Ռուսաստանն ու Իրանն ընդլայնում են «Հյուսիս-Հարավը»
ՎերլուծությունՀայաստանի շուրջ ծավալվող ներկա իրողությունների ֆոնին (Տե´ս նաեւ https://iravunk.com/?p=293191&l=am) որոշակի ուշագրավ զարգացող դրվագներ եւս նկատվեցին: Այսպես, թեեւ այդ մասին գրեթե չխոսվեց, սակայն Շոյգուից անմիջապես հետո Իրան մեկնեց Պուտինի եւս մեկ պատվիրակ: Խոսքը երբեմնի տրանսպորտի նախարար Լեւիտինի մասին է, ով հիմա հիմնականում գլոբալ կոմունիկացիաների հարցում ՌԴ նախագահի օգնականն է:
Իրանական աղբյուրների փոխանցմամբ, Իրանի Ազգային անվտանգության բարձրագույն խորհրդի քարտուղար Ալի Աքբար Ահմադիանի եւ Լեւիտինի հանդիպման առանցքը հանդիսացել է՝ «Երկու երկրների միջեւ համատեղ տրանսպորտային նախագծերի եւ միջանցքների իրականացման հարցը: Ահմադիանն ընդգծեց այդ միջանցքների թողունակության ավելացման եւ փոխադարձ շահերի համար դրանց առավելագույն օգտագործման կարեւորությունը »: Այդ թվում, Ադրբեջանով ՌԴ-ից Իրան տանող երկաթուղու կառուցումն ավարտելու եւ ընդհանուր թողունակության բարձրացման հարցերը: Թվաբանությունը սա է. այդ երկաթուղու հաշվարկային տարեկան թողունակությունը 15 միլիոն տոննա է, սակայն նախնական փուլում պահանջվում է գոնե 30-50 միլիոն տոննա: Իսկ առաջիկա տարիներին, եթե համալիր ծրագրերը գործեն, անգամ այդ թիվն է անգամներով բազմապատկվելու:
Տրամաբանությունը կարծես թե տանում է այն բանին, որ ամենասուր կերպով դրված է հարավկովկասյան տարածաշրջանի ողջ կոմունիկացիոն համակարգի գործարկման խնդիրը: Իսկ դա ենթադրում է ոչ միայն ադրբեջանական, այլ նաեւ՝ վրացական եւ հայաստանյան հաղորդակցության ուղիների ներգրավում:
Այստեղ նախ նկատենք, որ «Հյուսիս-Հարավի» ընդլայնման թեման դրված էր նաեւ Պուտինի՝ Բաքու կատարած վերջին այցի առանցքում: Դեռ այդ ժամանակ հայտարարվեց պայմանավորվածությունների մասին: Եվ այն, որ այդ հարցը Պուտինի ներկայացուցիչը քննարկում է նաեւ Իրանում, այն էլ՝ գործընթացն ակտիվացնելու տեսքով, իր հերթին է հիմնավորում, որ Ալիեւի հետ հստակ պայմանավորվածություններ կան: Այսինքն, բացի քաղաքական գործոններից, Ալիեւը ՌԴ-ի եւ Իրանի հետ հարաբերությունների հարցում էական շահագրգռվածություններ ունի նաեւ չափազանց ծանրակշիռ տնտեսական հեռանկարներով, որը, թերեւս, էլ ավելի համոզիչ է դարձնում, որ Հեյդարովիչը որեւէ կերպ չի գնալու Արեւմուտքի առաջարկած «խաղաղության պայմանագրի» սցենարով:
Մյուս կողմից, Վրաստանը եւս ակտիվորեն շարունակում է մեկը մյուսի հետեւից Արեւմուտքի, մեղմ ասած, դուրը չեկող օրենքներ ընդունել: «Օտարերկրյա գործակալների» օրենքին հաջորդելու եկավ ԼԳԲՏ-ներին արգելակող օրենքը, որը իսկական նոր հիստերիա առաջացրեց Արեւմուտքում: Ընդ որում, մոտակա օրակարգում նման օրենքների պակաս, թերեւս, չկա: Գումարած, Վրաստանում հանկարծ սպանեցին այդ երկրի թիվ 1 տրանսգենդեր Կեսարիային, եւ ինչքան էլ որ դրա տակ փորձում են կենցաղային, առօրեական ֆոն ի ցույց դնել, սա ակնհայտորեն խոսում է ընդհանրական վերաբերմունքի մասին: Եվ, իհարկե, դա վրացական ԼԳԲՏ-ների մոտ լուրջ սարսափ է առաջացնելու, ինչը, իհարկե, Արեւմուտքում հերթական հակավրացական հիստերիայի տեղիք է տալիս:
Ու մյուս կողմից այն, որ Վրաստանը խոսում է օսեթներից ներողություն խնդրելու մասին, այն տպավորությունն է առաջ բերում, որ վրացական հիմնական կապուղիներից մեկը՝ աբխազական երկաթուղին հազիվ թե երկար ժամանակ փակ մնա, եթե միայն նոր հեղաշրջումը ամերիկացիները չկարողանան իրականացնել:
Արդյունքում, կարելի է արդեն իսկ պարզ տեսնել, որ բացառությամբ հայկականի, այս պահին տարածաշրջանային ողջ երկաթուղային-կոմունիկացիոն համակարգը սկսում է աստիճանաբար դասավորվել Հյուսիս-Հարավ տրամաբանությամբ: Դա, իհարկե, չի նշանակում, որ արեւմտյան ուղղությունը վերջնականապես փակվում է: Ընդհակառակը, Հյուսիս-Հարավ համակարգը իրականում դեպի Եվրոպա տանող կապի միջոց է՝ անգլոսաքսոնական վերահսկողության ծովային համակարգը շրջանցելով: Բայց ամեն դեպքում այն ռուս-իրանական նախագիծ է` դրանից բխող հեռանկար-հետեւանքներով հանդերձ:
Ահա, նաեւ տարածաշրջանային այս իրողություններից եւ սպասելիքներից ելնելով է, որ Նիկոլը ստիպված է իր քայլերը ծրագրել: Հռետորական իմաստով ասած՝ եթե այդքան շատ է ուզում ՀԱՊԿ-ից դուրս գալ, բա ինչո՞ւ դուրս չի գալիս…