Ուկրաինական պատերազմի ավարտը ռեալ է, բայց անհասանելի

Նա­խօ­րեին Բեռ­լի­նում մեկ­նար­կած Թ­րամ­փի պատ­վի­րակ­նե­րի՝ Ո­ւիտ­կո­ֆի եւ Քուշ­նե­րի՝ Զե­լենս­կու հետ բա­նակ­ցութ­յուն­նե­րի շե­մին ցնցող հայ­տա­րա­րութ­յամբ հան­դես ե­կավ Գեր­մա­նիա­յի կանց­լեր Մեր­ցը: Ըստ նրա, Pax Americana-ի դա­րաշր­ջանն ա­վարտ­ված է Եվ­րո­պա­յի հա­մար: Ըստ այդմ, եվ­րո­պա­ցի­նե­րը պետք է պատ­րաստ­վեն «տրան­սատ­լանտ­յան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րում հիմ­նա­րար փո­փո­խութ­յուն­նե­րի»։

Ին­չի՞ մա­սին է խոս­քոը. «Pax Americana»-ն տեր­մին է, ո­րը կի­րառ­վում է Արեւմտ­յան կի­սագն­դում հա­րա­բե­րա­կան խա­ղա­ղութ­յան հա­յե­ցա­կար­գի հա­մա­տեքս­տում, այ­սինքն, որ Միաց­յալ Նա­հանգ­նե­րը հա­մար­վում է աշ­խար­հի ա­ռա­ջա­տար տնտե­սա­կան, մշա­կու­թա­յին եւ ռազ­մա­կան տե­րութ­յու­նը, ո­րը «պա­տաս­խա­նա­տու» էր հա­մաշ­խար­հա­յին կար­գի հա­մար։ Կարճ ա­սած՝ հե­գե­մոն, ո­րին բո­լո­րը պետք է են­թարկ­վեն: Ու հի­մա ի՞նչ, Եվ­րո­պան կամ առն­վազն Մերցն ԱՄՆ-ին այ­լեւս հե­գե­մոն չե՞ն հա­մա­րում: Բայց չէ՞ որ դա առն­վազն կաս­կա­ծի տակ է դնում գո­նե ներ­կա­յիս տես­քով ՆԱՏՕ-ի լի­նել-չլի­նե­լու հար­ցը` որ­պես «տրան­սատ­լանտ­յան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի» ռազ­մա­կան թեւ:

Ի­հար­կե, Մեր­ցի հայ­տա­րա­րութ­յան ի­րա­կան ի­մաս­տը չա­փա­զանց կա­րե­ւո­ր է: Ն­շա­նա­կո՞ւմ է սա, որ նա ազ­դա­րա­րեց գլո­բալ ի­մաս­տով տրան­սատ­լանտ­յան դա­շին­քի «ա­մուս­նա­լու­ծութ­յան» կամ գո­նե դրա մեկ­նար­կի մա­սին: Ըստ այ­դմ, հի­մա պետք է ԱՄՆ-ին եւ Եվ­րո­պա­յին ըն­կա­լենք որ­պես ինք­նու­րույն, ի­րար հետ կապ չու­նե­ցող կամ նույ­նիսկ սուր հա­կա­սութ­յուն­նե­րի մեջ մտած կող­մե՞ր: Թե՞ նման սուր հայ­տա­րա­րութ­յամբ Մեր­ցը փոր­ձեց մի վեր­ջին ճնշում կի­րա­ռել ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րի դեմ, որ փոր­ձեն սպաս­վող բա­նակ­ցութ­յուն­նե­րում ինչ-որ զի­ջում­ներ պո­կել:

Բայց մյուս կող­մից, վեր­ջին ժա­մա­նակ­ներս ԱՄՆ-ն­ եւս մի գլուխ ակ­նար­կում է, որ Եվ­րո­պան ի­րեն հե­տաքրք­րում է ոչ թե որ­պես դաշ­նա­կից, այլ, Թ­րամ­փի բա­ռա­պա­շա­րով, որ­պես «բիզ­նես-օբ­յեկտ»: Դաշ­նակ­ցի դե­րի Եվ­րո­պան պար­զա­պես ար­դեն չի ձգում, իսկ ԱՄՆ-ն չի ու­զում սե­փա­կան փո­ղե­րով եվ­րո­պա­ցի­նե­րին այ­լեւս պա­հել: Ընդ ո­րում, երբ նման մո­տե­ցում ֆիքս­վում է այն­պի­սի կա­րե­ւո­րա­գույն փաս­տաթղ­թում, ինչ­պի­սին է ԱՄՆ-ի ազ­գա­յին անվ­տան­գութ­յան հա­յե­ցա­կար­գը, դա ար­դեն նման­վում է «ա­մուս­նա­լու­ծութ­յան» պաշ­տո­նա­կան ա­ռա­ջար­կի: Ա­ռա­վել եւս, որ ան­մի­ջա­պես էլ շրջա­նա­ռութ­յան մեջ է դնում գա­ղա­փար, թե պատ­րաստ­վում է միա­նալ այլ խմբի՝ Ռու­սաս­տա­նի, Չի­նաս­տա­նի, Հնդ­կաս­տա­նի մաս­նակ­ցութ­յամբ՝ հե­տը ա­րեւ­մտ­յան դա­շին­քից տա­նե­լով միայն Ճա­պո­նիա­յին: Ս­րա­նից հե­տո, թե­րեւս, տրա­մա­բա­նա­կան տեսք կու­նե­նար, որ Մեր­ցը հիս­թե­րիկ տո­նով բղա­վեր՝ գնում ես, գնա, այ­լեւս մեր հե­գե­մո­նը չես: Միայն թե այս­տեղ այլ հարց կա՝ իսկ ա­ռանց հե­գե­մո­նի Եվ­րո­պան որ­քա՞ն կդի­մա­նա, երբ բա­նը հա­սել է նրան, որ նույն Գեր­մա­նիա­յում ան­գամ, օ­րի­նակ, Volkswagen-ն­ է հայ­տա­րա­րում պատ­մութ­յան մեջ ա­ռա­ջին ան­գամ հայ­րե­նի­քում գոր­ծա­րան փա­կե­լու մա­սին:

Ա­մեն դեպ­քում, այն տպա­վո­րութ­յունն է, որ ԱՄՆ-ից ե­կած այս ճնշում­նե­րը, ան­կախ այն բա­նից, թե ինչ է հայ­տա­րա­րում Մեր­ցը, սկսեց իր ազ­դե­ցութ­յունն ու­նե­նալ նաեւ Զե­լենս­կու հետ բա­նակ­ցութ­յու­ննե­րի վրա: Եր­կօր­յա այդ գոր­ծըն­թա­ցը թե ինչ վերջ­նա­կան հան­գու­ցա­լու­ծում ու­նե­ցավ, եւ ինչ պա­տաս­խան կու­նե­նա Մոսկ­վան, դեռ սպա­սենք: Բայց նախ­նա­կան կոնկ­րետ արդ­յունք­նե­րի մա­սին դեռ ա­ռա­ջին բա­նակ­ցա­յին օր­վա արդ­յունք­նե­րով հայտնի դարձան: Այդ թվում, որ ՆԱՏՕ-ին Ուկ­րաի­նա­յի ան­դա­մակ­ցութ­յան թե­ման այ­լեւս չկա: Ընդ ո­րում, դա հաս­տա­տե­ցին հենց եվ­րո­պա­ցի­նե­րը՝ ի դեմս ԵՄ արտ­գործ­նա­խա­րար Կա­լա­սի, որը հայ­տա­րա­րեց, որ Ուկ­րաի­նա­յի` ՆԱՏՕ-ին ան­դա­մակ­ցութ­յու­նը այլեւս եվ­րո­պա­կան օ­րա­կար­գում չէ: Ընդ ո­րում, նրա հե­տա­գա խոս­քից կա­րե­լի էր հաս­կա­նալ, թե կոնկ­րետ ինչն է Եվ­րո­պա­յին եւ Զե­լենս­կուն վերջ­նա­կա­նա­պես մղում նման ո­րոշ­ման: Ըստ Կա­լա­սի, Բր­յու­սե­լը կորց­նում է Ուկ­րաի­նա­յին սե­փա­կան մի­ջոց­նե­րով ֆի­նան­սա­վո­րե­լու հնա­րա­վո­րութ­յու­նը, եւ միակ տար­բե­րա­կը մնում է ռու­սա­կան ակ­տիվ­նե­րին դի­մե­լը: Միայն թե, ինչ­պես զու­գա­հե­ռա­բար տե­ղե­կաց­րեց Politico-ն. «Ուկ­րաի­նա­յի կող­մից ռու­սա­կան ակ­տիվ­նե­րի մի­ջո­ցով «փոխ­հա­տուց­ման վարկ» ստա­նա­լու հնա­րա­վո­րութ­յուն­նե­րը նվա­զում են»: Միան­գա­մայն սպա­սե­լի պատ­ճա­ռով՝ ԵՄ հինգ երկր­ներ՝ Բել­գիան, ո­րի մոտ է ռու­սա­կան փո­ղե­րի հիմ­նա­կան մա­սը, ա­պա նաեւ Բուլ­ղա­րիան, Ի­տա­լիան, Մալ­թան եւ Չե­խիան հրա­պա­րա­կայ­նո­րեն դեմ են ար­տա­հայտ­վել այս ո­րոշ­մա­նը։ Մինչեւ ամ­սի 18-ը, երբ հար­ցը դրվի քվեար­կութ­յան, եւս մի քա­նի երկր­ներ կա­րող են հրա­ժար­վել դրա­նից: Իսկ ա­վե­լի վաղ այդ մա­սին հայ­տա­րա­րութ­յուն էին ա­րել Հուն­գա­րիան եւ Ս­լո­վա­կիան:

Ա­հա այս ֆո­նին, հայտ­նի դար­ձավ նաեւ, որ բեռ­լին­յան բա­նակ­ցութ­յուն­ներն ան­ցել են լար­ված, սա­կայն ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րը ո­րե­ւէ էա­կան զի­ջում­նե­րի այդ­պես էլ չեն գնա­ցել: Վե­րա­բե­րո՞ւմ է սա Դոն­բա­սից դուրս գա­լու հար­ցին, դրա հետ կապ­ված ո­րո­շում ե­ղե՞լ է. ա­հա այս հիմ­նա­կան դար­ձած հար­ցից էլ մնում է կախ­ված մնա­ցա­ծը: Չ­նա­յած, ըստ տա­րած­ված լու­րե­րի, այս ան­գամ եւս Զե­լենս­կին հրա­ժար­վել է զոր­քե­րը հա­նել:

Ա­մեն դեպ­քում, այս բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թա­ցը կտա­նի՞ խա­ղա­ղութ­յան. դեռ վաղ է ա­սել, թեեւ մի շարք հե­ղի­նա­կա­վոր աղբ­յուր­ներ այն գնա­հա­տումն են տա­լիս, որ խա­ղա­ղութ­յանն ա­վե­լի մոտ վի­ճակ մինչ այս դեռ չի ե­ղել: Ա­մեն դեպ­քում, մեկ բան կար­ծես հաս­տատ է. ԱՄՆ-ն, ինչ­պես քա­նիցս են­թադ­րել ենք, այ­լեւս սպա­սե­լու ժա­մա­նակ չու­նի. կան լուծ­ման են­թա­կա մի շարք կա­րե­ւո­րա­գույն հար­ցեր, բայց նախ պետք է ա­վար­տել ուկ­րաի­նա­կան պա­տե­րազ­մը: Եվ ե­թե Զե­լենս­կին հա­մա­ռում է, կա­րեղ է միա­նալ «պլան Բ»-ն:

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝