«Պուտինի ժամը եկել է»․ Փոլ Քրեյգ Ռոբերթս (ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ)

Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ, Հանրապետական, ԱՄՆ ֆինանսների նախարարի տնտեսական քաղաքականության գծով նախկին օգնական (Ռոնալդ Ռեյգանի վարչակազմում, 1981-1982), «The Wall Street Journal», «Businessweek», «Scripps Howard News Service» հեղինակավոր պարբերականների նախկին խմբագիր, համաշխարհային մեծ հեղինակություն համարվող Փոլ Քրեյգ Ռոբերթսի հրապարակումը՝ կապված Սուլեյմանիի սպանության, դրա արդյունքում Մերձավեր Արեւելքի իրադրության եւ այս իրավիճակում՝ Վլադիմիր Պուտինի հնարավոր քայլերի մասին, ինչ խոսք, շատ հարցերի մասին բավականին ամբողջական պատկերացումներ է տալիս։ Ուստիեւ, նախ ներկայացնենք այդ հոդվածը․

- Վլադիմիր Պուտինը համաշխարհային ասպարեզում ամենահզոր առաջնորդն է։ Նա ողջ է մնացել եւ հասունացել է Ռուսաստանում, որն այլասերվել է Վաշինգտոնի եւ Իսրայելի կողմից Ելցինի տարիներին, եւ Ռուսաստանը վերականգնել է որպես համաշխարհային տերություն։  Նա հաջողությամբ հաղթահարել Է ամերիկա-իսրայելական ագրեսիան Հարավային Օսեթիայի եւ Ուկրաինայի դեմ, ու Ղրիմի խնդրանքով Ռուսաստանի նահանգը վերաինտեգրել է Ռուսաստանին: Նա անվերջանալի վիրավորանքներ և սադրանքներ է կրել Վաշինգտոնի եւ նրա կայսրության կողմից՝ չարձագանքելով նույն կերպ։ Նա հաշտվողական քաղաքականություն եւ խաղաղարար է՝ ուժի դիրքերից։

Նա գիտի, որ ամերիկյան կայսրությունը, որը հիմնված է կանխավարկածի եւ ստի վրա, փլուզվում է տնտեսական, սոցիալական, քաղաքական եւ ռազմական առումներով։  Նա հասկանում է, որ պատերազմը չի ծառայի Ռուսաստանի շահերին ։ 

Վաշինգտոնի կողմից Քասեմ Սուլեյմանիի՝ իրանական մեծ առաջնորդ, իսկապես աշխարհի հազվագյուտ առաջնորդներից մեկի սպանությունը մթագնել է Թրամփի առաջնորդությունը եւ գրավել Պուտինի ուշադրությունը: Պուտինի եւ Ռուսաստանի համար սահմանվել է աշխարհում առաջնորդության կուրս ։ 

Վաշինգտոնի կողմից Սուլեյմանիի սպանությունը հանցավոր արարք է, որը կարող է Երրորդ համաշխարհային պատերազմ հրահրել, ճիշտ այնպես, ինչպես ավստրիացի էրցհերցոգի սպանությունը՝ Առաջին համաշխարհային պատերազմը։ Միայն Պուտինն ու Ռուսաստանը Չինաստանի օգնությամբ կարող են կանգնեցնել Վաշինգթոնի սկսած այդ պատերազմը ։ 

Պուտինը հասկացել է, որ Վաշինգթոնում եւ Իսրայելում Սիրիայի ապակայունացումն ուղղված էր Ռուսաստանի դեմ։ Առանց նախազգուշացման Ռուսաստանը միջամտեց, հաղթեց Վաշինգտոնի աջակցությամբ գործող միջնորդ զինված ուժերին եւ վերականգնեց կայունությունը Սիրիայում։ 

Պարտված Վաշինգտոնն ու Իսրայելը որոշել են շրջանցել Սիրիան եւ Ռուսաստանի վրա հարձակումը տեղափոխել հենց Իրան։ Իրանի ապակայունացումը ծառայում է ինչպես Վաշինգտոնին, այնպես էլ՝ Իսրայելին։ Իսրայելի համար, որպեսզի Իրանը դադարեցնի լիբանանյան միլիցիայի՝ <Հեզբոլլահի> աջակցությունը, որը երկու անգամ հաղթել է իսրայելական բանակին եւ թույլ չի տվել Իսրայելին՝ օկուպացնել Հարավային Լիբանանը: Վաշինգտոնի համար Իրանի անկումը թույլ է տալիս ԿՀՎ-ի կողմից աջակցվող ջիհադիստների միջոցով անկայունություն մտցնել Ռուսաստանի Դաշնություն։ 

Եթե Պուտինը չենթարկվի ամերիկյան եւ իսրայելական կամքին, նա այլ ընտրություն չի ունենա, քան արգելափակել Վաշինգտոնի եւ Իսրայելի ցանկացած հարձակում Իրանի վրա։

Պուտինի համար ամենապարզ եւ ամենապարզ ճանապարհը կլիներ հայտարարել, որ Իրանը գտնվում է Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո: Այդ պաշտպանությունը պետք է ամրագրվի Ռուսաստանի, Չինաստանի եւ Իրանի միջեւ փոխադարձ պաշտպանության մասին պայմանագրում, հնարավոր է՝ Հնդկաստանի եւ Թուրքիայի մասնակցությամբ՝ որպես անդամներ։  Դա դժվար է Պուտինի համար, քանի որ ոչ կոմպետենտ պատմաբանները համոզել են նրան, որ միությունները պատերազմի պատճառ են հանդիսանում։  Բայց նման միությունը կկանխի պատերազմը։ Այդ դեպքում նույնիսկ խելագար հանցագործ Նեթանհաուն եւ խելագար ամերիկյան նեոկոնսերվատորները, նույնիսկ եթե լիովին հարբած կամ խաբված լինեն, չեն գնա Իրանի, Ռուսաստանի, Չինաստանի դեմ, եթե նրանք ընդգրկվել են դաշինքի մեջ, նաեւ պատերազմ հայտարարելով Հնդկաստանին եւ Թուրքիային: Սա կնշանակեր մահը Ամերիկայի, Իսրայելի եւ ցանկացած եվրոպական երկրի, որը բավարար հիմար կլիներ՝ դրան մասնակցելու համար։

Եթե Պուտինը չի կարող ազատվել ոչ կոմպետենտ պատմաբանների ազդեցությունից, որոնք փաստացի ծառայում են Վաշինգտոնի շահերին, այլ ոչ թե Ռուսաստանի, նա այլ տարբերակներ ունի։ Նա կարող է Իրանին հատկացնել Ռուսական լավագույն զենիթային համակարգերը, տրամադրել ռուսական անձնակազմեր, որոնք իրանցիներին կուսուցանեն, եւ որոնց ներկայությունը նախազգուշացում կլինի Վաշինգտոնի եւ Իսրայելի համար այն մասին, որ ռուսական զինված ուժերի վրա հարձակումը հարձակում է Ռուսաստանի վրա:

Երբ դա արվի, Պուտինը կարող է ոչ միայն միջնորդություն առաջարկել, այլեւ՝ պնդել։ Դա Պուտինի դերն է, որովհետև չկա մեկը, ով ունի իշխանություն, ազդեցություն եւ օբյեկտիվություն՝ նման միջնորդության համար։ 

Պուտինի խնդիրը ոչ այնքան Իրանին փրկելն է, որքան Թրամփին պարտված պատերազմից դուրս բերելը, որը կոչնչացնի Թրամփին։  Պուտինը կարող է սահմանել իր գինը։  Օրինակ, Պուտինի գինը կարող է դառնալ inf / START պայմանագրի ակտիվացումը, հակահրթիռային պայմանագիրը, ռուսական սահմաններից ՆԱՏՕ-ի դուրս բերումը ։  Իրականում Պուտինը կարող է խնդրել այն ամենը, ինչ կցանկանա։ 

Իրանական հրթիռները կարող են խորտակվել ցանկացած ամերիկյան նավ՝ Իրանի մոտ։ Չինական հրթիռները կարող են խորտակվել ցանկացած ամերիկյան նավատորմ՝ Չինաստանի մոտ։ Ռուսական հրթիռները կարող են խորտակել ամերիկյան նավատորմը աշխարհի ցանկացած կետում։ Վաշինգտոնի կարողությունը՝ իշխանությունը Մերձավոր Արեւելք տեղափոխելու այժմ, երբ բոլորը, շիաները եւ սունիները եւ Վաշինգտոնի նախկին տեղակալը, ինչպես՝ ԻԼԻՊ-ը, կրքոտ ատում են ամերիկացիներին, հավասար է զրոյի: Պետդեպարտամենտը պետք է ամերիկացիներին հրահանգեր՝ լքել Մերձավոր Արեւելքը։ Ինչպես Վաշինգտոնը կարող է ուժ համարվել Մերձավոր Արեւելքում, երբ չկա ոչ մի ամերիկացի, որն այնտեղ իրենք քիչ թե շատ ապահով կհամարեր։ Իհարկե, Վաշինգտոնը հիմար է իր ամբարտավանության մեջ, եւ Պուտինը, Չինաստանն ու Իրանը պետք է դա հաշվի առնեն։  Հիմար կառավարությունը կարող է ոչնչացնել ոչ միայն իրեն, այլեւ՝ ուրիշներին ։ 

Այնպես որ, ռիսկեր կան Պուտինի համար։  Բայց կա նաեւ ռիսկ Պուտինի համար, եթե նա պատասխանատվություն չվերցնի իր վրա։ Եթե Վաշինգտոնն ու Իսրայելը հարձակվեն Իրանի վրա, որը Իսրայելը կփորձի հրահրել ցանկացած կեղծ դրոշով, օրինակ՝ ամերիկյան ռազմանավի խորտակմամբ եւ Իրանի մեղադրանքներով, Ռուսաստանը, միեւնույն է, պատերազմի մեջ կլինի։  Ավելի լավ է, եթե նախաձեռնությունը լինի Պուտինի ձեռքում։ Եվ ավելի լավ է խաղաղության եւ երկրի վրա ապրելու համար, եթե Ռուսաստանն իր վրա պատասխանատվություն վերցնի։

Եվ ահա այստեղ, անշուշտ, պետք է ուշադրություն դարձնել մեկ կարեւոր հանգամանքի վրա։ Ժամեր առաջ հայտնի դարձավ, որ Վլադիմիր Պուտինն անսպասելի այց է կատարել Սիրիա (այնտեղից էլ՝ Թուրքիա), հանդիպել Բաշար Ասադի հետ։ Հակիրճ պաշտոնական լրատվությունն այս այցի մասին, իհարկե, քիչ բան է ասում։ Սակայն ֆիքսենք ամենակարեւորը․ ինչպես Սիրիայում այնպես էլ՝ ողջ Մերձավոր Արեւելքում տիրող այդ թեժ մթնոլորտի պարագայում, ինչ խոսք, ՌԴ նախագահի այս այցը ծայրահեղ ռիսկային, վտանգավոր քայլ է։ Եվ միամտություն կլիներ կարծել, թե Պուտինն այդ քայլին գնացել է միայն ցույց տալու համար, թե ի զորու է նման ռիսկայի արարքներ կատարել։ Չէ, այդպես չի լինում։ Այսինքն, եթե նա գնացել է նման քայլի, նշանակում է մեկ բան՝ չափազանց լուրջ պատճառներ կան։ Ամենահավանական բացատրությունն այն է, որ նա արդեն Մերձավոր Արեւելքի այս իրավիճակի հետ կապված հստակ ծրագրեր ունի, եւ սիրիական այցը դրանք իրականացման մեկնարկային քայլն է։ Թե ինչ ծրագրեր են, որքանով են համընկնում Ռոբերթսի մատնանշած ուղղությունների հետ, թերեւս առաջիկա օրերին տեսանելի կդառնան։ Սակայն ի սկզբանե էլ ենթադրելի է, որ Պուտինը Սիրայում է՝ Երրորդ աշխարհամարտը կանխելու համար։