Ո՞ւր է տանում Ռոբերտ Քոչարյանի ճանապարհը

Այսօր հայտնի դարձավ, որ իրեն գլխավոր ընդդիմություն համարող «Հայաստան» դաշինքը այլեւս, ըստ էության, գոյություն չունի: Բան  այն է, որ  դաշինքի մաս կազմող «Վերածնվող Հայաստան» կուսակցությունը   այսօր հայտարարեց, որ դադարեցնում է իր խորհրդարանական կարգավիճակը: Կուսակցության  երեք պատգամավորները վայր դրեցին իրենց մանդատները , իսկ «Հայաստան» դաշինքի ցուցակում «Վերածնվող Հայաստան» կուսակցության անդամներին առաջարկեցին  իրենց պատգամավոր դառնալու հերթը հասնելու դեպքում ընտրել` կա՛մ կուսակցությունը,  կա՛մ ԱԺ պատգամավորի մանդատը: Սրանից հետո  խոսել «Հայաստան» դաշինքի մասին ներկա ժամանակով դառնում է ավելորդ: 

ՍԱ ԱՐԴԵՆ ՈՒՐԻՇ ԴԱՇԻՆՔ Է

Հիշեցնենք,  որ 2021թվականի հունիսի 20-ի Աժ  արտահերթ ընտրություններին  «Հայաստան» դաշինքը ներկայացել էր երեք կուսակցությունների մասնակցությամբ` ՀՅԴ, «Վերածնվող Հյաաստան» եւ «Մեկ Հյաաստան», որը ներկայացված էր Արթուր Ղազինյանով եւ ուներ ընդամենը մեկ ներկայացուցիչ նախընտրական ցուցակում: Այսօր այդ երեք կուսակցություններից «Հայաստան» դաշինքում մնացել է մեկը` ՀՅԴ-ն եւ մի շարք անկուսակցականներ: Իրավիճակը նմանվում է խորհրդային տարիների  «կուսակցականների եւ անկուսակցականների անխախտ դաշինքի»: Այն ժամանակ  դա  Կոմունիստներն էին (ԽՄԿԿ) եւ անկուսակցականները:  Սակայն արդյոք անխախտ կլինի նաեւ «Հայաստան» դաշինքի  դաշնակցականների եւ  անկուսակցականների դաշինքը: Դատելով նրանից, որ  վերջին շրջանում «Հայաստան» դաշինքը գտնվում է անընդմեջ նահանջի շրջանում, նրա ապագան նույնպես կասկածելի է եւ մշուշոտ: Ավելին, օրերս  «Հայաստան» դաշինքի անկուսակցական թեւը ներկայացնող Գեղամ Նազարյանի ելույթը Հանրային հեռուստատեսությամբ մեծ վրոդովմունք բարձացրեց դաշինքի ՀՅԴ-ական թեւում: Կողմերի միջեւ սկսեցին մեղադրանքներ հնչել եւ հարցը վերաբերվում էր, թե արդյոք ինչքանով է «Հայաստան» դաշինքը անհաշտ Նիկոլ Փաշինյանի հանդեպ:

Նշենք, որ մեկուկես տարի առաջ ընտրողները ձայն էին տալիս  լրիվ այլ «Հայաստան» դաշինքին եւ բանն միայն այ  չէ, որ երեք կուսակցություններից մնացել է միայն մեկը: Նախընտրական ցուցակի առաջին հինգ համարներից  այսօր  ցուցակից դուրս են եկել  առաջին համարը` Ռոբերտ Քոչարյանը, երրորդը` Աննա Գրիգորյանը փոխել է իր կուսակցական պատկանելիությունը, չորրորդը` Վահե Հակոբյանը դուրս է եկել ցուցակից: Հասկանալի է, որ սա արդեն բացարձակապես այլ  «Հայաստան» դաշինք է, ոչ այն, որին ընտրողները  տվեցին  իրենց ձայները: Ավելին,  նախընտրական ցուցակից այսօր դուրս են եկել 11, 17, 18, 21, 22, 23, 25, 27 համարներում գրանցված պատգամավորները, իսկ 28-րդ տեղում գրացվածը նույնպես փոխել է իր կուսակցական պատկանելիությունը եւ այդ ամենը ընդամենը մեկուկես տարվա ընթացքում:

ԻՆՉՈՒ ՀԱՍԱՆ ՍՐԱՆ

Որոնք էին  այն ճակատագրական սխալները , որոնք թույլ տվեց Ռոբերտ Քոչարյանը եւ ինչի արդյունքում իր ղեկավարած դաշինքը հասավ այսպիսի անփառունակ իրավիճակի:

ԱՌԱՋԻՆ. նախ սկսենք այն ժամանակներից, երբ 2020թ. նոյեմբերի 9-ի կապիտուլացիայից հետո ձեւավորվեց 16 կուսակցությունների շարժում, որի նպատակն էր Նիկոլ Փաշինյանին իշխանությունից զրկելը եւ նոր իշխանություն ձեւավորելը: Սակայն, չգիտես ինչու, շարժման  հուժկու բարձրակետի պահին  առաջ քաշվեց  որպես վարճապետի թեկնածու Վազգեն Մանուկյանի անունը: Ընդ որում,  դրա հիմնական ջատագովը հենց Ռոբերտ Քոչարյանն էր: Այդ պահից սկսած 16 կուսակցությունների  շարժումը սկսեց թուլանալ, կորցնելով աջակցությունը թե՛ երկրի ներսում, թե՛ դրսում:

ԵՐԿՐՈՐԴ. այնուհետեւ Ռոբերտ Քոչարյանը  գրեթե առաջինը հայտարարեց, որ պատրաստ է մասնակցել  ՀՀ ԱԺ արտահերթ ընտրություններին: Թեեւ, շատ-շատերը ասում էին, որ գնալ ընտրությունների  նշանակում է խաղալ Նիկոլ Փաշինյանի խաղը, որը կգործադրի իր ադմինիստրատիվ ռեսուրսը եւ  ընտրությունների արդյունքները կեղծելով կպահպանի իշխանությունը դրան տալով օրինական տեսք: Սակայն Քոչարյանը որոշեց ընդունել Նիկոլի խաղի կանոնները դրանով իսկ պառակտեց հուժկու շարժումը, իսկ 16 կուսակցություններից  մի մասը առանձին-առանձին  մասնակցեցին  ընտրություններին գրանցելով խայտառակ արդյունքներ, մի մասն էլ ընդհանրապես չմասնակցեց ԱԺ  ընտրություններին: Այստեղ էլ կա Քչարյանի որոշակի մեղքը: Այն ժամանակ նրան առաջարկում էին «Հայաստան» դաշինքը ձեւավորել լայն քաղաքական ներգրավվածության սկզբունքով: Այսինքն` եթե ոչ բոլոր 16 կուսակցություններին , ապա նրանց մեծ մասին հրավիրել ընդհանուր նախընտրական ցուցակի մեջ: Քոչարյանը գնաց այլ ճանապարհով:

ԵՐՐՈՐԴ. «Հայաստան» դաշինքի մեկուկես տարվա  խորհրդարանական գործունեության ընթացքում այսպես էլ  ընկալելի չեղավ, թե բացի  իշխանությունից  ուրիշ ինչ է ուզում դաշինքը, ինչպիսին է նրա գաղափարական հենքը, որն է քաղաքական ծրագիրը: «Հայաստան» դաշինքը այդպես էլ չկարողացավ զբաղեցնել հուժկու ընդդիմության  թափուր մնացած տեղը, այնպիսին, ինչպիսին էր ժամանակին Նիկոլը իր «Ելք» դաշինքով: Գաղափարական ու քաղաքական  հակամարտության փոխարեն «Հայաստան» դաշինքը ներքաշվեց շշեր շպրտելու եւ թատերականացված ծեծկրտուքների մեջ: 

ՉՈՐՐՈՐԴ. Ռոբերտ Քոչարյանի եւ «Հայաստան» դաշինքի փողոցային պայքարը նույնպես կիսատ-պռատ տեսք ուներ: Փողոցներ մաշեցնելով եւ որեւէ վճռական գործողություն չկատարելով,  ամբիոնին մշտապես նույն մարդկանց հանելով եւ որեւէ հոդաբաշխ ծրագիր առաջ չքաշելով Ռոբերտ Քոչարյանը եւ  «Հայաստան» դաշինքի հատկապես ՀՅԴ-ական թեւը հիասթափության մատնեցին իրենց հետեւորդներին: 

Եվ վերջապես ՀԻՆԳԵՐՈՐԴ. Ռոբերտ Քոչարյանի ասուլիսները, որոնք ժամանակ առ ժամանակ  նա տալիս էր լրագրողների համար նույնպես  մարդկանց մոտ տարակուսանք էին առաջացնում: Մասնավորապես տարօրինակ էր վերջին ասուլիսը, երբ Ռոբերտ Քոչարյանը առաջարկեց Նիկոլին տրամադրել «հումանիտար  միջանցք», կատարել մասնակի իշխանափոխություն, թույլ տալ, որպեսզի նիկոլականները  իրենց թիմից մեկ ուրիշին առաջ քաշեն որպես ՀՀ վարչապետ, դեմ արտահատվեց Ռուսաստանի հետ Միութենական պետությանը եւ ջերմորեն ողջունեց  Նենսի Փելոսիի հայաստանյան այցը: Այս ամենը  տարակուսանք էր առաջացնում Քոչարյանի իրական ծրագրերի կամ ընդհանրապես որեւէ ծրագիր ունենալու վերաբերյալ: Դրա փոխարեն  Քոչարյանի մերձավոր շրջապատը հաջողությամբ զարգացնում էր իր խոշոր բիզնեսը, ստանում էր միլիարդավոր պետպատվերներ, որոնց մասին, ի դեպ, Նիկոլը վերջերս հիշատակեց: Իսկ այն, որ Քոչարյանը դեմ դուրս չեկավ, որ իր թոռը ծնվի ամերիկայում նույնպես երկիմաստ վիճակ ստեղծեց իր շուրջ: Եթե դրան գումարենք նիկոլական քարոզչամեքենայի կողմից անընհատ քննարկման հանվող Ռ.Քոչարյանի ու իր մտերիմ շրջապատի եղած եւ չեղած նախկին «մեղքերը», ապա հասկանալի է, որ իրավիճակը դաշինքում ավելի էր խճճվում:

Ամփոփելով պետք է ասել, որ շատ կարճ ժամկետում, ընդամենը մեկուկես տարվա ընթացքում Ռոբերտ Քոչարյանը կորցրեց իր շանսը ամբողջ ընդդիմության առաջնորդ դառնալու վերաբերյալ: Արդյունքում կարելի է փաստել, որ Հայաստանում փոխվեց ներքաղաքական ամբողջ ճարտարապետությունը: Քոչարյանի ճանապարհը ընդդիմությանը հասցրեց փակուղի:

Ա. Հովհաննիսյան