­նա­կի հարց է»,- ա­սել է Լու­կա­շեն­կոն:

­Սա մի­գու­ցե անն­կատ մնար, բայց Պու­տի­նը եւս իր խոս­քում բա­վա­կան ծա­վալ­վեց ԱՊՀ-ի ներ­կա­յի եւ ա­պա­գա­յի շուրջ: «Ան­կախ պե­տութ­յուն­նե­րի հա­մա­գոր­ծակ­ցութ­յու­նը զար­գա­նում է, այս­տեղ հա­վաք­ված բո­լոր ա­ռաջ­նորդ­նե­րը կողմ են Հա­մա­գոր­ծակ­ցութ­յան հե­տա­գա խո­րաց­մա­նը, եւ մենք տես­նում ենք, որ մեր բո­լոր ջան­քե­րով ԱՊՀ-ի՝ որ­պես տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին ին­տեգ­րա­ցիոն ա­սո­ցիա­ցիա­յի հե­ղի­նա­կութ­յու­նը հետ­եւո­ղա­կա­նո­րեն ամ­րապնդ­վում է…»։

­Հենց այդ «հե­տա­գա խո­րա­ցումն» էլ, գու­մար­վե­լով Լու­կա­շեն­կո­յի «մեր ըն­տա­նիք վե­րա­դառ­նա­լուն», նաեւ փոր­ձա­գի­տա­կան մա­կար­դա­կով քննար­կում­նե­րի ա­լիք ա­ռա­ջաց­րեց, թե տես­նես ի՞նչ են մտա­ծել Պու­տինն ու Լու­կա­շեն­կոն՝ ԱՊՀ-ի ա­պա­գա­յի մա­սին: Այն է, «հե­տա­գա խո­րա­ցու­մը» մին­չեւ ո՞ր չա­փով են տես­նում, որ­քա­նո՞վ է դա մո­տե­նում ԽՍՀՄ-ի ժա­մա­նակ­նե­րի ին­տեգ­րա­ցիոն մա­կար­դա­կին:

­Փոր­ձա­գետ­նե­րը նկա­տել են նաեւ Լու­կա­շեն­կո­յի նշած հիմ­քը, ո­րի վրա կա­րող է այդ «հե­տա­գա խո­րա­ցու­մը» կա­ռուց­վել՝ Վ­րաս­տա­նի, Մոլ­դո­վա­յի եւ Ուկ­րաի­նա­յի վե­րա­դարձ «ԱՊՀ ըն­տա­նիք»: Այ­սինքն, ե­թե չկա այդ հիմ­քը, ոչ մի «հե­տա­գա խո­րա­ցում» էլ չես կա­ռու­ցի: Բայց…

Վ­րաս­տա­նի վե­րա­դարձն ԱՊՀ, շա­տե­րի գնա­հատ­մամբ, այս պա­հին ա­մե­նե­ւին էլ ֆան­տաս­տի­կա­յի ժան­րում չէ, ինչ­պես մեկ եւ նույ­նիսկ՝ կես տա­րի ա­ռաջ: Ա­սենք, սա տե­սա­նե­լի է, թեեւ դեռ կախ­ված է մնում Վ­րաս­տա­նում ա­ռա­ջի­կա ընտ­րութ­յուն­նե­րի արդ­յունք­նե­րից:

­Մոլ­դո­վա­յի պա­րա­գա­յում եւս ի­րա­տե­սա­կա­նութ­յուն կա: Այս եր­կի­րը, թեեւ փոր­ձում են տա­նել «եվ­րո­պա­կան ուղ­ղութ­յուն», սա­կայն ա­մեն ինչ կախ­ված է Ուկ­րաի­նա­յից. որ­տեղ լի­նի Ուկ­րաի­նան, այն­տեղ էլ, ու­զի թե՝ ոչ, կլի­նի Մոլ­դո­վան: Այ­սինքն, ա­մեն ինչ տե­ղա­փոխ­վում է ուկ­րաի­նա­կան պա­տե­րազ­մի հար­թակ. «Ի՞նչ արդ­յուն­քով այն կա­վարտ­վի, հենց դրա­նից էլ կախ­ված է Լու­կա­շեն­կո­յի ե­րա­զած «ԱՊՀ ամ­բող­ջա­կան ըն­տա­նի­քը»»,- միան­գա­մայն տե­ղին ընդգ­ծում է փոր­ձա­գի­տա­կան աղբ­յու­րը: Ու նաեւ ան­մի­ջա­պես էլ ա­վե­լաց­նե­լով. «Ի՞նչ է, Լու­կա­շեն­կոն այդ նյո­ւան­սին չի՞ տի­րա­պե­տում, թե՞ ար­դեն շատ ա­վե­լի ռեալ տե­ղե­կութ­յու­ններ ու­նի ուկ­րաի­նա­կան թե­մա­յի հնա­րա­վոր ա­վար­տի մա­սին: Եվ դա չէ՞ ի­մաս­տը, որ, որ­պես ե­րա­զանք, օ­րա­կարգ է բե­րում «ԱՊՀ միաս­նա­կան ըն­տա­նի­քի» թե­ման»:

Ա­մեն դեպ­քում, այն պատ­կե­րը, որ այս պա­հին տի­րում է ուկ­րաի­նա­կան ռազ­մա­ճա­կատ­նե­րում, շատ բա­նի մա­սին կա­րող է ակ­նար­կել: Փաս­տը սա է. այս պա­հին ե­ղած գործ­նա­կա­նում բո­լոր հատ­ված­նե­րում ուկ­րաի­նա­կան բա­նա­կը կա­տաստ­րո­ֆիկ կամ դրան մոտ վի­ճա­կում է: Սկ­սած Խար­կո­վի հատ­վա­ծից՝ Կուպ­յանս­կի ուղ­ղութ­յու­նից, որ­տեղ ուկ­րաի­նա­կան բա­նա­կի հա­մար ար­դեն այս պա­հին «մեծ պարկ» է ստեղծ­վել, որ կա­րող է շատ ա­րագ վե­րած­վել օ­ղա­կի: Ան­մի­ջա­պես հա­րե­ւա­նութ­յամբ Սե­ւերս­կի հատ­վա­ծում նույն պատ­կերն է: Ա­վե­լի հա­րավ՝ ուկ­րաի­նա­կան բա­նա­կը գործ­նա­կա­նում ար­դեն կորց­րել է Տո­րեց­կի ա­մուր պաշտ­պա­նա­կան գո­տին: Ա­պա գա­լիս են Պոկ­րովս­կի, Կու­րա­խո­վո­յի, Ուգ­լե­դա­րի ուղ­ղութ­յուն­նե­րը, ո­րոնց մա­սին ան­գամ հի­շեց­նել պետք չէ: Ու ա­մե­նաէա­կա­նը. ռու­սա­կան այս հա­մա­տա­րած հար­ձա­կում­նե­րի արդ­յուն­քում ուկ­րաի­նա­կան բա­նա­կը դեռ որ­քա՞ն կմնա որ­պես այդ­պի­սին՝ մար­տեր տա­լու կա­րող կա­ռույց, մեծ հար­ցա­կան կա:

Ա­ռա­վել եւս, որ այս ամ­բող­ջի, ինչ­պես նաեւ Ռու­սաս­տա­նի մի­ջու­կա­յին դոկտ­րի­նի վեր­ջին փո­փո­խութ­յուն­նե­րի ֆո­նին նման է, որ Ա­րեւ­մուտ­քում սկսել են շատ ա­վե­լի նկա­տե­լի զգու­շա­վո­րութ­յամբ մո­տե­նալ ուկ­րաի­նա­կան պա­տե­րազ­մին, ին­չի հետ կապ­ված ա­հա­զան­գե­րը Կիե­ւում ար­դեն հնչում են ա­մե­նօր­յա ռե­ժի­մով:

Բ­նա­կան է, որ այս ի­րա­վի­ճա­կում սկսում է գե­րիշ­խող դառ­նալ վա­ղուց պտտվող հար­ցը. իսկ ի՞նչ է լի­նե­լու, ե­թե Ռու­սաս­տա­նը Ա­րեւ­մուտ­քի կող­մից ճա­նաչ­ված հաղ­թա­նա­կով դուրս գա այս պա­տե­րազ­մից: Այ­սինքն, այդ ի­րա­վի­ճա­կում ա­ռա­ջա­ցող աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան միան­գա­մայն նոր բա­լանսն ի՞նչ հու­նով է տա­նե­լու ռու­սա­կան ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նութ­յու­նը, եւ ա­ռա­ջին հեր­թին՝ ԱՊՀ-ի կամ նախ­կին ԽՍՀՄ-ի ուղ­ղութ­յամբ: Այ­սինքն, սա՞ է ակ­նար­կում Լու­կա­շեն­կոն. թե­րեւս դառ­նում է շատ լուրջ հար­ցադ­րում: