ՌԱՖ ԲԱՐԱԹՅԱՆ. «Հայրենիքը յուրաքանչյուրս ենք, ու յուրաքանչյուրիս նպատակը պետք է վաղը չծերացած հայրենիք ունենալը լինի...»
Մշակութային«Ժամանակը կերտողները» նախագծի շրջանակներում այսօր կզրուցենք բանաստեղծ ՌԱՖ ԲԱՐԱԹՅԱՆԻ հետ:
- Ինչպե՞ս սկիզբ առավ Ձեր մասնագիտական ուղին:
- Բանաստեղծելը պեոտի սաղմնավորումն է՝ բառից մարդացում ձգվող ամենաջինջ ուղին... Որպես բանաստեղծ իմ մասնագիտական ուղին սկզբնավորվեց այնժամ, երբ բառը ստանձնեց սրտիս զարկի իր պարտականությունը, երբ բառը տերը դարձավ իմ, երբ բառն ու ես նույն մարմնով, նույն կեցվածքով ու նույն քայլվածքով հանդիպեցինք միմյանց...
- Կխոսե՞ք Ձեր ստեղծագործական ձեռքբերումներից:
-Բանաստեղծությունը և առհասարակ բանաստեղծելն ինձ համար հաց է, որով սնվում է նախ իմ, ապա ընթերցողի հոգին։ Սա, թերևս, ամենամեծ ձեռքբերումս է, որը զետեղված է ցայսօր լույս տեսած հեղինակային վեց՝ «Նռնաքարի հետքը», «Մինչ արևագալ», «Մենապար», «Չու», «Խրամատի սրտագիր», «Մեղայածես», ինչպես նաև հայերեն-անգլերեն երկլեզու՝ «Տողադարձված շնչառություն» բանաստեղծությունների ժողովածուների մեջ...
- Ի՞նչ առաքելություն ունեք Դուք՝ որպես հայ և որպես մասնագետ:
-Առաքելությունը վերուստ տրված բանականությունը երանգավորող մի գույն է, առանց որի նպատակը մարմին ունենալ չի կարող։ Որպես հայի առաքելություն՝ լինել ընտանիքի ու զավակների հայեցի դաստիարակության սերմ, որպես բանաստեղծի առաքելություն՝ բառերի հետ հաղորդակցվել ներկա ժամանակով, բառերով սրբել ժամանակի աչքերի արցունքները, ընթերցողին հասցնել ներկան՝ իր գույներով ու անգունությամբ...
- «Կրթված կանայք հասարակության համար գանձ են»,-ասել է Մխիթար Գոշը: Դուք ինչպե՞ս կմեկնաբանեք այս միտքը:
-Հասարակությունն սկսվում է ընտանիքից, իսկ ընտանիք ձևավորող մի բջիջը կինն է, որի շատ կարևոր գենետիկան պիտի սնվի կրթությունից ու սնի այն։ Առանց հայ կիրթ կնոջ՝ հասարակությունը հետընթաց կապրի, որն առաջ կբերի սակավարյունությամբ տառապող ժամանակ և հասարակության վտիտ գիտակցական ու իմացական մակարդակ...
- Ինչ է տալիս մեզ՝ հայերիս, գերմանացի գիտնական Հենրիխ Շլիմանի այն վկայությունը, թե. «Եվրոպայի դժբախտությունն այն էր, որ նա որպես քաղաքակրթական հիմք ընդունեց Հունաստանը, և ոչ Հայաստանը»:
-Եթե մինչև հիմա հայը «Ծովից ծով Հայաստան» գաղափարախոսության վրա հենված լիներ, ինձ այս միտքը չէր հուզի։ Բայց այսօր, ցավոք, հայի հենարանը շարունակում է մնալ նաև իր բացթողումը...
- Ո՞րն է Ձեր գաղափարախոսությունը:
-Իմ մեջ ապրող Ռաֆի և բանաստեղծի գաղափարախոսությունները համընկնում են. չտրվել օտար ազդեցությունների, լինել ծիլը սեփական արմատների, շնչել հայերեն, մնալ հայ...
- Մերօրյա իրականությունն ինչպե՞ս է արտացոլվում Ձեր ստեղծագործությունների կոնտեքստում:
-Իմ բոլոր բանաստեղծություններն ունեն ներկայի գույնը, տեսքը. նրանք շնչում են ներկան, զգեստափոխվում ներկայով...
Ահա նրանցից մեկը, որը կպատասխանի Ձեր հարցին՝
*
Մայրս գիտի,
Որ իր զինվոր որդին
Մրսկան է...
Ձմեռ չէ,
Ոչ էլ՝ աշուն,
Սակայն
Ինձ համար նա
Դեռ գարնանից
Տաք հագուստ է
Ուղարկում -
Ամեն
Մեռնողի հետ...
- Ի՞նչն է խանգարում մասնագիտական ունակությունները ռեալիզացնելուն:
-Տպագրվող գրքերիս քիչ քանակությունը, որի մեղավորը բանաստեղծի գրպանում միայն «բառ» լինելն է...
- Ձեր վերաբերմունքը այսօրվա իրականությանն ինչպիսին է։
-Ամեն նոր օր նոր դիմագծով է թակում իրականության դուռը։ Փառք աստծո, որ ամեն հանդիպած օրվա դիմախաղերին բոլորը չեն ժպտում... Այսօրը պատերազմ է, ու մեր գիտակցությունը պիտի իր երակների միջով անց կացնի մեր վաղնջական միասնականությունը, այլապես արևը կդադարի նվագել իր շողերի վրա...
- Ինչպիսի՞ հայրենիք կցանկանայիք ավանդել գալիք սերունդներին:
-Ներկայից գալիքը մի քանի վայրկյանի վազք է, հետևաբար, այդ վազքին չպիտի ներարկել եսասիրություն։ Հայրենիքը յուրաքանչյուրս ենք, ու յուրաքանչյուրիս նպատակը պետք է վաղը չծերացած հայրենիք ունենալը լինի...
Քրիստինա Աբրահամյան