ԵՎՐՈՊԱՆ ԵՎՍ ՈՐՈՇԵՑ ԶՈՀԱԲԵՐԵ՞Լ ԶԵԼԵՆՍԿՈՒՆ

Ուկ­րաի­նա­յում այս օ­րե­րին ծա­վալ­վող եւ խո­րա­ցող կո­ռուպ­ցիոն գերս­կան­դա­լը, ի­հար­կե, չես հա­մա­րի միայն այդ պե­տութ­յան ներ­քին խնդի­րը: Ա­սենք, դա ի սկզբա­նե էր ակն­հայտ, հաշ­վի առ­նե­լով այն խո­սակ­ցութ­յուն­նե­րը, որ սկան­դա­լի հիմ­քե­րում կանգ­նած է ա­մե­րիկ­յան ՀԴԲ-ն, որն ար­դեն իսկ հե­ռուն տա­նող են­թադ­րութ­յու­ննե­րի տե­ղիք է տա­լիս:

ՈՒԿՐԱԻՆԱՅՈՒՄ ՎԻՃԱԿԸ ԾԱՅՐԱՀԵՂ ԽԱՌՆ Է

­Խոս­քը հե­տեւ­յա­լի մա­սին է: Վ­լա­դի­միր Զե­լենս­կու հին ըն­կե­րո­ջը եւ նրա հիմ­նա­կան «դրա­մա­պա­նա­կի» հա­մա­րում ու­նե­ցող Թի­մուր Մին­դի­չին մե­ղադ­րում են ան­նա­խա­դեպ մասշ­տա­բի կո­ռուպ­ցիոն սխե­մա­նե­րի մեջ, ընդ ո­րում` խոս­քը դրսից Ուկ­րաի­նա­յին հատ­կաց­ված փո­ղե­րի մա­սին է: Թե­ման դեռ շո­շափում է է­ներ­գե­տի­կան, բայց այն, որ երկ­րի նախ­կին պաշտ­պա­նութ­յան նա­խա­րար, ներ­կա­յումս Անվ­տան­գութ­յան խորհր­դի քար­տու­ղար, Ս­տամ­բու­լում Ռու­սաս­տա­նի հետ բա­նակ­ցութ­յուն­նե­րում ուկ­րաի­նա­կան պատ­վի­րա­կութ­յան ղե­կա­վար Ու­մե­րովն ան­հե­թեթ պատ­ճա­ռա­բա­նութ­յամբ, Մին­դի­չի օ­րի­նա­կով «թռավ» երկ­րից, հու­շեց, որ է­ներ­գե­տի­կա­յից այդ թե­ման անց­նե­լու է ռազ­մա­կան ո­լորտ: Վեր­ջա­պես, Ուկ­րաի­նա­յի նա­խա­գա­հի մտե­րիմ ան­ձի անձ­նա­կան պա­հո­ցում հայտ­նա­բե­րե­ցին դո­լա­րա­յին հսկա զանգ­ված՝ փա­թե­թա­վոր­ված եւ կո­դա­վոր­ված այն տես­քով, ո­րով ա­մե­րիկ­յան Դաշ­նա­յին պա­հուս­տա­յին հա­մա­կար­գից գու­մար փո­խանց­վում է ստա­ցող կող­մին՝ բա­ցա­ռա­պես դրա հա­մար թույլտ­վութ­յուն ու­նե­ցող տե­ղա­կան բան­կե­րի մի­ջո­ցով: Իսկ դա, բա­ցի այն ա­պա­ցու­ցո­ղա­կան նշա­նա­կութ­յու­նից, որ ԱՄՆ-ից Ուկ­րաի­նա­յի հա­մար ե­կած փո­ղերն ուղ­ղա­կիո­րեն թա­լա­նել են, նաեւ հնա­րա­վո­րութ­յուն է տա­լիս ՀԴԲ-ին՝ պաշ­տո­նա­պես ներգ­րավ­վել այս գոր­ծըն­թա­ցի մեջ:

­Զե­լենս­կին այս ու այն կողմ է նետ­վում՝ «ջրից չոր դուրս գա­լու» հա­մար, ար­դեն ինչ-որ նա­խա­րար­նե­րի է հրա­ժա­րա­կան պար­տադ­րել: Բայց ար­դեն ուկ­րաի­նա­կան պատ­գա­մա­վոր­նե­րի մա­կար­դա­կով են խո­սում, որ Ուկ­րաի­նա­յում «իշ­խա­նութ­յու­նը կա­րող է փլուզ­վել», ինչ­պես, օ­րի­նակ, ար­տա­հայտ­վեց Ռա­դա­յի պատ­գա­մա­վոր Գոն­չա­րեն­կոն: Ու նա ճիշտ է, հաշ­վի առ­նե­լով, որ այս սկան­դա­լի ֆո­նին Զելենսկու վար­կա­նի­շը հե­տե­ւո­ղա­կա­նո­րեն մո­տե­նում է զրո­յա­կան մա­կար­դա­կին: Նաեւ այս ա­մե­նին պետք է գու­մա­րել ռազ­մա­ճա­կատ­նե­րում ուկ­րաի­նա­կան բա­նա­կի մասշ­տա­բա­յին ան­հա­ջո­ղութ­յուն­նե­րը՝ հա­մեմ­ված հսկա­յա­կան կո­րուստ­նե­րով, դա­սալ­քութ­յան նոր «ռե­կորդ­նե­րով», ին­չը միան­գա­մայն ի­րա­տե­սա­կան է դարձ­րել, որ ամ­բող­ջա­կան ճա­կատ­ներ են ար­դեն փլուզ­վում: Ընդ ո­րում, այդ մա­սին խո­սում են նա­եւ ա­րեւմտ­յան աղբ­յուր­նե­րը:

Այ­սինքն,ստեղծ­վել է մի ի­րա­վի­ճակ, երբ ոչ միայն հան­րութ­յու­նը կա­րող է վեր­ջա­պես դուրս գալ Զե­լենս­կու դեմ, այլ որ շատ ա­վե­լի վտան­գա­վոր է նրա հա­մար, նաեւ` բա­նա­կը: Մինչ­դեռ բա­նակ աս­վածն էլ մո­նո­տար գոր­ծոն չէ. այն բաղ­կա­ցած է ինչ­պես ծայ­րա­հեղ ազ­գայ­նա­մո­լա­կան՝ նեո­նա­ցիս­տա­կան թե­ւից, այն­պես էլ ըն­դա­մե­նը սե­փա­կան երկ­րի մա­սին մտա­ծող զին­վո­րա­կա­նութ­յու­նից, եւ չի բա­ցառ­վում, որ Զե­լենս­կու դեմ դուրս գա­լու դեպ­քում, այս ու­ժե­րը կա­րող են նա­եւ ի­րար մեջ բա­խում­նե­րից չխու­սա­փել: Իսկ թե այդ դեպ­քում ինչ կա­րող է տե­ղի ու­նե­նալ ռազ­մա­ճա­կատ­նե­րում, ռուս­նե­րը ուր կհաս­նեն, դա էլ հա­ջորդ գերխն­դիրն է:

Ա­հա, մո­տա­վո­րա­պես այս ի­րա­վի­ճա­կում էլ եւս մեկ «տա­րօ­րի­նակ» դրվագ սկսեց ցայ­տուն դառ­նալ: Ե­թե ի սկզբա­նե կար այն տպա­վո­րութ­յու­նը, թե ներ­քին կո­ռուպ­ցիոն սկան­դա­լը պայ­թեց­նելով, Թ­րամ­փը փոր­ձում է Զե­լենս­կուն պար­տադ­րել՝ ստո­րագ­րել այն խա­ղա­ղութ­յան պայ­մա­նա­գի­րը, ո­րը նրա ա­ռաջ դրված է, եւ ո­րը հա­մա­ռո­րեն թույլ չեն տա­լիս ստո­րագ­րել եվ­րագ­լո­բա­լիստ­նե­րը՝ Բ­րի­տա­նիա­յի գլխա­վո­րութ­յամբ, ա­պա հի­մա սկսել են ո­րոշ հստակ գոր­ծոն­ներ նկատ­վել, ո­րոնք մի տե­սակ հա­մա­հունչ չեն այդ վար­կա­ծին: Այն է՝ Զե­լենս­կուն սկսել են բա­ռա­ցիո­րեն տրո­րել նաեւ գլո­բա­լիս­տա­կան ա­ռաջ­նա­տար լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րը, ա­սենք նաեւ գլո­բա­լիս­տա­կան հա­մա­կար­գի մաս կազ­մող կա­ռույց­ներն ու գոր­ծիչ­նե­րը:

«ԵՎ ԴՈՒ, ԲՐՈՒՏՈՍ»

­Մինչ գլո­բա­լիստ­նե­րին հաս­նե­լը` նկա­տենք, որ են­թադ­րութ­յուն­նե­րը, թե ա­մե­րի­կա­ցի­ներն ու ռուս­նե­րը ու­նեն ո­րո­շա­կի պայ­մա­նա­վոր­վա­ծութ­յուն­ներ, ո­րի դր­վագ­նե­րից մեկն էլ ուկ­րաի­նա­կան ուղ­ղութ­յունն է, կար Ալ­յաս­կա­յում Թ­րամ­փի եւ Պու­տի­նի հան­դի­պու­մից ի վեր: Եվ ե­րե­ւի պա­տա­հա­կան չէր, որ ներ­կա զար­գա­ցում­նե­րի ֆո­նին, ՌԴ ԱԳՆ-ի ԱՊՀ վար­չութ­յան պետ Ա­լեք­սեյ Պո­լիշ­չու­կը ո­րոշ փա­կագ­ծեր բա­ցեց՝ հայ­տա­րա­րե­լով, որ ԱՄՆ գա­գաթ­ա­ժո­ղո­վում Մոսկ­վա­յի  եւ Վա­շինգ­տո­նի միջեւ ձեռքբեր­ված հա­մա­ձայ­նութ­յուն­նե­րը կաս­կա­ծի տակ չեն դրել Ղ­րի­մի, Դոն­բա­սի  եւ Նո­վո­ռո­սիա­յի պատ­կա­նե­լութ­յու­նը Ռու­սաս­տա­նի Դաշ­նութ­յան կող­մից: Ա­վե­լին, ան­գամ գա­գաթ­ա­ժո­ղո­վի արդ­յունք­նե­րը չեն անդ­րա­դար­ձել «Ղ­րի­մի, Դոն­բա­սի եւ Նո­վո­ռո­սիա­յի պատ­կա­նե­լութ­յան հար­ցին»:

Այն է, Վա­շինգ­տո­նին ա­ռանձ­նա­պես չի էլ հե­տաքրք­րում, թե ռուս-ուկ­րաի­նա­կան ա­պա­գա սահ­մա­նը կանց­նի, ա­սենք, մի 100 կմ­ ա՞յս, թե՝ այն կողմ, այլ հիմ­նա­կան նպա­տակն է, որ Մոսկ­վա­յի հետ պայ­մա­նա­վոր­վա­ծութ­յու­ններ լի­նեն: Եվ, հաշ­վի առ­նե­լով, որ Զե­լենս­կին, մեծ հաշ­վով, տոր­պե­դա­հա­րեց այն սխե­ման, ո­րի հետ Մոսկ­վան սկզբուն­քո­րեն հա­մա­ձայն էր, եւ Թ­րամ­փին մնում էր միայն ուկ­րաի­նա­կան կող­մին այդ դաշտ բե­րել, ա­պա այն, որ դրան պետք է հա­ջոր­դեր Կիե­ւի հան­դեպ նման ճնշում­նե­րը, էն գլխց­ էր սպա­սե­լի: Ընդ ո­րում, ե­թե ան­գամ Զե­լենս­կին մի կերպ կա­րո­ղա­նա դի­մա­նալ այս կո­ռուպ­ցիոն սկան­դա­լին, ա­պա են­թադ­րե­լի է, որ Վա­շինգ­տո­նը կա­րող է գնալ նաեւ ա­մե­նա­ծանր հար­վա­ծին՝ պար­զա­պես չճա­նա­չել Զե­լենս­կու լե­գի­տի­մութ­յու­նը, ո­րի բո­լոր հիմ­քե­րը կան:

Այս­տեղ սա չէ անս­պա­սե­լին, այլ այն, որ գլո­բա­լիստ­նե­րը, ո­րոնք Զե­լենս­կուն հա­մա­ռո­րեն պա­հե­ցին Թ­րամ­փին մեր­ժե­լու կուր­սի մեջ, հի­մա ի­րենք են թի­կուն­քից սկսել հար­վա­ծել, թե տե­սեք՝ Զե­լենս­կին գո­ղա­ցել է փո­ղե­րը: Մի բան, ո­րն ի սկզբա­նե բո­լո­րը գի­տեին: Օ­րի­նակ՝ ռոտ­շիլ­դա­կան Bloomberg-ը հա­սավ մին­չեւ այն մտքին, թե. «Ուկ­րաի­նա­յին չպետք է օգ­նել. ցան­կա­ցած գու­մար կգո­ղա­նան»: Կամ,՝ ուկ­րաի­նա­ցի ժո­ղո­վուր­դը չի վստա­հում իր կա­ռա­վա­րութ­յա­նը՝        դա «պայ­թու­ցիկ, քաո­սա­յին եւ­ ա­նարդ­յու­նա­վետ հա­մա­կարգ» է: Ու սա այս օ­րե­րին գլո­բա­լիս­տա­կան ցան­ցի կող­մից Զե­լենս­կուն ուղղ­ված բա­զում նման եւ ան­գամ ա­վե­լի թունդ հար­ված­նե­րից ըն­դա­մե­նը օ­րի­նակ է: Այս­տեղ, ի­հար­կե, ցնցողն այն չէ, որ Զե­լենս­կուն եւ նրա շրջա­պա­տին հա­մաշ­խար­հա­յին մասշ­տա­բի հան­ցա­գործ­ներ են հա­մա­րում. դա միայն ա­րեւմտ­յան աղբ­յուր­նե­րը մինչ այս «չէին տես­նում»` Զե­լենս­կուց դե­մոկ­րա­տիա­յի հիմ­նաս­յուն, Եվ­րո­պա­յի պաշտ­պան կեր­տե­լով: Ցն­ցողն այն է, որ հի­մա են տես­նում: Իսկ դա, ի­հար­կե, մեկ բան է նշա­նա­կում՝ քա­ղա­քա­կան կուրս է փոխ­վել:

Ի­հար­կե, կա­րե­լի է ա­մե­նա­պարզ վար­կածն ա­ռա­ջադ­րել, թե ին­չո՞ւ են լի­բե­րալ­նե­րը միա­ցել Թ­րամ­փից ե­կող ճնշմա­նը: Այն է՝ հաս­կա­նում են, որ Զե­լենս­կուն հա­զիվ թե կա­րո­ղա­նան պա­հել ի­րենց դաշ­տում, քա­նի որ նա ստիպ­ված է լի­նե­լու կա­տա­րել Թ­րամ­փի պա­հան­ջը: Ուս­տիեւ, ե­կել է նրան զո­հա­բե­րե­լու ժա­մա­նա­կը: Ա­ռաջ կմղեն մեկ ու­րի­շին, ա­սենք՝ Զա­լուժ­նիին, ին­չը կա­րող է հնա­րա­վո­րութ­յուն տալ դեռ մի ո­րոշ ժա­մա­նակ պա­տե­րազ­մը շա­րու­նա­կել: Սա հնա­րա­վոր տար­բե­րակ է, միայն թե մեկ նյո­ւանս ո­րո­շա­կիո­րեն այլ դաշտ է տե­ղա­փո­խում այս ողջ պատ­մութ­յու­նը:

ԻՆՉ-ՈՐ ԲԱ՞Ն Է ՓՈԽՎԵԼ

­Նախ, ի­հար­կե, մեծ հար­ցա­կա­նի տակ է, թե գլո­բա­լիստ­նե­րը կհասց­նե՞ն Զե­լենս­կուն այլ ան­ձով փո­խա­րի­նել: Հի­շեց­նենք, ռուս­նե­րը հար­ձակ­վում են, եւ նե­րուկ­րաի­նա­կան ճգնա­ժա­մը կբազ­մա­պատ­կի այդ հար­ձակ­ման թա­փը: Ու մինչ Զե­լենս­կուն կհա­նեն, Զա­լուժ­նիին կբե­րեն, մեծ հարց է, թե Ուկ­րաի­նա­յից եւ ուկ­րաի­նա­կան բա­նա­կից ինչ կմնա, ռուս­նե­րը չե՞ն հասց­նի դիր­քա­վոր­վել, ա­սենք, Դ­նեպր գե­տի ողջ եր­կայն­քով մեկ, հա­րա­վում էլ հաս­նել Օ­դե­սա­յին, ան­գամ՝ Մերձդ­նեստ­րին: Ո­րը, ի դեպ, ռու­սա­կան կող­մի հա­մար լա­վա­գույն սահ­մա­նա­յին կոն­ֆի­գու­րա­ցիան կա­րող է լի­նել:

­Բա­ցի այդ, հայտ­նի դար­ձավ, որ այս օ­րե­րին բրի­տա­նա­ցի­ներն են կա­պի մեջ մտել Մոսկ­վա­յի հետ, ին­չը եւս մի տե­սակ հա­մա­հունչ չէ Զե­լենս­կու փո­խա­րեն այլ ան­ձի բե­րե­լու եւ պա­տե­րազ­մը շա­րու­նա­կե­լու սխե­մա­յի հետ: Ի­հար­կե, կա­րող է նաեւ բրի­տա­նա­ցի­նե­րը մտա­ծում են, թե Մոսկ­վա­յին հույ­սեր կներշն­չեն, հար­ձա­կու­մը կթու­լաց­նեն, մին­չեւ նե­րուկ­րաի­նա­կան այդ օ­պե­րա­ցիան կա­վարտ­վի: Բայց սա միա­միտ տար­բե­րակ կլի­ներ:

Ա­մեն դեպ­քում, ինչ­պես պնդում է Financial Times-ը, Բ­րի­տա­նիա­յի վար­չա­պե­տի ազ­գա­յին անվ­տան­գութ­յան հար­ցե­րով խորհր­դա­կան Ջո­նա­թան Փաո­ւե­լը զան­գա­հա­րել է Ռու­սաս­տա­նի նա­խա­գա­հի օգ­նա­կան Յու­րի Ու­շա­կո­վին՝ փո­խան­ցե­լու Լոն­դո­նի եւ ԵՄ երկր­նե­րի դիր­քո­րո­շու­մը՝ մի փոքր «բամ­բա­սե­լով» Թ­րամ­փից: Ու այն, որ նման զրույց ի­րոք ե­ղել է, հաս­տա­տում է նաեւ Պես­կո­վը: Զ­րույ­ցը, թեեւ չի հա­ջող­վել, բայց «Financial Times»-ն­ այդ փաս­տի հիմ­քում մի ամ­բողջ վար­կած է դնում: Ըստ այդմ, որ այս պատ­մութ­յան հիմ­նա­կան հար­ցը ոչ թե բուն այդ զանգն է, այլ այն եւս մեկ ան­գամ ի ցույց է դնում Արեւմուտ­քի ներ­քին ճգնա­ժա­մը, ո­րը դա­դա­րել է լի­նել միաս­նա­կան քա­ղա­քա­կան միա­վոր: «Ըստ էութ­յան, «Financial Times»-ը փաս­տաթղ­թա­վո­րում է հազ­վագ­յուտ դեպք՝ Արեւմտ­յան դա­շին­քի ներ­սում «մեղմ ապս­տամ­բութ­յան» դրսեւո­րում»,- մեկ­նա­բա­նում է ռու­սա­կան աղբ­յու­րը, եւ դա իր տրա­մա­բա­նութ­յունն ու­նի: Փաստն այն է, որ Թ­րա­մփը Եվ­րո­պա­յի հա­մար դար­ձել է ա­մե­նա­քի­չը ոչ կան­խա­տե­սե­լի լի­դեր, ո­րի կուրսն ուղղ­ված է բա­ցա­ռա­պես ա­մե­րիկ­յան շա­հե­րին, ան­կախ նրա­նից, թե դա ինչ կա­րող է նստել իր դաշ­նա­կից­նե­րի վրա: Դ­րա ցայ­տուն օ­րի­նակն էլ ուկ­րաի­նա­կան թե­ման է, որ­տեղ Թ­րամփն ակն­հայ­տո­րեն գնում է «ա­վար­տել պա­տե­րազ­մը» եւ «հա­մա­ձայ­նութ­յան գալ Պու­տի­նի հետ» սխե­մա­յով, որն այդ­պես էլ եվ­րագ­լո­բա­լիստ­նե­րին չհա­ջող­վեց ձա­խո­ղել: Եվ այն, որ պա­տե­րազ­մից հե­տո նաեւ Եվ­րո­պա­յի հե­տա­գա ճա­կա­տա­գիրն է մնում Թ­րամփ-­Պու­տին երկ­կողմ պայ­մա­նա­վոր­վա­ծութ­յուն­նե­րի դաշ­տում, դա եւս ար­դեն սկսել է ուր­վագծ­վել: Այս պայ­ման­նե­րում Լոն­դոնն ու Բր­յու­սե­լը տրա­մա­բա­նա­կան կլի­ներ, որ փոր­ձեին ի­րենց հեր­թին միա­կող­մա­նիո­րեն կա­ռու­ցել ի­րենց սե­փա­կան կա­պե­րը Մոսկ­վա­յի հետ՝ սե­փա­կան շա­հե­րը պաշտ­պա­նե­լու հա­մար: Թե­րեւս նաեւ հաշ­վի առ­նե­լով, որ Ռու­սաս­տա­նի հետ ան­վերջ առ­ճա­կա­տու­մը չի լու­ծում մայր­ցա­մա­քի որ­եւէ ռազ­մա­վա­րա­կան խնդիր:

­Բայց այն, որ բրի­տա­նա­ցի­նե­րի այս փոր­ձը Մոսկ­վան մեր­ժեց, քա­նի որ Մոսկ­վան ներ­կա­յումս ակն­հայ­տո­րեն շա­հագրգռ­ված չէ քա­ղա­քա­կան ե­րաշ­խիք­նե­րով չու­ղեկց­վող բա­նակ­ցութ­յուն­նե­րի մո­դե­լա­վոր­մամբ, սպա­սե­լի էր: Այս դեպ­քում կմնա Մոսկ­վա­յին կոնկ­րետ ե­րաշ­խիք­ներ տալ, ո­րի տար­բե­րակ­նե­րից մեկն էլ Զե­լենս­կուն հե­ռաց­նելն է: Ընդ ո­րում, դա պետք չէ նաեւ թու­լութ­յան նշան հա­մա­րել. պար­զա­պես աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան ի­րո­ղութ­յուն­ներն են փոխ­վել, եւ Ռու­սաս­տա­նի հետ երկ­խո­սութ­յու­նը, ան­կախ նրա­նից՝ դուր է գա­լիս ինչ-որ մե­կին, թե՝ ոչ, դառ­նում է անհ­րա­ժեշտ:

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝