Տեսչական մարմինը հայկական բանջարեղենի և մրգերի շուրջ խուճապն անհիմն է համարում

Վերջերս մի շարք հայկական լրատվամիջոցներ հրապարակել են մտահոգիչ հոդվածներ, որոնցում պնդվում է, որ շուկայում թարմ մրգեր և բանջարեղեն գնելով՝ մենք «մեծացնում ենք քաղցկեղի և այլ հիվանդությունների զարգացման հավանականությունը»։ Հոդվածներում, հղում անելով 2019-2021 թվականների պետական ​​​​մոնիթորինգի արդյունքներին, ասվում էր, որ խնձորների, ծիրանի, խաղողի, վարունգի, լոլիկի և այլ տեղական արտադրանքի մեջ հայտնաբերվել են «անընդունելի քանակությամբ թունաքիմիկատներ»՝ քլորպիրիֆոս, բիֆենտրին, դիմետոատ, ցինև և այլ նյութեր։

Հրապարակումները հասարակական լայն արձագանք են առաջացրել, մտահոգության ալիք բարձրացրել և հարցեր առաջադրել. որքանո՞վ են իրականում անվտանգ հայկական մրգերն ու բանջարեղենը, և արդյո՞ք սպառողներին անմիջական վտանգ է սպառնում։ 

ՀՀ Սննդամթերքի անվտանգության տեսչության բուսասանիտարիայի վարչության պետ Արթուր Նիկոյանը վստահեցնում է. «ՀՀ-ում արտադրված ցանկացած միրգ կամ բանջարեղեն կարելի է սպառել առանց մտավախությունների։ Ես այդպես եմ անում, և իմ ընտանիքը նույնպես»։

Հայաստանը հետևում է միջազգային կոնվենցիաներին՝ առանց բացառությունների

Արթուր Նիկոյանի խոսքով՝ Հայաստանը Ռոտերդամի և Ստոկհոլմի կոնվենցիաների անդամ պետություն է և, ի տարբերություն մի շարք երկրների, որևէ վերապահում չի անում։ Կոնվենցիաներին կից ցանկերում ներառված բոլոր թունաքիմիկատները լիովին արգելված են Հայաստան ներմուծելու համար։ Այդ ցանկերում ներառված են նյութեր, որոնց համար ուսումնասիրությունները ապացուցել են քաղցկեղածին, մուտագեն, տերատոգեն, նյարդաթունավոր և իմունաթունավոր հատկություններ։ 

Նույնիսկ եթե կոնվենցիան ընդամենը սահմանափակում է որոշակի թունաքիմիկատների օգտագործումը, դրանց ներմուծումը Հայաստան, միևնույն է, թույլատրված չէ: Պատճառն այն է, որ նման նյութերի օգտագործումը պետք է վերահսկվի մինչև յուրաքանչյուր գրամը, բայց ռիսկերը մնում են բարձր, ուստի երկիրն ընտրել է լիակատար արգելքի ուղին: Այս թունաքիմիկատները չեն ներմուծվում, չեն գրանցվում կամ չեն օգտագործվում Հայաստանում:

Միաժամանակ Նիկոյանն ընդգծեց, որ այն փաստը, որ որոշ թունաքիմիկատներ չեն ներառվում միջազգային ցուցակներում, չի նշանակում, որ դրանք բացարձակապես անվնաս են։

Կարևորը թունաքիմիկատների առկայության փաստը չէ, այլ դրանց քանակը

«Թունաքիմիկատներ և նիտրատներ եղել են, կան և կլինեն», - նշեց Արթուր Նիկոյանը: «Միակ հարցը դրանց մնացորդային քանակն է: Կան մնացորդային նյութերի մակարդակի թույլատրելի չափանիշներ, բայց այդ ցուցանիշները շատ հարաբերական են: Նույն ապրանքի անվանման և թունաքիմիկատի համար ԵՄ-ի, ԵԱՏՄ-ի և առանձին երկրների դիրեկտիվներում չափանիշները կարող են տարբեր լինել: Չնայած մենք խոսում ենք նույն ապրանքի մասին, նույն տեսակի դեղամիջոցը և սպառումը ամենուրեք վերաբերում է մարդուն»: Նա նշեց, որ Հայաստանը առաջնորդվում է ԵԱՏՄ-ում ընդունված չափանիշներով:

Կարևոր փաստ է սպառվող բանջարեղենի և մրգերի քանակը։ «Եթե, օրինակ, մնացորդային թունաքիմիկատների մակարդակը նորմայի սահմաններում է, բայց մարդն օրական ուտում է 4 կիլոգրամ ձմերուկ, ապա նրա օրգանիզմում ընդհանուր քանակը գերազանցում է թույլատրելի չափը, և դա արդեն կարող է վնասակար լինել առողջության համար։ Բանջարեղենի և մրգերի խորհուրդ տրվող չափաբաժինն օրական մոտ 400-500 գրամ է», - նշում է նա։

Մեծածավալ հետազոտություններ և շեշտադրումների ճշգրտում

«Այնուամենայնիվ, թունաքիմիկատների օգտագործման թույլատրելի չափորոշիչների պահպանման նկատմամբ վերահսկողությունը ուժեղացնելու համար 2019 թվականին մեկնարկել են լայնածավալ ուսումնասիրություններ, որոնք ընդգրկել են մոտ 350 հազար գյուղատնտեսական ձեռնարկություն», - նշեց Արթուր Նիկոյանը: «Նմուշներ են վերցվել 2019, 2021 և 2024 թվականներին, վերջին փուլի արդյունքները դեռևս ամփոփված չեն։

2019 և 2021 թվականների հետազոտությունների տվյալների հրապարակումից հետո շատերը շտապեցին հայտարարել բացասական միտումների մասին: Սակայն իրականում 2019 թվականին որպես հիմք ընդունվեց ինչպես թունաքիմիկատների, այնպես էլ փորձարկված արտադրանքի ավելի լայն տեսականի: Վերլուծության հիման վրա բացահայտվեցին հիմնական ռիսկի կատեգորիաները, և 2021 թվականին շեշտը դրվեց դրանց վրա։

Ձեռնարկված միջոցառումներ և վերահսկողության խստացում

«Մեր խնդիրն էր բացահայտել խնդիրները և ձեռնարկել բոլոր անհրաժեշտ քայլերը՝ գյուղատնտեսական արտադրանքի որակը բարելավելու համար», - նշեց նա։ Հետազոտության արդյունքների հիման վրա ձեռնարկվել են միջոցառումներ. փոփոխություններ են կատարվել «Կենսասանիտարիայի մասին» օրենքում, խստացվել է թունաքիմիկատների ներմուծման և գրանցման կարգը: Թունաքիմիկատների վաճառքի բոլոր կետերում իրականացվում են տարեկան վերահսկողական ստուգումներ։ Բոլոր այն տնտեսություններին, որտեղ հայտնաբերվել են թունաքիմիկատների օգտագործման ծավալների խախտումներ, տրվել է բացատրական աշխատանք. նրանց հստակ տեղեկացվել է թե որ ժամանակահատվածներում և ինչ քանակությամբ է թույլատրվում օգտագործել թունաքիմիկատներ։

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝