Եթե այս իշխանությունը վերընտրվի, եկեղեցու ջախջախումն իրականություն կդառնա. Արմեն Բադալյան
Ներքաղաքական«Իրավունք»-ը զրուցել է քաղտեխնոլոգ ԱՐՄԵՆ ԲԱԴԱԼՅԱՆԻ հետ՝ անդրադառնալով եկեղեցու շուրջ տիրող իրավիճակին:
— Այն քաոսը, որը ստեղծվել է եկեղեցու եւ հոգեւորականության շուրջ, ինչպե՞ս կորակեք: Ի վերջո, սա իշխանության քմահաճույքն է՞, թե՞ արտաքին հրահանգ են կատարում:
— Այստեղ ո՛չ քմահաճույք կա, ո՛չ էլ` պատվեր: Իշխանությունների տեսանկյունից` սա շատ տրամաբանական քայլ է, որովհետեւ Հայ Առաքելական սուրբ եկեղեցին ազգային, հայ ինքնությունը պահպանող կառույց է: Եվ չմոռանանք՝ այն փաստը, որ այն ունի Արցախի թեմ, ինչը, բնականաբար, դուր չի գալիս Ադրբեջանին: Քանի որ այս պահի դրությամբ, հասարակության գիտակցության ամբողջովին փոփոխություն է իրականացվում, ապա եկեղեցին չի կարող անմասն մնալ այս իրադարձություններից եւ, բնականաբար, եկեղեցին նույնպես իշխանությունների կողմից պետք է փոփոխությունների ենթարկվի, որպեսզի համապատասխանի գլոբալիստական պահանջներին: Այսինքն, պետք է ունենանք մի հասարակություն, որը կառաջնորդվի ֆեստիվալներով, եվրոպական արժեքներով, իսկ ազգային ինքնություն` որպես այդպիսին, չի ունենա: Դա համաեվրոպական արժեքային համակարգում է տեղավորվում, իսկ եկեղեցին չի տեղավորվում դրա մեջ:
Սա չի նշանակում, որ եկեղեցին հակաեվրոպական է, պարզապես, այն ազգային է եւ ազգայինը չի տեղավորվում համաեվրոպական արժեքային համակարգի մեջ: Բնականաբար, ելնելով նրանից, որ այսօրվա իշխանությունները հենց Եվրամիության գաղափարակից գործակալական ուժն են եւ ոչ թե թուրքական, ինչպես Հայաստանում շատերն են նշում, նա իրականացնում է այս վերաֆորմատավորումը: Հիմա կհաջողի, թե՝ ոչ, չեմ կարող ասել: Մինչեւ 2026 թվականի հունիսի 7-ը դժվար հաջողի, քանի որ եկեղեցին կդիմանա, սակայն եթե այս իշխանությունը ինչ-որ կերպ խորհրդարանական ընտրություններին վերընտրվի, ապա եկեղեցու ջախջախումը հունիսի 7-ից հետո ընկած ժամանակահատվածում, ամբողջականապես իրականություն կդառնա:
«ՓՈՐՁՈՒՄ ԵՆ ԵԿԵՂԵՑԻՆ ՀԱՄԱՀԱՅԿԱԿԱՆ ԿԱՌՈՒՅՑԻՑ ԴԱՐՁՆԵԼ ՀՀ ԿԱՌՈՒՅՑ»
— Այնուհանդերձ ունեցանք Գյումրու նախադեպը, երբ Շիրակի թեմի ողջ հոգեւորականությունը հրաժարվեց պատարագ մատուցել եւ զեղչել Վեհափառի անունը, ապա ականատես եղանք, թե ինչպես են Յոթ վերքում կատարում մաքրագործման արարողություն: Սա կարո՞ղ է օրինակ ծառայել մնացած թեմերի, եկեղեցիների ու հոգեւորականության համար:
— Ո՛չ, չի կարող: Այստեղ ոչ թե գործում է գաղափարական պահը, այլ, ինչպես ասում են, լրատվամիջոցները, կոմպրոմատները: Իսկ կոմպրոմատի դեպքում, չես կարող ինքնուրույն գործել: Այն բոլոր եկեղեցականները, որոնք անցել են իշխանության կողմը, ոչ թե հանուն գաղափարի են անցել, այլ նրանց վրա կոմպրոմատ կա: Այստեղ այլ խնդիր էլ կա, որ եկեղեցին, ինքը համամարդկային, համահայկական կառույց է, բայց նաեւ Հայաստանի եւ սփյուռքահայությանը պառակտելու համար՝ փորձում են համահայկական կառույցից դարձնել Հայաստանի Հանրապետության կառույց, որը ենթակա է իշխանությանը, ինչպես տեղի ունեցավ Ուկրաինայում: Այդ պատճառով էր, որ վերջերս վարչապետի կողմից շրջանառության դրվեց մի գաղափար, որ եկեղեցում հնչի պետական հիմնը, դրվի Եռագույնը: Գուցե վաղն էլ պահանջեն, որ պետական զինանշանը դրվի կամ պետական գործիչների նկարները փակցվի՝ վարչապետ, ԱԺ նախագահ, նախագահ եւ այլն: Այսինքն՝ եկեղեցին բերվի եւ դարձվի մոտավորապես ՀՀ Առաքելական եկեղեցի: Մինչդեռ եկեղեցին կապ չունի պետական իշխանության հետ, քանի որ Սահմանադրության 7-րդ հոդվածը արգելում է իշխանություններին միջամտել կրոնական կազմակերպությունների ներքին գործերին:
Անդրադառնալով հոգեւորականներին՝ ասեմ, որ որոշները, որոնց վրա կան կոմպրոմատներ, կարող են միանալ իշխանությանը, իսկ նրանք, որոնց վրա չկա կոմպրոմատ կամ իսկապես գաղափարական առումով չեն կիսում իշխանության դիրքորոշումը, ինչպես եղավ Շիրակի թեմում, նրանք չեն միանա:
«ԵՄ-Ն ԿԱԼԱՍՍԻ ԲԵՐԱՆՈՎ ԱՍԱՑ՝ ՀՀ-ՈՒՄ ՄՈԼԴՈՎԱԿԱՆ ՏԱՐԲԵՐԱԿ ԵՆ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆԵԼՈՒ»
— Այս քաոսի հանգուցալուծումն ինչպե՞ս եք տեսնում: Ինչպես ասացիք, ստիպված պետք է սպասենք մինչ ընտրություննե՞րը:
— Դա ընդդիմությունը պետք է որոշի: Մի քանի օր առաջ, Եվրամիության ղեկավարությունը՝ ԵՄ արտաքին գործերի եւ անվտանգության հարցերով բարձր ներկայացուցիչ Կայա Կալասսի բերանով ասաց, որ Հայաստանում մոլդովական տարբերակ են իրականացնելու: Շատերը մոլդովական տարբերակը մի քիչ այլ կերպ են ընկալում, քանի որ մանրամասն չեն ուսումնասիրել: Իրենց թվում է մոլդովական տարբերակը միայն դրսից ձայներ բերելով իշխանության համար առավելություն ստանալն է: Ո՛չ, մոլդովական տարբերակի էությունը, դա ցանկացած տեխնալոգիաների, նաեւ ոչ ազնիվ ընտրական տեխնալոգիաների կիրառմամբ, իշխանության վերարտադրումն է: Այսինքն՝ պետք կլինի կկեղծեն, վարչական ռեսուրս կկիրառեն եւ այլն: Դա ընդանուր կոչվում է մոլդովական տարբերակ: Հիմա այդ տարբերակի միջոցով, Եվրամիությունը նպատակ ունի իշխանություններին պահել: Պետք է մի բան հստակ հասկանալ՝ շատ կարեւոր տարբերություն կա Ազգային ժողովի եւ Տեղական Ինքնակառավարման մարմինների ընտրությունների միջեւ: ՏԻՄ ընտրություններում ընդդիմադիր ես, կամ այլ ուժի ներկայացուցիչ, մրցակիցդ ՔՊ կուսակցությունն է, իսկ ԱԺ-ն աշխարհաքաղաքական ընտրություններ են, որտեղ մրցակիցը ոչ թե ՔՊ-ն է, այլ Եվրամիությունն է՝ Թուրքիան, Ադրբեջանը, Իսրայելը, Մեծ Բրիտանիան, գլոբալիստները եւ այլն:
Հիմա սրա հանգուցալուծումը ո՞րն է լինելու: Ընդդիմությունը պետք է մտածի խաղի կանոնների մասին, քանի որ նա չի կարող մրցել ուրիշի խաղի կանոններով ու հաղթել այդ խաղում, եթե նախկին այլ պայմանավորվածություն չկա: Բայց դրսից մտել ու փորձել ուրիշի խաղով հաղթանակ տանել, չեն կարող, որովհետեւ խաղի կանոնները, հենց իրենք են թելադրում: Պետք է այլ խաղի կանոններով առաջնորդվել, մինչդեռ տպավորություն է, որ ընդդիմությունը ցանկություն չունի: Այնպիսի տպավորություն է, կարծես իշխող քաղաքական ուժը պայքարում է իշխանություն մնալու, իսկ ընդդիմադիր ուժերը՝ ընդդիմություն մնալու համար:
ՆԱՆԱ ՍԱՐԳՍՅԱՆ
