ՊՈՒՏԻՆՆ ԱՐԵՑ ԱՌԱՋԱՐԿ, ՈՐԸ ԹՐԱՄՓԸ ՀԱՍՏԱՏ ՉԻ ՑԱՆԿԱՆԱ ՄԵՐԺԵԼ
ՎերլուծությունԱյս օրերին համաշխարհային առաջնորդները կամ նրանց ներկայացուցիչները հավաքվում են ԱՄՆ-ում՝ ՄԱԿ-ի հերթական գագաթաժողովին մասնակցելու: Բայց հասկանալի է, կոնկրետ դեպքում հիմնականը ոչ թե բուն այդ գագաթնաժողովն է, այլ այն ամենը, որոնք տեղի են ունենալու դրա կուլուարներում: Ու հաշվի առնելով ներկայիս գլոբալ լարումների մակարդակը, կարելի է կռահել, որ այս անգամ այդ կուլուարայյին հարցերը ոչ թե պարզապես բուռն են լինելու, այլ որոշ դեպքերում կարող են նաեւ դառնալ ճակատագրական նշանակության:
Մասնավորապես, նման դրվագ կարող է դառնալ Թրամփի հանդիպումը Զելենսկու հետ, որը, դատելով նախորդող զարգացումներից, կարող է անգամ ուկրաինական պատերազմի եզրափակիչ արար դառնալ: Ու այն, որ դա չցանկացողները դեռ մինչ հանդիպումն են փորձում իրավիճակն այլ հուն տանել, հատկապես վերջին օրերին տեսանելի է: Սկսած նրանից, որ Արեւելյան Եվրոպայում բուռն հիստերիա են սարքել, թե՝ ռուսները հարձակվում են: Այն բանից հետո, երբ մեծ աղմուկ սարքեցին, թե ռուսական անօդաչուները մտել են Լեհաստան, ապա, թե ռուսական ինքնաթիռը մտել է Էստոնիայի հարածք, հիմա էլ հյուսիսեվրոպական մի շարք մայրաքաղաքների երկնքում ինչ-որ անօդաչուներ են տեսել, եւ, բնական է, փորձեր կան դա եւս վերագգրել ռուսներին: Արդյունքում, մի իսկական զորաշարժ են կազմակերպել դեպի ռուսական սահման, որն ակնհայտորեն Մոսկվային կոշտ գործողությունների դիմելուն միտված սադրանքի է նմանվում: Ասենք, նման մի միջադեպ էլ հիշեցնում է ՄԱԿ-ի գագաթաժողովի շեմին Մոսկվայի եւ հատկապես՝ օդանավակայանների ուղղությամբ ուկրաինական անօդաչուների հարձակումը: Ճիշտ է, դրանք հիմնական ում ոչնչացված են, բայց նման է, որ նպատակը ոչ թե վնասներ հասցնել է, այլլ Մոսկվային կոշտ պատասխան պարտադրելը: Եվ այսպես շարունակ՝ որոշակի գործողություններ, կոշտ հայտարարություններ եւ նման բաներ. Դրանց աննախադեպ առատությունը, որ կա ներկա պահին, էլի նույն մտքին են տանում՝ շատ ցանկալի կլիներ, որ Մոսկվան կոշտ պատասխան քայլերի գնա:
Թե ինչու, դա եւս կարելի է հասկանալ. պետք են Մոսկվայի նման քայլեր ֆիքսել, որ դա կարողանան դարձնել Թրամփին ուղղված ճնշումային գործիք՝ այս օրերին նրա սպասելի քայլերից հետ պահելու համար: Այսինքն, կրկնենք, ՄԱԿ-ի գագաթաժողովի շրջանակներում հիմնականներից է գնահատվում Թրամփի հանդիպումը Զելենսկու հետ: Այսինքն, ենթադրվում է, որ այս հանդիպմանը Զելենսկուն կներկայացվեն միանգամայն կոնկրետ պահանջներ՝ ընդունել պատերազմը կասեցնելու այն հայտնի պայմանները, որոնք Թրամփն ավելի վաղ առաջ էր քաշել: Նախորդ հանդիպմանը, որը տեղի ունեցավ եվրալիդերների ներկայությամբ, այդ պայմանները Թրամփը դրել է օրակարգում` նաեւ ժամանակ տալով պատրաստվել: Այդ թվում, մշակել Ուկրաինայի հետպատերազմյան անվտանգության այն ընդունելի մեխանիզմները, որոնց մասին այդքան խոսում էին եվրոպացիները: Արդյունքում՝ տեսանելի լուծումներ այդպես էլ չեղան: Գումարած, պատերազմի կանգնեցման որեւէ իրատեսական առաջարկներ ինչպես Եվրոպայից, այնպես էլ՝ Կիեւից այդ ընթացքում Թրամփին չներկայացվեց: Ու հիմա, սպասվում է, որ Թրամփը խոսակցությունը տանելու է մոտավորապես այս դաշտ՝ ինքներդ որեւէ ռեալ բան չեք առաջարկում, ուրեմն բարի եղեք իմ առաջարկներն ընդունել: Եթե այո, ապա հարցը տեղափոխվում է Պուտին-Թրամփ-Զելենսկի եռակողմ հանդիպման դաշտ: Եթե ոչ, ապա կնշանակի պատերազմի շարունակում, բայց արդեն Թրամփը կորոշի՝ ԱՄՆ-ն դրանում որեւէ դեր ունենալո՞ւ է, թե՝ ոչ:
Այս վերջին տարբերակին գնալու համար էլ պետք էր Մոսկվային սադրանքային դաշտ տանել՝ Թրամփին պարտադրելու համար՝ պահել գոնե ներկա ֆունկցիան՝ եվրոպական փողի դիմաց զենք մատակարարել: Բայց Մոսկվան այս ընթացքում ինչ-որ արտառոց ռազմական քայլերի այդպես էլ չգնաց: Ավելին, հենց գագաթաժողովի շեմին Պուտինից հնչեց առաջարկ, որը Թրամփը հազիվ թե մերժի: Այն է՝ սպառվում են ռուս-ամերիկյան միջուկային պայմանագրերի բոլոր ժամկետները, որի մասին, ի դեպ, Ալյասկայի հանդիպումից առաջ խոսում էր նաեւ Թրամփը: Եվ ահա, Պուտինն առաջարկում է աշխատել այս ուղղությամբ՝ նախապես արդեն գալիք տարեսկզբի լրացող վերջին պայմանագրի ժամկետը, ավելի կոնկրետ՝ պայմանագրով սահմանված գործողությունենրը երկարացնելով մեկ տարով: Հակառակ դեպքում, ինչպես ներկայացրել ՌԴ նախագահը, կլրանա ժամկետը, դա, փաստացի, իր ազդեցությունը կունենա նաեւ միջուկային զենքի չտարածման մեխանիզմի վրա: Իսկ թե ինչի կտանի, եթե նաեւ այդ մեխանիզմը չսկսի աշխատել, հասկանում են բոլորը:
Այսպիսով, հենց այս ամբողջական հիմքով էլ Թրամփն ընդունելու է Զելենսկուն: Ու տեսնենք, թե ինչ էֆեկտիվությամբ:
Հ.Գ.- Հրապարակումից հետո հայտնի դարձավ, որ Թրամփի եւ Զելենսկու հանդիպումը կայացել է: Թրամփի հետո հայտարարեց` «Կարծում եմ, որ Ուկրաինան՝ Եվրամիության աջակցությամբ, ի վիճակի է պայքարել և վերադարձնել իր ամբողջ տարածքը նախկին սահմանների սահմաններում...»։ Զելենսկին ցույց տվեց, թե ոգեւորված է` Թրամփն իր օգտին է արտահայտվել: Բայց գրեթե անմիջապես էլ հեղինակավոր ղբյուրները հուշեցին` Թրամփն ընդամենը ակնարկում է, որ ԱՄՆ-ն միայն զենք վաճառողի դեպքում է, իսկ Ուկրաինային թող Եվրոպան օգնի հաղթել: Դե, ուրեմն, թող հաղթեն, եթե կարողեն: Միայն թե այս հայտարարությունն ազատում է նաեւ Մոսկվայի ձեռքերը, որն արդեն կարող էգործադրել այն հարվածային միջոցները, որոնց կիրառումը կանգնեցված էր` Թրամփի միջնորդության արդյունքում:
