Յուրի Իգիթխանյանը 12 տարի անց կրկին բեմում է

«40 օր համբառնալուց առաջ» պիեսն այս անգամ նոր շնչով ներկայանում է Միացյալ Նահանգներում բնակվող հայ հանդիսատեսին: Սամվել Խալաթյանի այս պիեսը՝ Գնել Ուլիխանյանի նախաձեռնությամբ, իր շուրջն է հավաքել օտար ափերում գտնվող հայ դերասանների, որոնցից մեկի՝ ՅՈՒՐԻ ԻԳԻԹԽԱՆՅԱՆԻ հետ էլ զրուցեց «Իրավունք»-ը:

«ԶԳԱՑՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ՇԱՏ ՏԱՐԲԵՐ ԵՆ՝ ՄԱՆԿԱԿԱՆ ՈՒՐԱԽՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ՄԻՆՉԵՎ ՄԱՆԿԱԿԱՆ ՎԱԽ»

— Տեւական դադարից հետո՝ կրկին վերադառնում եք բեմ, ի՞նչ զգացողություններ ունեք եւ ինչպե՞ս ծնվեց Միացյալ Նահանգներում հայկական ներկայացում ստեղծելու գաղափարը:

— Իրականում դադարը շատ տեւական էր՝ 12 տարի, ու այդ ողջ տարիների ընթացքում թատերական նախագծեր, ներկայացումներ չեմ ունեցել։ Ճիշտ է, երբ տնօրեն էի վերականգնեցինք մի ներկայացում, բայց ես դա չեմ համարում վերադարձ, որովհետեւ այդ 6 ամիսների ընդացքում 2 անգամ եմ խաղացել։ Սա կոնկրետ վերադարձ է բեմ, որովհետեւ շատ հետաքրքիր պիես է՝ դերիս մասին է՛լ չասեմ…

Զգացողությունները շատ տարբեր են՝ մանկական ուրախությունից մինչեւ մանկական վախ։ Ուրախությունը՝ նորից զգալ բեմի հոտը, հանդիսատեսի շնչառությունը։ Վախը՝ դուրս գալ բեմ, զգալ այդ մոգական բեմական հոտը եւ հանդիպումը հանդիսատեսի հետ։ Մի փոքր սիմվոլներով խոսեցի, ասեմ ավելի պարզ։ Կա ուսանողական վախ եւ լարվածություն։

— Կարելի է ենթադրել, որ ԱՄՆ-ում եւս հեռուստասերիալները նյութական առումով պետք է ավելի նախընտրելի լինեն դերասանի համար, ինչո՞ւ որոշեցիք Ձեր ժամանակը կրկին թատրոնին տրամադրել:

— Ճիշտ էք, բայց կա այսպիսի մի բան. նյութականը՝ նյութական, սակայն հոգեւորը եւ մասնագիտականն առաջնահերթ է։ Այստեղ՝ ԱՄՆ-ում, ամեն ինչ դրված է բիզնես հիմքի վրա։ Աշխատանքային ժամ ու վազք։ Թատրոնն այնպիսի օրգանիզմ է, որ շատ ժամանակ է պահանջում, այդ պատճառով էլ բարդ է հավաքվել եւ անել մի ներկայացում։ Գնել Ուլիխանյանի մոտ դա ստացվեց: Նրա պրոդյուսերական ջանքերի շնորհիվ կայացավ այս նախագիծը, որի համար շնորհակալ եմ իրեն։ Առաջարկը ստանալուց հետո, ասացի՝ «Գնել ջան շատ եմ ուզում, բայց ժամանակս… »: Ասաց. «Կկազմակերպենք բոլորին կհարմարվենք: Լավ բան ենք անում»։ Եվ արդեն հուրախություն բոլորիս՝ այդ «լավ բանը» հանձնում ենք հանդիսատեսի դատին։

«ՄԵԾ ՊԱՏԻՎ ԿԼԻՆԻ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԳՈՐԾԻՉՆԵՐԻՆ, ՈՐ ԵՍ ՆՄԱՆԱԿԵՄ ԲԵՄՈՒՄ ԻՐԵՆՑ»

— Դուք խաղում եք մի կերպար, որն իշխանության ու բարոյականության հակասության սահմանագծին է. որքանո՞վ է սա դերասանի համար մարտահրավեր եւ ինչպիսի՞ քաղաքական ենթատեքստ կա այդ ամենի մեջ:

— Կերպարն իրականում շատ հետաքրքիր է գրված հեղինակի կողմից։ Հետաքրքիր է, որ շատ տարիներ առաջ պիեսում իմ կերպարը ակտուալ է եղել, կա ու, ցավոք սրտի, կմնա։ Ես կերտել եմ մի հավաքական կերպար «քրեաօլիգարխիկ քաղաքական» կերպարներից, «նախկինաներկաների սերուցքը», եւ դրանք օգտագործել եմ կերպարը ստեղծելու համար։ Գիտե՞ք ,որ ասեմ հատուկ քաղաքական ենթատեքստ կա, սուտ կլինի, բայց, միեւնույն է, դիտելիս հանդիսատեսը իր համար կտեսնի ե՛ւ քաղաքականը, ե՛ւ մարդկայինը։

— Հնարավո՞ր է՝ որեւէ հայկական իրական քաղաքական դեմք հիշեցրել է Ձեզ Ձեր կերպարը։ Փորձե՞լ եք նմանակել նրանցից որեւէ մեկին:

— Ոչ, շատ մեծ պատիվ կլինի իրանց նմանակեմ բեմում։ Ինչպես նշեցի, ստեղծել եմ հավաքական կերպար։ Գել ու գազան՝ սուրբ դեմքով: Ինձ թվում է՝ մեր քաղաքական գործիչները հենց այդ որակավորման տակ էլ տեղավորվում են։

«ՍԻՐԵՔ ԻՐԱՐ, ՀԵՐԻ՛Ք Է ԱՏԵԼՈՒԹՅՈՒՆ ՊՐՈՊԱԳԱՆԴԵՔ»

— Ի՞նչ հիմնական ուղերձ ունի Ձեր կերպարը հանդիսատեսի համար. արդյոք նա դատապարտվա՞ծ է, վերափոխվո՞ւմ է, թե՞ պարզապես բացահայտվում իր ամբողջ մերկությամբ։

— Նա բացահայտվում է իր ողջ մերկությամբ, շատ կեղտոտ կողմերից, բայց պատժվում է ապրողների կողմից: Նրանք իմ կերպարի շիրիմն են պղծում։ Սակայն, այդքանից հետո էլ, նա չի փոխվում, որովհետեւ ամենամեծ սրբությունը այս մարդու փողն է։

— Քավարանը որպես տարածք՝ որքանո՞վ է Ձեզ՝ որպես մարդ, ստիպել մտածել կյանքի, մեղքի եւ ներման թեմաների շուրջ։ Կարողացե՞լ եք Ձեր ներսում ինչ-որ բան վերլուծել՝ այս ներկայացման մեջ խաղալով։

— Եվ հիմա ու միշտ կա այդ մտածողությունը՝ ի՞նչ է լինում կյանքից հետո, ինչպես է դա լինում: Իհարկե, վերաարժեքավորում տեղի ունեցավ:

— Եթե Ձեր կերպարը հնարավորություն ունենար մեկ ճշմարտություն ասել կենդանության օրոք, ի՞նչ կասեր։

— Օ՜, «Ես մեղավոր չեմ, սիստեմն էր այդպիսին», - կասեր նա:

— Իսկ Դուք՝ Յուրի Իգիթխանյանդ, ի՞նչ ճշմարտություն կցանկանայիք ասել այսօր:

— Սա ավելի բարդ հարց էր։ Կասեի՝ սիրեք իրար, հերի՛ք է ատելություն պրոպագանդեք։

«ՀԱՅՐԵՆԻՔ ԵՒ ՀԱՅԱՍՏԱՆ ՎԵՐԱԴԱՌՆԱԼ ՄԻՇՏ ՊԱՏՐԱՍՏ ԵՄ ՈՒ ՀՆԱՐԱՎՈՐ ԵՄ ՀԱՄԱՐՈՒՄ»

— Սփյուռքյան հանդիսատեսի արձագանքը որքանո՞վ է տարբեր Հայաստանի հանդիսատեսից։

—  Շատ տարբեր է: Լարվածությանս պատճառներից մեկը հենց դա է։ Կերեւա ներկայացման ընթացքում: Այս պահին կարող եմ ասել, որ հանդիսատեսը շատ հետաքրքրված է։ Այս ընթացքում, Երեւանից շատ մեծաքանակ մարդիկ եկան Նահանգներ, ես էլ եմ այդ ցուցակում: Իսկապես փոխվել է համայնքի պահանջարկը։

— Կա՞ թեկուզ մի հեռավոր նպատակ, մի օր կրկին վերադառնալ հայաստանյան բեմ:

— Նայեք, ես միշտ ասում եմ՝ Հայրենիք եւ Հայաստան վերադառնալ միշտ պատրաստ եմ ու հնարավոր եմ համարում։ Բայց այս «պետություն» վերադարձը՝ նման կառավարիչների օրոք՝ անհնար եմ համարում։ Ես չեմ կարող պատկերացնել վերադարձս իմ հարազատ Ռուսական թատրոնի բեմ, բայց հայաստանյան բեմ՝ ինչու ոչ։ Կյանքը հետաքրքիր բան է, գուցեեւ…

ՆԱՆԱ ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝