Պետական կոչումները մարդուն արտոնյալ չեն դարձնում, այլ` ավելի պարտավորված ու պատասխանատու. Արսեն Գրիգորյան

Կապված օրեր առաջ ԿԳՄՍ նախարարության նախաձեռնած աղմկահարույց քննարկման հետ, ըստ որի՝ չեղարկվելու են մշակութային գործիչներին տրված մի շարք կոչումներ, «Իրավունքը» զրուցել է ՀՀ վաստակավոր արտիստ, երգիչ ԱՐՍԵՆ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԻ (ՄՐՈ) հետ:

– Պարոն Գրիգորյան, ըստ Ձեզ, որքանո՞վ է արդարացված ԿԳՄՍ նախարարության նման որոշումը:

– Իմ պատկերացմամբ` այս հարցի նկատմամբ վերաբերմունքը բոլորովին այլ հարթության վրա է. խնդիրը տվյալ կոչումները հանել–թողնելու մեջ չէ, այլ բովանդակությունը, իմաստավորումն ու իրականացման մեխանիզմի առողջացումը: Այսօր փաստ է, որ պետական կոչումների ու պարգեւների մշակույթն արժեզրկված է, քանի որ կոչում ստացած արժանավորների կողքին հաճախ հանդիպում ենք անարժանների, որոնք իրենց «մշակութային» գործունեությամբ ոչ մի կապ չունեն մեր պետությանը, մեր ժողովրդին ու հայկական մշակույթին ծառայելու հետ, երբեմն նույնիսկ հակառակը: Ուրեմն, մենք ` որպես պետություն, պետք է արժեւորենք արվեստի կամ մշակույթի գործիչներին` ըստ իրենց մասնագիտական բարձր մակարդակի, հմտության ու ծավալած գործունեության բովանդակության, որն անպայման ծառայեցվում է պետությանը, հայրենիքին, հայկական մշակույթի պահպանմանը, զարգացմանն ու հանրահռչակմանը, ոչ թե պարզապես՝ ըստ հանրաճանաչ լինելուն, կամ ինչ–որ մեկի որոշմամբ՝ անկախ նրանից, թե ի՞նչ մշակույթ է ներկայացնում, կամ ի՞նչ կա տվյալ անձի ճանաչելիության հիմքում:

Պետք է հասկանալ, որ միայն այն պատճառով, որ պետական կոչումների եւ պարգեւների տրման մշակույթը ժառանգություն է Խորհրդային Միության ժամանակաշրջանից, ու բացասական վերաբերմունք ունենալ, հրաժարվել դրանից, առնվազն ճիշտ չէ, քանի որ մենք շատ օրինակներ ունենք նման քաղաքականություն վարելու աղետաբեր հետեւանքների մասին (կրթություն, գիտություն, արդյունաբերության եւ այլն):

Այսօր, իբրեւ նորանկախ եւ կայացման դժվարին ճանապարհ անցնող պետություն, պետք է գնահատենք այն հայորդիներին, ովքեր իրենց ներդրումն են ունենում մեր պետության թե՛ ֆիզիկական, թե՛ հոգեւոր ամրացման ու կայացման գործընթացում:

Այո՛, կարող ենք հանել այդ պարգեւները, բայց եթե մնա նույնիսկ մեկ պետական կոչում կամ պարգեւ, արդյո՞ք լուծվում է այս հարցը: Իհարկե, ո՛չ, քանի որ մեր խնդիրը պետք է համարենք բովանդակությունն ու տրման մեխանիզմը, որոշում կայացնող մարդկանց առաքինի ու արժանավոր լինելը, եւ լուծումն այստեղ փնտրել: Այս դեպքում բացառելու ենք ծանոթ–բարեկամ, խմբային, քաղաքական հայացքների համընկման կամ չհամընկման մտածողությունը, ընկերական հարաբերությունները գործի դնելու արատավոր երեւույթը: Վերջապես, այստեղ է հարցը. մենք պետք է ազատվե՞նք այս արատավոր երեւույթներից, թե՞ ոչ:

– Ի՞նչ է արվեստագետի համար վաստակավոր արտիստի կոչումը, արդյո՞ք  նման որոշման ընդունումը կարող է բացասաբար անդրադառնալ մշակույթի եւ արվեստի գործիչների հետագա գործունեության վրա:

– Ցավոք, մեզանում այս եւ նմանատիպ հարցերի հետ կապված, ընկալման շատ լուրջ խնդիր կա. կարծես, կոչումն արտոնություններ է տալիս, ընկալվում որպես առավելություն, այնինչ, բոլորովին այդպես չէ: Վաստակավոր արտիստի կոչումը, որին արժանացել եմ իմ պետության կողմից, եւ որը իմ ժողովրդի գնահատականն է իմ գործունեության նկատմամբ, միայն ու միայն պարտավորեցրել ու պատասխանատվության զգացումն է ավելացրել ինձ մոտ: Երբ ստացա այդ կոչումը, մտածում էի, որ եթե իմ պետության կողմից գնահատվում է իմ աշխատանքը, ուրեմն, իբրեւ մշակույթի ոլորտի ներկայացուցիչ` ճիշտ ուղղությամբ եմ գնում եւ պետք է շարունակեմ ավելի մեծ թափով գործել: Հենց այդ պատասխանատվությամբ եւ գիտակցելով ազգային մշակույթի պահպանման, տարածման եւ մատաղ սերնդին փոխանցման անհրաժեշտությունը, հիմնել եմ «Գութան» Հայաստանի ազգային–ավանդական երգի–պարի ամենամյա փառատոնը, «Արար» հայ ազգային արվեստի պահպանման կենտրոնը:

ՌՈՒԶԱՆՆԱ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ

Այս թեմայով Գալու է հատուցման պահը, վախեցե՛ք Աստծո պատժից. ՀՀ վաստակավոր արտիստ Սամվել Վարդանյանը դատարանից գնաց տուն Սամվել Վարդանյանի նկատմամբ տեղի ունեցածը ցնցել է իմ բանականությունը. Վահե Գրիգորյան Հույս մի ունեցեք, որ այս թեման մոռացվելու է, պետք է պատժվեն բոլոր մասնակիցները. Միքայել Գրիգորյան Ակնկալում եմ, որ կունենանք արդարացնող դատավճիռ. Արսեն Բաբայան