ՎԻՃԱԿԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆ ԷԼ Է ՀԱՍՏԱՏՈՒՄ, ՈՐ ԵՐԿԻՐԸ ՍՈՎԻ ԵԶՐԻՆ Է

Կառավարության նախորդ նիստում Նիկոլը հերթական մանիպուլյացիոն հայտարարությունն արեց: Այսպես, նա հիմա էլ համոզում է, թե Հայաստանի տնտեսությունը ոչ միայն ոչնչացած չէ, այլ, ոչ ավել, ոչ պակաս, վերականգնման ընթացքի մեջ է:

Ըստ կա­ռա­վա­րու­թյան նիս­տում Նի­կո­լի արած հայ­տա­րա­րու­թյան. «Հա­յաս­տա­նի տնտե­սու­թյու­նը հետճգ­նա­ժա­մա­յին վե­րա­կանգն­ման առա­ջին նշան­ներն է ցու­ցադ­րում: Փետր­վար ամս­վա առա­ջին 15 օրե­րի տվյալ­նե­րով` հան­րա­պե­տու­թյու­նում հսկիչ դրա­մարկ­ղա­յին կտրոն­նե­րով եւ հաշ­վար­կա­յին փաս­տաթղ­թե­րով ար­ձա­նագր­վել է 604 հա­զար գոր­ծար­քով ավե­լի, քան նա­խորդ տար­վա փետր­վա­րի առա­ջին 15 օրե­րին, իսկ դրա­մաշր­ջա­նա­ռու­թյու­նը նա­խորդ տար­վա փետր­վա­րի առա­ջին 15 օրե­րի հա­մե­մատ աճել է 12 տո­կո­սով կամ շուրջ 31.4 մլրդ դրա­մով... Հարկ է ար­ձա­նագ­րել, որ էա­կա­նո­րեն աճել են նա­եւ ար­տա­հան­ման եւ ներ­մուծ­ման ծա­վալ­նե­րը փետր­վա­րի առա­ջին 15 օր­վա ըն­թաց­քում...»:

Իսկ ահա ՊԵԿ նա­խա­գահ Էդ­վարդ Հով­հան­նի­սյանն էլ բա­ցատ­րեց, թե որ­տե­ղից է դրա­մաշր­ջա­նա­ռու­թյան այդ 31 մի­լի­ար­դա­նոց աճը. այն հիմ­նա­կա­նում վե­րա­բե­րում է 3 ոլոր­տի՝ ման­րա­ծախ սպառ­ման, ար­տադ­րու­թյան եւ ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րի մա­տուց­ման: Այս հույժ լա­վա­տե­սա­կան քա­րոզ­չու­թյու­նից մեկ պարզ հարց է առաջ գա­լիս՝ իսկ ին­չո՞ւ էր Նի­կո­լը փետր­վա­րի մա­սին տվյալ­ներ բե­րում, երբ այդ պա­հին ան­գամ հուն­վա­րի հա­մար վի­ճա­կագ­րա­կան ցու­ցա­նիշ­ներ չկա­յին: Եվ ահա, երբ երեկ պաշ­տո­նա­կան վի­ճա­կագ­րու­թյու­նը ներ­կա­յաց­րեց հուն­վա­րի այդ տվյալ­նե­րը, պարզ դար­ձավ, որ Նի­կո­լին ավե­լի հար­մար է եղել այն­պի­սի տվյալ­նե­րից խո­սել, որոնք պաշ­տո­նա­պես ներ­կա­յաց­վե­լուն դեռ մեկ ամիս կա, այ­սինքն` հա­զիվ թե, հա­մա­տա­րած իշ­խա­նա­կան ստի հե­ղե­ղի մեջ նի­կո­լյան այդ թվե­րի մա­սին հի­շող լի­նի: Մինչ­դեռ հուն­վա­րին վե­րա­բե­րող վի­ճա­կագ­րու­թյու­նը, ան­գամ գու­նա­զարդ­ված տես­քով, մեկ է՝ ապա­ցու­ցում է, որ տնտե­սու­թյուն, որ­պես այդ­պի­սին, չու­նենք: Սկսենք Նի­կո­լի այդ­քան գո­վեր­գած դրա­մաշր­ջա­նա­ռու­թյան աճից, որի պատ­ճառ­նե­րից մե­կը, ինչ­պես նշե­ցինք, առեւ­տուրն էր: Ընդ որում ասել, թե փետր­վա­րի առա­ջին կե­սի իրա­վի­ճա­կը կա­րող է ինչ-որ կերպ հուն­վա­րից տար­բեր­վել, մի­ամ­տու­թյուն կլի­նի. խոս­քը, վեր­ջին հաշ­վով, երկ­րի սո­ցի­ա­լա­կան վի­ճա­կը բնու­թագ­րող ցու­ցա­նի­շի մա­սին է, իսկ սո­ցի­ա­լա­կան վի­ճա­կը փոխ­վում է տա­րի­նե­րի եւ ոչ թե մեկ ամս­վա ըն­թաց­քում: Եվ ահա, վի­ճա­կագ­րու­թյու­նը փաս­տում է, որ այս տար­վա հուն­վա­րին, ան­ցած տար­վա հուն­վա­րի հա­մե­մատ, երկ­րում առեւտ­րի շրջա­նա­ռու­թյու­նը նվա­զել է 15.1 տո­կո­սով (տե՛ս աղյու­սա­կը): Ավե­լին ասենք, դրա­մաշր­ջա­նա­ռու­թյան փետր­վա­րյան «աճին» նպաս­տած մյուս եր­կու ուղ­ղու­թյուն­նե­րում՝ ար­տադ­րու­թյան եւ ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րի ոլորտ­նե­րում եւս երկ­նիշ ան­կում­ներ են: Ու թե նման կա­տաստ­րո­ֆիկ վի­ճակն այդ ինչ­պես է փետր­վա­րի առա­ջին 15 օրե­րին վե­րած­վել, Նի­կո­լի ասած, բազ­մա­մի­լի­ար­դա­նոց աճի, մի­այն նա կա­րող է ասել: Սա­կայն ամեն ինչ դրա­նով չի սահ­մա­նա­փակ­վում: Բանն այն է, որ ու­նենք մեկ գոր­ծոն, որը ֆի­նան­սա­կան առու­մով պետք է ավե­լաց­ներ առեւտ­րաշր­ջա­նա­ռու­թյու­նը: Խոս­քը թան­կա­ցում­նե­րի մա­սին է: Ընդ որում, թե­եւ վի­ճա­կա­գիր­նե­րը հուն­վա­րին ներ­կա­յաց­րել են ըն­դա­մե­նը 4.5 տո­կոս գնաճ, որ տե­ղա­վոր­վեն պե­տա­կան թույ­լատ­րե­լի շե­մում, սա­կայն յու­րա­քան­չյուր ոք, ով մտնում է խա­նութ, կա­րող է վկա­յել, որ իրա­կա­նում ու­նենք էա­պես ավե­լի բարձր գնաճ: Ավե­լի կոնկ­րետ, այն բո­լոր հիմ­նա­կան ապ­րանք­նե­րը, որոնք շար­քա­յին մահ­կա­նա­ցու­նե­րիս հա­մար ամե­նօ­րյա է, թան­կա­ցել են մին­չեւ իսկ 40-50 տո­կո­սով: Եվ, հաս­կա­նա­լի է, ֆի­նան­սա­կան առու­մով առեւտ­րի շրջա­նա­ռու­թյունն էլ պետք է ավե­լա­նար այն­քա­նով, որ­քա­նով ամեն ոք թան­կաց­ման պատ­ճա­ռով հա­վե­լյալ վճա­րում է: Բայց փաս­տը սա է՝ ու­նենք վի­ճա­կագ­րա­կան մոտ 15 տո­կո­սա­նոց առեւտ­րաշր­ջա­նա­ռու­թյան ան­կում: Իսկ դա մեկ բան է նշա­նա­կում՝ մար­դիկ ստիպ­ված են ծա­վա­լա­յին առու­մով պա­կաս գնել: Պարզ օրի­նակ. եթե մարդն ան­ցած տա­րի 1 լիտր ձե­թի հա­մար վճա­րում էր 500-600 դրամ, ապա հի­մա ստիպ­ված է վճա­րել 800-900 դրամ՝ մոտ 50 տո­կո­սով ավել: Ու հի­մա նա էլի վճա­րում է նույն 500-600 դրա­մը, բայց ձեռք բե­րե­լով ոչ թե 1 լիտր, այլ՝ մոտ 0.5-0.6 լիտր ձեթ: Չնա­յած, հաշ­վի առ­նե­լով, որ առեւտ­րաշր­ջա­նա­ռու­թյու­նը նվա­զել է 15 տո­կո­սով, դա նշա­նա­կում է, որ քա­ղա­քա­ցին ար­դեն վճա­րում է ոչ թե 500-600 դրամ, այլ դրա­նից 15 տո­կո­սով էլ պա­կաս, բնա­կա­նա­բար, գնե­լով այդ չա­փով պա­կաս ձեթ: Այս օրի­նա­կը տա­րա­ծենք առա­ջին սպառ­ման բո­լոր ապ­րանք­նե­րի վրա, եւ մեկ պարզ իրո­ղու­թյան կհան­գենք՝ քա­ղա­քա­ցի­նե­րը քիչ են գնում ոչ թե գի­րա­նա­լու դեմ պայ­քա­րե­լու հա­մար, այլ պար­զա­պես թերսն­վում են՝ փող չու­նե­նա­լով: Իսկ վի­ճա­կագ­րա­կան լեզ­վով դա հու­շում է, որ էա­պես նվա­զել է աղ­քա­տու­թյան եւ ծայ­րա­հեղ աղ­քա­տու­թյան մա­կար­դա­կը: Ընդ որում, դրա­նում հա­մոզ­վե­լու այլ ցու­ցա­նիշ­ներ էլ կան: Թե­եւ ան­ցած ողջ տար­վա ըն­թաց­քում վի­ճա­կա­գիր­նե­րը ներ­կա­յաց­նում էին աշ­խա­տա­վար­ձե­րի աճի մա­սին ֆան­տաս­տիկ տվյալ­ներ, բայց ահա այս հուն­վա­րի դրու­թյամբ ֆիք­սել են բո­լո­րո­վին այլ պատ­կեր: Այն է` ան­ցած հուն­վա­րի հա­մե­մատ ու­նենք մի­ջին աշ­խա­տա­վար­ձե­րի 3.8 տո­կոս ան­կում: Ճիշտ է, պե­տա­կան հա­մա­կար­գում այն 0.1 տո­կոս է, եւ, բնա­կա­նա­բար, ի հա­շիվ վե­րին չի­նով­նի­կու­թյան գեր­բարձր աշ­խա­տա­վարձ-պար­գե­ւատ­րու­թյուն­նե­րի, բայց ահա մաս­նա­վո­րի մոտ աշ­խա­տա­վար­ձե­րը նվա­զել են 5.4 տո­կո­սով: Սա ար­դեն իսկ նշա­նա­կում է, որ մաս­նա­վոր բիզ­նե­սը խո­րը ճգնա­ժա­մի մեջ է, սա­կայն խնդի­րը շա­րու­նա­կենք դի­տար­կել սո­ցի­ա­լա­կան տե­սան­կյու­նից: Այս­պես, շար­քա­յին քա­ղա­քա­ցի­ներն ու­նեն աշ­խա­տա­վար­ձի տես­քով եկա­մուտ­նե­րի 5 տո­կոս ան­կում, իսկ գներն ավե­լա­ցել են մո­տա­վո­րա­պես այդ­քան: Սա նշա­նա­կում է, որ քա­ղա­քա­ցու գնո­ղու­նա­կու­թյու­նը նվա­զել է առն­վազն 10 տո­կո­սով: Եվ եթե հաշ­վի առ­նենք, որ առանց այդ էլ, մեկ տա­րի առաջ մար­դիկ գնո­ղու­նա­կու­թյամբ չէ­ին փայ­լում, այ­սինքն՝ ստա­ցա­ծը հա­զիվ բա­վա­րա­րում էր կի­սա­քաղց գո­յու­թյան հա­մար, ապա պատ­կե­րաց­րեք, թե ներ­կա­յումս ինչ վի­ճակ է, երբ գնո­ղու­նա­կու­թյու­նը 10 տո­ո­սով էլ է նվա­զել: Կարճ ասած, այն բա­զում մտա­վա­խու­թյուն­նե­րը, որ եր­կի­րը սո­վի եզ­րին է, ստա­ցան նա­եւ վի­ճա­կագ­րա­կան հաս­տա­տում: Հա, Նի­կո­լը մեկ էլ պնդում է, թե՝ «էա­կա­նո­րեն աճել են նա­եւ ար­տա­հան­ման եւ ներ­մուծ­ման ծա­վալ­նե­րը»: Իսկ ահա վի­ճա­կագ­րու­թյու­նը հաս­տա­տում է, որ այս տար­վա հուն­վա­րին ու­նե­ցել ենք ար­տա­հան­ման 11.3 եւ ներ­մուծ­ման՝ 20 տո­կոս ան­կում: Եվ ո՞ւր մնաց Նի­կո­լի «էա­կան աճը»: Փո­խա­րե­նը, էա­կան եւ ամե­նուր են ան­կում­նե­րը: Այն­քան խո­րը, որ հարց է ծա­գում՝ Նի­կո­լից հե­տո վե­րա­կանգ­նե­լու էլ բան կմնա՞:

ՔԵ­ՐՈԲ ՍԱՐԳ­ՍՅԱՆ

Այս թեմայով «Փաստ». Հա­մա­ճա­րա­կը չենք հաղ­թա­հա­րել և զգու­շու­թյու­նը թու­լաց­նել չենք կա­րող. Բաբկեն Պիպոյան «Կալանքի տակ պահել նախագահին` նշանակում է պետական խորհրդանիշի նկատմամբ դրսեւորել անհարգալից վերաբերմունք» «ՏՂԱ­ՆԵ­ՐԸ ԹԵ­ԹԵՎ ՏԱ­ՐԱ­ՁԱՅ­ՆՈՒ­ԹՅՈՒ­ՆԻՑ ՏԱ­ՔԱ­ՑԵԼ ՈՒ ԻՐԵՆՑ ԿՈՐՑ­ՐԵԼ ԵՆ» ԱՆ­ԲԱ­ՍԻՐ ՆԱ­ԽԱ­ԳԱ­ՀԻ ԹԵԿ­ՆԱ­ԾՈ­ՒԻ ԿԳՏՆԻ՞ ՀԱՆ­ՐՈՒ­ԹՅՈՒ­ՆԸ