ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԿՐԿԵՍ` ՀԱՆՈՒՆ «ՓՐԿՉԻ» ՓՐԿՈՒԹՅԱՆ
ՎերլուծությունԵվ այսպես, նախկին քաղաքապետ Հայկ Մարությանը վերադառնում է բեմ: Սակայն այդ «վերադարձը» մի տեսակ շատ քաղաքականացված է: Խոսում է «հետևի մուտքից մտնողների» հերթի մասին և հիշատակում այդ հերթում «Մարուքյան ազգանունով» մարդուն գտնելու մասին: Այսինք` միանգամից «փչացնում» է Գիքոր-Նիկոլի հատուկ հանձնարարությունների գծով Էդմոն Մարուքյանին... Հարց է ծագում` ի՞նչ նպատակով է խաղարկվում այդ կրկեսը:
ԻՆՉՊԵՍ ՓՈՇԻԱՑՆԵԼ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ
Թերևս առջևում կլինի Մարության-Մարուքյան «մենամարտը», թե իրենցից ով է ավելի «հետույքաբնակ», հետո թերևս կանցնեն այն ոչ պառլամենտական դարձվածքին, որով ժամանակին ԱԺ դահլիճում փոխանակվեցին Էդմոն Մարուքյանը և Ալեն Սիմոնյանը, հետո միգուցե Սասուն Միքայելյանի «լայն սիլլա» տալու դերը նրանցից մեկը կստանձնի... Քաղաքական կրկես է լինելու: Տարբերակներից մեկը` «փոփքորնի» և գարեջրի պաշար ձեռք բերել և դիտել զվարճանքը: Երկրորդ տարբերակը` դա դիտարկել որպես մահացու մարտահրավերներից շեղող տեղեկատվական աղմուկ և կրկեսի հանդիսատես չլինել: Մանավանդ` մասնակիցներից մեկի պարագայում «Դուխով» մակագրությունը գլխարկից անցել է ճակատ և ընդմիշտ դաջվել այդտեղ, իսկ երկրորդը փորձում է մոռացնել, որ «Դուխով» գլխարկ է կրել, ընդ որում` հայերից ներողություն չի խնդրել «սևերի և սպիտակների» բաժանելու համար, ուր հայրենասերները սև էին որակվել, իսկ հայրենադավները` սպիտակ:
Այդ կրկեսի առնչությամբ ՀՀԿ խորհրդի անդամ, PR-ի մասնագետ Հայկ Դերզյանը նշել է. «Երբեք չեմ սիրել պատեհապաշտների: Ոչ քաղաքականներին և ոչ էլ շոուբիզնեսյան... Դրանք երբեք չեն փոխվում` ամեն իշխանության արև: Ու որ շատ անկեղծ խոսենք` ՔՊ-ում ծանր պահերին մնացածները ավելի թասիբով գտնվեցին, քան փախնող ու հիմա ընդդիմադիր ձևացող առնետները: Բոլորիդ լավ հիշում ենք: Ձեզանից ոչ մեկը մեր կոշիկի տակի ցեխը չարժի ու հույս էլ չունենանք, որ հաջողելու եք: Անգամ քաղաքական շահերին հակառակ` ձեր տեսակին ճզմելու ենք»:
Դա, անշուշտ, վերաբերում է ավելի լայն շրջանակներին, քան վերը նշված զույգը: Քաղաքական դաշտը հիմա լցված է «ո՛չ նախկին, ո՛չ ներկա» սոռտի կասկածելի դեմքերով, որոնց գործառույթն է փոշիացնել հանրային համակրանքն ու հակակրանքը: Շեղել կապիտուլյանտական խունտայից ձերբազատվելու կենսական գերխնդրից, նաև ազատելու խղճի խայթից (եթե այդպիսին կա) 2018-ին բացարձակ տականքի հետևից գնալով «Սերժին մերժելու» համար: Մեջները կան նաև լրիվ հակահիգիենիկ կեղտաբերան կերպարներ, որոնք պիտի զբաղեցնեն ժեխի այն հատվածին, որը ձանձրացել է Նիկոլի կուռքից և նոր կուռքեր է փնտրում: Որպեսզի նոր կուռքերը պահեն ցածրախավների ակտիվությունը և թույլ չտան խավարասերների պես ծակուծուկ մտնելը... Կարճ ասած` բոլոր ճաշակների և նախասիրությունների տեր մարդկանց համար գեներացվում են մանիպուլյատիվ, ֆեյք «գործիչներ», ում գործառույթն է փոշիացնել հանրային ուշադրությունը, փոշիացնել հանրային զայրույթը, շեղել կեղծ ուղղություններով ու դրանով ապահովել ստամոքսով մտածող ազգամերժների «փրկչի» փրկությունը: Ապահովել գոնե մինչ այն պահը, երբ կստորագրի պետականությունը չեղարկող վերջնական, անշրջելի կապիտուլյացիան:
Մեդիագրագիտության հանրային դասընթացների պատրաստվող Դերզյանը շեշտում է մի երևույթ, որը բնութագրվում է Whataboutism եզրույթով: Անգլերեն What about նշանակում է «ի՞նչ կասեք» այս կամ այն բանի մասին: Ըստ փորձագետի. «Երբ ասում են, որ Փաշինյանի իշխանությունը բերեց տարածքների կորուստ, կապիտուլյացիա, հազարավոր զոհեր, իշխանության քարոզչամեքենան, կամ ոմանք ասում են what about նախկին բանակցողներ: Երբ ասում են, որ Փաշինյանին պետք է հեռացնել, քանի որ նա տանում է պետությունը կործանման, լատենտ նիկոլականները և որևէ այլ ուժի գալու և կարիերա անելու հույսով ոմանք ասում են what about ընդդիմադիրներ... առանց փորձելու ինքնուրույն մի բան անել, կամ գալ ու թեկուզ խորհուրդի ու քննադատության տեսքով օգուտ տալ... Կործանարար թեզ է, որը դեռ աշխատում է և ոմանք մեծ սիրով այդ վիրուսով վարակվում են: Ձերբազատվեք whataboutism վիրուսից: Այն խլում է տարածքներ, մարդկային կյանքեր և պետականություն»:
ԿԱՊԻՏՈՒԼՅԱՆՏԻ ՆՈՐ «ՇՈՒՍՏՐԻՈՒԹՅՈՒՆԸ»
Վլադիվոստոկ «գիքորություն» անելու մեկնած Նիկոլը չի մոռացել օպերատիվորեն քայլ կատարել, որը դժվար թե դուր գա Վլադիվոստոկի տիրոջը` Վլադիմիր Պուտինին, սակայն շատ բնորոշ է ստախոս և գողին գողակից ճորտին: Նա շտապում է քծնախառն շնորհավորել բրիտանական նոր վարչապետ Լիզ Թրասին, մասնավորապես. «Վստահ եմ, որ Ձեր առաջնորդությամբ, ինչպես նաև շնորհիվ Ձեր՝ պետական կառավարման հարուստ փորձի՝ Միացյալ Թագավորությունը կշարունակի զարգանալ և բարգավաճել՝ իր ծանրակշիռ ավանդը բերելով գլոբալ մարտահրավերների հաղթահարմանը:
Հայաստանը մեծապես կարևորում է Միացյալ Թագավորության հետ բազմաշերտ համագործակցության հետագա զարգացումն ու խորացումը՝ խարսխված ժողովրդավարական արժեքների, գործնական շահերի և փոխադարձ հարգանքի վրա:
Այս առումով լիահույս եմ, որ Ձեր կառավարման օրոք հայ-բրիտանական հարաբերությունները նոր խթան և որակ կստանան՝ ի շահ մեր երկրների բարգավաճման և մեր բարեկամ ժողովուրդների բարօրության»:
Ինչո՞ւ է այդպես շտապում քծնել, այն էլ` Լոնդոնի թշնամի Պուտինի գրեթե քթի տակ: Որովհետև պլեբեյի իր բնազդով զգում է, որ Լիզ Թրասը, իր թվացյալ բթամտությամբ հանդերձ, Բրիտանիայի «խորքային պետության» գործնականում անմիջական ներկայացուցիչն է: Հավանաբար Նիկոլը չգիտի էլ, թե ինչ է «խորքային պետությունը», հավանաբար այդպիսի բառեր էլ չգիտի, բայց ճորտի պլեբեյական հոգին հո անվրեպ զանազանում է աշխարհի իրական հզորներին... «Ադեկվադ» միաբանության հիմնադիր Արթուր Դանիելյանը շեշտադրում է հետաքրքիր պատմական փաստեր. «Շատ ավելի նեղ շրջանակներում նա (Թրասը-խմբ.) հայտնի է որպես բարոն Գերվիլ Հովարդի պրոտեժե: Հենց Հովարդի լոնդոնյան տանն էր տեղակայվել Թրասսի նախընտրական շտաբը: Նույնիսկ մինչև բրիտանական հետախուզությունում բարոն Հովարդի աշխատելը, իր տոհմական այս տունը դարեր շարունակ եղել է անգլիական քաղաքական պայքարի կիզակետում: Հովարդի տոհմում բոլորը լորդ են: Հայրը հայտնի զինվորական էր, պապը` ՄԹ պառլամենտի «նայող» (իրենց մոտ դա կոչվում է «serjeant-at-arms»), պապու պապը Սաֆֆոլկի կոմսն էր և այդպես շարունակ: Հովարդի տոհմը միշտ պետության կառավարման առաջին շարքերում է եղել ընդհուպ Ռիչարդ 3-րդի ժամանակները: Հովարդները ժառանգաբար փոխանցում են ոչ միայն լորդի կոչումը և աթոռը Լորդերի պալատում, այլ նաև թագավորության հիերարխիայում 8-րդ տողը զբաղեցնող Կոմս Մարշալի պաշտոնը»:
Ի դեպ, Նիկոլի բացահայտ և ծպտյալ սպասավորները հիմա էլ «շուստրիաբար» նոր թեմա են խցկում` շեղելու և «մերժիզմի» իներցիան պահելը: Ինչպես նշում է Էդուարդ Շարմազանովը. «Ասում եք՝ ինչո՞ւ Սերժը 2018-ին առաջադրվեց… Ճիշտ արեց ու շատ էլ լավ արեց: Առաջադրվեց, որ Արցախը մնա հայկական, Շուշին ու Հադրութը, Դադիվանքն ու Ղազանչեցոցը մերը մնան: Դուք ձեզ կոտորելով ՀՀԿ էիք մերժում, հիմա եկել ասում եք՝ չպետք է առաջադրվե՞ր»: ՀՀԿ խոսնակը նաև շեշտում է. «Հազար եմ ասել, ավելի լավ է անհույս նիկոլիստ լինել, քան բազմակուսակցական հետույքապաշտ հաճախորդ»: Անշուշտ, կոպիտ է ասում, սակայն փաստ է` այսօր սրբի պատմուճան հագնելով` 2018-ի մերժողները փորձում են իրենց ֆեյք ընդդիմադիր ներկայությամբ լցնել ընդդիմադիր հարթակը և լրատվադաշտը: Առաջիկայում դիմակներ են, որ իրար հետևից պատռվելու են:
ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԳԱԼԱՋՅԱՆ