Առավոտյան թեյ կամ սուրճ. առողջ սովորությո՞ւն, թե՞ վնասակար արարողություն

Ինչպես է սկսվել ամեն ինչ. երկու խմիչքի պատմություն
Ամեն առավոտ աշխարհի միլիոնավոր մարդիկ ընտրում են երկու խմիչքի միջև՝ թեյ և սուրճ: Այս սովորությունը դարձել է մեր մշակույթի մի մասը, բայց յուրաքանչյուր բաժակի հետևում կա մի պատմություն, որը հազարամյակներ է ի վեր գալիս:

Թեյը ծագում է Չինաստանից: Առաջին հիշատակումները թվագրվում են մոտավորապես մ.թ.ա. 2737 թվականին: Ըստ լեգենդի՝ կայսր Շեն Նոնգը, ջուրը եռացնելիս, նկատել է, որ վայրի թեյի ծառի տերևը պատահաբար ընկել է ամանի մեջ. այսպես է ծնվել առաջին թեյը: Խմիչքը արագորեն դարձել է չինական մշակույթի կարևոր մաս, տարածվել է Կորեայում, Ճապոնիայում, Հնդկաստանում և ավելի ուշ՝ Եվրոպա: Չինաստանում թեյն սկզբում համարվել է դեղամիջոց, ապա դարձել է փիլիսոփայական և մշակութային խորհրդանիշ:

Սուրճը սկսեց իր հաղթական երթը Եթովպիայից: Ըստ լեգենդի՝ հովիվ Քալդին նկատել է, թե ինչպես են իր այծերն ավելի աշխույժ դարձել սուրճի թփից կարմիր հատապտուղներ ուտելուց հետո: Տեղացի վանականները սկսել են օգտագործել դրանք գիշերային աղոթքների ժամանակ արթուն մնալու համար: Սուրճն արդեն սպառվում էր Եմենում 15-րդ դարում, իսկ 16-17-րդ դարերում այն նվաճեց Օսմանյան կայսրությունն ու Եվրոպան, որտեղ այն արագորեն դարձավ սրահների, հեղափոխությունների և գիտական քննարկումների անբաժանելի մասը:

Թեյը կապված է արևելյան մեդիտացիայի, իսկ սուրճը՝ արևմտյան ակտիվության և մտավոր կենսունակության հետ։ Այս տարբերությունը զգացվում է նաև այսօր։

Քիմիական կազմ. ի՞նչ է թաքնված բաժակի ներսում
Հիմնական հարցերից մեկն այն է, թե որ ըմպելիքն է ավելի առողջարար։ Սկսենք քիմիայից։

Կոֆեինը երկու ըմպելիքներում էլ հիմնական խթանիչն է, սակայն դրա կոնցենտրացիան տարբեր է.

Մեկ բաժակ սուրճի մեջ (200 մլ)՝ 80–100 մգ կոֆեին։
Սև թեյի մեջ՝ 40–60 մգ։
Կանաչ թեյի մեջ՝ 30–50 մգ։
Սուրճի մեջ պարունակվող կոֆեինը արագ և կտրուկ ազդում է՝ ակտիվացնելով ուղեղը և սիրտը։ Թեյի մեջ դրա ազդեցությունը մեղմանում է L-թեանինի կողմից, որը նվազեցնում է գրգռվածությունը, բայց բարձրացնում է կենտրոնացումը։ Թեանինը եզակի ամինաթթու է, որը գործում է որպես բնական հանգստացնող։

Հակաօքսիդանտներ.

Սուրճի մեջ՝ քլորոգենաթթու, որը օգտակար է արյան անոթների և լյարդի համար։
Թեյի մեջ՝ կատեխիններ (հատկապես կանաչի մեջ) և ֆլավոնոիդներ, որոնք օգնում են դանդաղեցնել ծերացման գործընթացը, նվազեցնել բորբոքումը և պահպանել անոթային առողջությունը։

Այլ նյութեր՝

Երկու ըմպելիքներն էլ պարունակում են կալիում, մագնեզիում և B վիտամիններ։
Թեյը պարունակում է ֆտոր, որը օգտակար է ատամների համար։
Սուրճը պարունակում է տրիգոնելին, որը օգնում է պայքարել բերանի խոռոչում առկա մանրէների դեմ և ունի հակաբորբոքային ազդեցություն։
Այսպիսով, թե՛ թեյը, թե՛ սուրճը պարունակում են կենսաակտիվ միացությունների տպավորիչ հավաքածու։ Սակայն գլխավորը ոչ միայն կազմն է, այլև այն, թե ինչպես են դրանք ազդում օրգանիզմի վրա։

Ազդեցությունը օրգանիզմի վրա. ինչ է ասում գիտությունը.
Նյարդային համակարգի վրա։ Կոֆեինը բարձրացնում է դոպամինի մակարդակը, բարելավում է ուշադրությունը, նվազեցնում հոգնածությունը և մեծացնում մոտիվացիան։ Սակայն ազդեցությունը կարող է կարճաժամկետ լինել։ Թեյը, շնորհիվ L-թեանինի, օգնում է հասնել «հստակ կենտրոնացման»՝ առանց նյարդային գրգռվածության։ Այն բարելավում է ուշադրության որակը երկարատև աշխատանքի, ընթերցանության և ուսումնասիրության ժամանակ։

Սրտի և արյան անոթների վրա. Սուրճը վաղուց համարվում է սրտի համար վնասակար, սակայն ժամանակակից հետազոտությունները հերքում են այս առասպելը։ Չափավոր օգտագործումը (օրական մինչև 3 բաժակ) կարող է նույնիսկ նվազեցնել սրտի իշեմիկ հիվանդության առաջացման ռիսկը։ Թեյը (հատկապես կանաչ և ուլուն) օգնում է իջեցնել արյան ճնշումը, ամրացնել արյան անոթները և նվազեցնել «վատ» խոլեստերինի մակարդակը։

Մարսողության վրա. Սուրճը խթանում է ստամոքսահյութի արտազատումը և աղիքային շարժունակությունը։ Սա կարող է օգտակար լինել, բայց գաստրիտի և խոցերի դեպքում՝ ռիսկային։ Թեյն ունի ավելի մեղմ ազդեցություն, հատկապես թեթև և թույլ թրմած տեսակները։

Քնի և սթրեսի վրա. Սուրճը կարող է խանգարել քնելուն, հատկապես, եթե այն խմվում է կեսօրին։ Դրա ազդեցությունը կարող է տևել մինչև 6 ժամ։ Թեյը, հատկապես կանաչ կամ սպիտակ, նպաստում է թուլացմանը։ Երիցուկով, լավանդայով կամ անանուխով բուսական թեյերը նույնիսկ ունեն քնաբեր ազդեցություն։

Ե՞րբ խմել.Առավոտ, կեսօր, երեկո
Առավոտ. Սուրճը արագ էներգիայի լիցք է հաղորդում։ Ակտիվ օրվա հիանալի սկիզբ։
Կեսօր. Թեյը, հատկապես կանաչը, օգնում է պահպանել տոնուսը՝ առանց նյարդային համակարգը ծանրաբեռնելու։
Երեկո. Բուսական կամ թույլ եփած թեյը հանգստացնում է։ Սուրճը խորհուրդ չի տրվում։
Որոշ մարդիկ նախընտրում են «թեյ» դիետա առավոտյան և ճաշից հետո, և սուրճ են խմում միայն ուժեղ սթրեսի ժամանակահատվածներում:

Առասպելներ և փաստեր. ճի՞շտ է դա.
Սուրճը վատ է սրտի համար։ Ոչ։ Եթե լուրջ ախտորոշումներ չունեք, օրական 2-3 բաժակը նույնիսկ օգտակար է։
Թեյը հեռացնում է տոքսինները։ Մասամբ։ Հակաօքսիդանտները օգնում են մաքրել, բայց մի սպասեք հրաշքների։
Սուրճը կախվածություն է առաջացնում։ Թեթև կախվածություն՝ այո։ Բայց այն անհետանում է 1-3 օրվա ընթացքում, եթե դադարեցնեք։ Դա թմրանյութ չէ։
Թեյը հանգստացնում է։ Այո, հատկապես կանաչ և սպիտակ՝ շնորհիվ թեանինի։ Սևը՝ ընդհակառակը, թարմացնող է։
Քաշի կորուստ և նյութափոխանակություն. որն է ավելի լավ աշխատում։
Քաշի կորստի հարցում շատերը հարցնում են. որն է ավելի արդյունավետ՝ մի բաժակ ուժեղ սուրճը, թե՞ թեթև կանաչ թեյը։ Երկու ըմպելիքներն էլ իսկապես մասնակցում են նյութափոխանակությանը, բայց տարբեր ձևերով։

Սուրճը կարող է արագացնել նյութափոխանակությունը 3-11%-ով՝ կոֆեինի խթանող ազդեցության շնորհիվ։ Այն ակտիվացնում է կենտրոնական նյարդային համակարգը, մեծացնում է ջերմագենեզը (ջերմության արտադրությունը), ուժեղացնում է կալորիաների այրումը և կարող է նվազեցնել քաղցի զգացումը։ Ահա թե ինչու կոֆեինը ներառված է բազմաթիվ սպորտային և ճարպ այրող հավելումների մեջ։ Սակայն դրա ազդեցությունը ժամանակավոր է՝ կանոնավոր օգտագործման դեպքում օրգանիզմը հարմարվում է, իսկ խթանումը նվազում է։ Բացի այդ, կոֆեինի ավելցուկը կարող է հանգեցնել անհանգստության և անքնության աճի։

Թեյը, հատկապես կանաչը, պարունակում է հզոր հակաօքսիդանտներ՝ կատեխիններ, մասնավորապես EGCG, որոնք բարելավում են ճարպերի օքսիդացումը, օգնում են իջեցնել արյան մեջ շաքարի մակարդակը և օգնում են վերահսկել ախորժակը։ Այն գործում է ավելի մեղմ, բայց ավելի կայուն, հատկապես, եթե դրա օգտագործումը համատեղում եք ֆիզիկական ակտիվության և հավասարակշռված սննդակարգի հետ։

Եզրակացություն.

Սուրճը արագ խթանիչ է՝ նկատելի, բայց կարճաժամկետ ազդեցությամբ։
Թեյը ավելի մեղմ, բայց ավելի կայուն դաշնակից է առողջ նյութափոխանակությունը պահպանելու համար։
Կենտրոնացում և կատարողականություն. որն է ավելի երկար աշխուժացնում։
Գաղտնիք չէ, որ թեյը և սուրճը ակտիվորեն օգտագործվում են գրասենյակներում, դպրոցներում, ՏՏ ընկերություններում և համալսարաններում։ Բայց որին պետք է իրականում նախապատվություն տալ, երբ ձեզ անհրաժեշտ է երկարատև կենտրոնացում։

Սուրճը կտրուկ սկիզբ է։ 15 րոպե անց կոֆեինը սկսում է ազդել՝ հասնելով գագաթնակետին 45 րոպե անց։ Ուշադրությունը բարելավվում է, հոգնածությունը նվազում է, մոտիվացիան մեծանում է: Սակայն այս ազդեցությունը կարճատև է: 2-3 ժամ անց շատերը զգում են «հետընթաց»՝ էներգիայի կտրուկ նվազում, հատկապես, եթե մարդը զգայուն է խթանիչների նկատմամբ:

Թեյը, կոֆեինի և L-թեանինի եզակի համադրության շնորհիվ, ապահովում է ավելի կայուն և երկարատև ազդեցություն: Թեանինը մեղմացնում է կոֆեինի ազդեցությունը, նվազեցնում է նյարդայնությունը և օգնում է պահպանել կենտրոնացումը մի քանի ժամ: Սա հատկապես կարևոր է երկարատև մտավոր սթրեսի ժամանակ կամ քննություններին, նախագծերին, բանակցություններին նախապատրաստվելիս:

Ի՞նչ են նրանք ընտրում իրականում.

Առավոտյան՝ ավելի հաճախ սուրճ, հատկապես, եթե քնի պակաս կա:
Օրվա ընթացքում՝ թեյը, հատկապես կանաչ կամ պու-եր, օգնում է «չընկնել» նյարդային լարվածության մեջ:
Ու՞մ է հակացուցված թեյը և սուրճը.

Հղի կանանց խորհուրդ է տրվում սահմանափակել կոֆեինի ընդունումը օրական 200 մգ-ով՝ դա մոտավորապես մեկ բաժակ սուրճ է կամ երկու կամ երեք բաժակ թեյ։ Այս նորմայի գերազանցումը կարող է կապված լինել պտղի համար ռիսկերի հետ։ Հետևաբար, հղիության ընթացքում նախընտրելի են թույլ եփված թեյերը կամ բուսական թուրմերը, որոնք չեն պարունակում կոֆեին (օրինակ՝ անանուխ, երիցուկ)։

Հիպերտոնիկ հիվանդները պետք է զգույշ լինեն սուրճի հետ. որոշների մոտ այն առաջացնում է արյան ճնշման կարճաժամկետ թռիչք։ Միևնույն ժամանակ, ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ սուրճի կանոնավոր օգտագործողների մոտ այս ազդեցությունը ժամանակի ընթացքում նվազում է։ Թեյը, հատկապես կանաչ և սպիտակ, ընդհակառակը, կարող է նպաստել արյան ճնշման չափավոր նվազմանը և համարվում է ավելի մեղմ տարբերակ։

Երեխաների և դեռահասների համար ավելի լավ է ընդհանրապես սահմանափակել կոֆեինի ընդունումը։ Նրանց դեպքում կանաչ կամ սև թեյը թույլ կոնցենտրացիայով լավագույն ընտրությունն է, հատկապես, եթե խոսքը դպրոցականների մասին է, որոնք ունեն աշխատանքային ծանրաբեռնվածություն։

Ավանդույթներ և սովորություններ. ի՞նչ են ընտրում մարդիկ ամբողջ աշխարհում.
Այս ըմպելիքների խմելու պատմությունը սերտորեն կապված է փիլիսոփայության, մշակույթի և կենսակերպի հետ։

Բուդդայական վանականները դարեր շարունակ կանաչ թեյ են խմել՝ մեդիտացիայի ժամանակ կենտրոնացումը պահպանելու համար: Թեանինը օգնում է պահպանել հանգստությունն ու մտքի պարզությունը:

Սուրճը դարձավ մտավոր զարթոնքի խորհրդանիշ. 17-րդ և 18-րդ դարերում Եվրոպայում սրճարանները փիլիսոփաների, գրողների և գիտնականների հանդիպման վայրեր էին։ Այստեղ քննարկվում էին գաղափարներ, ծնվում էին մանիֆեստներ և տեղի էին ունենում բանավեճեր։

Հետևեք մեզ նաև տելեգրամում՝

Ներբեռնեք Iravunk հավելվածը և եղեք միշտ տեղեկացված՝