Սեպտեմբերի 7-8-ին սպասվում է լուսնի ամբողջական խավարում
ԵղանակՀաջորդ շաբաթ՝ սեպտեմբերի 7-ից 8-ի գիշերը, Երկրի բնակիչները հնարավորություն կունենան դիտելու հիասքանչ աստղագիտական իրադարձություն՝ ամբողջական լուսնային խավարում, որը հայտնի է որպես արյունոտ լուսին։ Երկրի ստվերը կծածկի Լուսինը՝ նրան հաղորդելով կարմրավուն երանգ։ Այս երևույթը կդառնա տարվա ամենավառ երկնային ներկայացումներից մեկը, և հիմա ճիշտ ժամանակն է պատրաստվելու դիտմանը։
Ինչպե՞ս է տեղի ունենում լուսնային խավարումը
Ամբողջական լուսնային խավարումը տեղի է ունենում, երբ Երկիրը անցնում է Արևի և Լուսնի միջև՝ իր ստվերը գցելով արբանյակի մակերևույթի վրա։ Լուսնի ուղեծրի թեքության պատճառով նման իրադարձությունները տեղի չեն ունենում ամեն ամիս, այլ տարեկան մոտ երեք անգամ, երբ Արևը, Երկիրը և Լուսինը կատարյալ գծով հավասարեցվում են։ Խավարման ամբողջական փուլի ընթացքում Լուսինը խորասուզվում է Երկրի ստվերի ամենամութ մասում՝ ումբրայում, ձեռք բերելով բնորոշ կարմիր գույն։ Այս էֆեկտը առաջանում է Ռեյլիի ցրումից. Երկրի մթնոլորտը ցրում է կարճ կապույտ ալիքները՝ թույլ տալով երկար կարմիր ալիքներին անցնել, որոնք էլ Լուսինը ներկում են արյունոտ կարմիր երանգով։
Ե՞րբ և որտե՞ղ դիտել
Խավարումը կսկսվի սեպտեմբերի 7-ին՝ Գրինվիչի ժամանակով 15:28-ին (Հայաստանի ժամանակով 19:28-ին), իսկ ամբողջական փուլը (տոտալությունը) կտևի 82 րոպե՝ Գրինվիչի ժամանակով 17:30-ից (Հայաստանի ժամանակով 21:30)։ Խավարման բոլոր փուլերը միաժամանակ տեսանելի են Երկրի բոլոր դիտորդների համար, սակայն տեսանելիությունը կախված է Լուսնի դիրքից հորիզոնի նկատմամբ։
Ամբողջական խավարումը կարող են դիտել մոտ 5,8 միլիարդ մարդ (Երկրի բնակչության 76%-ը) Ավստրալիայում, Ասիայում, Աֆրիկայում և Արևելյան Եվրոպայում։ Այնպիսի երկրներում, ինչպիսիք են Միացյալ Թագավորությունը, Իսպանիան և Բրազիլիան, տեսանելի կլինեն միայն առանձին փուլեր, մինչդեռ Ամերիկայում Լուսինը կլինի հորիզոնից ցածր, ինչը դիտումը կդարձնի անհնար։
Եթե եղանակը կամ Լուսնի դիրքը խանգարեն դիտմանը, դուք կարող եք հետևել իրադարձությանը առցանց. Space.com պորտալը կկազմակերպի ուղիղ հեռարձակում (մանրամասները կհրապարակվեն ավելի մոտ ամսաթվին)։ Նաև արդիական նորություններ և խավարման փուլերի լուսանկարներ հասանելի կլինեն Space.com-ի լուսնային բլոգում։
Ինչպե՞ս պատրաստվել դիտմանը
Խավարումից մեկ շաբաթ առաջ իդեալական ժամանակ է պատրաստվելու համար.
- Ընտրեք դիտման վայր. Գտեք մի կետ, որտեղ Լուսինը բաց տեսք ունի՝ առանց բարձր շենքերի կամ ծառերի։ Լուսանկարիչների համար սա հնարավորություն է պլանավորելու կադրեր Լուսնի հետ՝ հայտնի օբյեկտների ֆոնին։
- Օգտագործեք օպտիկա կամ դիտեք անզեն աչքով. Ի տարբերություն արևային խավարման, լուսնային խավարումը անվտանգ է աչքերի համար, ուստի կարող եք օգտագործել աստղադիտակ, հեռադիտակ կամ պարզապես նայել երկնքին։
- Լուսանկարահանում. Արյունոտ Լուսնի նկարահանման համար հարմար է DSLR տեսախցիկ։ Ծանոթացեք աստղալուսանկարչության ուղեցույցներին և 2025 թվականի լավագույն տեսախցիկների ու ոսպնյակների ընտրությանը՝ որակյալ կադրեր ստանալու համար։
Ի՞նչ սպասել
Ամբողջական փուլի ընթացքում Լուսինը կստանա խորը կարմիր երանգ՝ ստեղծելով հիասքանչ տեսարան։ Տոտալության տևողությունը (82 րոպե) հնարավորություն կտա լիովին վայելել այս երևույթը։ Արևելյան Եվրոպայի, այդ թվում՝ Հայաստանի դիտորդները կկարողանան տեսնել խավարումը պարզ եղանակի դեպքում, հատկապես երեկոյան ժամերին։
Հակիրճ…
2025 թվականի սեպտեմբերի 7-8-ի ամբողջական լուսնային խավարումը կամ արյունոտ լուսինը կդառնա տարվա գլխավոր աստղագիտական իրադարձություններից մեկը։ Այն միլիարդավոր մարդկանց հնարավորություն կտա տեսնել Լուսինը անսովոր կարմիր լույսի ներքո, որն առաջանում է Երկրի մթնոլորտում արևային ճառագայթների ցրման արդյունքում։ Պատրաստվեք նախօրոք՝ ընտրելով դիտման իդեալական վայր, կամ հետևեք առցանց հեռարձակմանը, եթե եղանակը խանգարի։ Այս տեսարանը կհիշեցնի տիեզերքի վեհությունը և դրա հասանելիությունը յուրաքանչյուրի համար, ով կբարձրացնի հայացքը դեպի երկինք։