2020 թվականի պատերազմի պատասխանատուն Մեծ Բրիտանիան էր. Հայկ Այվազյան
ՏեսանյութերՀայաստանի Հանրապետությունում ՌԴ դեսպանատան դիմաց տեղի ունեցավ ակցիա, որը կազմակերպել էին «Ուժեղ Հայաստան Ռուսաստանի հետ. հանուն նոր Միության» շարժումը եւ «Հականացիստական ճակատ»-ը:
Ակցիայի ժամանակ «Հականացիստական ճակատի» համակարգող ՀԱՅԿ ԱՅՎԱԶՅԱՆՆ իր խոսքում նկարագրելով ներկա իրավիճակը` զուգահեռներ տարավ 100 տարի առաջ տեղի ունեցած իրադարձությունների հետ:
«1918 թվականին Մեծ Բրիտանիան Հարավային Կովկասում ստեղծել էր Հայաստան, Վրաստան, Ադրբեջան, այսպես կոչված Անդրկովկասյան սեյմ, որը բաղկացած էր այդ երեք հանրապետությունների քաղաքական ուժերից: Այդ հարավկովկասյան սեյմն ուղղված էր Ռուսաստանի դեմ եւ պատերազմի մեջ էր մտել Թուրքիայի դեմ: Կարսի անառիկ ամրոցը նույն թվականին հնարավոր չէր վերցնել, այն կարող էր միայն հանձնվել: Ռուսական զորքը Կարսում թողել էր մի քանի հարյուր թնդանոթ, տասնյակ հազար հրացան եւ մեծ քանակով զինամթերք: Սակայն Անդրկովկասյան սեյմի ղեկավարը, որը վրացի էր այն ժամանակ, անգլիացիների դրդմամբ` հրաման է տվել հանձնել Կարսի ամրոցը», - պատմեց Հ. Այվազյանը:
Նա նաեւ հիշեցրեց, որ 1920 թվականին տեղի ունեցած հայ-թուրքական պատերազմը եւս հրահրվել էր Մեծ Բրիտանիայի կողմից:
«1918-20 թթ. Նենսի Փելոսիի նման մեկը եկել էր Հայաստան` անգլիացի գնդապետ էր, որի, այսպես կոչված, փայլուն խորհուրդներով Հայաստանը պարտվեց 1920 թվականի սեպտեմբերին սկսված հայ-թուրքական պատերազմում: Դրա հետեւանքով Հայաստանը կնքեց Ալեքսանդրապոլի կապիտուլիացիոն պայմանագիրը, որով մեզ էր մնում ընդամենը 9 հազար քառ. կմ եւ մեզ արգելվում էր ունենալ զինված ուժեր: Այդ կապիտուլիացիայից հետո` Հայաստանում հաստատված Խորհրդային իշխանությունը մերժեց Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրը, ինչը Մոսկվայի կողմից աջակցության արժանացավ: Այսինքն` Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն իրականություն չդարձավ միայն այն պատճառով, որ Մոսկվան չէր ուզում եւ ասաց` 9 հազար քառ.կմ-ը քիչ է, 30 հազար քառ.կմ պետք է լինի», - զուգահեռներ տանելով 2020 թվականի սեպտեմբերի պատերազմի հետ` ասաց բանախոսը:
Հայկ Այվազյանը ընդգծեց, որ 1921 թվականի փետրվարին Մեծ Բրիտանիան փորձել է Հայաստանում հակառուսական հեղաշրջում անել:
«Այն ժամանակվա «թավշյա» իշխանությունն Անկարային երեք նամակ գրեց: Մի նամակով ասաց, թե մենք տեր ենք Ալեքսանդրապոլի պայմանագրին, մյուսով, թե` թուրքերի հետ մենք ապրել ենք դարերով եւ պետք է բարեկամություն անենք, իսկ երրորդ նամակով թուրքերից զենք խնդրեցին` ռուսների դեմ պայքարելու համար: Բայց թուրքերն այդ քայլին չգնացին, քանի որ այդ ժամանակ Ռուսաստանի հետ ունեին որոշակի պայմանավորվածություններ: Ու խորամանկ թուրքերն այդ նամակները տարան եւ ցույց տվեցին Խորհրդային իշխանությանը: Այդքանից հետո` ուզում էիք մեզ, որ Նախիջեւան եւ Լեռնային Ղարաբաղ վերադարձնեի՞ն, դե բարձ ձեզ էլի», -վրդովված նշեց Այվազյանը:
«Հականացիստական ճակատի» համակարգողի գնահատմամբ` պատմությունն այսօր կրկնվում է:
«2020 թվականի պատերազմի պատասխանատուն Մեծ Բրիտանիան էր: Որոշ վերլուծաբանների կարծիքով եւ առկա փաստերով` պատերազմից առաջ Թուրքիայիում Մեծ Բրիտանիայի դեսպան Ռիչարդ Մուրը գնաց Մեծ Բրիտանիա եւ նշանակվեց տեղի արտաքին ռազմական հետախուզության ղեկավար: Նա էլ հենց եղել է օպերացիայի պատասխանատուն: Նպատակներից մեկն էր կտրել Լեռնային Ղարաբաղի եւ Իրանի սահմանը: Այսինքն` Իրանի հետ հայկական սահմանը պետք էր փոքրացնել, որ հետո դա էլ կտրեին: Վերջերս Ռուսաստանն ու Իրանը համագործակցությունը խորացնում են: ՌԴ-ի աջակցությամբ Իրանը մտավ Շանհայի համագործակցության կազմակերպություն: Իրանը ՌԴ-ի հետ պատրաստվում է նոր մեծ պայմանագիր կնքել եւ մտնում է Ռուսաստանի կողմից ամերիկյան համաշխարհային գաղութատիրության եւ հեգեմոնիայի դեմ պայքարի ճամբար: Եվ դրա համար փորձում են Իրանին շարքից հանել, ինչի համար էլ Հարավային Կովկասում ուզում են հրահրել մեծ պատերազմ: Այդ մեծ պատերազմն օդ ու ջրի նման պետք է Միացյալ Նահանգներին եւ Մեծ Բրիտանիային: Դրա համար նրանց պետք է, որ ՀՀ-ում սկսվեն ռազմական գործողություններ, որին կներգրավվեն Իրանը եւ Ռուսաստանը, ինչպես նաեւ Թուրքիան»,- զգուշացրեց Այվազյանը:
Բանախոսի գնահատմամբ` Հայաստանին զոհաբերում են հանուն Մեծ Բրիտանիայի եւ ԱՄՆ-ի շահերի:
«Կա նաեւ այլ տարբերակ. ըստ Մեծ Բրիտանիայի եւ ԱՄՆ-ի, Իրանի հարցերն ավելի արագ լուծելու համար Հայաստանից պետք է հանել ռուսական ռազմաբազան: Եվ Փելոսին եկել էր հենց այդ հարցերը կարգավորելու համար: Նրա նպատակն էր ժողովրդին «կուտ տալ», թե տեսեք-տեսեք գալու ենք օգնենք` զենքով, ներդրումներով, հեսա Կուր-արաքսյան հանրապետություն ենք ձեզ տալու, վիլսոնյան Հայաստան ենք տալու, ինչպես 100 տարի առաջ խոստացան եւ տարան մեզ զոհաբերեցին: Իսկ իշխանություններին ստուգեց, թե արդյոք հակաիրանական պրոցեսը մինչեւ վե՞րջ են տանելու, թե` ոչ», - պնդեց Այվազյանը:
ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ
Հ.Գ.– Լուսանկարներն ամբողջությամբ դիտե՛ք այստեղ: