Ճգնաժամային իրավիճակ է երկրում ստեղծվում` թե՛ քաղաքական, թե՛ սահմանադրական. Մելոյան
ՆերքաղաքականԸնդդիմադիր պատգամավորներին մանդատներից զրկելու իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության ձեռնարկած գործընթացի մասին «Իրավունքը» զրուցեց սահմանադրական իրավունքի մասնագետ ԳՈՀԱՐ ՄԵԼՈՅԱՆԻ հետ: Ըստ նրա` Ազգային ժողովի կանոնակարգի եւ Սահմանադրական դատարանի մասին սահմանադրական օրենքներում ամրագրված է ԱԺ պատգամավորների լիազորությունների դադարեցման դեպքերն ու ընթացակարգերը:
— Տիկին Մելոյան, ի վերջո, ի՞նչ հիմքով է իշխանությունը փորձելու պատգամավորական մանդատներից զրկել ընդդիմադիր պատգամավորներին:
— Գաղտնիք չէ, որ ընդդիմադիր խմբակցությունների պատգամավորների կողմից, իմ գնահատմամբ, արդար պահանջով ազատ հավաքների սահմանադրական իրավունքն իրացնելու պահից սկսած` իշխող ուժը տարաբնույթ սպառնալիք-գործողություններ է փորձում իրականացնել: Ըստ իս, սրանով է պայմանավորված պատգամավորների լիազորությունների դադարեցնելու ընթացակարգի մեկնարկը: Նախկինում իրենց կողմից հրապարակվել էր, որ պատճառը մեկ օրացույցային կիսամյակի ընթացքում պատգամավորների բացակայություններն են, ինչն ԱԺ կանոնակարգով լիազորությունների դադարեցման հիմք է:
— Ի՞նչ է իրենից ենթադրում այդ ընթացակարգը` իրավական առումով:
— ԱԺ խորհուրդը պետք է տա համաձայնություն եւ ուղարկի այդ դիմումը Սահմանադրական դատարան: Իշխող ուժն ունի անհրաժեշտ քանակի ձայներ ԱԺ խորհրդում, որպեսզի այդ ընթացակարգը մեկնարկի: Սահմանադրական դատարանն էլ իր հերթին արդեն, ՍԴ-ի մասին սահմանադրական օրենքի համաձայն, հատուկ բանավոր ընթացակարգով պետք է քննի այդ գործերը: Դիմումն ընդունելուց հետո` մեկ ամսվա ընթացքում, որոշում է կայացվում:
— Ձեր գնահատմամբ` եթե այս գործընթացն իշխանությանը հաճո սցենարով ավարտին հասցվի, ի՞նչ հետեւանքներ այն կարող է ունենալ:
— Եթե ընդհանուր միտումն այնպիսին է, որ ընդդիմադիր գործիչներ չլինեն Ազգային ժողովում, ինչից չի խորշում իշխող ուժը, իմ գնահատմամբ` ճգնաժամային իրավիճակ է երկրում ստեղծվում` թե՛ քաղաքական, թե՛ սահմանադրական: Խորհրդարանական կառավարման ձեւ ունեցող պետության Ազգային ժողովում ընդդիմադիր խմբակցությունների բացակայությունն արդեն իսկ ճգնաժամային վիճակի մասին է վկայակոչում: Ո՛չ Սահմանադրությունը, ո՛չ օրենսդրությունը որեւէ ընթացակարգ չեն սահմանել այսպիսի ելք ունենալու համար, ինչն էլ իր հերթին է ճգնաժամ ստեղծում: Օրենսդիրի կողմից անկանխատեսելի է նման իրավիճակի հանգումը, երբ իրավական մեխանիզմները կարող են կիրարկվել այս աստիճան` քաղաքական նպատակահարմարությունից ելնելով: Սակայն, ցավոք, ընդդիմադիր պատգամավորների, խմբակցությունների բացակայությունն Ազգային ժողովի լուծարման հիմք չի հանդիսանում:
— Դուք «Իրավունքի» հետ զրույցում նշել էիք, որ եթե պատգամավորների լիազորությունները դադարեցվեն, խորհրդարանում պատգամավորական մանդատ կարող են ստանձնել բացառապես իրենց նախընտրական ցուցակների հաջորդող համարները: Եթե գտնվեն ցուցակներում վայր դրված մանդատները վերցնողներ, ճգնաժամը կհամարվի հաղթահարվա՞ծ:
— Հատկապես իշխանությունը պետք է շահագրգռված լինի, որ ընդդիմադիր դաշինքների ցուցակներում ընդգրկված անձինք ստանձնեն մանդատ: Սրանով իշխանությունն արհեստական հիմնավորում է իր համար ձեւավորելու, թե տեսեք, այնուամենայնիվ, խորհրդարանական ընդդիմություն առկա է:
— Փաստորեն, ովքեր կփորձեն մանդատ վերցնել, կվերածվեն պոտենցիալ իշխանական պատգամավորի՞:
— Կարելի է այդպես ասել: Ուղղակի, լինելու են ընդդիմության ցուցակից` զուտ ձեւական առումով: Սա երաշխիք է ստեղծելու իշխանության համար, որպեսզի միջազգային հանրությանը եւ կառույցներին ցույց տան, թե գործընթացը պայմանավորված էր կոնկրետ անձնանց մանդատից զրկելով, իսկ ցուցակում ընդգրկված այլ անձինք` որպես ընդդիմադիր գործիչներ, կարող են վերցնել պատգամավորական մանդատը եւ շարունակել գործունեություն ծավալել` իրենց հետ համագործակցելով:
ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ