«ԵՍ ՇԱ՜Տ ԼԱՎ ԿԸՆ­ԴՈՒ­ՆԵՄ, Ե­ԹԵ ԿԱ­ՌԱ­ՎԱ­ՐՈՒ­ԹՅՈՒ­ՆԸ ՏԵ­ՂԱ­ՓՈ­ԽԵՆ ՍՈ­ՎԵ­ՏԱ­ՇԵՆ». ՍՈՒ­ՔԻ­ԱՍ ԹՈ­ՐՈ­ՍՅԱ­Ն

Վեր­ջերս ԱԺ-ում լրագ­րող­նե­րի հետ ճե­պազ­րույ­ցում ԿԳՄՍ նա­խա­րար Վահ­րամ Դու­մա­նյանն ա­սել է, որ ա­կա­դե­մի­ա­կան քա­ղա­քը ո­րոշ­վել է հենց Աշ­տա­րա­կում կա­ռու­ցել, քա­նի որ կա­ռա­վա­րու­թյու­նում այդ­պես են նպա­տա­կա­հար­մար հա­մա­րել: Իսկ թե ի՞նչ կար­ծիք ունի կրթա­կան այս ո­րոշ­ման վե­րա­բե­րյալ եր­գի­ծան­կա­րիչ, ռե­ժի­սոր, Եր­գի­ծան­կա­րիչ­նե­րի ա­սո­ցիա­ցի­ա­յի նա­խա­գահ, Ճար­տա­րա­պե­տու­թյան եւ շի­նա­րա­րու­թյան Հա­յաս­տա­նի ազ­գա­յին հա­մալ­սա­րա­նի կեր­պա­րա­յին գրա­ֆի­կա­յին դա­սա­խոս ՍՈՒ­ՔԻ­ԱՍ ԹՈ­ՐՈ­ՍՅԱ­ՆԸ,  «Իրա­վուն­քը» պար­զել  է նրա հետ ու­նե­ցած զրույ­ցում:

— Պա­րոն Թո­րո­սյան,  բու­հե­րի խո­շո­րաց­մա­նը եւ Աշ­տա­րակ տե­ղա­փո­խե­լու մա­սին ի՞նչ կար­ծիք ու­նեք:

— Ես շա՜տ լավ կըն­դու­նեմ, ե­թե կա­ռա­վա­րու­թյու­նը տե­ղա­փո­խեն Սո­վե­տա­շեն: Թա­մա­նյա­նը ժա­մա­նա­կին, երբ նա­խագ­ծում էր Ե­րե­ւա­նը՝ ինքն աշ­խա­տում էր բո­լոր բու­հե­րը, թան­գա­րան­նե­րը, թատ­րոն­նե­րը եւ մշա­կու­թա­յին բո­լոր օ­ջախ­նե­րը կենտ­րո­նում լի­նե­ին, որ այս­պես ա­սած՝ մշա­կու­թա­յին քա­ղաք ու­նե­նա­յինք: Դա հենց քա­ղա­քա­շի­նու­թյան ի­մաստ­նե­րից մեկն է: Ե­թե ի սկզբա­նե մտած­վեր, որ ու­սա­նող­ներն ու­րիշ տեղ պետք է գնան սո­վո­րե­լու, լրիվ ու­րիշ կոն­տեքստ կլի­ներ: Այ­սինքն՝ այս­տեղ գա­լիս է այն խնդի­րը, թե ինչ­պի­սի եր­կիր ենք ու­զում կա­ռու­ցել: Հի­մա կա­րող են շատ օ­րի­նակ­ներ բե­րել եւ ա­սել՝ բու­հերն այ­սինչ երկ­րում այս­տեղ են, այ­նինչ երկ­րում` այն­տեղ: Բայց սա մեզ չի կա­րող վե­րա­բե­րվել, ո­րով­հե­տեւ  մեր մեն­թա­լի­տետն ու­րիշ է: Հի­մա Ե­րե­ւա­նի պե­տա­կան բժշկա­կան հա­մալ­սա­րա­նը, Ե­րե­ւա­նի պե­տա­կան կոն­սեր­վա­տո­րի­ան, Ե­րե­ւա­նի պե­տա­կան ճար­տա­րա­գի­տա­կան հա­մալ­սա­րա­նը, Հա­յաս­տա­նի գե­ղար­վես­տի պե­տա­կան ա­կա­դե­մի­ան  ի­րար կողք կող­քի են, եւ իմ ու­սա­նո­ղա­կան տա­րի­նե­րին գո­նե մենք մտե­րիմ­ներ է­ինք ի­րար հետ, ըն­կե­րու­թյուն է­ինք ա­նում: Զո­վե­տից՝ (որն այ­սօր կոչ­վում է Հայ­աստա­նի ազ­գա­յին ագ­րա­րա­յին հա­մալ­սա­րան) ու­սանող կար, որ հե­տո լավ մեծ գիտ­նա­կան դար­ձավ,միշտ գա­լիս, այ­ցե­լում էր մեզ: Ի­րար հետ գնում է­ինք հա­մերգ­նե­րի, թատ­րոն, գրա­դա­րան, թան­գա­րան: Մեկս մյու­սի միտ­քը լրաց­նե­լով՝ կա­րո­ղա­նում է­ինք ինչ-որ բան ստեղ­ծա­գոր­ծել: Ե­րե­ւի պատ­մու­թյու­նը ցույց կտա՝ ով ինչ ար­ժե­քա­վոր բան է թո­ղել, ով չի թո­ղել: Ե­թե հե­ռաց­նե­լու են այս ա­մե­նը` ես կա­րող եմ ա­սել մի բան՝ թող Աշ­տա­րա­կում մաս­նա­ճյուղ կա­ռու­ցեն, թող այն­տե­ղինն ա­վե­լի լավ լի­նի, եւ կա­մաց-կա­մաց տե­ղա­փոխ­վեն: Բայց ոչ թե ա­սեն՝ շեն­քը տվեք մեզ, դուք գնա­ցեք այն­տեղ... Դա ար­դեն բռի չո­բա­նու­թյուն է: Ինչ­քան հի­շում եմ՝ ե­րե­ւի 25 տա­րի է, խո­սում են, որ Կոն­սեր­վա­տո­րի­ա­յի շենքն ու­զում են վերց­նել: Դե Օպե­րա­յի կող­քը, տե­ղը շատ լավ է, իսկ պատ­ճառ­ներ ա­նընդ­հատ կա­րող են բե­րել: Գե­ղար­վես­տա­թա­տե­րա­կանն էլ լավ է, որ ան­ջա­տե­ցին Գե­ղար­վես­տի ա­կա­դե­մի­ան թա­տե­րա­կա­նից: Ու­րիշ երկր­ներն ու­սում­նա­սի­րել եմ՝ շատ ա­վե­լի լավ պայ­ման­ներ են այն­տեղ ու­սա­նող­նե­րին տրված, բայց այս­տեղ քա­նի որ քա­ռա­կու­սի մետ­րը մեծ գու­մար­ է, ինչ­պե՞ս կա­րող են դա տալ բու­հին, ա­պա­գա­յին: Ի­րենց այ­սօր է պետք՝ քե­րել ինչ-որ բան: Սա ար­դեն բա­ցա­հայտ ե­րե­ւում է: Ոչ ստրա­տե­գի­ա ու­նեն, որ ա­սեն՝ գի­տեք ինչ, այս­պես ա­նենք, այս­պես կլի­նի: Ոչ մի բան չկա... Բլե­յա­նի դպրո­ցը մի ամ­բողջ հա­մա­լիր կա­ռու­ցե­ց, գա­ղա­փա­րը հե­տաքր­քիր էր, բայց մի քա­նի շեն­քեր կա­յին, որ ար­դեն օ­տար­վե­ցին այդ­տե­ղից:  Այ­սինքն՝ ար­հես­տա­կան ինչ-որ բա­ներ ստեղ­ծե­լը միշտ կոր­ծան­ման ա­ռաջ է կանգ­նեց­նում: Ի­գի­թյա­նի Ման­կա­կան պատ­կե­րաս­րա­հը մի փոքր տեղ էր՝ նկուղ էր: Հե­տո երկ­րորդ հար­կը, ա­պա կող­քը, այ­նու­հե­տեւ ամ­բողջ տա­րածքն է­ին ու­զում, երբ սկսե­ցին ար­դեն ար­հես­տա­կա­նո­րեն ինչ-որ բա­ներ ա­նել, բնա­կա­նա­բար, ին­քը սկսեց ար­դեն չար­դա­րաց­նել ի­րեն: Ես շատ լավ եմ ըն­դու­նում, որ ե­րե­խա­նե­րի կենտ­րո­նը հենց քա­ղա­քի կենտ­րո­նում լի­նի, որ­տեղ նկա­րել կսո­վո­րեն, կող­քին Տիկ­նի­կա­յին թատ­րոնն է, Ավ. Ի­սա­հա­կյա­նի ան­վան գրա­դա­րանն է:

- Իսկ ինչ­պե՞ս եք պատ­կե­րաց­նում, որ Ե­րե­ւա­նի պե­տա­կան հա­մալ­սա­րա­նի շեն­քը դա­տարկ­վի, եւ ու­սա­նո­ղու­թյու­նը տե­ղա­փոխ­վի Աշ­տա­րակ: Չէ՞ որ դա նա­եւ մեր պատ­մու­թյունն է, հպար­տու­թյունն է:

— Ինձ թվում է՝ շատ ար­հես­տա­կան, սուտ բա­ներ կան... Ինքս ծնվել եւ մե­ծա­ցել եմ հենց Ե­րե­ւա­նի պե­տա­կան հա­մալ­սա­րա­նի շեն­քի դի­մաց. Խան­ջյան փո­ղո­ցում է­ինք ապ­րում: ԵՊՀ-ի շեն­քը մեր պա­տու­հա­նից ե­րե­ւում էր: Եվ ես միշտ հի­ա­ցել եւ հպար­տա­ցել եմ այդ շեն­քով: Հյու­րե­րը, որ գա­լիս է­ին, նա­յում ու հի­ա­նում է­ին այդ շեն­քով եւ ա­սում է­ին՝ այս ի՛նչ հրաշք պայ­ման­ներ է տրված ուս­մա­նը: Դա էլ է, չէ՞ չա­փա­նիշ: Հի­մա մե­կին բե­րես, տա­նես Աշ­տա­րակ, ա­սես՝ սա՞ է... Ի­րենց այս ո­րո­շու­մը՝ ար­հես­տա­կան, սուտ «իբրներ» են, ո­րը ոչ մի բա­նով չի ար­դա­րաց­ված: Թող գրեն կամ ա­սեն, թե ին­չո՞վ է ար­դա­րաց­ված: «Բի­սետ­կա» հի­շեց­նող ինչ-որ խո­սակ­ցու­թյուն­ներ կան՝ բե­հը վերց­րել են, ա­սել են դա­տար­կեք... Ով այդ­տեղ սո­վո­րել է ու հի­մա օ­րենք­ներ է ըն­դու­նում, ե­րե­ւի, ա­տել է, այս­պես ա­սած, «օբիժ­նիկ» է մնա­ցել բու­հից: Ե­րե­ւա­նի պե­տա­կան հա­մալ­սա­րա­նը մեր Հա­յաս­տա­նի պար­ծանքն է: Շատ երկր­ներ կե­րա­զե­ին այդ­պի­սի բուհ ու­նե­նալ իր եւ ճար­տա­րա­պե­տա­կան կա­ռույ­ցով, տե­ղի ի­մաս­տով նա­եւ ա­կա­դե­միկ­նե­րի, ո­րոնք այդ­տեղ դա­սա­վան­դել են: Մենք միշտ մի փոքր ա­վե­լի բարձր է­ինք կար­գում հա­մալ­սա­րան­ցի­նե­րին: Ա­սում է­ինք` ին­քը հա­մալ­սա­րա­նից է, ո­րով­հե­տեւ ա­մեն մարդ չէր կա­րող Ե­րե­ւա­նի պե­տա­կան հա­մալ­սա­րան ըն­դուն­վել: Նախ՝ շատ մեծ մրցույթ էր, ա­վե­լի շատ գի­տե­լիք էր պետք հա­մալ­սա­րան ըն­դուն­վե­լու հա­մար: Եվ հե­տո հա­մալ­սա­րան ա­վար­տա­ծը մի աս­տի­ճան բարձր էր: Հի­մա ԵՊՀ-ի տե­ղը տե­ղա­փո­խում են, ա­սում են՝ բան չի փոխ­վի: Չէ՛, կփոխ­վի: Շատ բան կփոխ­վի ու դե­պի վա­տը կփոխ­վի:

— Ըստ Ձեզ, նման քայ­լերն ի՞նչ նպա­տակ են հե­տապն­դում:

— Մշա­կույթ ու­նե­ինք՝ Մշա­կույ­թի նա­խա­րա­րու­թյու­նը վե­րաց­րին, սփյուռք ու­նե­ինք՝ Սփյուռ­քի նա­խա­րա­րու­թյու­նը վե­րաց­րին: Հի­մա մի փոքր դպրա­կան ո­լոր­տում հա­ջո­ղու­թյուն­ներ ու­նենք կամ փոր­ձում ենք ու­նե­նալ, դա էլ պետք է վե­րաց­նեն: Այն, ինչ-որ մեզ մոտ կա­յա­ցած է, պետք է վե­րաց­նեն: Իսկ այն, ինչ-որ չու­նենք, օ­րի­նակ՝  է­կո­նո­մի­կա չու­նենք, պետք է Է­կո­նո­մի­կա­յի նա­խա­րա­րու­թյուն եւ իր ամ­բողջ ստրուկ­տու­րա­նե­րը լի­նեն: Այ­սինքն՝ այն, ինչ-որ չու­նենք, սու­տի ա­վե­լի է խրա­խուս­վում, իսկ այն, ինչ կա, քան­դում են:

ՆՈՒ­ՆԵ ԶԱ­ՔԱ­ՐՅԱՆ

Այս թեմայով Ովքեր են եկեղեցու դեմ «ասպատակող» սադրիչները/Թամելա Արզումանյան (Մաս 1-ին) Իմ հաղթանակի դրոշակը խլել են, ժողովուրդ ջան, էլ առաջվանը չեմ. Սամվել Թորոսյանի հիշատակին ՔՊ-ում աշնանային սրացումներ են Նիկոլական տգետները հայ ժողովրդին ստրկացրել են. Ալվրցյան Ահասարսուռ հանցագործություններ են բացահայտվելու. Գրիգորյանը փակագծեր է բացում