Արարատ Միրզոյանի «ինքնախոստովանական ցուցմունքը»

­Միր­զո­յան Ա­րա­րատն օ­րերս ու­շագ­րավ բա­ցա­հայտ­մամբ հան­դես ե­կավ: Այ­սինքն, նա խո­շոր հաշ­վով հաս­տա­տեց, որ ինչ­պես ի­րենց այդ­քան քա­րո­զած «խա­ղա­ղութ­յան գոր­ծըն­թա­ցը», այդ­պես էլ՝ կո­մու­նի­կա­ցիա­նե­րի վե­րա­գոր­ծարկ­ման թե­ման տե­ւա­կան ժա­մա­նակ տե­ղից չի շարժ­վել հենց նի­կո­լա­կան թի­մի կող­մից բա­նակ­ցա­յին ար­գե­լակ­ման պատ­ճա­ռով: Այն, ին­չի մա­սին քա­նիցս ժա­մա­նա­կին հայ­տա­րա­րել են նաեւ ռուս­նե­րը, սա­կայն նույն Միր­զո­յա­նը հիմ­նա­կա­նում նա­խըտ­րում էր այդ թե­ման տա­նել «պե­չե­նու բա­ղե­րը»:

ՀԱՆՈՒՆ ԲՐԻՏԱՆԱԿԱՆ ՇԱՀԵՐԻ

Այս­պես, ըստ Միր­զո­յա­նի՝ օ­րերս տված հար­ցազ­րույց­նե­րից մե­կում հնչեց­րած հայ­տա­րա­րութ­յան՝ «Մենք այն տպա­վո­րութ­յունն ու­նենք, որ մի քա­նի ամս­վա եւ տար­վա բա­նակ­ցութ­յուն­նե­րի ըն­թաց­քում ադր­բե­ջա­նա­կան կող­մը փոր­ձում էր այս տա­րած­քի հա­մար (Ս­յու­նի­քի - խմբ.) ստեղ­ծել ինչ-որ ար­տա­տա­րած­քա­յին մի­ջանցք, դրա… Օ­րի­նակ, նրանք պա­հան­ջում էին, որ այս եր­կա­թու­ղու եր­կայն­քով տե­ղա­կայ­վեն եր­րորդ երկ­րի զին­ված ու­ժեր։ Հի­շում եմ, թե ինչ­պես էին նրանք ա­սում, որ եր­կա­թու­ղու եր­կայն­քով պետք է տե­ղա­կայ­վեն ռու­սա­կան զոր­քեր։ Սա, ի­հար­կե, մեզ հա­մար ա­նըն­դու­նե­լի էր։ Մի­ջանցք չկա, այլ կա «Մի­ջազ­գա­յին խա­ղա­ղութ­յան եւ բար­գա­վաճ­ման Թ­րամ­փի եր­թու­ղի»:

Ի­հար­կե, դեռ մեծ հարց է, թե «Թ­րամ­փի ու­ղի» աս­վա­ծը կա՞ կամ առ­հա­սա­րակ կլի­նի՞, բայց այդ մա­սին չէ խոս­քը: Այլ, որ սրա­նով, փաս­տա­ցի, Միր­զո­յա­նը հաս­տա­տում է այն, ին­չի մա­սին խո­սում էինք դեռ մո­տա­վո­րա­պես 2021թ. կե­սե­րից սկսած, եւ որն ա­վե­լի ցայ­տուն տեսք ստա­ցավ ռուս-ուկ­րաի­նա­կան պա­տե­րազ­մի ֆո­նին: Բայց նախ նկա­տենք, որ Ա­րոն, մեղմ ա­սած, «մի փոքր» չա­փա­զանց­նում է` խո­սե­լով Մեղ­րիի գծի հատ­վա­ծում «ռու­սա­կան զոր­քեր տե­ղա­կա­յե­լու» ադր­բե­ջա­նա­կան պա­հանջ­նե­րի մա­սին: Ի­րա­կա­նում ա­ռանց ադր­բե­ջա­նա­կան պա­հանջ­նե­րի էլ այդ հատ­վա­ծում, որ­տե­ղով պետք է անց­ներ Մեղ­րիի գի­ծը, ռու­սա­կան զոր­քեր տե­ղա­կայ­ված են: Ոչ մի «զորք տե­ղա­կա­յե­լու» պա­հանջ չի ե­ղել, ե­ղել է միայն ՌԴ ԱԴԾ-ի կող­մից եր­կա­թուղու, ա­վե­լի կոնկ­րետ՝ եր­կա­թու­ղով շար­ժի ժա­մա­նակ վե­րահս­կո­ղութ­յան մա­սին, ո­րը, ի դեպ, դեռ 2020թ. նո­յեմ­բե­րի 9-ին իր ստո­րագ­րութ­յամբ հաս­տա­տել է Նի­կոլ Փա­շին­յա­նը: Այ­նու­հե­տեւ դա իր զար­գա­ցու­մը ստա­ցավ 2021թ. հուն­վա­րի 14-ի Մոսկ­վա­յի ե­ռա­կողմ պայ­մա­նագ­րով, ո­րի հի­ման վրա ստեղծ­վեց ե­րեք երկր­նե­րի փոխ­վար­չա­պետ­նե­րից կազմ­ված աշ­խա­տան­քա­յին խումբ: Կազմ­վեց նաեւ այդ խմբի աշ­խա­տան­քա­յին եզ­րա­կա­ցութ­յու­նը, եւ վերջ, գոր­ծըն­թա­ցը միան­գա­մից կանգ ա­ռավ: Այ, հենց այդ ժա­մա­նակ էր խոս­վում, որ հայ­կա­կան կող­մը պար­զա­պես հրա­ժար­վեց կա­տա­րել իր իսկ ստանձ­նած պար­տա­վո­րութ­յուն­նե­րը: Արդ­յո՞ք ոչ այն պատ­ճա­ռով, որ այդ գծի նկատ­մամբ ռու­սա­կան աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան վե­րահս­կո­ղութ­յա­նը ծայ­րա­հե­ղո­րեն դեմ էին բրի­տա­նա­ցի­նե­րը: Եվ երկ­րորդ հար­ցը. իսկ այդ գոր­ծըն­թա­ցի կանգ առ­նե­լը որ­քա­նո՞վ նպաս­տեց Ար­ցա­խի հա­յա­թափ­մա­նը: Այս հար­ցե­րի ա­պա­ցուց­ված պա­տաս­խան­նե­րը, ի­հար­կե, կլի­նեն, երբ Հա­յաս­տա­նի ներ­կա իշ­խա­նա­կան հա­մա­կար­գը կփոխ­վի: Այս պա­հին ըն­դա­մե­նը կա­րող ենք փաս­տել, որ նման ո­րոշ­ման արդ­յուն­քում ու­նենք մի վի­ճակ, երբ ով ա­սես, Մեղ­րիում ճա­նա­պարհ է տա­լիս ու առ­նում: Այդ թվում, հա­սել ենք «Թ­րա­փի ու­ղու», այն է՝ ա­մե­րիկ­յան վե­րահս­կո­ղութ­յան մա­սին թե­մա­նե­րին, թուր­քա­կան կող­մը ա­ռաջ քա­շեց եւ հա­մա­ռո­րեն ա­ռաջ է տա­նում «Զան­գե­զու­րի մի­ջանց­քի» գա­ղա­փա­րը՝ այն դի­տար­կե­լով, որ­պես «Թ­յուր­քա­կան մի­ջանց­քի» մաս­նիկ, Ի­րանն իր հեր­թին է ինչ-որ «բա­զար­ներ» ա­նում, թե ով կա­րող է կամ ով չի կա­րող Հա­յաս­տա­նում ճա­նա­պարհ բա­ցել եւ այդ­պես շա­րու­նակ: Կարճ ա­սած, եր­կի­րը դար­ձել է աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան խա­ղե­րի կի­զա­կետ միայն նրա հա­մար, որ բրի­տա­նա­ցի­նե­րը ինչ-որ խա­ղեր էին ծա­վա­լում, բայց հենց Նի­կո­լը կանգ­նեց­րեց, ինչ­պես Միր­զո­յանն է ար­դեն հաս­տա­տում, իր իսկ ստո­րագ­րած ե­ռա­կողմ հա­մա­ձայ­նագ­րի գոր­ծու­նեութ­յու­նը:

ԻՆՉՈՎ Է ԶԲԱՂՎԱԾ ՀԵՅԴԱՐՈՎԻՉԸ

­Բայց հի­մա էլ այդ պատ­մութ­յու­նը, ի­հար­կե, ա­վարտ­ված չէ: Հի­մա կա­րե­լի է հարցն այս­պես ձե­ւա­կեր­պել. իսկ ի­րա­կա­նում կա՞ «Թ­րամ­փի ու­ղի», ին­չի հար­ցում Միր­զո­յան Ա­րոն այդ­քան վստահ է: Ա­լիե­ւը դա ըն­դու­նո՞ւմ է, ինչ­քան էլ, որ այդ փաս­տաթղ­թի ստո­րագր­մանն ան­ձամբ ներ­կա է գտնվել:

­Մի­գու­ցե Միր­զո­յան Ա­րոն կա­սի, թե դա Ա­լիե­ւի գոր­ծը չէ, մենք ու ա­մե­րի­կան ենք ո­րո­շել: Բայց ե­թե Ա­լիեւն այդ­պես էլ չստո­րագ­րի «խա­ղա­ղութ­յան պայ­մա­նա­գիր» կոչ­վա­ծը, ա­պա ոչ մի ճա­նա­պարհ էլ չի բաց­վե­լու, ե­թե ան­գամ ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րի հետ Նի­կո­լը մի հինգ ան­գամ էլ նույն բա­նը ստո­րագ­րի: Իսկ Ա­լիե­ւը, Միր­զո­յանն էլ է հաս­տա­տում, այն ժա­մա­նակ, երբ դեռ Մոսկ­վա­յի հետ չէր թշնա­մա­ցել, կողմ էր, «ռու­սա­կան զոր­քեր» տե­ղա­կա­յե­լով, ճա­նա­պար­հը բա­ցե­լուն, այն է՝ նաեւ «խա­ղա­ղութ­յան պայ­մա­նա­գիր» ստո­րագ­րե­լուն (ընդ ո­րում, այդ փու­լում, ա­վե­լի կոնկ­րետ՝ ռու­սա­կան բա­նակ­ցա­յին դաշ­տում նա եր­բե­ւէ չի խո­սել Հա­յաս­տա­նի Սահ­մա­նադ­րութ­յու­նը փո­խե­լուց): Հե­տո թշնա­մա­ցավ Մոսկ­վա­յի հետ, եւ ար­դեն կա­րող էր գո­նե նա­խաս­տո­րագ­րել այդ թուղ­թը, բայց է­լի խո­սե­լով «Զան­գե­զու­րի մի­ջանց­քից» եւ Սահ­մա­նադ­րութ­յան պա­հան­ջից: Եվ տրա­մա­բա­նա­կան հարց է ա­ռա­ջա­նում. ե­թե վերջ­նա­կա­նա­պես հաշտ­վի Մոսկ­վա­յի հետ, եր­կաթ­ու­ղու եւ «խա­ղա­ղութ­յան պայ­մա­նագ­րի» հար­ցով վե­րա­դառ­նա­լու՞ է իր նախ­կին մո­տեց­մա­նը…

­Բայց նախ այս կող­մից նա­յենք: Ռուս-ադր­բե­ջա­նա­կան հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը կա­րո՞ղ են վե­րա­դառ­նալ այն մա­կար­դա­կին, ո­րը կար նախ­կի­նում: Այն, որ ռու­սա­կան կող­մը խո­սում է Ադր­բե­ջա­նի հետ բո­լոր հին պաշ­տո­նա­կան պայ­մա­նա­վոր­վա­ծութ­յու­նեն­րը ոչ միայն օ­րա­կար­գում լի­նե­լու, այլ այդ ուղ­ղութ­յամբ աշ­խա­տանք­նե­րի ակ­տի­վաց­ման մա­սին, ար­դեն իսկ պարզ ակ­նարկ է, որ Մոսկ­վան ըն­դու­նե­լի հա­մա­րում է նախ­կին մա­կար­դա­կին վե­րա­դառ­նա­լը: Իսկ Ա­լիեւն ու­զո՞ւմ է: Այս­տեղ, ի դեպ, ա­մեն բան կապ­վում է նրա հետ, թե, վեր­ջա­պես, ին­չո՞ւ Ա­լիե­ւը ո­րո­շեց հան­դի­պել-զրու­ցել Պու­տի­նի հետ, ա­վե­լի կոնկ­րետ՝ ո՞ւմ նա­խա­ձեռ­նութ­յամբ: Մեկ հա­մե­մա­տա­բար «փոքր» դե­տալ այս մա­սին բա­վա­կա­նին հե­տաքր­քիր ակ­նարկ ա­նում է: Այն է՝ նա­խօ­րեին Ա­լիե­ւը ո­րո­շեց բաց թող­նել «Ս­պուտ­նիկ Ա­զեր­բայ­ջան»-ի խմբագ­րա­կան տնօ­րեն Ի­գոր Կար­տա­վի­խին, ում, հի­շեց­նենք, ցու­ցադ­րա­բար կա­լա­նա­վո­րել էին ի պա­տաս­խան ՌԴ-ում Ե­կա­տե­րին­բուր­գում ա­զե­րի­նե­րից կազմ­ված հան­ցախմ­բի ձեր­բա­կա­լութ­յա­նը, ո­րին էլ հա­ջոր­դեց ադր­բե­ջա­նա­կան հա­մայն­քի ղե­կա­վա­րի կա­լան­քը, մի շարք այլ կար­կա­ռուն ա­զե­րի­նե­րի բռնե­լը կամ Ռու­սաս­տա­նից ար­տաք­սե­լը: Եվ ա­հա, թեեւ Կար­տա­վի­խն ար­դեն Մոսկ­վա­յում է, բայց գո­նե ե­րեկ­վա դրութ­յամբ չկար ո­րե­ւէ տե­ղե­կութ­յուն, որ ՌԴ-ում կա­լա­նա­վոր­ված ա­զե­րի­նե­րից ո­րե­ւէ մե­կին բաց են թո­ղել կամ չե­ղար­կել են ա­զե­րի­նե­րից ինչ-որ մե­կին քա­ղա­քա­ցիութ­յու­նից զրկե­լու ո­րո­շու­մը: Վեր­ջա­պես, որ Մոսկ­վան ափ­սո­սանք է հայտ­նել դրսում ադր­բե­ջա­նա­կան է­ներ­գե­տիկ հաս­տա­տութ­յուն­նե­րը ոչն­չաց­նե­լու կամ այլ ոչ պա­կաս ցա­վոտ հար­ված­նե­րի հա­մար: Կարճ ա­սած, Ա­լիե­ւի կող­մից աղմ­կոտ քա­ղա­քա­կան քայ­լի հետ կապ­ված հետ­քայլ կա, բայց նույ­նը չի կա­րե­լի ա­սել ռուս­նե­րի մա­սին: Իսկ սա, ի­հար­կե, միան­գա­մայն տե­սա­նե­լի ցու­ցիչ է, թե կող­մե­րից հատ­կա­պես որն էր ա­ռաջ­նա­յին կեր­պով շա­հագրգռ­ված հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րը վե­րա­կանգ­նե­լու հար­ցով: Չ­նա­յած, մինչ այդ էլ կա­յին մե­սիջ­ներ, որ Ա­լիեւն ա­մեն ինչ ա­նում է Պու­տի­նի հետ նման հան­դիպ­ման հա­մար: Նախ` Չի­նաս­տա­նում կա­յա­ցած ՇՀԿ-ի գա­գա­թա­ժո­ղո­վում, ո­րի ժա­մա­նակ չստաց­վեց: Եվ միայն դրան հա­ջոր­դող զար­գա­ցում­նե­րը հասց­րին ԱՊՀ գա­գա­թա­ժո­ղո­վում հան­դիպ­ման կա­յաց­մա­նը, եւ կան հա­մառ լու­րեր, որ միայն Ա­լիե­ւի կող­մից մի շարք հար­ցե­րում զի­ջում­նե­րի նախ­նա­կան խոս­տում­նե­րի դի­մաց:

Ի­հար­կե, սա ա­մե­նե­ւին էլ չի նշա­նա­կում, որ Հեյ­դա­րո­վի­չը չի կա­րող նո­րից կուրսը 180 աս­տի­ճա­նով փո­խել. ե­թե Մոսկ­վա­յի դիր­քե­րը թու­լա­նան, ի­հար­կե, ժամ ա­ռաջ կփո­խի:

­Բայց այս պա­հին ու­նենք այն, ինչ ու­նենք: Այ­սինքն, ա­մեն բան խո­սում է նրա մա­սին, որ ստեղծ­ված է մի ի­րա­վի­ճակ, երբ Ա­լիե­ւի հա­մար նո­րից նա­խա­պատ­վե­լին դառ­նում է բա­ցա­ռա­պես ռու­սա­կան հար­թա­կում «խա­ղա­ղութ­յան պայ­մա­նա­գիր» ստո­րագ­րե­լը՝ Մեղ­րիի գծի հետ կապ­ված մնա­ցած նրբե­րանգ­նե­րով հան­դերձ:

Ու այս­տեղ մեկ նրբե­րանգ եւս չմո­ռա­նանք: Ինչ­քան էլ, որ Վա­շինգ­տո­նում ինչ-որ բան է ստո­րագր­վել, բայց ան­գամ դրա­նով հան­դերձ, ինչ­պես Ադր­բե­ջա­նը, այն­պես էլ՝ Հա­յաս­տա­նը, էլ չենք խո­սում Ռու­սաս­տա­նի մա­սին, պաշ­տո­նա­պես չեն հրա­ժար­վել նո­յեմ­բե­րի 9-ի եւ հա­ջոր­դած ե­ռա­կողմ պայ­մա­նա­վոր­վա­ծութ­յուն­նե­րից: Այ­սինքն, դեռ կա վերջ­նա­կան քա­ղա­քա­կան ո­րոշ­ման հարց, թե այդ եր­կու­սից վերջ­նարդ­յուն­քում որն է մնա­լու միա­կը: Իսկ սա ար­դեն մե­ծա­պես կախ­ված է այն հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րից, ո­րոնք շա­րու­նա­կում են զար­գա­նալ ՌԴ-ի եւ ԱՄՆ-ի մի­ջեւ:

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝