ՇՈՒՇԻՆ ԳՐԱՎՎԵՑ ՄԵՐ ՀԱՆՁՆԵԼՈՒ ՊԱՏՃԱՌՈՎ

Պատերազմի արդյունքների, կազմակերպված անկազմակերպվածության, խրամատը լքողների, Շուշին հանձնողների, Արցախի սուբյեկտայնությունը կասկածի տակ դնողների եւ «Ուժեղ Հայաստան՝ ՌԴ-ի հետ» շարժման կարեւորության մասին «Իրավունք TV»-ի տաղավարում զրուցել ենք Արցախի Ազգային ժողովի «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր ԿԱՐԵՆ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆԻ հետ: Նախ, անդրադառնալով պատերազմում պարտության պատճառներին, մեր զրուցակիցը փաստեց.

ՌԱԶՄԱԿԱՆ ՏՐԻԲՈՒՆԱԼԸ ՄԻԱՅՆ ԿԱՐՈՂ Է ԲՈԼՈՐ ՀԱՐՑԵՐԻ ՊԱՏԱՍԽԱՆԸ ՏԱԼ

- Պարտության պատճառները բազմաթիվ են, բայց ամենագլխավոր պատճառը շատ լավ գիտի մեր ԶՈւ գերագույն գլխավոր հրամանատարը եւ ԳՇ-ն: Ա՛յ, իրենք քաջ գիտեն, թե որտեղ եւ ինչու են նահանջել: Գլխավոր պատճառը պետք է փնտրել ԶՈւ գերագույն գլխավոր հրամանատարի եւ ԳՇ արդեն նախկին ղեկավարի աշխատասենյակներում: Պատերազմի բացթողումների իրական պատճառը հասարակությունը կտեսնի, երբ պատասխանատուները կանգնած լինեն զինվորական տրիբունալի առաջ: Միայն այդ ժամանակ հասարակությունը կտեղեկանա, թե ինչ հանգամանքների համադրության արդյունքում մենք ունեցանք այս խայտառակ կապիտուլյացիան:

- Պարոն Հովհաննիսյան, ԱՀ նախագահը պարտության պատճառներին անդրադառնալով, անընդհատ նշում է, հարց է տալիս, թե որտե՞ղ էին այն ժամանակ այսօր պարտության մեջ իրենց մեղադրողները: Օրինակ՝ Դուք, որտե՞ղ էիք:

- Ես եղել եմ Այգեհովտում, Կարապետավանում: Մինչ այդ, պատերազմի առաջին իսկ օրերից մի քանի անգամ ԱՀ նախագահին հարցրել եմ, թե ինչ իրավիճակ է հարավային ուղղությունում: Պատասխանը եղել է, որ մեր ունեցած կապի ուղիները, ռեսուրսները բավարար չեն, որպեսզի մենք կարողանանք հարավային ուղղության վերաբերյալ վստահ ասել, որ հաջողություն կունենանք, որ ամեն ինչ նորմալ է:

- ԱՀ նախագահը հայտարարեց, որ այդ օրերին բարձրաստիճան պաշտոնյաներն անգամ խուսափել են ռազմաճակատ մեկնել, խրամատը լքողներ են եղել: Դուք նման տեսարանների ականտես եղե՞լ եք:

- Հարավային ուղղությամբ նման տեսարանների ականտես չեմ եղել, բոլորը գտնվել են իրենց մարտական դիրքերում:

- Արայիկ Հարությունյանի դերակատարումը այս պարտության մեջ ո՞րն է:

- Պետք է համադրել դիլետանտությունը, պատասխանատվությունը, իրավիճակի սթափ գնահատումը: Այդ ամբողջի համադրության արդյունքում միայն կարող ենք մարդու արարքներին գնահատական տալ: Զգացմունքային հայտարարություններ չեմ ցանկանում անել. վերջիվերջո, երկրի նախագահը նույնպես ակտիվ մասնակցություն է ունեցել: Միգուցե գիտելիքները եւ կազմակերպչական ընդունակությունները բավարար չեն եղել, որպեսզի կարողանա իրավիճակը բեկի: Հետեւաբար, պետք է կրկնեմ եւ ասեմ, որ ռազմական տրիբունալը միայն կարող է բոլոր հարցերի պատասխանը տալ:

- Արայիկ Հարությունյանը ե՞ւս պետք է կանգնի տրիբունալի առաջ:

- Միանշանակ, յուրաքանչյուրն ունի իր մեղքի բաժինը: Բազմիցս բարձրաստիճան զինվորականներին, մինչ պատերազմը սկսելը, հարցրել եմ՝ երբեւիցե նման կարգի իրավիճակ մոդելավորե՞լ են, ունե՞նք մենք պատրաստի դեղատոմս, որպեսզի կարողանանք հակազդել: Պատասխանը եղել է բացասական: Իսկ այս պատերազմական իրադարձություններն այնքան արագ զարգացան, որ դեմը փակելը շատ դժվար էր: Ինչո՞ւ թողեցին, որ իրադարձությունները այսքան արագ զարգանան, այդ հարցի պատասխանը եւս կտա տրիբունալը:

ԲԱԼԱՍԱՆՅԱՆԸ ՀԱՅՏԱՐԱՐԵԼ Է ԽՈՐՔԱՅԻՆ ՀԱՐՑԵՐ ՎԵՐԼՈՒԾԵԼՈՎ, ՏԻՐԱՊԵՏԵԼՈՎ

- Պարոն Հովհաննիսյան, ո՞ր օրն էր, ըստ Ձեզ, ակնհայտ, որ գնում ենք պարտության, եւ որ անհրաժեշտ է դադարեցնել պատերազմը:

- Ինձ թվում է, որ առաջին շաբաթվանից հետո պետք էր ամեն ինչ անել, որ պատերազմը չշարունակվեր: Երբ ակնհայտ էր, որ ուժերն անհամատեղելի են մեր պատրաստվածության համեմատ: Բայրաքթարի կիրառումը արդեն ասում էր այն մասին, որ մեր հնարավորություններին այն գերազանցում է: Բայց այն կազմակերպված անկազմակերպվածությունը, որին ականտես էինք լինում, ցույց էր տալիս, որ ինչ-որ բան այն չէ:

- Պատերազմի ընթացքում ռազմաճակատում տեսե՞լ եք իշխանական պատգամավորների, նրանց ջոկատները:

- Տեսել եմ Սասուն Միքայելյանին, որը նույնպես եղել է Այգեհովիտ-Թովմասար հատվածում: Մնացածներին` Անդրանիկ Քոչարյանին, Պապիկյանին եւ այլոց այդ օրերին տեսել եմ քաղաքում:

- Պարոն Հովհաննիսյան, անդրադառնանք Շուշիին: Ի վերջո, բերդաքաղաքը հանձնվե՞ց, թե՝ գրավվեց:

- Վերջնարդյունքում Շուշին գրավվեց մեր հանձնելու պատճառով: Հնարավո՞ր էր Շուշին չհանձնել. իհարկե՝ հնարավոր էր: Ինչպե՞ս. եղանակները տարբեր էին: Նախ պետք էր թույլ չտալ մեկ շաբաթից ավել, երբ ակնհայտ էր, որ հզորությունները տարբեր են, պատերազմը շարունակվի: Հնարավոր էր թշնամուն  գյուղի շրջակայքում կանգնեցնել, հնարավոր էր՝ Ֆիզուլիի, Սղնախի, Քարինտակի շրջակայքում:

- Հնարավո՞ր էր, եթե մոբիլիզացիա ունենայինք:

- Այո, եթե կազմակերպված անկազմակերպվածությունը չլիներ, եթե ՄՈԲ-ը հասկանար, թե ինչ է անում: Իմ աչքի առաջ է եղել, երբ ՄՈԲ-ին բերել են Թովմասասարի ուղղությամբ, իսկ իրենք մեկ-երկու օր հետո ինքնագլուխ թողել փախել են, նահանջել են: Պարտության պատճառների միակ պատասխանատուն գործող ԱՀ եւ ՀՀ իշխանությունն է: Երկուսն էլ իրենց բարձունքում չեն գտնվել,  իրենց անգործության, սխալ գործողությունների արդյունքն է, որ այսօր մենք ունենք խայտառակ կապիտուլյացիա, եւ որ ամենակարեւորն է, հազարավոր զոհեր, վիրավորներ: Միայն ծնողական ողբը մարդուն հոգեկան խանգարմունքի է հասցնում:

- Պարոն Հովհաննիսյան, դե Փաշինյանն ասում է, որ պատրաստ է կանգնել ժողովրդի դատաստանի առաջ:

- Կներեք, բայց հասարակության էմոցիաների հետ խաղալը  տեխնոլոգիա է: Ոչ, պետք է նա կանգնի բարձրագույն զինվորական տրիբունալի առաջ: Ասելով չի: Այսօր իշխանությունները չգիտեմ ինչով են զբաղված, այսօր  մեր անվտանգության երաշխավորը Ռուսաստանն է: Սա հնարավորություն է մեզ համար, որ մենք կարողանանք շունչ քաշել, դուրս գալ այս վիճակից:

- Բայց եկեք ու տեսեք, որ անգամ այս պարագայում կան ուժեր, կուսակցություններ, անհատներ, որոնք շարունակում են հակառուսական քարոզչությունը:

- Երեւի իրենց ուղղորդում են, որովհետեւ մեծ խաղացողները հետաքրքրություններ ունեն: Իրենք իրենց տնտեսական խնդիրներն են կարգավորում:

- Պարոն Հովհաննիսյան, համացանցում շարունակվում է բուռն քննարկվել ԱՀ անվտանգության խորհրդի քարտուղար Վիտալի Բալասանյանի տարեվերջյան հարցազրույցում տեղ գտած այն միտքը, որ Հադրութը հետ ենք վերադարձնելու: Ըստ Ձեզ, դա լինելու է ռեւանշի միջոցով, թե՞...

- Այն, ինչ Բալասանյանը հայտարարել է, ինձ թվում է արել է շատ ավելի խորքային հարցեր վերլուծելով, տիրապետելով: Փորձը ցույց է տվել, որ բազմաթիվ անգամներ նրա հայտարարությունները կյանքի են կոչվել: Պարոն Բալասանյանը հեռուն է տեսնում եւ, լինելով ռազմական գործիչ, շատ ավելի խորքային է ընկալում, թե ինչպիսի իրադարձություններ են մեզ սպասվում, եւ ինչ ուղղությամբ ենք գնալու: Պարզապես այս պատերազմի ընթացքում, ինչպես բազմաթիվ գեներալներ, Վիտալի Բալասանյանն էլ է մեկուսացված եղել:

- Հայաստանում ձեւավորվել է «Ուժեղ Հայաստան Ռուսաստանի հետ միասին. հանուն նոր Միության» շարժում՝ միտված ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների առավելագույն սերտացմանը: Հետաքրքիր է Ձեր տեսակետը՝ այս շարժման հետ կապված:

- Միանշանակ ողջունում եմ, որովհետեւ այս պահին միայն ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների սերտացման արդյունքում հնարավոր կլինի մեր խնդիրները կարգավորել: Ինչ վերաբերում է շարժմանը միանալուն, ապա շուտով մեր կուսակցության համագումարն է տեղի ունենալու եւ ունենալու ենք նաեւ այդ հարցի շուրջ քննարկում: Եվ երբ կուսակցությունը իր որոշումը կայացնի, ապա՝ միանշանակ:

Զրույցը` ԻԼՈՆԱ ԱԶԱՐՅԱՆԻ

Այս թեմայով Կարմիր բերետավորները դաժան ծեծի են ենթարկել պատերազմում վիրավորում ստացած Թաթուլ Հարությունյանին (yerkir.am) Հերիք ու բոլ եղավ, թող մեր հետ խաղ չխաղան. գնդապետ Մովսիսյան Պատռել են ԱԱԾ պետական պահպանության ծառայության ղեկավարի կոստյումը Պատերազմը Եռաբլուրում չի ավարտվել. նոր փոսեր են փորվում… «5-րդ բրիգադը» պահանջում է 44 օրյա պատերազմի մութ ու լուսավոր կետերի բացահայտում